اقتصاد و بازار

اختصاصی شبکه اجتهاد: در ادامه سلسله نشست‌های علمی در محضر آیت‌الله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی (استاد مطرح سطح خارج حوزه علمیه مشهد و از شاگردان به‌نام امام خمینی و آیت‌الله خویی) موضوع «زکات پول‌های رایج» با ارائه حجت‌الاسلام‌ والمسلمین دکتر غلامرضا مصباحی‌مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در ادوار هشتم و نهم، چندی قبل در مرکز تحقیقات اسلامی آیت‌الله اشرفی با حضور اساتید و فضلای حوزه علمیه مشهد مورد نقد و بررسی قرار گرفت. گزارش تفصیلی این نشست علمی از منظرتان می‌گذرد. مصباحی‌مقدم: موضوعی که موجب شد، کتاب فقه منابع مالی دولت اسلامی را …

این شعار، امر مولوی ولی امر و حکم حکومتی است. البته به شکل حکم صادر نشده است و خواستند یک جلوه کلی و فراگیر تحت عنوان شعار سال پیدا کند و الا به نظر من حکم حکومتی است و لذا مطالبه می‌کنند. مخاطب شعار امسال که رونق تولید ملی است، آحاد ملت اعم از تولیدکننده و مصرف‌کننده و مسئولین هستند، لذا هر طیفی از مکلفین یک تکلیف در رابطه با این حکم حکومتی دارند. حکم حکومتی چه حکم اولیه باشد که مرحوم امام می‌فرمودند و چه حکم ثانویه باشد که مشهور می‌گویند، واجب الاطاعه است و دلیل آن‌هم آیه شریفه …

شبکه اجتهاد: تأمین بودجه سازمان عریض و طویل صدا و سیما همواره از موضوعات بحث‌برانگیز مدیریتی و رسانه‌ای کشور بوده است. چند برابر شدن تعداد شبکه‌ها و کارمندان در دو دهه گذشته و کاهش مداوم مخاطبان و برد رسانه‌ای این سازمان، همیشه دست منتقدان را برای طرح انتقادات تند و تیز از بودجه سازمان و نحوه مدیریت آن باز گذاشته است. دامنه منتقدان حتی به رؤسای سازمان نیز کشیده شده و علی لاریجانی و محمد سرافراز نسبت به افزایش افسارگسیخته تعداد کارمندان سازمان در دوره ریاست ضرغامی انتقاد کرده‌اند. سایت خبرآنلاین؛ نزدیک به علی لاریجانی سه سال پیش در گزارشی …

باید فرهنگ کار و تولید و تلاش را ترویج دهیم و روحیه انتظار برای ثروت بادآورده را از بین ببریم و روشهایی شبیه بخت آزمایی را ترویج نکنیم که دستگاههای مختلف از جمله صدا و سیما باید متوجه این معنا باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در آغاز هفته کار و کارگر در دیدار هزاران نفر از کارگران صنایع مختلف، کار جهادی و بی‌وقفه را از شرایط مهم رونق تولید و تحقق راهبرد عزت آفرین اقتصاد مقاومتی خواندند و با تأکید بر لزوم رسیدگی به مسائلی همچون امنیت شغلی و مزد و احترام …

اگر این جوایز از طرف خود برگزار کنندگان مسابقات پرداخت می‌شود خب مانعی ندارد اما اگر این جوایز از سوی مردم جمع آوری می‌شود و سپس بخشی از آن به مردم و شرکت کنندگان پرداخت شود این مصداق بخت آزمایی و قمار است و همه آقایان هم همین نظر را دارند و تنها من نیستم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله مکارم شیرازی امروز در درس خارج فقه خود در مسجد اعظم قم در واکنش مجدد به برگزاری برخی مسابقات تلویزیونی و پرداخت جایزه به شرکت کنندگان از سوی برگزار کنندگان این نوع مسابقات گفت: اگر دستگاهی بگوید هرکس جواب این …

آیت‌الله مکارم شیرازی به استفتائی پیرامون «مسابقه بزرگ برنده باش» پاسخ گفت. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی به استفتائی پیرامون «مسابقه بزرگ برنده باش» پاسخ گفت. متن سوال بدین شرح است: سؤال: مسابقه‌ای حضوری با عنوان «مسابقه بزرگ برنده‌باش» از طریق شبکه سه سیمای جمهوری اسلامی ایران در حال اجرا و پخش است که به شرکت‌کنندگان در این مسابقه به ازای پاسخ صحیح به هر سوال، مبلغ قابل توجهی به صورت پلکانی (تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان) اعطا می‌کند که با کمک مجری برنامه و فرصت‌هایی که در اختیار هر شرکت‌کننده قرار می‌گیرد، مبلغ جایزه غالباً از …

پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی گزارشی پژوهشی با عنوان «استاندارد شرعی سازمان حسابداری و حسابرسی مؤسسات مالی اسلامی درباره صکوک سرمایه‌گذاری» به قلم رسول خوانساری و فرشته ملاکریمی منتشر کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های لازم در بازار اوراق بهادار اسلامی یا صکوک، استانداردسازی ضوابط و مقررات شرعی مربوط به این بازار است. سازمان حسابداری و حسابرسی موسسات مالی اسلامی (AAOIFI) از جمله نهادهایی است که تاکنون استانداردهای شرعی گوناگونی در زمینه فعالیت موسسات مالی اسلامی منتشر کرده است. این سازمان، یک نهاد بین‌المللی غیرانتفاعی و مستقل است که مجموعه استانداردهای شرعی، حسابداری و حسابرسی، …

عضو شورای فقهی بانک مرکزی ضمن تشریح تفاوت روش محاسباتی «رِبح مرکب» و «رِبح ساده»، اظهار کرد: اشکال شورای نگهبان بر مصوبه مجلس مبنی بر خلاف شرع بودن «رِبح مرکب» وارد است و مجمع تشخیص مصلحت نظام هم به خوبی حق را به شورای نگهبان داده است. شبکه اجتهاد: مجلس شورای اسلامی در روزهای پایانی سال ۹۷ با پیشنهاد حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین حسین‌زاده بحرینی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، درخواست حذف «رِبح مرکب» از نظام بانکی را داشت که البته با مخالفت شورای نگهبان روبه‌رو شد و در نهایت به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع داده شد تا در این مورد …

اگر مراجع تقلید، زعما و علمای ما در یک عزم جدی استحکام کار در تولیدات را به عنوان فتوای ثانوی اعلام کنند تا کارگزاران و تولیدکنندگان به دنبال استحکام کار و تولید باشند رونق تولید اتفاق خواهد افتاد. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید حسن وحدتی شبیری، رئیس دانشگاه علوم اسلامی رضوی، تحصیل کرده حوزه و دانشگاه است. رئیس سابقه دانشگاه هدی قم، بیش از ۳۰ سال است که در حوزه قم و دانشگاه‌های تهران تدریس می‌کند. استاد مشهدی‌تبارِ حوزه و دانشگاه معتقد است: دانش فقه و حوزه با آسیب‌شناسی، مشخص کردن سهم هر عامل و راهبردها برای برطرف …

در آیین اعطای جایزه اقتصاد اسلامی شهید صدر به پاس تلاشهای علمی در ارائه کتب و مقالات برجسته و ارائه مدلهای عملیاتی بانکداری اسلامی این جایزه به حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان اعطا شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر سیدعباس موسویان از طراحان اسناد خزانه اسلامی برای جلوگیری از استقراض دولت از بانک مرکزی و قرارداد تسهیلاتی مرابحه برای جلوگیری از انجام معاملات صوری است. موسویان تاکنون ۳۷جلد کتاب و ۱۵۰مقاله در زمینه اقتصاد اسلامی به رشته تحریر درآورده و ۲۸جایزه علمی از جمله دو جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی و پنج جایزه کتاب سال حوزه را به دست آورده …

شبکه اجتهاد: در آیین اعطای جایزه اقتصاد اسلامی شهید صدر به پاس تلاشهای علمی در ارائه کتب و مقالات برجسته و ارائه مدلهای عملیاتی بانکداری اسلامی این جایزه به حجت‌الاسلام و المسلمین سیدعباس موسویان اعطا شد.

همفکری و اظهارنظر در برنامه توسعه، بودجه سالانه، طراحی لایحه نظام بانکداری، بازار سرمایه و قوانین بخش عمومی، حضور فعال در بازار پول و سرمایه، تدوین کتب و مقالات عمیق در زمینه اقتصاد اسلامی، نقش معناداری در حرکت‌های علمی به ویژه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از جمله کار‌های انجمن اقتصاد اسلامی حوزه بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام مجید حبیبیان، نائب رئیس انجمن اقتصاد اسلامی حوزه و عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، امروز، در نشست خبری تشریح برنامه‌های جشنواره جایزه اقتصاد اسلامی شهید صدر که در خبرگزاری رسا برگزار شد، گفت: انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: وقتی در نیمه‌شب ۲۹ فروردین ۹۷، رهبر انقلاب، به سنت هر ساله، نام امسال را اعلام کردند، شاید هیچ‌کس گمان نمی‌کرد که یکی از مهم‌ترین نزاع‌های درون فقهی، در حال رقم خوردن است. نام‌گذاری امسال البته اگرچه بیشتر ناظر به اقتصاددانان، مسؤولین اجرایی و عموم مردم بود، اما فقهی که این سال‌ها عادت کرده بود که در هر محفل و مقامی، به‌عنوان اولین نفر حضور یابد، به یک‌باره، چالشی مهم را پیش‌روی خود دید. پیش از انقلاب اسلامی و شکل‌گیری حکومت مبتنی بر فقه، تقریباً نزاع مهمی میان دانشیان فقه در رابطه گستره این دانش و میزان …

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اگر مدیریت حوزه و یا دفتر تبلیغات چگونگی رونق تولید را به عنوان تکلیف و وظیفه تبیین کنند و به صورت یک متن در اختیار طلاب جوان برای تبلیغ شعار سال به شهرستان‌ها و روستاها قرار گیرد قطعاً کمک بزرگی به تحقق شعار سال خواهد کرد. اختصاصی شبکه اجتهاد: «در فقه اسلامی چند مسئله وجود دارد که با رعایت آن می‌توانیم تولید داخلی را رونق دهیم از جمله استقلال جامعه اسلامی، عزت، قاعده نفی سبیل و …، وقتی جامعه اسلامی دارای تکنولوژی، صنعت و به عبارتی مستقل باشد، تحت سلطه استعمارگران قرار نمی‌گیرد و …

ساز و کار فقه ساز و کار رونق تولید است. رونق تولید به این معنا که محصولات تولیدی در جامعه رونق پیدا کند و نیازها از طریق کالای داخلی برطرف شود که این رونق در گرو حمایت از تولید داخلی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: مقام معظم رهبری از سال ۱۳۸۷ بر اساس اولویت ها و ضرورت جامعه اقدام به نامگذاری هر سالی تحت عنوان خاص کرده اند و از سال ۱۳۹۰ به بعد مهمترین جهت نامگذاری سال‌ها دارای بعد اقتصادی بوده است. نقطه‌نظر ایشان در هر سال اولویت‌دادن و توجه به ضرورت‌های خاصی بوده که با تحقق آن نامگذاری، شرایط …

امروز یک ضرورت و واجب کفایی است بر همۀ پژوهشگران و طلاب که در زمینه فقه اجتماعی و فقه نظام‌ساز و بصورت فقه تخصصی اقتصاد وارد شوند و هر چقدر که در این عرصه کار کنند چون این مسیر در ابتدای تأسیس و شکل‌گیری است، اقتضا دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، گفتگوی صمیمانه حجت‌الاسلام سیدحسین میرمعزی، معاون پژوهشی حوزه علمیه قم با پژوهشگران دوره اول پودمانی اقتصاد به همت هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان در محل مدرسه سلیمانیه یازدهم فروردین ماه ۹۸ برگزار شد. میرمعزی در این نشست، تجربیات دوره‌های آموزشی و پژوهشی اقتصاد در …

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: اقتصاد نیازمند یک فرهنگ اسلامی است و در حوزه‌های علمیه باید این مسئله تدوین و تدریس شود، به نحوی که اجتهاد در آن باشد و جامعه را در مسیر صحیح رشد، رونق تولید و شکوفایی اقتصادی قرار دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد سالک با اشاره به موضوع نامگذاری سال ۹۸ و اهمیت رونق تولید و نقش حوزه‌های علمیه، طلاب و روحانیون برای تحقق این شعار، اظهار کرد: در شرایط کنونی، حوزه‌های علمیه تشیع باید پاسخ گوی تمام نیازها باشند و نکته مهم این است که ما از زمان پیروزی انقلاب …

دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، ضمن تشریح اهم اقدامات این کمیته در سالی که گذشت، بیان کرد: در سال ۹۷ کمیته فقهی تعداد چهارده مصوبه جدید داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، مجید پیره، دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، به تشریح مهم‌ترین اقدامات این کمیته در سال ۱۳۹۷ پرداخت و به ایکنا گفت: کمیته تخصصی فقهی در سالی که گذشت، موضوعات مختلفی را در دستور کار خود قرار داد و در نتیجه این بررسی‌ها باعث شد سبد محصولاتی که در بازار سرمایه ایران از نظر فقهی و شرعی امکان معامله دارند توسعه پیدا کند. همچنین …

اینکه مالک دارایی‌‌های شرکتهای بیمه کی است، یا مبنای پرداخت و دریافت آنها چی است، شاید از جهت کمی و مقادیر حق بیمه و  مستمری‌‌ها تفاوت محسوسی  ایجاد نکند, اما از جهت کیفی و تبعات حقوقی و فقهی می‌تواند بسیار مهم و اثر گذار باشد. یکی از این شرکتها که به دلیل عموم افرادی و ازمانی ابتلاء جا دارد درباره مالکیت و مبانی پرداخت و دریافت آن مطالعات و اطلاع رسانی کافی صورت گیرد، سازمان تامین اجتماعی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: (شستا) مخفّف شرکت سازمان تأمین اجتماعی است. رییس جمهور محترم اخیرا در هنگام ارائه بودجه سال ۹۸ به مجلس، …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در پیامی به‌مناسبت آغاز سال ۱۳۹۸، سال جدید را سال «رونق تولید» نام‌گذاری کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی به‌مناسبت آغاز سال ۱۳۹۸ هجری شمسی، با تبریک عید نوروز و میلاد مسعود امیرمؤمنان حضرت علی علیه‌السلام به هم‌میهنان عزیز و بویژه خانواده‌های معظم شهیدان و جانبازان، و با آرزوی سالی توأم با شادی، سعادت، سلامت جسمی و توفیقات روزافزون مادی و معنوی برای ملت ایران، سال جدید را سال «رونق تولید» نامگذاری کردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ارزیابی سال ۹۷، آن را سالی پُر ماجرا خواندند و خاطرنشان کردند: …

این پژوهش بعد از اینکه مفهوم شرکت و شرکت‌های‌ سهامی عام را تبیین می‌کند، به بررسی ۹ اشکال بر عقد شرکت در شرکت‌های‌ سهامی عام که باعث می‌شود از نظر فقهی، ساز و کاری که در این شرکت‌ها مطرح است با اشکال مواجه شود و شروط و ارکان عقد شرکت فقهی در آن‌ها رعایت نگردد، می‌پردازد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست دفاعیه پایان‌نامه سطح سه حوزه علمیه خراسان با موضوع «بررسی ایرادات فقهی عقد شرکت در شرکت‌های‌ سهامی عام» توسط حجت‌الاسلام سیدعباس دیانت‌مقدم و راهنمایی حجت‌الاسلام والمسلمین شریفی و مشاوره حجت‌الاسلام والمسلمین فتح‌اللهی، در محل سالن کنفرانس مرکز مدیریت حوزه …

مراجع تقلید در دیدار وزیر صنعت، معدن و تجارت ضمن گلایه از وضعیت اقتصادی کشور و مردم، بر لزوم نظارت دقیق دولت بر قیمت‌گذاری‌ها، احیای واحدهای تولیدی تعطیل شده و تشکیل کارگروهی به منظور آسیب‌شناسی این موضوع و بهره‌گیری مسئولان کشور از ظرفیت نخبگان تأکید کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، رضا رحمانی وزیر صنعت در جریان سفر به قم، با حضرات آیات صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی و علوی گرگانی دیدار و گفتگو کرد. بخشی از سخنان مراجع را می‌خوانید: آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی: اخباری که انسان راجع به اختلاس‌ها و دزدی‌هایی که در نظام اقتصادی کشور می‌شود را …

اختصاصی شبکه اجتهاد: به نظر می‌رسد نظم عبارت است از «نوعی وحدت در کثرت»؛ بنا بر این به اموری منظم گفته می‌شود که در عین کثرت، بین اجزاء و افراد آن نوعی وحدت خاصّ نیز مشاهده شود، حال یا وحدت غایی یا صوری و یا …. . تقسیم نظم به دو قسم صناعی و تکوینی چنانچه آیت‌الله جوادی هم در کتاب براهین اثبات واجب مرقوم فرمودند، نظم به دو قسم صناعی و تکوینی تقسیم می‌شود؛ صناعی مثل غالب مصنوعات بشری مانند ساعت، ماشین، کامپیوتر، صور منقوشه و … و تکوینی مانند بدن انسان، نظام خورشید و ماه و …. . …

حجت‌الاسلام مبشری با بیان اینکه‌ مشکلات شرعی خلق پول با اما و اگر برطرف نمی‎شود، بیان کرد: مرحوم آیت‌الله بهجت فرمودند که اعتبار مقوم مالیّت پول اعتباری است؛ یعنی اگر پولی که چاپ می‎شود باعث کاهش قدرت خرید مردم شود، موجب ضمان است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام محمد مبشری‌عارف، استاد کفایه‌الاصول و فقه‌الاقتصاد، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره خلق پول، آثار اقتصادی و احکام شرعی آن پرداخت و گفت: در ابتدا اگر بخواهیم تعریف مختصری از خلق پول ارائه دهیم، خلق پول به معنای دادن قدرت خرید کالا به مردم است. از سوی دیگر، همین وام‌هایی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌روی تبیین و بررسی آراء آیت‌الله سید محسن خرازی، استاد باسابقه خارج فقه و اصول و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در باب «عقد بیمه» است. مقام اوّل: حقیقت تأمین ماهیت: تأمین عقدی مستقل است، لذا لزومی ندارد آنرا در تحت عقود زمان شارع در آوریم. تعریف: تأمین عقدی است بین مؤّمن و مستأمن که به موجب آن مؤمِّن متعهد می‌شود، خسارت محتمل به جان یا مال مستأمن را در قبال دریافت وجهی تأمین کند. معوّض: در عقد تأمین تعهد به تدارک خسارت است نه تدارک، و الّا لازم می‌آید در صورت عدم خسارت و …

در مسئله غرری بودن، اگرچه غرر حین المعامله مورد نهی است؛ البته اگر غرر را به معنای خطر بگیریم. چون غرر دو معنا دارد. یکی خطر و یکی جهالت. حال قبول داریم که حین المعامله، نباید غرر و خطر باشد؛ اما ادعای ما این است که حین المعامله غرر و خطر وجود دارد. چون وقتی کسی بیت کوین می‌خرد، در همان حین خرید، معامله‌اش غرری است و به تعبیر دیگر اصلاً در اینجا معاوضه‌ای صورت نمی‌گیرد. اگر کسی بگوید که من امروز دو هزار دلار دادم و یک‌مشت کد در فضای مجازی به من داده‌اند، آیا این معاوضه، عقلایی است؟ …

حجت‌الاسلام یوسفی در تبیین نقشه راه در بررسی فقهی ارزهای رمزپایه، گفت: ما اگر بخواهیم مسائل مرتبط با ارزهای رمزپایه را تقسیم کنیم می‌توانیم به چهار قسم اشاره کنیم؛ ۱- مسائل فنی ارزهای رمزپایه مرتبط با ایجاد و تولید ارزهای رمزپایه مثل تکنولوژی بلک چین و …، ۲- شناخت ماهیّت و موضوع ارزهای رمزپایه، ۳- احکام فقهی انواع به کارگیری ارزهای رمزپایه به عنوان ثمن یا مثمن، ۴- سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری در رابطه با ارزهای رمزپایه در جمهوری اسلامی ایران. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «پول مجازی از منظر فقه حکومتی»، سه شنبه ۷ اسفند ۱۳۹۷ به همّت گروه …

عضو شورای فقهی بانک مرکزی با اشاره به دیدگاه فقهای شیعه و اهل سنت درباره کارمزد تسهیلات قرض‌الحسنه اظهار کرد: اگر بنا باشد عدم دریافت کارمزد تسهیلات قرض‌الحسنه را به همه کشور توسعه دهیم، بخش قرض‌الحسنه بانک با مشکلی جدی مواجه خواهد شد و بانک نمی‎تواند هزینه‎های خود را تأمین کند. به گزارش شبکه اجتهاد، در روزهای اخیر اولین شعبه بانکی وحدت شیعه و اهل سنت در استان گرگان و در شهرستان گنبد با حضور جمعی از علمای شیعه و اهل سنت از سوی بانک انصار افتتاح شد تا شرایط برای ارائه خدمات بانکی بهتر به اهل سنت فراهم شود. در …

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: این اندیشه که بانک حق انتشار پول اعتباری دارد باطل است؛ بنابراین بانک مرکزی باید با جدیت هرچه تمام‌تر با این پدیده که منجر به شکاف طبقاتی، تورم‎های بالا و بی‌عدالتی و توزیع ناعادلانۀ مالکیت و توزیع نامتوازن درآمد شده است مقابله اساسی نماید. به گزارش شبکه اجتهاد، بیست و دومین نشست از سلسله نشست‌های«خلق پول بانک‌ها» اکل مال به باطل و حرام است اقتصادنا با ارائه حجت‌الاسلام توسلی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی به همت هیأت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان، چندی پیش در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مدتی است پیدا کردن حوزویانی که به فعالیت‌های اقتصادیِ غیرحوزوی اشتغال دارند، خیلی سخت نیست. کار کردن در تاکسی‌های اینترنتی، فعالیت در آرایشگاه، فروش مواد غذایی، ساخت انگشتر و … نمونه‌هایی از فعالیت‌های اقتصادی طلاب است. صرف‌نظر از بررسی نظری اشتغال طلاب و با عنایت به نتیجه عملی آن در بررسی‌های میدانی، سقط جنین علم را در این عرصه شاهدیم. به دو دلیل، اشتغالات تجاری با اشتغالات طلبگی نمی‌سازد: ۱- زمان‌بر بودن فراوانِ اشتغالات تجاری ۲- از بین رفتن تمرکز ذهنی جهت فراگیری علوم حوزوی به دلیل پیچیده شدن معادلات بازار از سویی و افزایش رقابت و …