دیدگاه و گزارش

شبکه اجتهاد: ماجرای پول‌های مجازی و به‌ویژه بیت‌کوین، یکی از بحث‌هایی است که می‌تواند به مثابه یکی از موضوعات مستحدثه در فقه اسلامی مورد بحث قرار گیرد تا تکلیف آن روشن شود. برای طرح این مسأله گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام دکتر محمدمهدی چگینی، یکی از پژوهشگران پژوهشگاه فقه نظام در این حوزه انجام دادیم. یکی از الزامات پژوهش‌های فقهی و استخراج احکام، موضوع‌شناسی است. از این منظر ابتدا پدیده بیت‌کوین و پول مجازی را تشریح بفرمایید. چگینی: آغاز بیت کوین درواقع بازگشت می‌کند به ۹ الی ۱۰ سال پیش و پیدایش این موضوع برمی‌گردد به اینکه دولت‌ها وقتی درصدد چاپ پول‌ها …

اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسبت فرمان مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مبنی بر «حمایت از کالای ایرانی» و همزمان با سی‌ونهمین سالگرد مرحوم آیت‌الله شیخ غلامحسین عبدخدایی(ره) معروف به (تبریزی) اولین امام جمعه مشهد، گفتگویی را با فرزند برومندشان آیت‌الله دکتر محمدهادی عبدخدایی عضو مجلس خبرگان رهبری، استاد حوزه علمیه مشهد و سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در واتیکان، صورت دادیم که تقدیم می‌گردد. اجتهاد: سال‌هاست رهبر فرزانه انقلاب در آغاز سال شعار و عنوانی را مطرح می‌فرمایند، این عناوین با توجه و تدبیر عمیق رهبری انتخاب شده و راهبردی برای ملّت و دولت ایران است که باید بدان …

دبیر هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد حوزه علمیه خراسان بر ورود حوزه علمیه قم به کرسی اقتصاد اسلامی تاکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر سیداحمد عاملی در نخستین گردهمایی ویژه معرفی دوره عمومی اقتصاد در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد با اشاره به اقبال روزافزون اقتصاد اسلامی در جامعه و مراکز عالی دانشگاهی، ابراز کرد: به علت نبود نیروهای حوزوی کافی، کرسی‌های تدریس اقتصاد اسلامی در مقاطع مختلف به دانشگاهیان سپرده می شود که از حیث مبانی اسلامی، فقهی و اجتهادی از صلاحیت کافی برخوردار نیستند لذا ضرورت ورود حوزه در فقه‌الاقتصاد را دوچندان می‌کند. دبیر هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد حوزه علمیه خراسان …

برخی علت عدم توفیق بانکداری اسلامی در ایران را در تعداد زیاد عقود، عده‌ای در فقدان آموزش کارکنان بانک‌ها و گروهی نیز مربوط به مشکلات ساختاری می‌دانند. شبکه اجتهاد: چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد؛ انقلابی که دارای اهداف و آرمان‌های متعددی در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بوده است. یکی از آرمان‌های اصلی انقلاب اسلامی دستیابی به اقتصاد اسلامی بوده و یکی از مهم‌ترین زیرمجموعه‌های اقتصاد اسلامی، تحقق بانکداری اسلامی است. در طول چهار دهه گذشته تلاش‌های بسیاری از قبیل تدوین قانون عملیات بانکی بدون ربا در راستای تحقق بانکداری اسلامی صورت گرفته است اما همچنان اعتراضات بسیاری …

آیت‌الله مجتهد شبستری گفت: یکی از مهمترین مشکلات بانک‌ها دیرکرد است که اصلا توجیه شرعی ندارد، باید فقها و اقتصاددانان یک راه چاره‌ای برای آن پیدا کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن مجتهد شبستری، نماینده مجلس خبرگان رهبری در جلسه درس خارج فقه که در مدرسه علمیه آیت‌الله ایروانی برگزار شد، درباره شبهه ربوی بودن بانک‌ها، گفت: وجود بانک‌ها در ارکان اقتصادی هر کشور بسیار اهمیت دارند و در شرایط فعلی بدون بانک‌ نظام اقتصادی هیچ کشوری استوار نخواهد بود. وی افزود: امروز برای حفظ اموال بانک‌ها محل امنی هستند نقل و انتقلات مالی را از نطقه‌‌ای به نقطه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در ادامه نام‌گذاری‌های هوشمندانه سال‌ها با محوریت اقتصاد، سال جدید را سال «حمایت از کالای ایرانی» نام‌گذاری کردند. این اقدام بسیار مهم می‌تواند گره بسیاری از مشکلات اقتصادی کشورها بگشاید. حمایت از کالای ایرانی به معنای حمایت از تولید ایرانی، کارگر و کارفرمای ایرانی و معیشت خانواده ایرانی است. بدون شک نهادینه شدن حمایت از کالای ایرانی می‌تواند آینده کشور را تضمین کند، چراکه این‌یک روش تجربه‌ شده در بسیاری از کشورهای جهان است. با توجه به اهمیت این موضوع، با حجت‌الاسلام مرتضی جوادی آملی، رئیس مؤسسه اسراء گفتگو کردیم. …

شهید صدر در کتاب اقتصادنا به اقتصاد اسلامی پرداخت. آن زمان ارائه مکتب اقتصاد اسلامی به تعبیر شهید صدر کاری بود که در پی آن بسیاری باور کردند که اسلام هم می‌تواند مکتب اقتصادی ارائه دهد که متفاوت از مکتب سرمایه داری و سوسیالیسم باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، سید محمد باقر صدر بنیانگذار اقتصاد اسلامی است. او در عمر کوتاه اما مفید ۴۷ ساله خود، نه تنها توانست اقتصاد اسلامی را به عنوان یک رشته علمی در مقابل اقتصاد سرمایه داری و کمونیستی مطرح و از آن دفاع کند، بلکه در حوزه‌‌های دیگری نظیر فلسفه و منطق، فقه و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: از قواعد مشهور بین فقها شیعه، قاعده نفی سبیل کافران بر مؤمنان است. خداوند متعال در سوره نساء آیه ۱۴۱ می‌فرماید: لَنْ یَجْعَلَ اللّهُ لِلْکافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً. آیه شریفه، اخبار به نفی غلبه و سلطه تکوینی کافران بر مؤمنان را بیان نمی‌دارد؛ زیرا اخبار به نفی غلبه و سلطه تکوینی کافران بر مؤمنان، باوجدان وقوع خارجی آن، کذب کلام الهی را می‌رساند که نمی‌توان بدان ملتزم شد. پس ازآنجاکه آیه شریفه در مقام تشریع است، خدای متعال در احکام الهی حکمی را که موجب غلبه و سلطه کافران بر مؤمنان گردد، وضع نکرده است. به‌جرئت می‌توان …

عضو شورای فقهی بانک مرکزی با بیان این که معاملات پول های رمزی غَرری است گفت: پول مجازی پدیده مرموزی ‌است که اصل وجود، اعتباردهنده، هدف از انتشار و ترویج و ارزش آن همگی مبهم است و هریک از این عوامل به تنهایی موجب غرری شدن معامله می شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و نظریه‌پرداز بانکداری اسلامی طی مصاحبه‌ای با مجله فرهنگ و علوم انسانی عصر اندیشه به بررسی ابعاد پول رمزی از جمله بیت کوین پرداخته است که در ادامه می‌خوانید. ما لزوماً به دنبال تبیین فقهی پدیده بیت‌کوین به …

استاد خسروپناه معتقد است از نظر فقه اجتماعی، خرید کالای ایرانی ولو با کیفیت پایین‌تر به دلیل صیانت از نظام اقتصادی حکومت اسلامی واجب است. به گزارش شبکه اجتهاد، با توجه به نام‌گذاری امسال به عنوان سال «حمایت از کالای ایرانی» از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی، برخی سوالات و چالش‌های فقهی جدید در خصوص احکام خرید و فروش کالا شکل گرفته است. یکی از شبهاتی که ممکن است در این زمینه مطرح شود این است که در قرآن کریم و روایات اسلامی به نفی ضرر توصیه شده است. با توجه به اینکه برخی کالاهای ایرانی از کیفیت پایینی برخورد …

حجت‌الاسلام میرمعزی در جهت تبیین ایده مقاله‌ی خود گفت: اکنون آن دانشی را که داریم فقه الاحکام است. تا دانش فقه السنن را تولید نکنیم، نمی‌توانیم به معنای واقعی کلمه به سمت علوم انسانی اسلامی برویم. فقه السنن روش استنباط سنت‌ها از آموزه‌های الهی است که به دو روش قابل استنباط است که همان روش جزئی و سیستمی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر سیدحسین میرمعزی معاونت پژوهشی حوزه‌های علمیه و صاحب آثار و تالیفات متعدد در حوزه اقتصاد اسلامی و روش کشف نظام اقتصادی اسلام است که در پانزدهمین کرسی ترویجی در مدرسه عالی کریمه اهل بیت علیها …

عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: مراجع تقلید، ورود چندانی به مسئله تورم و بسط پایه پولی نداشته‌اند؛ لذا برداشت از منابع بانک مرکزی به راحتی و فارغ از دغدغه‌های شرعی در حال انجام است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی، رئیس جمهور، در مجمع عمومی بانک مرکزی حضور پیدا کرده و به ایراد سخنرانی درباره سیاست‌های بانک مرکزی و نظام بانکی کشور پرداخت. یکی از مسائل مهمی که در سخنان ایشان مطرح شد، ضرورت کاهش فشار به بانک مرکزی از سوی شبکه بانکی و دست بردن به منابع بانک مرکزی بود که منجر به رشد پایه …

رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء گفت: بنیادهای فقهی و علمی و بنیادهای فرهنگی و اجتماعی کشور برای ایجاد تجارت و بازار الکترونیک آماده نیست و از مهمترین دلایل آن این است که ارتباط بین نهادهای علمی مانند دانشگاه و حوزه با بازار، گسسته و کمرنگ است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی در همایش «الگوی بازار اسلامی» که در محل سالن اجتماعات بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء برگزار شد، بیان داشت: یکی از عمده ترین جهاتی که دین اعم از کتاب و عترت و سنت به آن اهتمام دارند مساله بازار و اقتصاد …

از لحاظ فقهی هم مراجع تقلید در این مورد می‌فرمایند: اگر سپرده‌گذاری در بانک به‌عنوان قرض باشد و بانک زیاده‌ای به‌عنوان بهره بپردازد، اشکال دارد و ربا است؛ اما اگر به‌عنوان قرض نباشد بلکه بانک به‌عنوان وکیل سپرده‌گذاران، از طریق عقود اسلامی با این پول‌ها کار کند و بخشی از سود حاصله را برای خود بردارد و بخشی را هم به صاحبان سپرده بپردازد، اشکالی ندارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست تخصص‌های بانکی-کاربردی فقه معاملات با موضوع «سپرده‌های بانکی و چالش‌های شرعی– اجرایی آن» با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر سید عباس موسویان استاد، برجسته‌ فقه اقتصادی و عضو شورای فقه بانک …

اوراق حق تقدم، ممکن است گاهی آثار حقوق یا اقتصادی یا تحلیل‌های فقهی داشته باشد، لذا نگاه به هرکدام از این رشته‌ها باشد، لزوماً تحلیلی نیز که از آن می‌شود متفاوت با دیگری خواهد بود. البته ممکن است بانک، اوراق حق تقدم را به‌عنوان هبه پرداخت کند تا مشتریان بیشتری به آن‌ها رجوع کنند و این ازلحاظ فقهی هم مشکلی ندارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی موضوع شناسی اوراق حق تقدم تسهیلات بانک مسکن از طرف موسسه موضوع شناسی احکام فقهی قم، روز گذشته برگزار شد. در این نشست در خصوص این اوراق بحث و تبادل‌نظر گردید. ازجمله سخنرانان …

رییس کمیته فقهی بورس با بیان اینکه امروز جای خالی مباحث فقهی در پول و بانک بیشتر از هر زمان دیگری ملموس است، گفت: ورود به مباحث فقه سرمایه و فقه اقتصاد خانواده نیز ضرورت امروز جامعه است و از طرفی باید به فقه امروز به صورت حکومتی نگاه کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، گردهمایی شناسایی ظرفیت‌های پژوهشی و پژوهشگران اقتصادی با حضور آیت‌الله مصطفی اشرفی شاهرودی، استاد درس خارج حوزه علمیه مشهد، حجت‌الاسلام والمسلمین مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و جمعی از پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی چندی پیش در مدرسه علمیه سلیمانیه برگزار شد. تفکر اقتصادی امری …

دومین نشست منتخبی از اساتید علوم انسانی اسلامی «ویژه اقتصاد اسلامی با تأکید بر مالی و بانکداری اسلامی» پنجم بهمن ماه، با ارائه۱۱ مقاله توسط اساتید و کارشناسان اقتصاد اسلامی، در محل بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در جوار حرم رضوی(ع) برگزار شد. در این نشست استادان و صاحبنظران برجسته اقتصاد اسلامی، مقاله‌های خود را ارائه و دیدگاه‌های علمی خود را بیان کردند، که در ادامه منتخبی از مسائل طرح شده به حضورتان تقدیم می‌شود: به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رضا غلامی رئیس شورای سیاست‌گذاری کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی پس از …

مدیرگروه بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی اظهار کرد: بررسی‌های فقهی که تاکنون در مورد «بیت‌کوین» صورت گرفته، بسیار ابتدایی است اما از نظر فقهی، اگر بیت کوین را پول دانستیم، در درجه اول باید ببینیم که مال هست یا نیست و اگر فی نفسه، مال بود و مشکلی نداشت، آیا عوارضی برای مملکت دارد یا خیر. به گزارش شبکه اجتهاد، در ماه‌های اخیر بحث استفاده از پول‌های مجازی، مخصوصا «بیت‌کوین» در فضای رسانه‌ای کشور رواج گسترده‌ای داشته و با مخالفت‌ها و موافقت‌‎هایی مواجه شده است؛ تا جایی‌که برخی مسئولان ارشد اقتصادی کشور از جمله رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان …

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد اظهار کرد: کارمزد دریافتی در وام‌های قرض‌الحسنه اشکال شرعی دارد؛ چراکه باید کارمزد وام یک میلیون تومانی با وام ده میلیونی متفاوت باشد اما بانک، برای همه وام‌های قرض‌الحسنه، ۴ درصد دریافت می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، افزایش حجم نقدینگی در اقتصاد کشور و پدیده خلق پول در نظام بانکی، همواره به عنوان یکی از مشکلات جدی در اقتصاد ایران شناخته شده و تبعات مختلفی نیز برای آن بیان شده است. خلق پول در اقتصاد یک کشور به روندی اطلاق می‌شود که باعث افزایش نقدینگی در یک حوزه پولی می‎شود. پدیده خلق پول، علاوه بر دامن …

به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی نقد و بررسی کتاب «راه‌های شرعی سپرده گذاری در بانک‌ها» (اثر تحسین شده شانزدهمین کتاب سال حوزه) تالیف حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حسین احمدی پژوهشگر و مدرس جامعه المصطفی، با نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر جواد ایروانی، عضو هیات علمی دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی با حضور طلاب و پژوهشگران مدرسه تحصیلات تکمیلی و مدرسه عالی خواهران جامعه‌المصطفی العالمیه مشهد در روزهای پایانی دی‌ماه برگزار شد. در این نشست حجت‌الاسلام احمدی به معرفی اجمالی اثر، ویژگی‌ها و محتوای اثر پرداخت، سپس حجت‌الاسلام ایروانی با اشاره به ساختار بانک‌ در قالب چند سؤال نقد خود را مطرح …

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد می‌گوید در سیستم بانکی، وقتی بانک ربوی باشد این سود چیزی غیر از ربا نیست؛ بنابراین عامل اصلی خلق پول در سیستم ربوی، چیزی غیر از ربا نیست. او معتقد است ما بانکی به عنوان بانک بدون ربا نداریم. در نظریه، پدیده‌ای به اسم بانکداری اسلامی و بدون ربا داریم، اما کشوری نتوانسته بانکداری بدون ربا را به معنای واقعی خودش اجراء کنند.

تاسیس شرکت اقتصادی اسلامیه اصفهان در ۱۳۰ سال پیش به توصیه علما به منظور دسترسی به سود اقتصادی از طریق یک شرکت در نسبت به کار تعاونی جمعی، خروج از ذلت احتیاج به امتعه خارجی، تثبیت و تقویت هرچه بیشتر تجارت داخله در برابر تجارت خارجه، ارایه الگویی تجاری برای آینده ملت و دولت و جلوگیری از معاملات ربوی با بیگانگان، تولید اشتغال و عدم برون رفت سرمایه مادی و انسانی انجام شد.

پژوهشکده پولی و بانکی گزارش تفصیلی جلسه بیستم سلسله جلسات نقد و بررسی پژوهش‌های بانکداری و مالی اسلامی تحت عنوان «بررسی امکان خلق پول توسط نظام بانکی در نظام مالی اسلامی» را به قلم زینب بیابانی منتشر کرده است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: اواخر هفته گذشته، دوحه پایتخت کشور قطر شاهد برگزاری چهارمین کنفرانس بین‌المللی مالیه اسلامی با حضور قابل توجه فقهاء، محققان و کارشناسان اقتصاد اسلامی از کشورهای مختلف مسلمان بود.

فصلنامه مطالعات مالی و بانکداری اسلامی در شماره جدید خود مقاله‌ای با عنوان «تحلیل نظری الگوی نظام بانکداری اسلامی اندونزی (راهبردی برای اصلاح قوانین بانکداری ایران)» به قلم سیدعباس موسویان، محمدنقی نظرپور و یحیی لطفی‌نیا منتشر کرده است.

سوآپ بدهی ـ مالکیت، مجموعه‌ای از معاملات مالی است که به موجب آن شرکت بدهکار می‌تواند تمام یا بخشی از بدهیهای خود را به صورت سهام به اعتباردهنده ارائه دهد. در مقاله پیش رو ضمن بررسی سوآپ بدهی ـ مالکیت از دید تعریفها، انواع، ویژگی‌ها، سازوکار، کاربردها، مزیت‌ها و معایب و ضرورت استفاده از این ابزار در بازار سرمایه ایران، برای نخستین‌بار بررسی فقهی این معامله انجام شده است.

با توجه به تحولات روزافزون صنعت بانکداری و استفاده گسترده از فناوری‌های نوین، لازم است تحقیقات مالی اسلامی به تحلیل ابزارها و شیوه‌های جدید مبادلات بپردازد.

مقاله سیاستی «بررسی ابعاد فقهی سپرده‌پذیری سرمایه‌گذاری مدت‌دار بانکی» توسط پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی منتشر شد و در اختیار علاقه مندان قرار گرفت.

با حضور جمعی از اساتید و پژوهشگران حوزه و دانشگاه نشست علمی «بررسی فقهی معاملات سهام در بورس اوراق بهادار» با سخنرانی رئیس کارگروه تخصصی فقهی بازار سرمایه و عضو هیئت علمی دانشگاه مفید در موسسه فقهی امام محمد باقر(ع) قم برگزار شد.

عضو هیئت علمی جامعه المصطفی، گفت: گستره تغییر در آموزه‌های اقتصادی به این شکل است که تناسب حکم و موضوع برقرار است و آموزه‌های اقتصادی در چهار محور مفاهیم، احکام فقهی‌عبادی‌ اقتصادی(خمس و زکات)، احکام فقهی‌حقوقی‌ اقتصادی(ابواب بیع و معاملات) و نظام اقتصادی قابل طرح است.