اجتهاد و اصول فقه

استاد علی‌اکبر رشاد، مؤسس و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به مناسبت فرارسیدن بیست و هشتمین بهار تأسیس پژوهشگاه به ارائه توضیحاتی در زمینه چند و چون شکل‌گیری این نهاد پژوهشی پرداخت. شبکه اجتهاد: این روزها سالگرد تأسیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است. نهادی علمی که ۲۷ سال از حیاتش می‌گذرد. بایستگی تحقیقات دقیق و منسجم، نظریه‌پروری و …

در روش‌شناسی استنباط فقه نظام نخستین چیزی که نیاز است، داشتن یک رویکرد است. یعنی نیازمند یک گفتمان هستیم که از داخل آن رویکرد خارج شود. در فقه نظام نیازمند گفتمانی هستیم که با این فقه بسازد. در مباحث فقه نظام این‌ها مهم است، وگرنه ممکن است فردی با رویکرد سنتی، بخواهد مباحث حکومتی را با اصول عملیه حل کند. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بعد از انقلاب اسلامی، چندی است که تکاپوی فقهای دوراندیش و دغدغه‌مند، بسترها و ظرفیت‌های مغفولِ فقه در عرصه پاسخگویی به نیازهای روزآمد را بر سر زبان‌ها انداخته و هر ازچندگاهی سخنان پخته و ناپخته در مورد این بسترها و ظرفیت‌های نوظهور مطرح می‌شود. یکی از این بسترها، عرصه تمدن‌سازی است که ورود فقه به این کلان …

شبکه اجتهاد: استاد محمدمهدی شب ‌زنده‌دار، عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه و از اعضای جامعه مدرسین از ضرورت تغییر کتب درسی حوزه علمیه سخن می‌گوید و معتقد است استدلال تغییر کتب واضح است چون: ۱- فاصله کتب درسی موجود تا پیشرفت علم خیلی زیاد شده است؛ ۲- مناهج تدریس عوض شده است؛ ۳- مذاق ورودی حوزه تغییرتغییر کرده است؛ ۴- …

دانشیار گروه علوم قرآنی و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی اظهار کرد: نه غیر مدرکى بودن اجماع دلیل اعتبار اجماع است و نه مدرکى یا محتمل المدرکیه بودن آن نقشى در عدم اعتبار اجماع داشته و ضررى به اعتبار آن مى‌زند. زیرا تنها و عمده دلیل حجیت اجماع، تقریر معصوم مى‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید علی …

کتاب «ترجمه و تبیین فرائدالأصول» در سه مجلد به قلم حجت‌الاسلام سید محمدمهدی رفیع‌پور، از مدرسان سطوح عالی حوزه علمیه قم مکتوب و توسط انتشارات حقوق اسلامی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «فرائد الاصول» معروف به «رسائل» اثر مانای فقیه بزرگ امامیه، شیخ مرتضی انصاری قدس سره (۱۲۱۴-۱۲۸۱هـ.ق)، از مهم‌ترین منابع اصول فقه امامیه و فصل …

گروهی از فوق متخصصان در یک مسئله، هر شش ماه یا هر یک سالی البته مانده به تناوب مسائل، بنشینند مهم‌ترین مسائل چالشی و قابل مناقشه را مطرح کنند و از انظار یکدیگر مطلع بشوند و نظریه‌ی خودشان را در معرض نقد دیگران قرار بدهند. این می‌شود‌ شورای اجتهاد و الآن شدنی است و خیلی مشکل عمده‌ای نخواهد داشت. آن …

آنچه باید در ابتدا مورد دقت و تحقیق واقع شود حکم عقلی بحث و مبانی و ادله آن و سپس تطبیق آن در ثمرات فقهی است که در این رساله ابتدا به بررسی عقلی قاعده در کلمات علمای اصولی و سپس در بخش فقهی به ثمرات و نتایج آن در فقه پرداخته ‌شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه …

یکصدوپنجمین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه» در بهار ۱۴۰۰ به همت پژوهشکده فقه و حقوق و اداره نشریات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد و مقالات بر روی سامانه این نشریه نمایه گردید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، هفت مقاله علمی – پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول همراه با …

معاون آموزش حوزه علمیه خراسان از راه اندازی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(ع) برای دوره ویژه سطح ۵ خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید حمید علوی آزیز با اعلام این خبر، ابراز کرد: مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(ع) به منظور پاسخگویی به دغدغه‌های مقام معظم رهبری در زمینه تحول در حوزه علمیه و تربیت نیروی کارآمد …

جلسه دفاع از رساله دکتری حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن‌هاشمی جزی با عنوان «بررسی تحلیلی دیدگاه‌های قرآن‌بسندگان ایران در نقد حدیث» روز دوشنبه ۲۳ فروردین‌ماه ۱۴۰۰ از سوی دانشکده شیعه‌شناسی در سالن شهید بهشتی دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در جلسه دفاع از رساله دکتری دانشجو سید حسن‌هاشمی جزی با عنوان «بررسی تحلیلی دیدگاه‌های قرآن‌بسندگان ایران در …

شبکه اجتهاد: مشکل ثبوت هلال ماه شوال هر ساله ذائقهء مردم را در پایان ماه رمضان تلخ می‌‌کند، وعده‌ای هم مریض گونه آتش بیار معرکه می‌‌شوند و برخی برای فرار رنج سفر را بر خود هموار می‌‌سازند تا با افطار در سفر از مشکل احتمال انجام روزه در عید فطر – که حرام است- رهایی یابند، ولی باید فکری اساسی کرد …

اولین نشست همایش ملی «سنت‌های کارآمد و تدریس موفق» با محوریت بررسی «جایگاه بی‌بدیل استاد در نظام تعلیم و تربیت حوزه علمیه» همراه با رونمایی از کتاب درس‌های مکاسب آیت‌الله سید حسن مرتضوی، با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن مهدوی مهر رئیس سازمان علمی فرهنگی آستان قدس رضوی و حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر وحدتی شبیری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی؛ با حضور آیت‌الله …

شبکه اجتهاد: اغلب این شخصیت را در پیوند با اثر ماندگارش یعنی کتاب «کافی» می‌شناسند. او در ۲۰ سال تلاش خستگی‌ناپذیر موفق به تألیف کتابی شد که با آن، برتری و فضل علمای تشیع را نه تنها در روزگار خود، بلکه در تمام تاریخ اسلام به اثبات رساند. در بزرگی کار او همین بس که کاری که او در مدت …

شبکه اجتهاد: «حدیث» پس از قرآن در شناخت معارف و احکام اسلام جایگاه برجسته‌ای دارد چرا که به نص روایت متواتر «ثقلین» از زبان رسول اکرم(ص) کتاب و سنت و یا قرآن و عترت دو جویبار جاری و گوارا برای شناخت تعالیم و آموزه‌های اسلام می‌باشند تا انسان طالب حقیقت و سالک إلی الله این حجت ظاهر را در کنار …

کتاب حاضر، در پنج فصل به بررسی مختصر روایت نگاری در اسلام و مراحل تدوین آن، اصناف حدیث، اصحاب و عدالت آنها، بخاری و الصحیح او از دیدگاه اهل سنت، کلینی و کتاب الکافی از دیدگاه شیعه و بررسی شماری از رجال ضعیف الکافی و صحیح البخاری می‌پردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، همزمان با سالروز بزگداشت ثقه‌الاسلام کلینی مولف کتاب …

استاد دانشگاه قرآن و حدیث با بیان اینکه از دید بنده نهج‌البلاغه کتاب تراز شیعه، قرائت انسانی از حکومت و تفسیر اهل بیت(ع) از اسلام و قرآن است، بیان کرد: نهج‌البلاغه را باید در میان همه کتب حدیثی ممتازترین آنها تلقی کرد؛ زیرا ویژگی‌هایی دارد که در سایر کتب حدیثی وجود ندارد به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی، …

شبکه اجتهاد: «امالی» شامل روایاتی است که شیخ طوسی (شیخ الطائفه) در نجف اشرف طی جلسات منظمی برای شاگردان خود املاء کرده است. اولین مجلس کتاب، در سال ۴۵۵ قمری بوده و آخرین آنها در سال ۴۵۸ برگزار شده و از مجلس ۱۹ تا پایان کتاب روزهای جمعه بوده که تاریخ دقیق آنها در ابتدای هر مجلس ذکر شده است. …

نخستین نشست همایش ملی «سنت‌های کارآمد و تدریس موفق» با سخنرانی حجت‌الاسلام محمدحسن مهدوی مهر و حجت‌الاسلام دکتر وحدتی شبیری؛ همراه با رونمایی کتاب درس‌های مکاسب آیت‌الله سید حسن مرتضوی برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام حسین منتظر، عضو کمیته اجرایی همایش، در رابطه با برگزاری همایش ملی (سنت‌های کارآمد و تدریس موفق) در گفتگویی اظهار کرد: حوزه علمیه …

استاد رسول جعفریان معتقد است ما برای استقرار نظام‌ اسلامی در دراز مدت به فقه و حقوق نیاز داریم نه به تاریخ. این که ما اراده کرده‌ایم برای شرعی نشان دادن کارها به نقل‌های تاریخی استناد کنیم، یک ضرر مهمش آن است که به ازای آن، فقه را از دایره عمل بیرون کرده‌ایم. فقه اهل احتیاط و دقت است، اما …

شبکه اجتهاد: یکی از بزرگترین مرزبانان حماسه جاوید و خدمتگزاران مکتب اهل بیت (ع) و از شاخص‌ترین دانشمندان جهان اسلام که عمر خود را در راه خدمت به فقه و حدیث شیعه و پاسداری از فرهنگ مهدویت صرف کرد، ابوجعفر محمدبن علی بن بابویه قمی ملقب به «شیخ صدوق» است که صف اول محدثین و علمای اثناعشر جای دارد و …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرسول محقق بلخی از روحانیون فاضل افغانستانی مقیم حوزه علمیه قم است که در حوزه علمیه نجف در دروس امام خمینی و شهید صدر و بزرگان دیگر حاضر بوده است. او سالهاست علاوه بر تدریس دروس حوزوی و تبلیغ، درباره اندیشه‌‌ها، شخصیت‌‌ها و جریانات اسلامگرای جهان اسلام تحقیق می‌‌کند. در این گفتگو به تشابهات فکری و …

استاد مهدی مروارید گفت: در بسیاری از این موارد ادله خاص برای عادل بودن اقامه شده است و گاهی روایات معتبری در عادل بودن آ‎ن‎ها وارد شده است و تنها موردی که پیدا کردن دلیل برای آن مقداری با مشکل مواجه است در مورد مرجع تقلید است؛ یعنی پیدا کردن دلیلی که بیان نماید یکی از شرایط مرجع تقلید این …

استاد مطهری فقیهی جامع و دارای نوآوری‌‌های اصولی و ریشه‌‌‌ای در زمینه موضوعات فقهی می‌باشد. این نوآوری‌‌ها مبتنی بر یک سری مبانی و دیدگاه‌‌هایی است که تا به حال مورد بررسی جدی قرار نگرفته و نه تنها بیان جامعی در این زمینه ارائه نشده است، بلکه به طور کلی مورد غفلت قرار گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد شهید …

کتاب «قاعده لاضرر»؛ تقریرات دروس خارج  استاد شیخ ‌هادی نجفی از علمای شهر اصفهان، اثری است که به کوشش سید مرتضی سجادی تدوین و منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از قواعد معروف فقهی که در ابواب مختلف به آن استناد می‌شود و آثار فراوانی را به دنبال دارد قاعده لاضرر است. اهمیت این قاعده به عنوان یکی از قواعد …

شبکه اجتهاد: چندی است که جلسات و گفتگوهای مرتبط با پدیده معیوبِ هوش ماشینی در کشور و در حوزه علمیه گسترش یافته است و تقریباً همان حرف‌های مطرح در اسناد بین المللی در حال ترجمه و فارسی سازی است. (نفوذ سند ۲۰۳۰ در حوزه علمیه) به نظر من قضاوت برخی کارشناسان حوزوی درباره هوش مصنوعی شبیه قضاوت حوزه درباره بانک …

مدیر گروه فقه و اصول بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی از انتشار هفت اثر فقهی در سال جاری توسط این گروه خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی شریعتی تبار با اعلام فعالیتهای پژوهشی این گروه در سال جاری به ارائه گزارشی از پژوهشهای انجام شده در سال گذشته پرداخت و اظهارکرد: در سال جاری کار تصحیح …

استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه فقاهت شاخصه حوزه‌های علمیه شیعی است، گفت: حوزه‌ قم و نجف می‌خواهند فقیه پرورش دهند و اسلام از ما فقیهی‌ می‌خواهد که عمق دین را بفهمد و لذا به ما راهبرد‌ می‌دهد و حوزه‌های علمیه شیعه در این خط و مسیر حرکت‌ می‌کنند و آینده حوزه را هم این فقاهت ترسیم‌ می‌کند و …

اگر کسی از هر مرجعی یا عالمی سوال کند، و بگوید من فرزندم، مریض است و تمام داروها را کنار گذاشتم، و به هیچ پزشکی مراجعه نمی‌کنم و فقط فرزندم را به حرم امام رضا علیه السلام می‌برم، و فقط شفای فرزند را از ایشان می‌خواهم، البته که در جواب خواهند گفت که کار شما کار درستی نیست. این که …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استنباط فرآیندی است که فقیه در پیمودن آن نیازمند مبانی اصولی، رجالی، کلامی، تفسیری، قواعد فقهی و .‌.‌.‌ می‌باشد.‌ بدون تردید حصول این مبانی نیازمند گذشت زمان است.‌ حال فردی که می‌خواهد در مسیر فقاهت و دستیابی به این مبانی گام نهد، با یکی از دو رویکرد زیر می‌تواند به تحصیل و فراگیری علوم پیش‌نیاز اجتهاد _ …