عضو هیأت امنای پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به اینکه در نظریههای حقوقی، دکترین را به عنوان منبع استنباط قوانین در نظر میگیرند، گفت: در حقوق ما نیز بر اساس اصل ۱۶۷ قانون اساسی آراء فقهی را معتبر میدانند؛ بنابراین دکترینهای حقوقی ما میتواند متأثر از دکترینهای فقهی باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمود حکمتنیا عضو هیأت …
Read More »دیدگاه و گزارش
آیات قرآن نسبت به عدالت صوری و محتوایی اطلاق دارند
عضو هیأت علمی پژوهشکده فقه و حقوق با استناد به آیه ۱۵ سوره شوری و آیه ۲۵ سوره حدید، گفت: در هیچ کدام از این آیات، تعبیر به حکم شرعی نشده است و تعبیر به کتاب و یا تعبیر به ما انزل الله شده است که اعم از حکم شرعی است و شامل عدالت نیز میشود. این آیه اطلاق دارد؛ …
Read More »جایگاه حکم حکومتی در ثبت شخصیّت حقوقی/ شکلگیری شخصیّت حقوقی بر اساس نیازهای زمانه
حجتالاسلام آقا نظری شاهرودی، در پاسخ به نقد دکتر حکمتنیا مبنی بر اینکه شخصیّت حقوقی باید از سوی حاکم قبول شود و ثبت آن نیاز به حکم حاکم دارد، گفت: ما هم قائلیم که اگر این اتّفاق نیفتد هرج و مرج به وجود خواهد آمد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حسن آقانظری رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ۲۰ اردیبهشتماه …
Read More »امر به معروف و نهی از منکر ساختار به شدت اجتماعی دارد/ دولت خیلی هنر کند معروف و منکر را به مردم بشناساند
ابراهیم فیاض استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران گفت: خلیفه دوم امر به معروف و نهی از منکر را حکومتی کرد و این انحراف را به وجود آورد. امر به معروف و نهی از منکر ساختار به شدت اجتماعی دارد. دولت خیلی هنر کند معروف و منکر را به مردم بشناساند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «جامعه شناسی و عدالت اجتماعی» …
Read More »باید میان حقوق مالکیت معنوی و حقوق مصرف کنندگان تعادل ایجاد شود/ مراجع نسبت به مسئله مالکیت معنوی نظر مثبت دارند
رئیس قوه قضاییه بر ضرورت ایجاد تعادل و توازن میان حقوق صاحبان اثر در چارچوب حقوق مالکیت معنوی و حقوق مصرف کنندگان به عنوان مخاطبان آثار تأکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از اداره کل روابط عمومی قوه قضاییه، آیتالله صادق آملی لاریجانی در دیدار فرانسیس گری رئیس سازمان جهانی مالکیت معنوی (وایپو) ضمن تقدیر از تلاشهای سازمان …
Read More »پاسخگویی به شبهه عرفی شدن دین در حکومت ولایت فقیه
مسأله عرفی شدن دین را در حکومت باید در چند مرحله همچون سیر حکومت در میان ادیان و مذاهب مختلف، عرفی شدن حکومت، مصلحت سنجی حاکم و نگاه مقاصدی به حکومت بررسی کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «تأملی در نظام سیاسی اسلام» و آیین رونمایی کتاب «درسنامه ولایت فقیه» با حضور پژوهشگران حوزوی در سالن کنفرانس خبرگزاری رسا …
Read More »حکمرانی حزبی بدون فقه بی معناست/ شورای نگهبان میتواند نقطه آغاز حکمرانی حزبی باشد
استاد دانشگاه تهران گفت: در جامعه مذهبی ایران که حکومت پایه مذهبی دارد، حکمرانی حزبی بدون فقه حزبی بی معنا است. بزرگترین رهبران دینی ما پایه گذار حزب جمهوری اسلامی بودند اما هیچ گاه فقه تحزب در ایران شکل نگرفته است و هنوز دانشی به نام فقه تحزب در ایران و مذهب شیعه وجود ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام …
Read More »تبیین فقه دولت از منظر ساختار و علل اربعه/ فقه حاکمیت با فقه حکومتی متفاوت است
علت غائی فقه دولت، اداره جامعه است. رهبر بعد از انقلاب و تشکیل حکومت برای اداره جامعه، دولت تعیین میکند. علت مادی فقه دولت، قانون و تقنین است که عنصر اول نظریه دولت است. علت صوری فقه دولت، تشکیلات است و علت فاعلی آن هم کارگزاران هستند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی با موضوع «درآمدی بر فقه دولت (فقه …
Read More »هر دو گفتمان تجدد آمرانه و اسلام آمرانه در ایران ناکام ماندند/ در مسالهی حجاب کارنامهی موفقی نداشتیم
شبکه اجتهاد: این روزها با پخش گستردهی ویدیوهایی از برخورد گشت ارشاد، شاهد اظهارنظرهای فراوان و گاه متضادی از مسوولان کشور هستیم. برخی از ضرورت تغییر رویکرد نهادهای فرهنگی و انتظامی از «باید» به «باور» میگویند، برخی معتقدند نیروی انتظامی نباید یک قدم هم عقبنشینی کند و برخی دیگر نیز تقاضای نتایج عملکرد ۱۳ ساله گشت ارشاد را دارند. در …
Read More »روایت عبدالوهاب فراتی از «روحانیت و دولت مدرن در ایران»
مرحوم نایینی و امام خمینی به این نتیجه رسیدند که احکام اسلامی اقتضای اجرا دارد و اجرای آن راهی جز اقامه دولت ندارد؛ اما دیگر با اقامه دولت سنتی نمیشود دین را در این دوره نگهداشت و حتماً باید راهی فراهم کرد تا مردم، در زندگیشان مشارکت کنند و برای اجرای شریعت، راهی که جز احترام گذاشتن به حقوق مردم …
Read More »حقوق اسلامی بر پایه عدالت است/ اقتضائات عدالت جنسیتی باید مشخص شود
حجتالاسلام هدایت نیا با بیان اینکه رویکرد حقوق اسلامی، عدالت است، به تبیین مباحث مربوط به زنان و تفاوتهای آنان از منظر حقوقی پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین فرجالله هدایت نیا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در هشتمین نشست از سلسلهنشستهای زن غربی با موضوع «زن غربی و ساختارهای حقوقی» که از سوی گروه علمی …
Read More »برخی نهی از منکرها منجر به کفر و ارتداد مخاطب میشود
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به جایگاه مدارا در دین اسلام بر لزوم توجه به آن به خصوص در اجرای امر به معروف و نهی از منکر، تأکید کرد و گفت: معمولاً تلقی ما از مدارا این است که اولاً مدارا یک حکم اخلاقی است و الزامی در مورد آن نیست و ثانیاً مدارا مربوط به واجبات و محرمات …
Read More »حکم حکومتی؛ پاسخی معقول برای جبران خلاءهای قانونی
حجتالاسلام ارسطا حکم حکومتی را پاسخ معقولی به نیازهای طبیعی جامعه دانست و گفت: هر حکومتی به طور طبیعی ممکن است با معضلاتی روبرو شود که این معضلات در قوانین حکومت راهکاری برای حلّش نداشته باشد و چون قانونگذار نمیتواند در هنگام وضع قانون تمام معضلات را پیشبینی کند پس به طور قهری پارهای از موارد مغفول خواهد ماند که …
Read More »تمییز دادن موضوعات فردی و اجتماعی؛ پیشنیاز فهم فقه حکومتی/ دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی درباره فقه حکومتی
قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی ضمن تأکید بر تفاوتهای فقه حکومتی با حکم حکومتی، گفت: یکی از پیشنیازهای لازم برای فهم فقه حکومتی، تفاوت قائل شدن بین موضوعات فردی و اجتماعی است و همچنین باید بپذیریم که موضوعات اجتماعی بر فرض متفاوت بودن، میتواند دارای حکم فقهی باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین نشست علمی«کارآمدی فقه حکومتی» با حضور حجتالاسلام …
Read More »استفاده از قدرت در امر به معروف و نهی از منکر از وظایف حکومت است/ بازکاوی ادله فقهی جواز الزام حکومتی در مسأله حجاب
اگر قرار باشد صرف وجود مفسده، مقید امر به معروف و نهی از منکر باشد هیچ امر به معروف و نهی از منکری وجود نخواهد داشت. در مصلحت و مفسده باید با عقلانیت اسلامی مسائل را بررسی و با نگاه اسلامی مصلحت و مفسده را درک کنیم نه با نگاه مدرن، چنانچه برخی سریعا میگویند به صلاح نیست که موجب …
Read More »مطالعه تطبیقی حقوق اسلام و حقوق بینالملل؛ متدلوژی و آخرین مطالعات
عضو هیأت علمی دانشگاه مفید با ابراز تأسف از اینکه در فضای حقوقی کشور سهم ترجمه آثار غربی به مراتب بیشتر از تولید آن است، گفت: ما به عنوان حقوقدانان دول و سرزمینهای اسلامی میتوانیم مطالعات تطبیقی را فنی تر و راهبردی تری ارائه کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «مطالعه تطبیقی حقوق اسلام و حقوق بین الملل: متدلوژی …
Read More »زعمای حوزه سخنان تفرقه انگیز و خلاف وحدت نزنند/ دعوت به عدم پرداخت مالیات، تیشه زدن به ریشه اقتصاد نظام است
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: زعمای حوزه نباید کاری کنند و سخنانی بر زبان جاری کنند که فضلاء و اساتید انقلابی را حسّاس کرده و در مقابل خود قرار دهند، نباید به گونهای سخن بگویند که تضعیف این نظام علوی را به همراه داشته باشد تا در نتیجه واکنش دلسوزان این نظام را در پی داشته …
Read More »حقوق مخالفان در سیره امام علی(ع)
هر شهروندی حق دارد با سیاستهای دولت خود مخالفت کند و مخالف، حقوقی دارد که باید رعایت بشود، این مسائل کلیدیترین واژههایی است که علی(ع) دارد و به همین علت امام همچنان زنده است. تحمل مخالف یکی از ویژگیهای شاخص امام علی(ع) به شمار میآمد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین داود فیرحی نویسنده، پژوهشگر و استاد حوزه و دانشگاه، …
Read More »شهید محمدباقرصدر؛ پدرخوانده قانون اساسی جمهوری اسلامی
شبکه اجتهاد: شهیدمحمدباقرصدر را بیشتر با دیدگاههای اقتصادیاش در «اقتصادنا» میشناسیم و اندیشههای فلسفیاش در زمانهای که فلسفه در حوزه، میوه ممنوعه بود. او مانند امام موسی صدر و امام خمینی(ره) با نگرشی نو نسبت به علوم اسلامی، حوزه علمیه و رابطه بین مردم و روحانیت برای نظام سازی در عرصه اجتماع و سیاست شناخته میشود، اما شناخت کامل و …
Read More »شهید محمدباقر صدر و مسئله حکومت اسلامی
سالروز شهادت فقیه عالی قدر حضرت آیتالله محمدباقر صدر فرصت مناسبی برای بررسی و مروری هر چند کوتاه بر اندیشههای برجسته این فقیه بزرگ است. شبکه اجتهاد: آیتالله محمدباقر صدر شخصیتی است که امام خمینی (ره) در اقدامی کم نظیر برای شهادت وی و خواهر مظلومهاش سه روز عزای عمومی و یک روز تعطیل سراسری اعلام و پیامی منتشر کردند …
Read More »ما روز اول قرار بود کشور را فقهی اداره کنیم/ تحقق عدالت شلاق بُرنده میخواهد
شبکه اجتهاد: دکتر عماد افروغ نه صرفاً بهعنوان کسی که تجربه مدیریتی و تصمیمگیری در کسوت نماینده سابق مجلس، بلکه بهعنوان یک جامعهشناس و چهرهای که سالهاست در زمینه نقد درونگفتمانی فعال بوده و با زبان صریح نقاط ضعف و قوت کشور را در قالب پژوهشهای متعدد و آثار مختلفی که منتشر کرده، بیان کرده است. از این رو به …
Read More »فخرالدین شادمان کیست و درباره تمدن چه میگوید؟
اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست علمی با عنوان «بررسی و نقد دیدگاه شادمان درزمینهی تسخیر تمدن فرنگی»، چندی پیش در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی واقع در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست، حجتالاسلام والمسلمین دکتر علی الهی تبار، دانش آموخته دوره دکترا از دانشگاه معارف اسلامی و دکتر سید علیرضا واسعی، رئیس سابق پژوهشکده اسلام تمدنی به سخنرانی …
Read More »فقیهی نداریم که مماشات با والیان جور را جایز بداند/ برای حکومت شاه شرعیتی قایل نبودیم/ اگر حاکمان نظام، کژی دارند، علما باید آنها را نصیحت کنند
مشاور عالی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در امور فرهنگی، رسالت اصلی حوزهی علمیهی قم را ترویج نظریهی فقهی اهل بیت(ع) به ویژه در نفی مماشات با باطل دانست و گفت: اگر حاکمان نظام، کژی دارند، علما باید آنها را نصیحت کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علی اصغر اوحدی با بیان اینکه جهان تشیع و به طور …
Read More »شمس: عدم استفاده از ظرفیت فقه حکومتی ما را با چالشهای جدی روبرو خواهد کرد/ فقها به مسائل مستحدثه بر زمین مانده بپردازند
حجتالاسلام شمس با تأکید بر اهمیت توسعه دادن فقه حکومتی و فاصله گرفتن از دیدگاه سنتی صرف، گفت: باید به صورت قابل توجهی روی گزارههای خاص حقوقی که در آنها دچار مشکلات جدی هستیم، مبتنی بر فقه حکومتی کار شود؛ در این صورت فقه حکومتی میتواند کارکرد خوبی داشته باشد. شبکه اجتهاد: حجتالاسلام محمد ابراهیم شمس عضو هیأت علمی پردیس …
Read More »نقاط ضعف انتصابی بودن دیدگاه ولایت فقیه
مهمترین ضعف دیدگاه انتصابی این است که نمیتواند دلیل معتبری برای خودش بیاورد، یعنی دیدگاه انتصابی اگر بخواهد به مبانی خودش وفادار باشد به نوعی با یکسری از مبانی خودش ناسازگار است؛ اگر شما بپذیرید که امکان نصب یک غیر معصوم وجود دارد، سؤال میشود که آیا اگر امکان نصب غیر معصوم ۳۰۰ سال بعد از پیامبر(ص) وجود دارد، امکان …
Read More »توفیق ناتمام حجاب قانونی
شبکه اجتهاد: ارزشهاو هنجارها میتوانند در قالب نمادهایی تجسم عینی بیابند. این نمادها در دلالت نخست خود تنها به همان ارزش یا هنجاری که از آن برآمدهاند دلالت دارند؛ اما در مناسبات ساختاری با دیگر مؤلفههای اجتماعی میتوانند دلالتهای ثانویهای بیابند و در شرایطی مدلول دوم جایگزین مدلول نخست میشود. روسریهایی که زنان ایرانی برای رعایت حجاب قانونی بر سر …
Read More »نقش مقاصد شریعت در تأثیر مقتضیات زمان بر سیاست کیفری اسلام
این اثر پژوهشی نگاهی نو به جایگاه مقاصد شریعت دارد و پس از تمهید مقدمات لازم، با استدلالاتی آن را به عنوان بخشی اساسی از ادله اجتهادی به شمار میآورد. کتاب «نقش مقاصد شریعت در تأثیر مقتضیات زمان بر سیاست کیفری اسلام» میتواند نقطه آغازی برای بحث درباره جایگاه و نقش مقاصد شریعت در اجتهاد و قانونگذاری باشد. به گزارش …
Read More »هسته عدالت، احقاق حقوق شهروندی است/ باید سیاست به دنبال اخلاق و عدالت حرکت کند
غالباً اندیشه ورزی در عرصه تعاملات بیرونی بر عهدهی سیاست است. تنظیمگر روابط درونی انسان که از درون سامان میگیرد و بعد وارد روابط سیاسی میشود، اخلاق است. هردوی اینها هم یک هدفدارند؛ یعنی هدف اخلاق و سیاست از منظر اسلام، سعادت است. لذا در این مرحله اخلاق و سیاست در کنار هم قرار میگیرند. پس ما میتوانیم بگوییم که …
Read More »کسانی را که در مقابل نظر حکومتی ولی امر جریان سازی میکنند٬ رسوا کنید
امروز آن شخصی که بخواهد در مقابل فکر ولی امر شرعی، جریان سازی فکری کند و بخواهد فکر مقابلش را ترویج کند و مضاده فکری کند، آن هم در تریبون عمومی و تلویزیون که در سراسر کشور و حتی جهان پخش میشود، مصداق محاده رسول خدا صلی الله علیه و اله نیست؟ مگر اینکه ولایت فقیه را همان ولایت رسول …
Read More »فضیلت، تکلیفآور است/ انسانها در حقوق با یکدیگر مساویاند/ حکم لزوم تکریم، اختصاصی به مسلمانها ندارد
حجتالاسلام فیرحی در همایش «تدوین حقوق شهروندی» در مشهد گفت: علامه طباطبایی تصریح میکند، درست است که انسانها باهم فرق دارند، برخی فقیر و برخی غنی هستند. اما فضیلت باکرامت فرق میکند. فضیلت تکلیف آور است، حقوق به اعتبار خلقت برای شهروندان مساوی است. چون همه میهمان شهر هستند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همایش تدوین حقوق شهروندی، روز گذشته در …
Read More »