شبکه اجتهاد: نظریه مردمسالاری دینی بهزعم بسیاری از تحلیلگران مهمترین دستاورد نظری و عملی انقلاب اسلامی، بهویژه در حوزه سیاست است و مهمترین یادگار بنیانگذار انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره)، نظام جمهوری اسلامی، اسلامی که بر مبنای این نظریه تأسیس شده است. صبحنو در گفتوگو با دکتر محمدحسین جمشیدی، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیتمدرس این نظریه و جوانب معارض …
Read More »دیدگاه و گزارش
سکولاریزه شدن حوزه؛ پیامد کمکاری در فقه حکومتی
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر آسیبهای دوری حوزه از مباحث فقه حکومتی، گفت: وقتی درسهای خارج طهارت و مکاسب و فقه احوالات شخصیه و بحثهای غیر حکومتی نرخ رایج شود و اداره حکومت برعهده مجلس و شورای نگهبان باشد گویا عملا پرداختن به فقه حکومتی را وظیفه دیگران میدانیم؛ این نوعی سکولار نهفته است. …
Read More »رضایتمندی مردم؛ ملاک حرکت حکومت اسلامی به سمت عدالت در اندیشه امام (ره)
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی (ص)، رضایتمندی مردم نسبت به مسئولان را یکی از معیارهای حرکت حکومت اسلامی به سمت تحقق عدالت در اندیشه امام خمینی (ره) خواند و اظهار کرد: امام (ره) از همین جهت هیچگاه خود را از مردم جدا نمیدانستند و مردم را نیز هیچگاه از خودشان جدا نمیکردند و بیتوجهی به اراده و خواست مردم را …
Read More »مجازات بدنی تأثیرگذارتر از حبس است
معاون فرهنگی قوه قضائیه در مراسم رونمایی از سامانه ملی صبر با اشاره به اینکه زندان بسیار آسیبزاست و اصل مجازات زندان در اسلام وجود ندارد گفت: ما میراثدار فرهنگ ایرانی، اسلامی و وارداتی هستیم و مجازات زندان هم یک فرهنگ وارداتی است و از کشور فرانسه وارد کشور ما شده است و ما باید به دنبال مجازاتهای جایگزین باشیم. …
Read More »تفاوت اندیشه سیاسی شیعه با اهل سنت در مقوله شورا/ نظام دوشورایی در مدل مردم سالاری دینی
حجتالإسلام میراحمدی با اشاره به اینکه شورا را میتوان با دو نگاه نظام سازی و تصمیم سازی مورد توجه قرار داد گفت: در اندیشه سیاسی شیعه، شورا نقشی در مشروعیتدهی به حکومت و شکلگیری نظام سیاسی ندارد و فقط نقش تصمیم سازی را برعهده دارد اما در اندیشه سیاسی اهل سنت، شورا علاوه بر تصمیم سازی نقش تعیین کنندهای در …
Read More »فهم فقه حکومتی امام خمینی مستلزم شناخت رویکرد امام در همه علوم اسلامی است
در دین شناسی جامع و موردنظر امام خمینی(ره) به همه آیات قرآن و ابواب روایی توجه میشود و برخلاف نگاه جزئی، سامان دهی حیات انسان در اجتماع اصل قرار میگیرد؛ از اینرو فهم فقه حکومتی امام خمینی(ره) مستلزم شناخت مکتب جامع ایشان است، به عنوان مثال اگر بحث ولایت فقیه را در کلام نبینید، ولایت فقیهی در فقه مطرح میکنید …
Read More »اجرای حدود الهی به جامعه آرامش میدهد
یک مدرس حوزه علمیه قم با اشاره به این مطلب که ما نمیتوانیم برای حکم قضایی و احکامی که قاضی برای فردی که لواط انجام داده است دخالتی داشته باشیم، گفت: اما باید این نکته را در نظر بگیریم که در دین اسلام و طبق حکم فقهای دین، پس از اینکه ثابت شد فردی عمل لواط را انجام داده است …
Read More »لازمه اجرای احکام شرعی قراردادن فتوای منتخب در فرآیند قانونگذاری است
عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: نظام اجتماعی اگر بخواهیم احکام شرعی را اجرایی و عملیاتی کنیم اولا باید یک فتوا از میان فتاوا را برگزینیم زیرا «تقنین فقه» اختلاف آرای فقها را بر نمیتابد؛ ثانیا فتوای گزینش شده را در فرآیند قانونگذاری قراردهیم تا به تصویب و تایید مراجع ذى صلاح برسد و در نتیجه اجرای آن …
Read More »بازاندیشی در اعتبار فقهی قانونگذاری مجلس/ اشکال آیتالله گلپایگانی به تقنین مجلس و پاسخ امام
استاد دانشگاه حضرت معصومه(س) با استناد به قاعده «منطقه الفراغ» تقنین در اموری که با شرع مغایرت نداشته باشد را بیاشکال دانست و با اشاره به نامشروع دانستن قوانین مصوب مجلس شواری اسلامی از سوی برخی، علت وجود چنین دیدگاهی را دور ماندن از نگاه عرفی و اجتماعی عنوان کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مجلس شورا در ایران قدمتی بیش …
Read More »روایت رهبر انقلاب از «میانه کارزار»
در نشست صمیمانه، پرشور، پرنشاط و ۳ ساعته صدها نفر از دانشجویان دانشگاههای مختلف با رهبر معظم انقلاب اسلامی، نمایندگان تشکلهای مختلف علمی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و صنفی دانشجویان دیدگاهها، انتقادها، پیشنهادها و مطالبات خود را از سه قوه و دستگاههای مختلف بیان کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، در این دیدار که عصر دوشنبه برگزار شد، حضرت آیتالله خامنهای «روحیه …
Read More »پرداختن به مکتب امام غیر از مجرای ولایتفقیه تحریف است/ امام به آیتالله مشکینی فرمود مرجعیت برای ولیفقیه شرط نیست؛ بازنگری کنید
عضو مجلس خبرگان رهبری میگوید: رهبر انقلاب از زمان رحلت امام تا کنون هر سال در ۱۴ خرداد بخشی از مکتب امام را متناسب با نیازهای آن سال بیان میکنند بنابراین یکی از تحریفهایی که در اینجا ممکن است صورت گیرد این است که ما فهم مکتب امام راحل را به جای ولایت فقیه و رهبری از جاهای دیگری بگیریم، …
Read More »هرگز شرایط رهبری را در آقای شریعتمداری نمیدیدم/ پشت تانک نشستم و به سراغ دموکراتها رفتم/ در مورد انقلاب با هیچ شخصی ولو پسرم، شوخی ندارم
حجتالاسلام غلامرضا حسنی در بین ائمه جمعه شهرستانهای مختلف ایران چهرهای شناخته شده بودبه طوری که زندگی نامه، فعالیتها و مبارزات وی، بخشی از تاریخ انقلاب اسلامی در آذربایجان را تشکیل میدهد. از این جهت خاطرات و مبارزات ملاحسنی در نوع خود میتواند در ایران بی نظیر یا حداقل کم نظیر باشد. شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین حاج شیخ غلامرضا حسنی …
Read More »خسروپناه: استنباطهای دکتر فیرحی در مشروعسازی فقهی حزب، ناتمام است/ آیا تحزب، جزء لوازم نظام سیاسی مشروع است و برای حفظ نظام، لازم و واجب است!/ فیرحی: متأسفانه در حوزه علمیه در موضوعشناسی عجول هستیم و سریعاً میخواهیم به حکم برسیم
حجتالاسلام خسروپناه گفت: در مباحث کتاب، استفاده نادرستی از فقه رایج صورت گرفته و به عبارت دیگر، استنباطهای فقهی دکتر فیرحی در مشروعسازی فقهی حزب، ناتمام میباشد. اگر ایشان حزب را به حکم ثانوی مشروع میدانست مشکلی وجود نمیداشت؛ اما ایشان تلاش میکنند تا استنباطی ارائه دهند که بر طبق آن، به حکم اولی، وجود حزب، واجب باشد. در واقع …
Read More »نگاه ابزاری به عدالت در حیطه قانونگذاری
عضو هیأت علمی پژوهشکده فقه و حقوق با تأکید بر اینکه در مقام استنباط احکام شرعی، عدالت را ابزار نمیدانم، گفت: در استنباط ابزارگرا نیستم و عدالت را حکمت و در زمره مقاصد میدانم؛ اما در قانون گذاری چون عدالت را هم بر حکومت لازم میدانم، پس مانند احکام شریعت باید به عدالت توجه داشته باشیم. پس در قانون گذاری، …
Read More »عوامل توجیهگر قانون را نباید با مقاصد خلط کرد/ دکترینهای حقوقی میتواند متأثر از دکترینهای فقهی باشد
عضو هیأت امنای پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به اینکه در نظریههای حقوقی، دکترین را به عنوان منبع استنباط قوانین در نظر میگیرند، گفت: در حقوق ما نیز بر اساس اصل ۱۶۷ قانون اساسی آراء فقهی را معتبر میدانند؛ بنابراین دکترینهای حقوقی ما میتواند متأثر از دکترینهای فقهی باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمود حکمتنیا عضو هیأت …
Read More »آیات قرآن نسبت به عدالت صوری و محتوایی اطلاق دارند
عضو هیأت علمی پژوهشکده فقه و حقوق با استناد به آیه ۱۵ سوره شوری و آیه ۲۵ سوره حدید، گفت: در هیچ کدام از این آیات، تعبیر به حکم شرعی نشده است و تعبیر به کتاب و یا تعبیر به ما انزل الله شده است که اعم از حکم شرعی است و شامل عدالت نیز میشود. این آیه اطلاق دارد؛ …
Read More »جایگاه حکم حکومتی در ثبت شخصیّت حقوقی/ شکلگیری شخصیّت حقوقی بر اساس نیازهای زمانه
حجتالاسلام آقا نظری شاهرودی، در پاسخ به نقد دکتر حکمتنیا مبنی بر اینکه شخصیّت حقوقی باید از سوی حاکم قبول شود و ثبت آن نیاز به حکم حاکم دارد، گفت: ما هم قائلیم که اگر این اتّفاق نیفتد هرج و مرج به وجود خواهد آمد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حسن آقانظری رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ۲۰ اردیبهشتماه …
Read More »امر به معروف و نهی از منکر ساختار به شدت اجتماعی دارد/ دولت خیلی هنر کند معروف و منکر را به مردم بشناساند
ابراهیم فیاض استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران گفت: خلیفه دوم امر به معروف و نهی از منکر را حکومتی کرد و این انحراف را به وجود آورد. امر به معروف و نهی از منکر ساختار به شدت اجتماعی دارد. دولت خیلی هنر کند معروف و منکر را به مردم بشناساند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «جامعه شناسی و عدالت اجتماعی» …
Read More »باید میان حقوق مالکیت معنوی و حقوق مصرف کنندگان تعادل ایجاد شود/ مراجع نسبت به مسئله مالکیت معنوی نظر مثبت دارند
رئیس قوه قضاییه بر ضرورت ایجاد تعادل و توازن میان حقوق صاحبان اثر در چارچوب حقوق مالکیت معنوی و حقوق مصرف کنندگان به عنوان مخاطبان آثار تأکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از اداره کل روابط عمومی قوه قضاییه، آیتالله صادق آملی لاریجانی در دیدار فرانسیس گری رئیس سازمان جهانی مالکیت معنوی (وایپو) ضمن تقدیر از تلاشهای سازمان …
Read More »پاسخگویی به شبهه عرفی شدن دین در حکومت ولایت فقیه
مسأله عرفی شدن دین را در حکومت باید در چند مرحله همچون سیر حکومت در میان ادیان و مذاهب مختلف، عرفی شدن حکومت، مصلحت سنجی حاکم و نگاه مقاصدی به حکومت بررسی کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «تأملی در نظام سیاسی اسلام» و آیین رونمایی کتاب «درسنامه ولایت فقیه» با حضور پژوهشگران حوزوی در سالن کنفرانس خبرگزاری رسا …
Read More »حکمرانی حزبی بدون فقه بی معناست/ شورای نگهبان میتواند نقطه آغاز حکمرانی حزبی باشد
استاد دانشگاه تهران گفت: در جامعه مذهبی ایران که حکومت پایه مذهبی دارد، حکمرانی حزبی بدون فقه حزبی بی معنا است. بزرگترین رهبران دینی ما پایه گذار حزب جمهوری اسلامی بودند اما هیچ گاه فقه تحزب در ایران شکل نگرفته است و هنوز دانشی به نام فقه تحزب در ایران و مذهب شیعه وجود ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام …
Read More »تبیین فقه دولت از منظر ساختار و علل اربعه/ فقه حاکمیت با فقه حکومتی متفاوت است
علت غائی فقه دولت، اداره جامعه است. رهبر بعد از انقلاب و تشکیل حکومت برای اداره جامعه، دولت تعیین میکند. علت مادی فقه دولت، قانون و تقنین است که عنصر اول نظریه دولت است. علت صوری فقه دولت، تشکیلات است و علت فاعلی آن هم کارگزاران هستند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی با موضوع «درآمدی بر فقه دولت (فقه …
Read More »هر دو گفتمان تجدد آمرانه و اسلام آمرانه در ایران ناکام ماندند/ در مسالهی حجاب کارنامهی موفقی نداشتیم
شبکه اجتهاد: این روزها با پخش گستردهی ویدیوهایی از برخورد گشت ارشاد، شاهد اظهارنظرهای فراوان و گاه متضادی از مسوولان کشور هستیم. برخی از ضرورت تغییر رویکرد نهادهای فرهنگی و انتظامی از «باید» به «باور» میگویند، برخی معتقدند نیروی انتظامی نباید یک قدم هم عقبنشینی کند و برخی دیگر نیز تقاضای نتایج عملکرد ۱۳ ساله گشت ارشاد را دارند. در …
Read More »روایت عبدالوهاب فراتی از «روحانیت و دولت مدرن در ایران»
مرحوم نایینی و امام خمینی به این نتیجه رسیدند که احکام اسلامی اقتضای اجرا دارد و اجرای آن راهی جز اقامه دولت ندارد؛ اما دیگر با اقامه دولت سنتی نمیشود دین را در این دوره نگهداشت و حتماً باید راهی فراهم کرد تا مردم، در زندگیشان مشارکت کنند و برای اجرای شریعت، راهی که جز احترام گذاشتن به حقوق مردم …
Read More »حقوق اسلامی بر پایه عدالت است/ اقتضائات عدالت جنسیتی باید مشخص شود
حجتالاسلام هدایت نیا با بیان اینکه رویکرد حقوق اسلامی، عدالت است، به تبیین مباحث مربوط به زنان و تفاوتهای آنان از منظر حقوقی پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین فرجالله هدایت نیا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در هشتمین نشست از سلسلهنشستهای زن غربی با موضوع «زن غربی و ساختارهای حقوقی» که از سوی گروه علمی …
Read More »برخی نهی از منکرها منجر به کفر و ارتداد مخاطب میشود
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به جایگاه مدارا در دین اسلام بر لزوم توجه به آن به خصوص در اجرای امر به معروف و نهی از منکر، تأکید کرد و گفت: معمولاً تلقی ما از مدارا این است که اولاً مدارا یک حکم اخلاقی است و الزامی در مورد آن نیست و ثانیاً مدارا مربوط به واجبات و محرمات …
Read More »حکم حکومتی؛ پاسخی معقول برای جبران خلاءهای قانونی
حجتالاسلام ارسطا حکم حکومتی را پاسخ معقولی به نیازهای طبیعی جامعه دانست و گفت: هر حکومتی به طور طبیعی ممکن است با معضلاتی روبرو شود که این معضلات در قوانین حکومت راهکاری برای حلّش نداشته باشد و چون قانونگذار نمیتواند در هنگام وضع قانون تمام معضلات را پیشبینی کند پس به طور قهری پارهای از موارد مغفول خواهد ماند که …
Read More »تمییز دادن موضوعات فردی و اجتماعی؛ پیشنیاز فهم فقه حکومتی/ دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی درباره فقه حکومتی
قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی ضمن تأکید بر تفاوتهای فقه حکومتی با حکم حکومتی، گفت: یکی از پیشنیازهای لازم برای فهم فقه حکومتی، تفاوت قائل شدن بین موضوعات فردی و اجتماعی است و همچنین باید بپذیریم که موضوعات اجتماعی بر فرض متفاوت بودن، میتواند دارای حکم فقهی باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین نشست علمی«کارآمدی فقه حکومتی» با حضور حجتالاسلام …
Read More »استفاده از قدرت در امر به معروف و نهی از منکر از وظایف حکومت است/ بازکاوی ادله فقهی جواز الزام حکومتی در مسأله حجاب
اگر قرار باشد صرف وجود مفسده، مقید امر به معروف و نهی از منکر باشد هیچ امر به معروف و نهی از منکری وجود نخواهد داشت. در مصلحت و مفسده باید با عقلانیت اسلامی مسائل را بررسی و با نگاه اسلامی مصلحت و مفسده را درک کنیم نه با نگاه مدرن، چنانچه برخی سریعا میگویند به صلاح نیست که موجب …
Read More »مطالعه تطبیقی حقوق اسلام و حقوق بینالملل؛ متدلوژی و آخرین مطالعات
عضو هیأت علمی دانشگاه مفید با ابراز تأسف از اینکه در فضای حقوقی کشور سهم ترجمه آثار غربی به مراتب بیشتر از تولید آن است، گفت: ما به عنوان حقوقدانان دول و سرزمینهای اسلامی میتوانیم مطالعات تطبیقی را فنی تر و راهبردی تری ارائه کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «مطالعه تطبیقی حقوق اسلام و حقوق بین الملل: متدلوژی …
Read More »