اجتهاد و اصول فقه

کتاب «الغلو فی مصطلح الملل و النحل و الرجال؛ دراسه عن الفرق و الرواه الغالین» تألیف محمدباقر ملکیان (نویسنده و پژوهشگر حوزه علمیه قم) است. این اثر در واقعیت سنجی انتساب‌های به غلو در کتاب‌های ملل و نحل و کتاب‌های رجالی است. نویسنده از آنجا که در روایات نقل شده توسط برخی از متهمین به غلو هیچ اثر از این …

اختصاصی شبکه اجتهاد: میزگرد پایانی شانزدهمین دوره از مجموعه کارگاه‌­های دوره پیشرفته فاز فقه پژوهی «مشق اجتهاد»، روز جمعه ۱۴ آذر ۱۳۹۹ به صورت مجازی در مؤسسه آموزش عالی خواهران معصومیه قم برگزار شد. در این میزگرد که تحت عنوان کلی «فقه و چالشهای دنیای معاصر» و در سه محور «چالش‌های فقه زنان در دنیای معاصر»، «چالش‌های کلامی فقه در …

شبکه اجتهاد: مصطفی عبدالرازق را بدون شک می‌توان یکی از مهم‌ترین اندیشمندان و فیلسوفان عرب در دوران معاصر به شمار آورد حال آنکه در ایران چنان که شایسته است به وی و مهمترین نوشته او یعنی کتاب «تمهید لتاریخ الفلسفه الاسلامیه” پرداخته نشده است. اهمیت کتاب یاد شده آن گاه پدیدار می‌شود که به لحاظ تاریخی بدانیم آن را در …

«جایگاه توبه در سقوط جرایم علیه امنیت ملی از منظر فقهی و حقوقی»، «نظریۀ اصالت جنگ یا صلح از دیدگاه اباضیه»، «نقد و بررسی دیدگاه آیت‌الله خویی (ره) در حجیت خبر واحد در تفسیر قرآن»، «بررسی امکان وصیت کودکان»،«واکاوی فقهی مقابله‌به‌مثل در ناسزا»، «ضمان ناشی از عدم نظارت شهرداری بر اماکن و معابر عمومی» و «چالش‌های ناظر بر اختلال‌های دوجنسی …

دیدگاه مرحوم فیرحی یعنی عدم امکان اداره جامعه بر اساس مدیریت اخلاقی، این امر القاء می‌شود که مدیریت اخلاقی از مدیریت فقهی گسسته و جدا بوده و هر یک از آن‌‌ها به تنهایی توان اداره جامعه را ندارند؛ درحالی که مدیریت فقهی نمی‌تواند جدا از مدیریت اخلاقی باشد و الا غرض از بعثت (تتمیم مکارم اخلاق) را نمی‌تواند محقق نماید …

استاد تمام دانشگاه تهران گفت: شیخ مفید متهم نیست که قرآن و حدیث را زیرپا گذاشته ولی مفتخر به این است که عقل‌گرایی را بیش از مثلاً شیخ صدوق در استنباط‌های فقهی، تاریخی و کلامی خودش لحاظ کرده است. شبکه اجتهاد: تاریخ شیعه سرشار از افتخارات بسیار و تحولات چشمگیر است؛ تحولاتی که به دست عالمان متعهد و فرزانگان اندیشمند …

عده‌ای معتقدند باید میان شریعت، فقه و اخلاق تفکیک قائل شویم، این‌ها با برجسته‌سازی مقوله اخلاق، می‌خواهند میدان را از دست شریعت و فقه بگیرند. چنین افرادی تصویری که از حکمرانی شایسته ارائه می‌دهند، یک تصویر نادرست و ناشایست است. یعنی می‌گویند حکمرانی اگر بخواهد براساس فقه باشد، ناشایست خواهد بود به همین دلیل اخلاق را برجسته می‌کنند. این هم …

کتاب «اصول نقد الحدیث -دراسه تحلیله حول متن الحدیث» به قلم استاد محمدحسن ربانی بیرجندی اثر تازه منتشر شده بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی است که به بررسی و شناخت احادیث و روایات نادرست و جعلی از صحیح می‌پردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، احادیثی که از معصومان به ما رسیده، همچون گنج‌هایی هستند که قیمتی برای آنها نمی‌توان گذاشت …

حجت‌الاسلام والمسلمین رجبی با اشاره به این‌که یکی از عناصر فقه نظام موضوع شناسی با نگاه نظام‌مند است، اظهار داشت: همانگونه که به احکام نباید نگاه جزیره‌ای داشت، نباید نسبت به موضوع نیز نگاه جزیره‌ای داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مجید رجبی، معاون پژوهش پژوهشگاه فقه نظام در سلسله نشست‌های سیاست‌گذاری عمومی و حکمرانی دینی به بررسی موضوع …

بنای رفیعی که فقهاء و متکلمین شیعه در طول ده قرن گذشته برافراشته و گنجینه‌ی بی‌نظیری که از آثار علمی خود پدید آورده‌اند، همه بر روی قاعده‌یی است که شیخ مفید با این سه بعد جهاد علمی خود پی افکنده است. به گزارش شبکه اجتهاد، شیخ مفید در سلسله‌ی علمای امامیه، فقط یک متکلم و فقیه سر آمد و برجسته …

آموزه‎ها و معارف دین اسلام برای هدایت انسان‌ها و جامعه بشری به سوی کمالات دنیوی و اخروی تنظیم شده‌اند. این آموزه‌ها هرچند در تقسیم‌بندی علوم، هر یک عهده‎دار تامین بخشی از کمالات و برنامه‎های سعادت انسان هستند، لکن نمی‎توانند جدا از هم و یا در تضاد و تناقض با یکدیگر باشند. آشنایی هرچه بیشتر با آموزه‌های دینی به‌ویژه آموزه‎هایی که …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی قبل سخنانی از جناب سید کمال حیدری منتشر شد که نسبت عجیبی به‌تمامی علمای امامیه دادند: «به ضرس قاطع می‌گویم یعنی در آنچه می‌گویم یقین دارم، هیچ عالم شیعی دوازده امامی پیدا نمی‌شود مگر اینکه به کفر باطنی همه مسلمانان حکم می‌کند. بله در حکم به اسلام ظاهری(غیر شیعیان) اختلاف بین فقهای امامیه هست…بعضی قائل به …

دکتر فراتی بیان اینکه فقها و مجتهدان باید در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم سازی‌های حاکمیت نقش داشته باشند، عنوان کرد: ولی فقیه می‌تواند حق انتخاب و انتصاب برخی از اعضای حکومت دینی همچون فقهای شورای نگهبان را به فقها و مراجع داده و به آن‌ها میدان بدهد تا به‌نوعی در امور حکومتی مداخله داشته باشند یا می‌تواند اجازه دهد تا جزء …

مرکز فقهی ولایت به همت مرکز اسلامی جاکارتا با هدف توسعه و نشر معارف فقهی و ارتباط با حوزه‌های اهل سنت در اندونزی تأسیس شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز اسلامی جاکارتا با هدف توسعه و نشر معارف فقهی و تبیین احکام و مسائل شرعی و همچنین به منظور زمینه‌سازی بستر گفتمانی فقه مقارن و ارتباط با حوزه‌های اهل سنت، …

شیخ الازهر مصر به دلیل صدور فتواهای جنجال برانگیز در این کشور تصمیم به تشکیل کمیته عالی فتوا در الازهر گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از مصراوی، در پی فتواهای جنجال برانگیز در مصر از طریق ماهواره‌های دولتی و خصوصی، «احمد طیب» شیخ الازهر مصر تصمیم گرفته است تا کمیته عالی فتوا در الازهر را ایجاد کند. …

شبکه اجتهاد: بحث پیرامون زن در اجتهاد اسلامی در جهان عرب، موضوعی جنجال برانگیز است. پژوهش کامل نسبت به این موضوع نیازمند سخن بسیار زیادی می‌طلبد. اما در این جا سعی دارم با امید آشنایی مخاطبین با تحولات و پیامدهای این موضوع تنها گزارش مختصری از این بحث ارائه دهم. بحث خود را در سه محور ارائه خواهم کرد. ابتدا …

یک ممتحن دروس خارج حوزه علمیه مشهد می‌گوید: هیچ مطلبی از مسائل اصولی و فقهی نیست که مهم باشد و در این کتاب‌ها یافت نشود، با وجود چنین جامعیتی انتظار از یک مدرس خارج این است که در تدریس خود ضمن اشاره به این آثار و اقوال علما در عین حال نظر و رأی خود را اعلام کند و حرف …

فراخوان نگارش مقاله در سه محور ارایه شد و رهاورد آن پذیرش ۵۰ مقاله برای همایش بود که چکیده آن‌‌ها در کتابچه ۸۱ صفحه‌ای منتشر شد و اصل مقالات در بهمن‌ماه سال جاری به چاپ خواهد رسید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به منظور ایجاد نگاه پژوهش‌محورانه و ایفای رسالت فرهنگی و اجتماعی خود، در مقابله با …

شبکه اجتهاد: با توجه به عمر طولانی موضوع ثابت و متغیر در تاریخ علم، علت آنکه در دوقرن اخیر، مورد توجه قرار گرفته چیست؟ چرا پیش از این دوقرن، مورد بحث و بررسی متفکران اسلامی واقع نشده‌است؟ یا به‌عبارتی دیگر، چرا دانشیان فقه امروزه نیازمند پاسخ‌گویی به اشکال ثابت و متغیر هستند؟ در پاسخ می‌توان گفت: از یک سو قرن …

شبکه اجتهاد: آقایان حسین مدرسی و احمد پاکتچی به ترتیب در کتاب‌های مقدمه‌ای بر فقه شیعه و مکاتب فقه امامی ایران موضع قطب راوندی را نسبت به خبر واحد موضع مخالف با حجیت آن قلم داده اند. آقای پاکتچی با تحلیلی از چند بخش از کتاب فقه القرآن، قطب راوندی را در واقع ناقد مکتب شیخ‌ می‌داند. این دیدگاه درست …

آیت‌الله نوری همدانی با اشاره به ملاقات خود با بانو امین در اصفهان بیان داشت: بانو مجتهده امین خدمات بسیاری در اصفهان داشته است، جلسات پرجمعیت برای بانوان برگزار می‌کرد، کتاب‌هایی در حوزه تفسیر قرآن و اخلاق تألیف کرده و عملا نشان داد که خانم‌ها می‌توانند فقیه باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین نوری همدانی در پیام تصویری به …

در این شماره آثار و گفتارهایی از حجج‌اسلام والمسلمین، آقایان: عبدالرضا ایزدپناه، حمید پارسانیا، احمد مبلغی، محسن الویری، تقی آزادارمکی، سیدجواد میری، محسن جبارنژاد، حسین پرکان، مهدی مولائی آرانی و علیرضا زهیری پیرامون «کرونا، دین و حوزویان» به چاپ رسیده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هفتمین شماره فصلنامه تحلیلی‌ ـ ‌انتقادی حوزه (مجله حوزه)، ویژه حوزه‌های دینی، با عنوان «نماد …

مدیر مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان با آیت‌الله حاج شیخ رجبعلی رضازاده از علما و عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان دیدار کرد. استاد دروس خارج حوزه علمیه مشهد با اشاره به اینکه ساماندهی دروس و مباحثات سطح چهار یک امر لازم است بیان داشت: این کار زمینه رشد بیشتر را فراهم‌ می‌کند و اگر نظمی نباشد، رشد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: معیار اخذ و رد روایات، فقط به روش بررسی سند آن‌ها (مبنای وثوق سندی)، از مبانی حدیث پژوهی است که از قرن هفتم در شیعه رایج شد. علمای متقدم شیعه نه آن را نیاز داشته و نه آن را به کار بسته‌اند. عرف، به حکم «قد یَصدُقُ الکاذب» و «قد یُخطِیءُ الصادق» شهادت می‌دهد که این معیار …

متاخران بدون چاره‌جویی و جای دادن ابراهیم بن‌هاشم در یکی از دو گزینه وثاقت یا حسن حال با روایات او تعامل کند. از‌این‌رو دست پیمایش راه‌ها، گزینش راه‌کار‌ها و تمسک به عباراتی زدند تا بتوانند از دل آن‌ها وثاقت یا حسن حال او را استفاده کنند. این در حالی است که به تصریح ابن‌شهید ثانی در منتقی الجمان، از نگاه …

پایان‌نامه سطح سه حوزه علمیه خراسان با موضوع «بررسی آراء فقهی شیخ بهایی در دو کتاب ” الحبل المتین فی إحکام أحکام الدین” و “مشرق الشمسین وإکسیر العبادتین”» به همت اداره مدارج علمی معاونت آموزش حوزه علمیه خراسان، در مرکز مدیریت دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پایان‌نامه سطح سه حجت‌الاسلام محمود رمضانی دارابی با عنوان «بررسی آراء فقهی شیخ …

شبکه اجتهاد: «علامه محمدتقی جعفری» است؛ روحانی خودساخته و دانشمند برجسته‌ای که به رغم تواضع و شهرت‌گریزی‌اش، چون ستاره‌ای درخشان در آسمان فضیلت و دانش ماندگار شد. این نوشتار کوتاه نه در پی بازگویی سجایای نفسانی آن مرد خدا است، و نه در صدد یادآوری گستره علم او. آنچه اکنون مورد توجه است، تنها اشاره به یکی از ویژگی‌های آن …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیین رونمایی از کتاب «المستفاد فی الاصول» تقریرات اصولی آیت‌الله حاج میرزاعلی فلسفی (ره) از سوی مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان و با مشارکت معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و مدرسه علمیه سلیمانیه به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد. در این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قدیری، محقق و مدرس سطوح عالیه و مؤلف کتاب «المستفاد …

همزمان با هفته کتاب و کتاب‌خوانی، آیین رونمایی از کتاب «المستفاد فی الاصول» تقریرات اصولی آیت‌الله حاج میرزاعلی فلسفی (ره) به همت واحد پژوهش مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد. در این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قدیری، محقق و مدرس سطوح عالیه و مؤلف کتاب «المستفاد فی الاصول» و حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی …

استفاده از‌ آی تی نه تنها ضرورت دارد بلکه در حد وجوب است؛ چون بدون آن شرایط استنباط فراهم نمی‌شود؛ فضلا و بزرگان حوزه نیز نگاه مثبتی نسبت به آن دارند تنها اشکال، در زمینه محاذیر است؛ اگر محاذیر احصا و رفع شود، هیچ صاحب نظر حوزوی با آن مخالفت نمی‌کند؛ البته نباید هوش مصنوعی جایگزین فقها شود؛ شارع مقدس …