اجتهاد و اصول فقه

متأسفانه امروزه یکی از تهمت‌هایی که به حوزه‌های علمیه زده می‌شود، این است که می‌گویند با این درس‌ها چه گرهی از کارهای این نظام را حل می‌کنید؟ اتفاقاً حرف ما این است که شما اگر به آنچه که فقه می‌گوید درست عمل کنید، بسیاری از این مشکلات را ندارید. چه مقدار مسئولین با فقه و آنچه که دین مطرح می‌کند آشنایی دارند؟ افراد زیادی هستند که از آن اطلاع ندارند و از آن طرف فکر می‌کنند افراد در حوزه تکرار مکررات دارند و حرف‌های هزار سال پیش را تکرار می‌کنند! به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی، رئیس مرکز …

مقاصدی که از آیات و روایت و حکم عقل قطعی به دست می‌آیند لحاظ می‌شوند و اگر حکم فرعی فقهی با آن‌ها در تضاد بود کنار گذاشته می‌شود، چرا که کل ما خالف کتاب الله و سنه نبیه را باید کنار گذاشت. چنان که عقل دلیل است و مخصص و مقید عمومات و اطلاقات احکام است، خودش هم می‌تواند در صورت قطعی ضروری بودن حکمی را اثبات کند. ولی باید توجه شود که با دقت مقاصد شریعت را کشف نمود و در این زمینه با شتابزدگی عمل ننمود تا دین جدید حاصل نشود. اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست‌های تخصصی مدرسه عالی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، یکی از معتبرترین و تأثیرگذارترین تشکل‏‌های برآمده از حوزه و روحانیت است که در دوران معاصر برای اولین بار و به طور رسمی به نمایندگی از حوزه و ورحانیت، به فعالیت‌‏های سیاسی و اجتماعی پرداخته و در صدد طرح و بحث اسلام سیاسی و حکومتی بوده است. به بیان دیگر، بزرگترین بازتاب و پیامد تاسیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، طرح «اسلام سیاسی و حکومتی» و به دنبال آن «سیاسی شدن حوزه علمیه» و رویکرد جدید «روحانیت به امور کشور» بود؛ چرا که قبل از آن، همواره مرزهای حوزه علمیه با سیاست …

مکاتب فقهی خیلی تحت‌تاثیر دانش امامان معصوم بوده و بنابراین فقهی هم که در آن زمان مطرح می‌شده است به‌معنای دور بودن کامل از مبانی فقهی شیعه نیست، گرچه فقه شیعه در ظاهر، فقه غالب نیست، اما گرایش‌‌های دیگر فقهی تحت‌تاثیر فقه و مبانی فقه شیعه هم بوده‌اند. ما معتقد نیستیم فقهی که در آن زمان یک دانش مرتبط با فرهنگ و تمدن اسلامی است، با یک نگرش کامل و دقیقی همراه بوده، بلکه معتقدیم برخی نقاط ضعفی که در فقه و تمدن اسلامی در دوران گذشته داریم، به‌دلیل همین گرایش‌های مشکل‌داری بوده که در برخی عرصه‌ها داشته‌اند، گرایش‌های فقهی‌ای …

معاون پژوهش دانشگاه ادیان گفت: تا زمانی که صرفاً در علوم انسانی آموزش‌محور باشیم و به پژوهش و تولید نظریه و اجرای نظریات بهای لازم را ندهیم وحدت حوزه و دانشگاه رخ نخواهد داد؛ این وحدت زمانی محقق می‌شود که علوم انسانی دانشگاه‌ها به نصوص دینی و تولیدات حوزوی احساس نیاز کنند و نظریات آنها به صورت روشمند و با تعامل گسترده صاحب‌نظران حوزه و دانشگاه و با استفاده از تجارب علوم انسانی غرب متناسب با مذهب و فرهنگ ایرانی تولید شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی فرمانیان، معاون پژوهش دانشگاه ادیان و مذاهب، در گفت‌وگو با ایکنا، …

معاون پژوهش حوزه علمیه خراسان با اشاره به اینکه ۳۸۰۰ اثر علمی به دبیرخانه پانزدهمین فراخوان آثار پژوهشی این حوزه، ارسال‌شده است، افزود: در این هفته، نفرات برگزیده فراخوان پانزدهم نیز اعلام و تجلیل می‌شوند و همچنین آغاز فراخوان و جشنواره ملی را خواهیم داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین حسین کندری، معاون پژوهش حوزه علمیه خراسان در نشست خبری هفته پژوهش، گفت: برنامه‌های معاونت پژوهش همچون گذشته برگزار می‌شود اما با توجه به شیوع ویروس کرونا، تمامی اقدامات اجرایی، رنگ و بوی مجازی به خود گرفته است. وی، بابیان اینکه هفته‌ی پژوهش بهترین فرصت برای ارج نهادن به …

شبکه اجتهاد: چندی است اعتقاد به نارسایی فقه سنتی رایج در حوزه‌‌های علمیه موجب شده است تا گروهی برای تدوین فقه نظام به شکل فردی و یا با تاسیس موسسات علمی تلاش کنند. طرفداران این اندیشه خود را وامدار شهید صدر می‌دانند. با این وجود اصالت این ادعا نیاز به بررسی دارد. این نوشتار با روش تحلیل محتوا به بررسی تبارشناسی این دیدگاه، ویژگی‌‌ها، چالش‌‌های این تفکر پرداخته به این نتیجه دست می‌یابد که این دیدگاه با دیدگاه شهید صدر در دغدغه‌‌ها، مبنای فکری و نگاه به فقه سنتی متفاوت است. همچنین هنوز این دیدگاه در ابتدای راه بوده لذا …

عضو هیئت علمی گروه فقه دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی مطرح کرد: وحید بهبهانی ۱۵ شرط را برای مجتهد لازم می‌داند که یکی «سلیقه» است. طلبه باید خود را کشف کند، البته بنده به کسی توصیه نمی‌کنم که به دانشگاه برود بلکه توصیه می‌کنم همه تا کفایه بخوانند و سپس رشته تخصصی را ادامه دهند. اگر هم دانشگاه رفت تا آخر ادامه دهد و دکتری بگیرد، زیرا دنیای امروز دنیای چند دکتری است نه یکی، پس از اتمام بیاید و دانش را در احادیث به کار ببرد و استفاده کند تا موجب رونق و گسترش علم بشود. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام …

شبکه اجتهاد: مراد از اندیشه‌ورزی در این بحث اندیشیدن محض در باره تمدن نیست، بلکه مجموعه فرایندها و رفتارهایی که به این اندیشیدن کمک می‌کند و نیز ابعاد آن نیز مد نظر است. وقتی از اندیشه‌ورزی در باره تمدن نوین اسلامی سخن می‌گوییم، در حقیقت یک گام عقب‌تر از پرداختن حتی در باره مفهوم این تعبیر و واژگان تشکیل‌دهنده آن ایستاده‌ایم و لذا در این بحث نیازی به توضیح در باره مفهوم تمدن و تمدن اسلامی و تمدن نوین اسلامی نیست. نکته شایسته ذکر دیگر در مقدمه بحث، این است که آگاهی از این چالشها، برآمده از تجربیات نزدیک به  …

استاد سطح خارج حوزه علمیه، گفت: در بیرون خانه با سه مقوله زعامت، مدیریت اجتماعی و قضاوت و مرجعیت روبرو هستیم، نوع فقها قبول دارند که ما دلیل مشروع و قاطعی نداریم که زنان را از این مسئولیت‌ها محروم کنیم؛ یعنی بگوییم زنان حق مرجعیت، قضاوت و مدیریت ندارند؛ اگر عقل شانی زن به فعلیت برسد یعنی اگر زن افزون بر همسرداری و خانه داری خوب بتواند مدیریت خوب اجتماعی داشته باشد منعی برای او نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در فایل صوتی که اخیرا در فضای مجازی …

استاد حمید درایتی گفت: عمده عدم انگیزه در طلاب، عدم علم و اطلاع از تأثیر علم اصول در فقاهت و ادامه مسیر است؛ علم اصول علمی مختص درون حوزه نیست بلکه کاربرد‌های برون حوزوی نیز دارد. علم اصول روش‌ نمی‌دهد بلکه قاعده‌ می‌دهد و ما بی‌نیاز از تنقیح و تحلیل این قواعد برای استنباط نیستیم مخصوصاً در موارد نوظهور کشف، این موارد از منابع صامت دین، جدیت طلاب را‌ می‌طلبد و بدون این جدیت توانایی تولید علم دینی را ندارند. کارکرد، اهمیت، ارزش و ضرورت علم اصول اگر بیان شود موجب انگیزه است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حمید …

رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور در تبیین بررسی عناصر شکل گیری جوامع حدیثی با تأکید بر پایگاه جامع الاحادیث به بیان پنج ویژگی منحصر به فرد این پایگاه در مقایسه با دو کتاب شریف کافی و بحارالانوار پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین بهرامی در نشست علمی مجازی «بررسی عناصر شکل گیری جوامع حدیثی با تأکید بر پایگاه جامع الاحادیث» از سلسله نشست‌های همایش مجازی «علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری» که عصر امروز(شنبه ۲۲ آذر) از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری نور برگزار شد، با اشاره به جامع نگاری حدیث از گذشته‌های دور تا به امروز …

شبکه اجتهاد: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور، همان مرکزی است که مجموعه نرم‌افزارهای نور را در حوزه‌ی علوم اسلامی تولید می‌کند. این مرکز در سال ۱۳۶۸ با عنایت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای که آن زمان سمت ریاست جمهوری را برعهده داشتند تأسیس شد. هدف از تشکیل این مرکز، به خدمت گرفتن رایانه برای پژوهش‌های علوم اسلامی و تولید محتوا‌های دیجیتالی اسلامی و آموزش کاربری رایانه برای طلاب و حوزویان بود. «نرم ‌افزار جامع ‌الاحادیث» را می‌توان یکی از تأثیرگذارترین خروجی این مرکز دانست. پژوهشگران می‌دانند که دسترسی آسان به احادیث و رهگیری سریع موضوعات در احادیث تا چه اندازه مهم …

شبکه اجتهاد: برنامه تلویزیونی زاویه، با محوریت «بررسی ابعاد شخصیتی آیت‌الله محمد یزدی» ۱۹ آذرماه از شبکه چهارم سیما پخش شد. در این برنامه حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی، استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) و رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم؛ حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد خارج فقه و اصول و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛ دکتر هادی طحان‌نظیف، عضو حقوقدان شورای نگهبان و دکتر سیامک ره‌پیک، قائم مقام دبیر شورای نگهبان به ایراد سخن پرداختند. آنچه می‌خوانید بخشی از سخنان اساتید مدعو در این برنامه است که با مختصری ویرایش به نقل از «ایکنا» پیش رویتان قرار …

یکی از تأسیسات سیدمرتضی، فقه مقارن است که اولین نفر در این عرصه است؛ کتاب مسائل الخلاف وی که البته از بین رفته به صورت مفصل در این باره نوشته شده است. در دوره سید، بحث عدد و رؤیت در ماه رمضان مطرح بوده؛ یعنی برخی علمای شیعه قائل به عدد بودند و می‌گفتند ماه رمضان همیشه ۳۰ روزه است؛ شیخ مفید هم ابتدا قائل بود، اما بعداً از آن برگشت، سید از ابتدا مخالف قول به عدد بود و رؤیت را ملاک می‌دانست، در حالی که بسیاری قائل به عدد بودند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین رضا مختاری، …

نظارت بر استاد نیز اهمیت دارد و توانمندی تحلیل علمی، اشاره به نظریات علما، و  ارائه نظر و رای خود از مولفه‌های حداقلی کرسی درس خارج است. نظارت بر استاد نباشد، دروس خارج درس نمی‌شود! استاد بدون تحلیل علمی می‌آید و مطالبی را می‌گوید و شبیه این است که یک مقاله‌ای را م‌یخواند. نظارت بر استاد نباشد، اینطور می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان و امام جمعه مشهد در دیدار با مسئولین مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان ضمن ابراز خرسندی از شروع ساماندهی دروس خارج و لازم دانستن آن،  …

شبکه اجتهاد: نظام جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و با گذشت ۱۴ قرن از حیات پیغمبر اکرم (ص) در ایران استقرار یافت. شاید بزرگترین چالش نظری و عملی این نظام از جنبه‌های ایدئولوژیک و در نسبت خود با اسلام، مربوط به مقوله «زمان» و «تحولات تاریخی انسان» باشد. جمهوری اسلامی برخواسته از دو ادعای اساسی است: اولاً خود را اسلامی می‌خواند و ثانیاً برای رفع نیازهای اساسی انسان مدرن، راه حل دارد. این دو ادعا امروزه در محافل علمی با اصطلاح «دین حداکثری» تقریر می‌گردد. مسأله‌‌ای که با در نظر گرفتن دو ادعای فوق …

پژوهشگر و استاد عرب‌زبان حوزه علمیه قم اظهار کرد: سعی کرده‌ایم نقل‌های سید را در حد توان از آثار بزرگان دیگر جمع‌آوری کنیم که در یک جلد با عنوان «التراث المفقود» جمع‌آوری شده است. با این روش، حتی در برخی موارد تا ۸۰ درصد یک کتاب را بازآفرینی و احیاء کردیم؛ یکی از فواید این کار جمع‌آوری همه آثار قلمی محققانی مانند سید است. یکی دیگر از فواید بازسازی کتب در این است که اگر در آینده کنابی یافت شود و آن را به سید منتسب کنند، به راحتی می‌توانیم بین این دو مقابله کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام …

آیت‌الله محمد یزدی رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، عضو مجلس خبرگان رهبری و یار دیرین امام و رهبری پس از عمری مجاهدت علمی و مبارزات انقلابی به دلیل کهولت سن و بیماری دستگاه گوارشی، صبح امروز دار فانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله یزدی که از چندی پیش به دلیل کهولت سن و بیماری دستگاه گوارشی در بستربیماری بود، صبح امروز در سن ۸۹ سالگی، دعوت حق را لبیک گفت. آیت‌الله یزدی از بدو ورود به‌ قم‌، در مدرسه‌ فیضیه‌ مستقر شد و با شرکت‌ در دروس‌ سطح‌، کتاب‌های‌ رسائل‌، مکاسب‌ و کفایه‌الاصول‌ را …

برای اثبات ولایت فقیه به احادیث متعددی از پیامبر (ص) و ائمه (ع) استناد و استدلال شده است. در مقابل نیز برخی شبهاتی درباره آنها بیان کرده‌اند. به منظور بررسی جامعتر این احادیث، در این کتاب تنها چهار حدیث نبوی، مطرح، و شبهات و چالش‌های نظری آن، به ویژه شبهاتی که در کتاب حکومت ولایی مطرح شده است، بررسی می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «ولایت فقیه در احادیث نبوی (نقد کتاب حکومت ولایی)» پژوهشی است در قلمرو منطق و فلسفه آن که به قلم سید احمد مرتضایی نگارش یافته است و در ۵۰۳ صفحه و به قیمت ۷۱ هزار …

عضو مجلس خبرگان رهبری اظهار کرد: نظر شهید صدر این است که فقه‌پردازی منهای شناخت انسان معاصر، نارسا و ناکافی است، چراکه این انسان معاصر نقطه کانونی همه تحولات علمی در اجتماع است. اهمیت، نقش آفرینی، تأثیرگذاری و خلق‌های مداومی که این تحولات علمی دارد، در نقطه انسان تراکم پیدا می‌کند و خصایص انسانی براین اساس شکل می‌گیرد، لذا در فقه و استنباط خود بر کلیدواژه خصایص انسان معاصر در بررسی علوم بشری تأکید و از آن استفاده می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم رونمایی از کتاب «نا» جدیدترین اثر پژوهشگاه تخصصی شهید صدر درباره زندگی و زمانه این شهید …

مدیر گروه فقه و اصول بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی از چاپ و انتشار ۶۰ اثر پژوهشی فقهی برای پاسخگویی به نیازهای فقهی پژوهشگران حوزه و دانشگاه  و نیز زائران حرم رضوی خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی شریعتی‌تبار، ضمن ارائه گزارشی از فعالیت‌های گروه فقه و اصول بنیاد پژوهش‌های اسلامی، به آستان نیوز گفت: در این گروه نخبگان حوزوی و دانشگاهی در رشته فقه و حقوق مشغول به فعالیت پژوهشی هستند و تاکنون آثار ارزشمندی توسط این پژوهشگران تولید و روانه بازار نشر شده است. وی یکی از فعالیت‌های عمده این گروه را احیاء تراث …

شناخت فروع و لوازم وجوب حفظ نظام به عنوان یک حکم شرعی در حوزه‌های مختلف اجتماعی و سیاسی و نقش مستقیمی که در زندگی فردی و اجتماعی و روزمره مردم دارد، از مهم‌ترین عوامل ضرورت پرداختن به این موضوع کاربردی از نگاه فقهی می‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، به همت گروه مسائل فقهی و حقوقی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، سمینار پروژه «بررسی فقهی حفظ نظام جمهوری اسلامی» روز یکشنبه ۹/۹/۹۹ در تالار شهید سلیمانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با حضور اعضای هیئت علمی پژوهشکده فقه و حقوق و نماینده محترم حوزه ریاست و نماینده …

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه با اشاره به این‌که فقه و فقاهت ما در پاسخگویی با مسائل کرونا نمره قبولی باید داد، تصریح داشت: در موضوع کرونا فقه حکومتی و فقه سنتی ما ظرفیت خود را نشان دادند و این ظرفیت فقه در بحران‌های مختلف می‌تواند موضوع را حل کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی‌حاجی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در دوره مدرسه پائیزی شبهه پژوهی کرونا به بررسی موضوع «فقه و مسائل کرونا» پرداخت. وی با اشاره به این‌که در موضوع فقه و مسائل کرونا موضوعاتی همانند چالش‌های پیش روی فقه …

شبکه اجتهاد: کسی که دین اسلام را می‌پذیرد طبعا در عرصه‌های مختلف زندگی خود اعم از فردی و اجتماعی، از دو دغدغه و دل‌مشغولی خالی نیست. نخست، رعایت قوانین و دستورات شارع است -به این معنا که در ورطه مخالفت با تکالیف شرعی نیافتد و اگر احیانا به سبب جهل، نسیان یا ضرورت، بر خلاف قانون الهی عمل می‌کند، در دادگاه عدل او معذور و از عقاب او ایمن باشد- و دوم، درک مصلحت‌ها و مصونیت از مفاسد واقعی است. دین برای پاسخگویی به این دو نیاز مومن، مجموعه‌ای از توصیه‌ها و توصیف‌ها در عرصه‌های مختلف از عقائد و اخلاق …

یکی از موسوعه‌های فقه مقارن که به صورت تطبیقی آرای فقیهان مذاهب اسلامی را به صورت دانشنامه الفبایی تجمیع و تدوین کرده، «موسوعه الفقه الاسلامی المقارن» است که به اهتمام و زیر نظر ‌آیت‌الله سید محمود‌ هاشمی شاهرودی (ره)، توسط پژوهشگران و فضلای موسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام نوشته شد. اکنون جلد ۱۳ این موسوعه چاپ و روانه بازار نشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه مقارن نوعی از ارائه فقهی آرا و فتاوای فقهی ذیل هر مسئله شرعی به همراه دلیل هر دیدگاه و گاه انتخاب دلیل و دیدگاه مختار است. این …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله شیخ هاشم قزوینی از فقها و اساتید نامدار و شاخص حوزه علمیه خراسان در زمان معاصر بود. ایشان جامع معقول و منقول و در حد مرجعیت بود و می‌توانست مانند دیگر فقهای بزرگ رساله عملیه دهد، ولی به این کار اقدام ننمود. او مرجعیت را واجب کفایی می‌دانست و چون دیگر فقهای جامع‌الشرایط حضرات آیات سید ابوالحسن اصفهانی، حاج‌آقا حسین قمی، حاج‌آقا حسین بروجردی حضور داشتند؛ لذا برای مرجعیت، اقدامی ننمود. شیخ هاشم تدریس را برای خود،‌ در برهه‌ای واجب عینی و در برهه‌ای واجب کفایی و در اواخر مستحب می‌دانست و وقتی به بیماری شدید …

کتاب «الغلو فی مصطلح الملل و النحل و الرجال؛ دراسه عن الفرق و الرواه الغالین» تألیف محمدباقر ملکیان (نویسنده و پژوهشگر حوزه علمیه قم) است. این اثر در واقعیت سنجی انتساب‌های به غلو در کتاب‌های ملل و نحل و کتاب‌های رجالی است. نویسنده از آنجا که در روایات نقل شده توسط برخی از متهمین به غلو هیچ اثر از این آسیب را ندیده است. بر آن شده تا با معیارهایی چند اتهام اشخاص و یا گروه‌ها به غلو را واقعیت سنجی کند. این کتاب پالایشی و پایشی قوی در عصر اعتبار سنجی انتساب‌های به غلو است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: میزگرد پایانی شانزدهمین دوره از مجموعه کارگاه‌­های دوره پیشرفته فاز فقه پژوهی «مشق اجتهاد»، روز جمعه ۱۴ آذر ۱۳۹۹ به صورت مجازی در مؤسسه آموزش عالی خواهران معصومیه قم برگزار شد. در این میزگرد که تحت عنوان کلی «فقه و چالشهای دنیای معاصر» و در سه محور «چالش‌های فقه زنان در دنیای معاصر»، «چالش‌های کلامی فقه در دنیای معاصر» و «چالش‌های اقتصادی فقه در دنیای معاصر» برگزار شد، استاد علی شفیعی (استاد حوزه و دانشگاه مشهد و مدیر  گروه فقه کاربری پژوهشکده اسلام تمدنی)، استاد کاظم حقانی­‌فضل (استاد حوزه علمیه قم و مدیر سابق سایت ویکی شیعه) …

شبکه اجتهاد: مصطفی عبدالرازق را بدون شک می‌توان یکی از مهم‌ترین اندیشمندان و فیلسوفان عرب در دوران معاصر به شمار آورد حال آنکه در ایران چنان که شایسته است به وی و مهمترین نوشته او یعنی کتاب «تمهید لتاریخ الفلسفه الاسلامیه” پرداخته نشده است. اهمیت کتاب یاد شده آن گاه پدیدار می‌شود که به لحاظ تاریخی بدانیم آن را در چه زمانی نگاشته است. مصطفی عبدالرازق به‌عنوان یکی از دانش‌آموختگان و مدرسان الازهر به اندیشه‌های فیلسوفان و مستشرقان زمانه خود توجه نشان داد و در برابر حملاتی که علیه “فلسفه اسلامی” توسط آنان انجام می‌گرفت و برخی از فیلسوفان مسلمان …