قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / فرهنگ و ارتباطات (صفحه 3)

فرهنگ و ارتباطات

فرهنگ و ارتباطات

تلاش‌های فقهی فضای مجازی، معلق بین نظام و مردم؟/ احمد نجمی

تلاش‌های فقهی فضای مجازی، معلق بین نظام و مردم؟/ احمد نجمی

شبکه اجتهاد: عرصه فضای مجازی در کشور دو ساحت جدی دارد. یکی ساحت حکمرانی و سیاست‌گذاری که سیاست‌های آن توسط ساختار رسمی حاکمیت اعمال و اجرا می‌شود و دوم عموم مردم و کاربران فضای مجازی. آنچه به‌سادگی قابل فهم و مشاهده است، حاکمیت براساس نیازها و اقتضائات و برنامه‌های خود تصمیماتی را اتخاذ می‌کند و از سوی دیگر مردم نیز براساس سلایق و معیارهای خود، روشی مستقل و منحصر به خود را در پیش گرفته‌اند. در این بین ممکن است سیاست‌ها و برنامه‌های اعمالی حاکمیت در برخی موارد مورد نیاز یا پسند مردم قرار گیرد، اما آمارها و مشاهدات عینی …

توضیحات بیشتر »

«فقه هنر در دایره مسئله و گفتمان» در بازار کتاب

«فقه هنر در دایره مسئله و گفتمان» در بازار کتاب

هنر یعنی تبدیل امر ذهنی به عینی و خلق آثار هنری از دیرباز فقه را در موضوعات مختلف هنر به پاسخگویی طلبیده و گاه به پویایی فقه دامن زده است. نوشته حاضر با عنوان فقه هنر در دایره مسئله و پرسمان حاصل چهار نشست علمی است: اسم‌گرایی، کارکردگرایی و هویت‌گرایی در فقه و هنر؛ نقش انگیزه و محتوا در حلیت و حرمت هنر؛ آزادی بیان با تأکید بر آفرینش‌‌های هنری؛ بازی‌های ‌‌رایانه‌ای‌‌،‌‌ چیستی، ضرورت‌ها و چالش‌های فقهی. در این نشست‌ها، صاحب‌نظران در دو مرحله موضوع‌شناسی و حکم‌شناسی، علاوه بر پاسخگویی به برخی مسائل، چالش‌هایی را برای بررسی بیشتر و برداشتن …

توضیحات بیشتر »

مرز هنر، اباحه نیست، بلکه استحباب است و می‌تواند به مرز وجوب هم برسد/ نه می‌توانیم هنر را از عرف بگیریم و نه باید بترسیم که اگر این یک پدیدۀ عرفی است، پس فقه را عرفی می‌کند

مرز هنر، اباحه نیست، بلکه استحباب است و می‌تواند به مرز وجوب هم برسد/ نه می‌توانیم هنر را از عرف بگیریم و نه باید بترسیم که اگر این یک پدیدۀ عرفی است، پس فقه را عرفی می‌کند

استاد علیدوست می‌گوید هنر از آن تعیّنات و پدیده‌هایی است که حتما در شریعت مورد نظر است؛ یعنی ما نمی‌توانیم بگوییم که شریعت مطهر اسلام راجع به هنر نظری ندارد. اگر هنر را به معنای اعم در نظر بگیریم از مرز استحباب شروع می‌شود. او معتقد است که مرز هنر، اباحه نیست، بلکه استحباب است. «ان ﷲ جمیلٌ و یحب الجمال»، این یحب حداقل استحباب را که می‌رساند. لذا کف هنر استحباب است ولی این استحباب می‌تواند به مرز وجوب برسد؛ یعنی یک جاهایی هنر لازم می‌شود که هم باری بر دوش حاکمیت، هم بر دوش فرهیختگان و عالمان می‌شود …

توضیحات بیشتر »

بررسی مالکیت داده‌های کلان از منظر فقهی

بررسی مالکیت داده‌های کلان از منظر فقهی

شبکه اجتهاد: امروزه با جمع آوری خیل عظیمی از داده‌‌ها و ایجاد کلان داده، مباحث مهمی پیرامون اینکه مالکیت این دارایی‌های ناملموس برای چه کسی است و چه قوانین فقهی و حقوقی بر آن منطبق می‌شود شکل گرفته است. فقه اسلامی قوانین مشخصی برای دارایی‌ها و تملیک آن دارد که می‌توان از این قوانین در بررسی ماهیت دارایی‌های ناملموس الهام گرفت. در ایران، مالکیت کلان داده ممکن است به دو صورت دولتی و خصوصی باشد. در حالت دولتی، این نوع داده‌ها به عنوان دارایی‌های ملی محسوب می‌‌شوند و معمولا در زمینه‌هایی مانند اقتصاد، امنیت ملی و … مورد استفاده قرار …

توضیحات بیشتر »

هم‌اندیشی اساتید و محققان تاریخ شفاهی حوزه علمیه خراسان

هم‌اندیشی اساتید و محققان تاریخ شفاهی حوزه علمیه خراسان

اختصاصی شبکه اجتهاد: ثبت تاریخ شفاهی و معرفی حوزه و روحانیت و سبک زندگی فقها و علما در ابعاد مختلف بدون تمسک به تاریخ شفاهی و دسترسی به تجربیات و مکتوباتی که در سینه بزرگان نهفته است، مقدور نمی‌باشد. گردآوری و حفظ سوابق و تجربیات گذشته انسا‌ن‌ها از طریق تاریخ شفاهی می‌تواند بخشی از حوادت و وقایعی که معمولا در اسناد و در جایی ثبت نشده را آشکار سازد و واقعیات گذشته و شواهد تاریخی را از طریق مکتوبات ماندگار سازد. در گذشته بسیاری از وقایع و رویدادهای تاریخ حوزه و روحانیت که می‌بایست از زبان بزرگانی همچون شیخ انصاری، …

توضیحات بیشتر »

تصاویر دومین پیش همایش «مرجع مجاهد» در شیراز

تصاویر دومین پیش همایش «مرجع مجاهد» در شیراز

شبکه اجتهاد: بزرگداشت چهلمین سالگرد ارتحال آیت‌الله حاج سید عبدالله شیرازی و دومین پیش همایش «مرجع مجاهد» با پیام آیت‌الله مکارم شیرازی و آیت‌الله جوادی آملی و سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین لطف‌الله دژکام، نماینده ولی فقیه و امام جمعه شیراز و حجت‌الاسلام والمسلمین سید محی‌الدین طاهری شیرازی، دبیر جامعه روحانیت شیراز، با حضور آیت‌الله سیدمحمدعلی شیرازی و دیگر علما، روحانیون، ائمه جمعه استان، فارس، استاندار، فرمانده انتظامی، فرمانده سپاه فجر فارس، رئیس کل دادگستری، مدیرکل اوقاف، مدیر حوزه علمیه فارس و جمعی از مدیران استانی در دارالعباده حرم مطهر شاهچراغ (ع) برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین لطف‌الله دژکام در این مراسم، با …

توضیحات بیشتر »

تصاویر مراسم نکوداشت علامه محقق «سید محمدمهدی خِرسان» در قم

تصاویر مراسم نکوداشت علامه محقق «سید محمدمهدی خِرسان» در قم

شبکه اجتهاد: مراسم نکوداشت آیت‌الله سید محمدمهدی موسوی خِرسان با سخنرانی اساتید حوزه و دانشگاه: محمدهادی یوسفی غروی، رضا مختاری، سید محمد طباطبائی یزدی، سید علی طباطبایی یزدی، عبدالحسین طالعی و محمدرضا فخر روحانی در جمع فضلا و علاقه‌مندان در بنیاد محقق طباطبائی برگزار شد. بخوانید: گزارش مراسم: آیت‌الله خِرسان،‌ پیشوای تحقیق و تألیف و مدافع منصفِ اهل‌بیت (ه) بخوانید: شرحی بر حیات علمی و اجتماعی فقیه و تاریخ‌نگار بزرگ نجف

توضیحات بیشتر »

تصاویر دیده نشده از آیت‌الله سید محمدمهدی خِرسان

تصاویر دیده نشده از آیت‌الله سید محمدمهدی خِرسان

اختصاصی شبکه اجتهاد: بقیه السلف صالح، ‌آیت‌الله سید محمدمهدی الخرسان از علما و نویسندگان مطرح عراق و از شاگردان حضرات آیات سید ابوالقاسم خویی، سید عبدالهادی شیرازی و سید محسن حکیم که آثار و تالیفات پرشمار وی نزد اهل تحقیق و تراث‌پژوهان مورد عنایت قرار داشت، پس از عمری جهاد علمی، صبح امروز در سن ۹۸ سالگی، در نجف اشرف دار فانی را وداع گفت. مرحوم خرسان آثار پرشماری را تألیف و تصحیح کرده بود که از آن جمله می‌توان به موسوعه عبدالله عباس حبر الأمه و ترجمان القرآن، الظاهره القرآنیه فی نهج‌البلاغه، نهایه التحقیق فی ما جرى فی أمر …

توضیحات بیشتر »

درس‌های امام رضا (ع) برای امروز/ رسول جعفریان

درس‌های امام رضا (ع) برای امروز/ رسول جعفریان

شبکه اجتهاد: یکی از بهترین توشه‌هایی که می‌توان در این مناسبت‌ها از زندگی امامان(ع) فراگرفت، مرور بر اخلاقیات ایشان است که خوشبختانه عالمان و محدثان شیعه، با عنایت به این مهم، در حد توان، به ثبت لحظات حساس زندگی آنان و فرمایشات‌شان در این عرصه پرداخته‌اند. در این یادداشت کوتاه به مناسبت، اشارتی به چند روایت اخلاقی در باره تواضع حضرت رضا علیه‌السلام خواهیم داشت. زمانی که امام رضا(ع)‌ به عنوان ولیعهد در خراسان زندگی می‌کرد، موقعیت سیاسی مهمی داشت و مورد احترام خاص و عام بود. ایشان به عنوان جانشین خلیفه وقت شناخته می‌شد و طبیعی بود که مردم، …

توضیحات بیشتر »

بررسی فقهی اقناع مخاطب در رسانه‌های جمعی

بررسی فقهی اقناع مخاطب در رسانه‌های جمعی

تلاش این تحقیق، شناخت مبانی اقناع و بررسی قلمرو مجاز شرعی بهره‌گیری از تکنیک‌های اقناعی و متقاعدگرانه است که می‌تواند در فرایندهای تولید و برنامه‌سازی رسانه‌ای مورد استفاده قرار گیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در عصر کنونی، هدایت و کنترل بینش، کنشی و گرایشی مخاطب از طریق تکنیک‌های اقناع با واسطه‌گری رسانه‌های ازتباطات جمعی به متداول‌ترین و نیز مدنی‌ترین روش‌های مراقبت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی تبدیل شده است. اقناع مخاطب، فرآیند تأثیرگذاری هوشمندانه‌ای است که صاحبان رسانه‌های جمعی با شیوه‌های متنوع از آن برای جهت‌دهی افکار عمومی جهت اهدافشان استفاده می‌کنند و چه‌بسا طراحی و کاربست این شیوه‌ها، گاهی …

توضیحات بیشتر »

قاب‌های یک دیدار ماندگار

قاب‌های یک دیدار ماندگار

شبکه اجتهاد: هزاران نفر از مردم شریف استان‌های «سیستان و بلوچستان» و «خراسان جنوبی» با حضور در حسینیه امام خمینی با رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند. بخوانید: متن کامل بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

توضیحات بیشتر »

بخشی از جامعه نسبت به حجاب قانونی توجیه نیست که باید اقناع شود/ نه به خشونت مطلق معتقدم نه به یله و رها بودن جامعه/ باید به حجابِ جوششی برسیم/ می‌خواهند خاکریز چادر را بزنند، جلوتر بروند و به حداقلِ پوشش برسند

کسانی که خیرخواه نظام هستند به شرکت در انتخابات به شدت توصیه می‌کنند/ با توجه به عناوین ثانویه می‌توان حکم به وجوب داد/ امیدوارم حاکمان حضور مردم را قدرشناسی کنند

یک عضو جامعه مدرسین می‌گوید: ما باید به حجاب جوششی برسیم یعنی به نوعی شود که حدأقل طیف وسیعی از مردم از درون و داخل به حجاب گرایش پیدا کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو برجسته جامعه مدرسین معتقد است خانمی که بدون حجاب به خیابان می‌آید قبل از اینکه با حکومت لجبازی کرده باشد، حکم خدا را سبک کرده است. او می‌گوید: نمی‌دانم چه مقدار سخن من به این افراد می‌رسد، لکن به عنوان برادر بزرگ‌تر و پدر به آن‌ها دلسوزانه می‌گویم که این قضیه قصۀ «گنه کرد در بلخ آهنگری به شوشتر زدند گردن مسکری» …

توضیحات بیشتر »

بدبینی تاریخی فقها به هنر را خود ایشان باید حل کنند!/ فقه حداقلی، کمترین اصطکاک را با هنر حداقلی دارد/ پیشروی‌های ناخوشایند فقه، توسط عرفان کنترل شده است

بدبینی تاریخی فقها به هنر را خود ایشان باید حل کنند!/ فقه حداقلی، کمترین اصطکاک را با هنر حداقلی دارد/ پیشروی‌های ناخوشایند فقه، توسط عرفان کنترل شده است

برای حل مسئله بدبینی تاریخی فقیهان، آن‌طور که اشاره شد، خودشان باید چاره‌ای بیندیشند. فقیهان، خود، چاره‌گر مشکلات ریزودرشت همه بوده‌اند و ما نمی‌توانیم راه را نشانشان دهیم؛ اما از دید اجتماعی، پاسخ من این است که علاوه بر ضرورت آشنایی فقیهان با هنر اجتماعی و انتقادی (راهکار فعلاً موجود)، دگرگونی بلندمدت را «تغییر نسلی» رقم می‌زند. نسل جدید فقیهان، با تحولات اجتماعی دوره جدید آشنایی بیشتری دارند و امکان تغییرات و تنظیمات جدید را خواهند داشت. به نظرم، نسل جدید فقیهان، این ضرورت‌ها را خواهند فهمید. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه هنر، پیش‌فرض‌های گوناگونی دارد که پیش‌فرض‌های فلسفی و کلامی، …

توضیحات بیشتر »

نه اصرار بر حلال کردن موضوعات باید داشت و نه بنای بر سخت‌گیری/ برخی از پیش‌فرض‌ها مورد غفلت واقع شده‌اند/ در فقه هنر، باید سیر تحولات جامعه اسلامی موردتوجه قرار گیرد

نه اصرار بر حلال کردن موضوعات باید داشت و نه بنای بر سخت‌گیری/ برخی از پیش‌فرض‌ها مورد غفلت واقع شده‌اند/ در فقه هنر، باید سیر تحولات جامعه اسلامی موردتوجه قرار گیرد

در مدینه المعاجز، حدیثی داریم که امام حسن علیه‌السلام در زمان حضرت علی علیه‌السلام، به‌عنوان سفیر حکومت اسلامی، به یکی از کشورهای غیراسلامی سفر می‌کنند. پادشاه آن کشور مجسمه‌هایی از انبیای الهی را به حضرت نشان می‌دهند و حضرت از این مجسمه‌ها، تعبیر به اصنام می‌کنند. بعدازاین، در عصر غیبت صغری و توقیعاتی از حضرت صاحب‌الزمان علیه‌السلام صادر می‌شود بحث می‌شود که آیا نگهداری و خریدوفروش مجسمه اشکال دارد؟ حضرت می‌فرمایند اگر اجداد کسی که مجسمه را می‌سازد و می‌فروشد، بت‌پرست بوده‌اند، اشکال دارد و الا خیر. این سیر تحولات است که در جامعه اسلامی اتفاق افتاده است. اختصاصی شبکه …

توضیحات بیشتر »

مسئله حجاب؛ یک سال پس از ناآرامی‌های ۱۴۰۱

مسئله حجاب؛ یک سال پس از ناآرامی‌های 1401

بر اساس سناریو‌های آینده، جامعه ایران در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد؟ لایحه اخیر عفاف و حجاب چیست و چه پیامدهایی به همراه خواهد داشت؟ پیامدهای رویکرد جرم‌انگارانه نسبت به عدم رعایت حجاب چیست؟ راهکارهای سیاستی به منظور حل مسئله حجاب و کاهش تبعات منفی آن شامل چه مواردی است؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، گروه بررسی‌های راهبردی میراث با هدف توسعه گفت‌وگو درباره مسئله حجاب در جامعه ایران، گزارش «مسئله حجاب؛ یک سال پس از ناآرامی‌های ۱۴۰۱»، مبتنی بر گزارش «آینده‌نگاری الزام به حجاب در افق ۱۴۱۱» و «نقد لایحه عفاف و حجاب» را منتشر کرد. براساس این …

توضیحات بیشتر »

قواعد فقهی پالایش فضای مجازی

قواعد فقهی پالایش فضای مجازی

از نوآوری‌های پژوهش فرارو، استخراج، تبیین و تطبیق قواعد فقهی پالایش فضای مجازی و نیز آسیب‌شناسی، راهکارهای بهینه‌سازی و تبیین حدود و ثغور پالایش براساس موازین فقهی است. نتایج پژوهش فرارو، قانون‌گذاران را در قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری در پهنه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری فضای مجازی، بر پایه موازین فقهی،یاری خواهد کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «قواعد فقهی پالایش فضای مجازی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران» اثر حجت‌الاسلام دکتر سیدعلیرضا طباطبائى، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری به زیور طبع آراسته شد. براسا این گزارش، پالایش فضای مجازی به معنای تصفیه کردن، پالودن و سالم سازی فضای …

توضیحات بیشتر »

برخی فقها تمام مظاهر تمدن جدید را نادرست می‌دانند!/ درک مشترک میان هنرمندان و فقه‌پژوهان نسبت به موضوعات هنری وجود ندارد

برخی فقها تمام مظاهر تمدن جدید را نادرست می‌دانند!/ درک مشترک میان هنرمندان و فقه‌پژوهان نسبت به موضوعات هنری وجود ندارد

بسیاری از فقها نسبت به هنرهای نمایشی، ریشه در این پیش‌فرض دارد که همه مظاهر تمدن جدید را نامطلوب و مطرود می‌دانند. این، یک نگاه افراط‌گرایانه و غیرقابل‌پذیرش است که اگر آن را بپذیریم، راهی جز رفتن به عزلت و انزوا و انسداد فکری برای ما باقی نمی‌ماند. هرچند ممکن است صاحبان این دیدگاه، هدف و نیّت خیری داشته باشند، چنان‌که این دغدغه‌شان که مظاهر تمدن جدید، بشر را به بیراهه می‌برد تا حد بسیار زیادی قابل‌قبول است؛ اما نحوه مواجهه و رویکردشان، عاری از یک منطق عقلانی است. اختصاصی شبکه اجنهاد: فقه نمایش را شاید بتوان مهم‌ترین و گسترده‌ترین …

توضیحات بیشتر »

اربعین؛ تعمیق تمدن نوین اسلامی/ شریف لک‌زایی

بررسی حکم زیارت امام حسین علیه‌السلام/ امیرحسین صبا

شبکه اجتهاد: «خلق تمدن» به تعبیری که امام موسی صدر دارد، یعنی خلق فرهنگ (اندیشه و تفکر و علوم و بعد نرم افزاری) و مدنیت (جلوه‌های بیرونی و عینی و ملموس) که مبتنی بر الزامات مختلفی است. از جمله مهم ترین الزامات عملی آن در دوره جدید، مشارکت و همراهی و حضور مردم و نخبگان و وجود پشتیبانی‌های مختلف از سوی دولت‌ها و نهادهای رسمی است. در این میان افزون بر توجه به ابعاد نظری، فلسفی و دینی این واقعه، داشتن تشکل و سازمان، واجد اهمیت بسیاری است. در واقعه پیاده روی اربعین بیشتر تشکل‌های موجود، تشکل‌های مردمی است و …

توضیحات بیشتر »

وجود بابی فقهی به نام فقه هنر یا رسانه، اول الکلام است/ در میان مسائل فقه نمایش، اولویت خاصی وجود ندارد/ نمایش با محوریت کنش بازیگر، زیرمجموعه فقه هنر است نه رسانه

وجود بابی فقهی به نام فقه هنر یا رسانه، اول الکلام است/ در میان مسائل فقه نمایش، اولویت خاصی وجود ندارد/ نمایش با محوریت کنش بازیگر، زیرمجموعه فقه هنر است نه رسانه

ما اصلاً در تبویب فقه، بابی تحت عنوان باب رسانه یا هنر نداریم. هیچ یک از فقهای ما بابی را برای رسانه یا هنر اختصاص نداده‌اند. این اول کلام است که آیا می‌توانیم در تبویب فقهی خود، بابی را برای فقه رسانه یا هنر اختصاص بدهیم یا خیر؟ اختصاصی شبکه اجتهاد: شکی نیست که یکی از مهم‌ترین بخش‌ها و سرفصل‌های فقه هنر، مسائل مربوط به هنرهای نمایشی است. درعین‌حال اما به نظر می‌رسد مراد از این سرفصل و آنچه از آن تحت عنوان «فقه نمایش» یاد می‌شود روشن نیست. این موضوع را با حجت‌الاسلام‌ والمسلمین علی نهاوندی، در میان گذاشتیم. …

توضیحات بیشتر »

تفاوت بین پخش زنده و غیرزنده در احکام نگاه/ مصطفی قناعتگر

تفاوت بین پخش زنده و غیرزنده در احکام نگاه/ مصطفی قناعتگر

اختصاصی شبکه اجتهاد: به دلیل مستحدثه بودن عکس و فیلم (زنده و غیرزنده)، آیه یا روایتی که به عنوان دلیل خاص قابل استناد باشد وجود ندارد. این نوشتار، تلاشی است برای حل کردن یک مساله از مسائل بی‌شماری که در این حوزه وجود دارد؛ یعنی بررسی حکم نگاه به تصاویر پخش زنده و غیرزنده. چهار نظریه اصلی در حوزه مقایسه حکم نظر به تصاویر زنده با تصاویر غیرزنده وجود دارد: یکم: یکسانی حکم که همان حکم نظر به عکس نامحرم است. دوم: یکسانی حکم که همان حکم نظر به شخص نامحرم است. سوم: تفاوت حکم به این شکل که نظر …

توضیحات بیشتر »

بسیاری از عناوین مذکور در نصوص شرعی، قابل‌انطباق بر هنر امروز نیست

بسیاری از عناوین مذکور در نصوص شرعی، قابل‌انطباق بر هنر امروز نیست

از هنر معماری هم اثر روشنی در بین جامعه عرب معاصر نصوص شرعی دیده نمی‌شود. بنای مشهور و معروف آن‌ها کعبه بود که از حیث معماری در اوج سادگی بود و فاقد هرگونه ویژگی هنری. طبیعی بود که در صدر اسلام نیز، با این ذهنیت که دنیا محلّ گذر است و اهمیت چندانی ندارد، هنرهای تزیینی که برچسب دنیوی و اهتمام به دنیا می‌خورد، بیشتر به حاشیه رفت، مضاف بر آنکه برخی از عرصه‌های مرتبط به هنر نیز با ردع و نهی شریعت مواجه بود. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از ایراداتی که هنرمندان به فقها وارد می‌کنند، ناآشنایی ایشان با …

توضیحات بیشتر »

سیاست‌گذاری دینی این نیست که فقه را به جان فضای مجازی بیندازیم/ نیازمند نهضت سواد آموزی فضای مجازی هستیم/ نباید نگاه اکل‌میته‌ای به فضای مجازی داشت

سیاست‌گذاری دینی این نیست که فقه را به جان فضای مجازی بیندازیم/ نیازمند نهضت سواد آموزی فضای مجازی هستیم/ نباید نگاه اکل‌میته‌ای به فضای مجازی داشت

یک عضو مجلس خبرگان رهبری معتقد است: سیاست‌گذاری دینی اساساً باید در فقه مجازی عوض بشود؛ سیاست‌گذاری دینی این نیست که فقه را به جان فضای مجازی بیندازیم، اگر هم می‌خواهیم، باید فقه رسانه را تعریف کنیم که آن هم یک فقه خاص است، اما اگر خواسته باشیم فقه سخت‌گیر کلاسیک را به جان فضای مجازی بیندازیم، آن قهارتر است که با این حرف‌ها کنترل شود؛ و بلعکس به ضرر خود ما تمام می‌‌گردد که دیگر پایبند به فلسفه وجودی نخواهد بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم …

توضیحات بیشتر »

آینده فقه نمایش/ محمدصادق لیراوی

آینده فقه نمایش/ محمدصادق لیراوی

اختصاصی شبکه اجتهاد: خروج فقه از رویکرد انفعالی و ورود به عرصه فعالیت، جز با آینده پژوهشی و شناخت مسائلی که در آینده با آن روبرو خواهد شد میسر نیست؛ بنابراین لزوم آینده‌پژوهی در همه عرصه‌های فقه، ضرورت می‌یابد. یکی از مهم‌ترین مسائل فقه‌های معاصر، مباحث مرتبط با هنرهای نمایشی است. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصادق لیراوی، مدیر مرکز پژوهش‌های اسلامی رسانه، در این یادداشت اختصاصی، به این موضوع پرداخته است. فقه نمایش، رشته علمی است که هنوز مسائل و موضوعات آن به‌صورت کامل طرح و شناسایی نشده؛ بنابراین احکام آن نیز به‌تبع موضوعات آن چندان روشن نیست. عمدتاً مسائل مربوط به …

توضیحات بیشتر »

لزوم انعکاس واقعیات جامعه، باعث تجویز نشان‌دادن زن مسلمان بی‌حجاب نمی‌شود/ قاعده عدالت و قاعده مصلحت باید در فقه هنر موردتوجه قرار گیرند

لزوم انعکاس واقعیات جامعه، باعث تجویز نشان‌دادن زن مسلمان بی‌حجاب نمی‌شود/ قاعده عدالت و قاعده مصلحت باید در فقه هنر موردتوجه قرار گیرند

درهرصورت، فقها بر اساس منابع دینی فتوا می‌دهند. حال اگر یک فیلم‌ساز بخواهد خانم بی‌حجابی را شخصیت اول فیلم یا یکی از شخصیت‌های فیلم قرار بدهد، فقیه نمی‌تواند فتوا به جواز چنین کاری بدهد؛ چون نفس این کار اشاعه فحشا است. البته برخی هنرمندان قائل‌اند که باید واقعیت‌های جامعه را همان‌گونه که هست منعکس کنیم؛ ولی از نظر دین اگر انعکاس واقعیت‌های جامعه، منجر به اشاعه فحشا و اعانه بر اثم و سست‌شدن بنیان اخلاقی در میان افراد و خانواده‌ها بشود، جایز نخواهد بود. پس اصل این باور که باید واقعیت‌های جامعه را منعکس کنیم، به طور مطلق قابل‌قبول نیست. …

توضیحات بیشتر »

چرا با قانون پیشنهادی حجاب مخالفم؟/ سیدمحمد کاظمی قهفرخی

چرا با قانون پیشنهادی حجاب مخالفم؟/ سیدمحمد کاظمی قهفرخی

شبکه اجتهاد: قانون پیشنهادی جایگاه حجاب را یک مولفه فرهنگی و داخلی به حساب آورده است و همین موضوع باعث شده به لایه‌‌های تمدنی و بین‌المللی آن که امروز نقطه شروع مسئله بودگی آن در لایه‌‌های اجتماعی و سیاسی شده توجه نشود. حجاب در کلام رهبری هم یک امر سیاسی و هم یک امر تمدنی به حساب آمده است اما در روح کلی قانون مذکور، این مسئله به یک مولفه فرهنگی و داخلی و سیاستی تنزل داده شده است. تنها در چند ماده مختصر تلاش شده به حوزه بین‌المللی و نه تمدنی اشاره شود و این موضوع ناامید کننده و …

توضیحات بیشتر »

واجبات و محرمات الهی به یک معنا اجباری هستند/ نباید حکم الهی «حجاب» مهجور بماند/ اگر نظام به وسیله این برهنگی‌‌ها تضعیف می‌شود، باید جلوگیری کرد

واجبات و محرمات الهی به یک معنا اجباری هستند/ نباید حکم الهی «حجاب» مهجور بماند/ اگر نظام به وسیله این برهنگی‌‌ها تضعیف می‌شود، باید جلوگیری کرد

گاهی یک بی‌حجابی دیده‌ می‌شود و‌ می‌دانیم که تأثیر گذار نیست، وظیفه امر به معروف ساقط‌ می‌شود، ولی ما یک وظیفه دیگر نیز داریم که مسئله دفع منکر است. پالایش جامعه و مهجور نشدن احکام الهی وظیفه دیگری است. گاهی باید توصیه‌‌هایی کرد تا حرمت یک فعل حلال در جامعه مهجور نشود. گاهی باید تذکر داد و ادامه راه را رفت، تا نگویند که فلان روحانی یا فلان مذهبی رد شد و حرفی نزد. نباید حکم الهی مهجور بماند. بنابراین وظیفه دفع منکر و پالایش و حفظ نظام اسلامی اموری است که ممکن است شرایط امر به معروف نیز نباشد …

توضیحات بیشتر »

جمع‌بندی احکام نگاه به جنس مخالف در فضای رسانه‌ای

جمع‌بندی احکام نگاه به جنس مخالف در فضای رسانه‌ای

یکی از مسائل مهم فقهی در خصوص استفاده سالم و شرعی از فضای مجازی و دیگر رسانه‌ها، بحث انواع نگاه‌های مجاز و غیرمجاز افراد به جنس مخالف در انواع محتواهای رسانه‌ای است. در این مجال، تلاش شده است تا به شکلی موجز، انواع عناوین فقهی وارد بر این موضوع مورد بررسی قرار بگیرد. در انتها، نمودار انواع نگاه‌های حلال و حرام به جنس مخالف در بستر رسانه‌ها ذکر شده است. شبکه اجتهاد: به سبب گسترش رسانه ها و فضای مجازی، سوالات جدید فقهی نیز از سوی افراد متدین جامعه در خصوص مسائل جدید مطرح‌ می‌شود. یکی از مسائل مهم فقهی …

توضیحات بیشتر »

مسئله‌ی حجاب؛ برخورد قضایی یا کار فرهنگی؟/ ابراهیم عزیزی

مسئله حجاب؛ برخورد قضایی یا کار فرهنگی؟/ ابراهیم عزیزی

اختصاصی شبکه اجتهاد: در روزهای اخیر کلیپی تأثربرانگیز از نارنجستان شیراز منتشر شد که گویا خانمی محجبه به چند خانم بی‌حجاب، تذکر داده اما مردی که همراه آنها بود به خانم محجبه حمله کرد و او را به شدت مورد ضرب و شتم قرار داد. میان دلسوزان انقلاب، نزاعی دامنه‌دار اما بی‌حاصل به پاست، که آیا کنترل بی‌حجابی با برخورد قضایی میسر است یا تلاش برای تاثیر فرهنگی بر بانوان ؟ یا هر دو؟ یا… لکن تجربه، ناکامی هر دو راهکار را عیان ساخته است. از نظر نگارنده، دلسوزان دارند سرنا را از سر گشادش می‌دمند! چرا که منشأ اصلی …

توضیحات بیشتر »

کاربرد قواعد فقهی در طراحی شهری

کاربرد قواعد فقهی در طراحی شهری

این پژوهش قصد دارد قواعد فقهی‌ای که از مؤلفه‌های بسیار مهم جهت تدوین قوانین و مقررات در جامعه اسلامی در عرصه‌های مختلف ازجمله سیاست‌های راهبردی مدیریت شهری و طراحی شهری آن است، تدوین نماید؛ چرا‌که فاصله گرفتن طراحان شهری در عصر حاضر از مبانی دانش تفقه و قواعد فقهی آن، سبب آشفتگی و عدم تعادل و ناپایداری طراحی شهری شده است. نتایج حاصل از پژوهش، نشان می‌دهد قواعد عمومی فقه همچون قاعده لاضرر، اتلاف، تسبیب، تسلیط، نفی سبیل، احترام، ولایت حاکم، تزاحم حقوق، اقدام، تعظیم شعائر، حرمت اعانه بر اثم، می‌توانند در حفظ حقوق خصوصی و عمومی شهروندان در فرایند …

توضیحات بیشتر »

تصاویر دفاع از یک رساله علمی سطح چهار حوزه علمیه مشهد

تصاویر دفاع از یک رساله علمی سطح چهار حوزه علمیه مشهد

اختصاصی شبکه اجتهاد: جلسه دفاعیه رساله علمی سطح چهار حوزه علمیه مشهد با عنوان «کاربرد قواعد فقهی در طراحی شهری» با تدوین حجت‌الاسلام علی ثناگو و با حضور اساتید داور حجت‌الاسلام والمسلمین سید‌علی سجادی‌زاده و حجت‌الاسلام والمسلمین رضا حق‌پناه، سوم مردادماه ۱۴۰۲ به‌صورت حضوری در محل مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان برگزار شد. این رساله ارزشمند از هدایت و راهنمایی حجت‌الاسلام‌ والمسلمین مجتبی الهی خراسانی در مقام استاد راهنما و حجت‌الاسلام ‌والمسلمین محمدجواد انصاریان به‌عنوان استاد مشاور، بهره‌ برده است. بخوانید: گزارش محتوایی از رساله علمی «کاربرد قواعد فقهی در طراحی شهری» همراه با سخنان اساتید داور و راهنما

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky