استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه هیچکدام شهرهای ما از لحاظ فقه عمران شهری اسلامی نیستند، گفت: هرچند آثار و نمادهایی از معماری اسلامی در آنها وجود دارد ولی این شهرها در این زمینه الگو نیستند و برای الگو باید یک شهر اسلامی یا شهر پایلوت ایجاد شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله شیخ محسن اراکی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در دیدار با اعضای هیئت مجمع جهانی شهر اسلامی در محل پژوهشگاه تقریب در قم، به گفتوگو پرداختند. آیتالله اراکی با بیان اینکه فقه عمران شهری بسیار مهم و گسترده است، اظهار داشت: فقه عمران …
توضیحات بیشتر »سلسله مباحثی درباره «فقه رسانه»
کتاب «فقه رسانه» محصول جلسات درسی حجتالاسلام والمسلمین علی نهاوندی مدرس حوزه و مدیرکل پژوهشهای اسلامی صدا و سیما بهتازگی چاپ و منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «فقه رسانه، سلسله مباحثی درباره فقه رسانه» محصول جلسات درسی است که پس از پیادهسازی، ویراستاری اجمالی و حذف بحثهای غیرمرتبط، در قالب کتاب تدوین شده و سعی گردیده تا همچنان سخن گفتاری آن محفوظ بماند. این اثر پژوهشی در ۵۳۰ صفحه در سه فصل، فصل اول: اصول و مبانی و تعاریف و کلیات، فصل دوم: موضوعات، مفردات و احکام فقهی رسانه و فصل سوم به مباحث حقوق رسانهها یا رگولاتوری …
توضیحات بیشتر »تاریخ نگاری فقهی نقّاشی و مجسّمه سازی
تصویر یا ناقص است یا کامل، در هر صورت یا کاربرد عبادی دارد یا ندارد. این تقسیمات باعث گردیده است که فقهاء در حکم آن نیز اختلاف نظر داشته باشند. در این نوشته سعی میشود گزارش فشرده از آراء فقهاء نسبت به تمامی صورتها ارائه گردد. شبکه اجتهاد: تصویر گری در مجموع چهار فرض دارد: ۱- تصویر بدون جسم، از اشیاء بی جان. ۲- تصویر بدون جسم از اشیاء جاندار. ۳- تصویر همراه با جسم از اشیاء بی جان. ۴- تصویر همراه با جسم از جانداران. بر این مجموعه باید افزود که تصویر یا ناقص است یا کامل، در هر …
توضیحات بیشتر »پیامی که نتوانستیم به «سست حجابان» برسانیم!
حجاب هر اندازه که مهم باشد نمیتوان نتیجه گرفت «مقام معنوی هر فرد مقید به حجاب «لزوما» از هر فرد بدحجاب بالاتر است». نهی کننده از منکر، تنها میتواند شاکر خداوند باشد که این حرام خاص را که مخاطب او مرتکب میشود به توفیق الهی در حال حاضر انجام نمیدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمد مطهری، استاد حوزه و دانشگاه در یادداشتی با عنوان «پیامی که نتوانستیم به «سست حجابان» برسانیم!» آورد: من به عنوان یک روحانی وقتی از مسجد خارج میشوم، اگر دختر بدحجابی را ببینم که همزمان از یک پارتی مختلط با دوستان پسرش بیرون …
توضیحات بیشتر »وفای به وعده، واجب یا مستحب؟
از نگاه مشهور، وفای به وعده مستحب است و دلیل بر آن، به حسب ظاهر، افزون بر اجماع، برخی از روایات است و این در حالی است که همه این دلیل ها، مخدوش و غیر قابل استناد به نظر می رسد. در مقابل، به روایات و قرائن فراوانی برمی خوریم که مفاد آن ها، وجوب وفا به وعده است.
توضیحات بیشتر »واکنش به سخنان وزیر ارشاد درباره موسیقی
معاون پژوهش موسسه موضوعشناسی احکام فقهی با اشاره به سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره لزوم آشنایی حوزه با موسیقی و دستگاههای آن تأکید کرد: معتقدم اگر لازم باشد در هر موضوعی ازجمله موسیقی باید ازنظر کارشناسان و متخصصان مربوطه استفاده کنیم و نظر کارشناسی درباره قیود و شرایط غنا و موسیقی تعیین شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حجتالله بیات، معاون پژوهشی موسسه موضوعشناسی احکام فقهی، با اشاره به سخنان وزیر ارشاد درباره لزوم آشنایی حوزه با موسیقی و دستگاههای آن به ایکنا: یکی از موضوعاتی که مورد بحث و بررسی در موسسه موضوع شناسی احکام فقهی …
توضیحات بیشتر »واکاوی نظرات و ادله حکم فقهی ساخت سایهبان در معابر
صرفنظر از نوع کاربرد اصلی راهها، نتیجۀ دیدگاههای مختلف فقهی، جواز هر نوع تصرف به شرط عدم ضرر است. راههای بسته (کوچۀ بنبست) نیز از قبیل املاک اختصاصی صاحبان خانههای کوچه محسوب میشوند. در مورد حکم تکلیفی ساخت سایهبان، های گوناگونی مبنی بر جواز مشروط به عدم ضرر، عدم ضرر همراه با عدم معارض و حرمت مطلق وجود دارد که در این نوشتار تلاش شده است با استمداد از مبانی فقهی، از قبیل یکسان بودن حق تصرف در معابر میان همۀ مردم، عدم تقدم یکی بر دیگری و همچنین استفاده از اصل لاضرر، دیدگاه دوم موجه تشخیص داده شود. دربارۀ حکم وضعی موضوع نیز بدون شک، جواز ساخت به شرط عدم ضرر است. ممنوعیت قانونی اشغال معابر و رعایت موازین ساختوسازهای شهری از نظر قانونگذار وضعی، در راستای حفظ حقوق شهری و شهروندی، مؤیدی بر ادعای فوق محسوب میشود که در مقالۀ حاضر به مبانی آن پرداخته شده است.
توضیحات بیشتر »از سوژه تا قابهای دینی در سریالهای امروزی
اگر بخواهیم رسانه دینی داشته باشیم و یک فیلمی که سبک زندگی دینی را نشان بدهد، باید فرهنگی که برای تولیدکننده، کارگردان و دیگران جا افتاده و ساخته شده را عوض کنیم. باید واقعیتهای موجود را تغییر دهیم؛ به همسران بازیگران آموزش دهیم تا نقش همسر شوهرشان را بازی کنند، چرا ما همیشه از غریبه استفاده میکنیم. چه اشکالی دارد زن و شوهر جلوی فیلم دست به دست هم دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین عباس رفعتی، چند سالی است تدریس فقه در ابواب مرسوم را به کناری نهاده و خارج فقه و رسانه را در مرکز فقهی ائمه …
توضیحات بیشتر »آیا با فتاوای موجود، میتوان به آینده هنر اسلامی دل بست؟
فتاوای فقهاء در رابطه با هنرهای نمایشی نیز اگرچه صراحتا حرمت آن را بیان نمیکند؛ لکن با ذکر قیودی که برای رسانه اسلامی معیار بیان میکنند، عملا امکان برنامه سازی جذّاب را از فعّالین این عرصه سلب میکند؛ امکانی که اگر تاکنون سلب نشده است به جهت بی توجّهی ایشان و سهل انگاری ناظرین امر است. شبکه اجتهاد: وقتی از نگاه دین به مقوله هنر سخن میگوئیم، ابتدا باید مشخّص کرد که مراد از دین، آیا محتوائی است که از جانب خداوند متعال به پیامبر اکرم (ص) نازل شده است یا آن که هم اکنون به عنوان فتاوا و استنباطات …
توضیحات بیشتر »حرمت بلندمرتبهسازی در شهر براساس آداب فردی!
آنچه پیش رو میآید بخشی از دلایل آیتالله محسن اراکی بر حرمت بلندمرتبهسازی است. این دلایل با فرض پذیرش رویکرد ایشان مورد نقد قرار گرفته است. شبکه اجتهاد: توسعه عمودی در شهر از جمله مباحث «فقه زندگی شهری» است که در بخش «چشمانداز و فضاهای شهری» مطرح میشود. اینکه فقه زندگی شهری به چه معناست و دارای چه رویکرد متفاوتی با فقه عبادات است پژوهش مستقلی را میطلبد اما مهم آن است که پردازش ابعاد زندگی شهری وابسته به شناخت شهر است. نکته مهم در شناخت شهر آن است که شهر، یک کل یکپارچه و منسجم و شبکهوار است و …
توضیحات بیشتر »امکان سنجی رویکرد متفاوت دینی نسبت به هنرهای تجسمی
من نمیخواهم کسی را متهم کنم. آیا مثلا در بحث بانکداری آیا واقعاً مشکل بانک ما الآن منشائش نبود فتواست یا برخی ناتوانیها، عدم مدیریتها؟ اگر هنرمند ما ناتوان است، یا نمیخواهد، ما نباید این را متوجه بخش فقه بکنیم. اگر کسی بگوید اسلام با هنر مخالف است باید توبه کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و از مولفین و مصنفین در زمینههای مسائل روزآمد فقه هستند. ورود ایشان در عرصه فقه هنر در سالیان اخیر، بهانهای شد تا قدس آنلاین «امکان سنجی رویکرد متفاوت دینی نسبت به …
توضیحات بیشتر »نقد وبررسی دلیل اجماع بر حرمت مجسمهسازی
با نگاهی به کتابهای تاریخی میتوان گفت که ساخت مجسمه، سابقهای چندهزارساله دارد که بهمرور زمان، تکامل و در شبهجزیرۀ عربستان، در فرهنگ بت و بتپرستی شکل یافت. هنگام ظهور اسلام، غالب مردم آن منطقه، در تاریکخانۀ بتپرستی زندگی میکردند. ولی با وجود برچیده شدن بساط بتپرستی از جوامع اسلامی، نگاه منفی به آن بهدلیل پیشینۀ تاریکش، همچنان ادامه یافت و بعضی فقیهان با بهرهمندی از اجماع و روایات، به حرمت ساخت مجسمه حکم دادند. از اینرو بُعد کاربردی هنر مجسمهسازی، در جوامع اسلامی، موضوعی چالشی و بحثبرانگیز شد. در این مقاله با بررسی و نقد اجماع بهعنوان مهمترین دلیل حرمت ساخت مجسمه، این نتیجه حاصل میشود که اجماع مورد ادعای قائلین به حرمت ساخت مجسه، مخدوش، استنادناپذیر و استشهادناپذیر است.
توضیحات بیشتر »مواضع صریح مراجع شیعه درباره ساخت فیلم تفرقه انگیز
پنج تن از مراجع تقلید و اساتید مبرز حوزه علمیه قم از جمله آیات: صافی گلپایگانی و مکارم شیرازی در پاسخ به استفتایی مبنی بر تلاش یکی از شبکههای تلویزیونی عربی که مقر آن در انگلستان است در تفرقه افکنی بین مسلمانان و کمک به تهیه و نشر فیلم یوم العذاب واکنش نشان دادند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن کامل استفتا و پاسخ بدین شرح است: بسمه تعالی. سلام علیکم: همان طور که مستحضر هستید یکی از شبکههای تلویزیونی عربی که مقر آن در انگلستان است، از چند ماه قبل اقدام به جمع آوری میلیونها پوند از شیعیان جهان برای …
توضیحات بیشتر »ظرفیتهای فقه در تولید الگوها و قواعد سبک زندگی
ما معتقدیم جهتگیری کلی فقه ارائه قواعدی است که غایتالغایات آن نیل ما به سعادت اخروی و کمال وجودی است. این نظریه، نظریه کلامی یا اعتقادی فقه است و دین آن را ارائه کرده است و با تکیه بر آن نظریه فقه را تأسیس کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، متن زیر گفتاری از دکتر سیدحسین شرفالدین، عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) است که در ویژه نامه همایش علمی ـ پژوهشی سبک زندگی اهل بیت(ع) به چاپ رسیده است. او با بیان مراحل دستیابی به سبک زندگی برگرفته از فقه، چهار مرحله را برای استنباط سبک زندگی از …
توضیحات بیشتر »پنج راهکار فقهی انتشار اوراق منفعت پیامهای بازرگانی
مجید پیره کارشناس مالی اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار، جزئیات جلسه اخیر کمیته فقهی این سازمان را تشریح کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، کارشناس مالی اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار، با تشریح جزئیات جلسه اخیر کمیته فقهی این سازمان پرداخت و به ایکنا گفت: کمیته فقهی در جلسه اخیر خود موضوع انتشار اوراق منفت بر روی پیامهای بازرگانی و تبلیغاتی را مورد بحث و بررسی قرار داد و در نهایت، اعضای کمیته فقهی با کلیات این موضوع موافقت کردند. وی ادامه داد: به اعتقاد کمیته فقهی سازمان بورس، موضوع پیامها و تبلیغات میتواند به پنج طریق، مبنایی برای …
توضیحات بیشتر »رأی قاطع آیتالله سبحانی بر حرمت ساخت فیلم علیه مقدسات اهل سنت
آیتالله شیخ جعفر سبحانی در پاسخ به استفتائی بیان داشت: ساخت فیلم علیه اعتقادات اهلسنت بدور از عقل و تقوا است و آن حرام و کمک مالی به آن اعانت بر اثم است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از شبکههای ماهوارهای عرب زبان که به ایجاد تفرقه بین شیعه و سنی مشهور است و در لندن تولید برنامه میکند، اخیراً به بهانه تهیه فیلمی سینمایی با موضوع شهادت حضرت محسن(ع)، برخی مقدسات اهلسنت را مورد اهانت قرار داده است. از این رو، مرجعیت همیشه آگاه شیعه در پاسخ به استفتائی، ساخت چنین فیلمهایی در این شرایط حاکم بر کشورهای اسلامی، …
توضیحات بیشتر »بررسی مداخله بشردوستانه در نظام فقهی اسلام
مداخله بشردوستانه جهت تامین و تضمین رعایت حقوق انسانهاست که درحقوق اسلام دارای مبانی قرآنی، روایی، اجماع و عقل می باشد و بر اصول اولیه کرامت انسان، تالیف قلوب و تولی و تبری استوار است و دارای مصادیقی از جمله؛ دفاع از اسلام، دفع تجاوز و دفاع از مسلمانان و حمایت از مستضعفان و حق طلبان می باشد.
توضیحات بیشتر »نقد و ادله فردی بودن حجاب
حجاب، دستوری شرعی است که وجوب آن مستند به منابع و ادله فقهی متعددی است. عده ای قائل اند حجاب از موضوعات فردی است نه اجتماعی؛ لذا اصولاً در دایره دخالت حکومت و حتی سایر مردم نیز قرار نمی گیرد. این مقاله به این بحث مهم و کلیدی در حوزه مسوولیت حکومت اسلامی می پردازد و با نقد ادله ادله قائلان فردی بودن حجاب اجتماعی بودن آن را اثبات می کند. این ادله به دو دسته عمده ادله فقهی-حقوقی، قرآنی و تقسیم می شود که در این مقاله علاوه بر پاسخ های متناسب به هر دلیل، جنبه فقهی مساله هم واکاوی می شود. البته اجتماعی بودن حجاب و عفاف و وظیفه مند بودن حکومت اسلامی در پاس داشت و گسترش آن، به معنی آن نیست که حکومت باید بدین منظور از قوه قاهره و اقدامات قضایی و جزایی بهره ببرد، بلکه به استناد ادله فقهی، دولت موظف به اتخاذ نیکوترین طرق دعوت برای اقامه این معروف است.
توضیحات بیشتر »«فقهِ هنر» در دو نگاه جامع و تعیّنات موردی
«فقهِ هنر در دو نگاه جامع و تعیّنات موردی»، عنوان مقالهای است که به قلم حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در شماره جدید قبسات نگاشته شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، شماره هفتاد و هشتمین فصلنامه علمی ـ پژوهشی قبسات، که از سوی انتشارات فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر میشود، دارای مقالهای از حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست با عنوان «فقهِ هنر» در دو نگاه جامع و تعیّنات موردی، میباشد. در چکیده این نوشتار میخوانیم: مسئلۀ هنر از پدیدههای مهم در زندگی بشر است که احکام آن باید در دانش فقه به صورت منضبط …
توضیحات بیشتر »حقوق و تکالیف نهضت های رهایی بخش در مخاصمات مسلحانه از نگاه فقه و حقوق جزای بین الملل
در تحقیق حاضر، حقوق و تکالیف نهضت های رهایی بخش و نیز دولت های حامی این نهضت ها به ویژه تکلیف برای رعایت حقوق شهروندان غیرنظامی در مخاصمات مسلحانه، از دیدگاه اسلام و حقوق جزای بین الملل مورد بررسی قرار گرفته است.
توضیحات بیشتر »حوزه پیشگام تولید ادبیات فقهی رسانه باشد
عضو هیئت مدیره انجمن ارتباطات و تبلیغ حوزه علمیه گفت: اگر حوزه پیشگام تولید ادبیات فقهی رسانه نباشد این ادبیات توسط دیگران با ماهیتی متفاوت تولید خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر کمال اکبری رییس سابق دانشکده صدا و سیما در دیدار اعضای انجمن ارتباطات و تبلیغ حوزه با مدیر حوزه علمیه استان قم گفت: اگر حوزه در موضوعات جدید جلودار نباشد و ادبیات لازم دینی را تولید نکند، این ادبیات توسط افراد غیر متخصص در عرصه دین تولید خواهد شد. عضو هیئت علمی دانشگاه صدا و سیما با تاکید بر تولید ادبیات فقه رسانه اظهار کرد: حتی اگر …
توضیحات بیشتر »حکم ممنوعیت رجوع از هبه به خویشاوندان در فقه امامیه
در فقه اسلامی هبه به عنوان یکی از روش های تملیک غیر معاوضی اموال معرفی شده است. هبه از جمله عقودی است که در برخی موارد مانند هبه به خویشاوندان، شارع برای واهب، حق رجوع قرار نداده است. در این تحقیق پس از بیان اهمیت روابط خانوادگی در فقه به بررسی تعریف رحم، قرابت و نَسب در لغت و قرآن و فقه پرداخته شده است. برای تعیین مصادیق خویشاوند در فقه، سه نظر وجود دارد. مشهور فقها تعیین مصادیق را به عرف واگذار نموده اند. ممنوعیت رجوع از هبه به پدر و مادر حکمی اجماعی و تنها مخالف آن سید مرتضی است. مشهور فقیهان در مورد رجوع از هبه به فرزندان نیز قائل به ممنوعیت هستند. البته نظرات دیگری نیز وجود دارد که بیان شده است. رجوع از هبه به سایر خویشاوندان نیز مورد اختلاف فقیهان است. مشهور فقها رجوع به ایشان را هم ممنوع می دانند که ادله آنها قوی تر به نظر میرسد و در مقابل، متقدمین و قانون مدنی، رجوع را در این مورد جایز میدانند. در این مقاله تلاش شده است که انواع بخشش های به خویشاوندان (همسر و غیر همسر) از دیدگاه تاریخی ـ تحلیلی مورد بررسی فقهی قرار گیرد و در پایان نظر قانونگذار آورده شده و مورد ارزیابی قرار گرفته است.
توضیحات بیشتر »سیاستگذاری فرهنگی در دولت دینی
نسبت دولت و فرهنگ، همواره از مهمترین و مناقشهانگیزترین مباحث در سیاستگذاری فرهنگی بوده است. دیدگاههای مختلفی نیز به فراخور مبانی و اصول خود، سعی در پاسخ به این مسأله داشتهاند؛ پاسخهایی که در طیفی از رویکردهای حداکثری و تصدیگرایانه تا رویکردهای حداقلی و حمایتگرایانه قرار میگیرند. اماآنچه که قبل از پاسخ به این سؤال باید روشن نمود، تبیین صورت دقیق مسأله دولت و فرهنگ است. در این مقاله بر اساس مدل ۳مرحلهای سیاستگذاری(تدوین، اجراء و ارزیابی)، مطالعات کتابخانهای و گفتگو با صاحبنظران حوزه فرهنگ و سیاستگذاری فرهنگی، به تبیین صورت مسأله در مرحله اول؛ یعنی مرحله تدوین و سؤالی که باید بدان پاسخ گفت، پرداخته میشود. در پاسخ به سؤال طرحشده، استعاره «شیب اجتماعی» به عنوان راهبرد دولت در سیاستگذاری فرهنگی معرفی میگردد.
توضیحات بیشتر »مؤلفههای تأثیرگذار فقه بر سینما
بررسی فقهی نگاه به تصویر و فیلم، تبیین انواع نگاه حلال و حرام، لزوم پژوهش جدی در روایات و تعارضات روابط زن و مرد، ضرورت جاری شدن روح دین در رسانه، ادعای محقق کرکی بر حرمت مجسمهسازی، نگاه به تصویر نامحرم در آیینه از منظر صاحب عروه و صاحب جواهر؛ از جمله موضوعاتی است که حججاسلام سیدکریمی، جباران و شهریار بحرانی مطرح کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین نشست علمی «مؤلفههای تأثیرگذار فقه بر سینما» از سلسله نشستهای دین و هنر، شامگاه چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت سال جاری، به همت انجمن مطالعات نظری هنر با حضور کارشناسان دینی و رسانهای در …
توضیحات بیشتر »رسانه در بوته نقد فقهی
شبکه اجتهاد: محققان و پژوهشگران میتوانند برخی از مقالات و کتبی که در سال ۹۴ به موضوع فقه و رسانه پرداخته بودند را در این پست مشاهده کرده و توضیحات تکمیلی هر کدام را با کلیک بر روی عنوان آن مشاهده نمایند. علاقهمندان میتوانند با کلیک بر روی هر یک از این عناوین، توضیحات تکمیلی، لینک دانلود و همچنین منبع خرید آنها را مشاهده کنند.
توضیحات بیشتر »بازخوانی مبانی حقوقی امر به معروف و نهی از منکر با نگاهی به حقوق بشر معاصر
اهمیت امر به معروف و نهی از منکر در آیات و روایات تا حدی است که بسیاری از فقها این فرع دینی را از سویی مبنای انقلاب علیه حکومت های استبدادی و ایجاد نظام اسلامی و از سوی دیگر مهم ترین راهکار دوام و قوام حکومت می دانند. با این حال و علی رغم الزام اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اجرای این واجب همگانی، هنوز زمینه لازم برای درک اهداف و جایگاه حقوقی آن نزد کارگزاران نظام و اندیشمندان حقوقی برای ترویج و نهادسازی و نزد افکار عمومی برای مطالبه و اجرا فراهم نشده است. به نظر می رسد تبیین مبانی حقوقی این فریضه اجتماعی، می تواند علاوه بر تحقق موارد یاد شده الگوی عقلی مناسبی را به سایر جوامع اسلامی ـ انسانی جهت تضمین ارزش های قانونی و اخلاقی ارائه دهد. بر همین اساس در این مقاله سعی شده است تا اولاً، دیدگاه های ارائه شده در مورد مبانی عقلی امر به معروف و نهی از منکر بازخوانی و نقد شود، ثانیاً، به اهداف مشترک آن با نهادهای حقوقی معاصر اشاره گردد و ثالثاً جایگاه برتر آن به لحاظ دارابودن مبنای موجه نسبت به نهادهای حقوق بشری معاصر به اثبات رسد.
توضیحات بیشتر »الزامات پنجگانه فقه فضای مجازی
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، احکام فقه مجازی را به پنج مبحث تقسیم کرد و گفت: درباره فضای مجازی دو نوع تکلیف به عنوان فقه کلان و فقه خرد داریم، و تفکیک میان این دو مسأله بسیار مهم است. برای دانستن فقه فضای مجازی باید نخست فقه ارتباطات را به خوبی تبیین کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله شیخ محسن اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، در نشست تخصصی موضوع شناسی فقه فضای مجازی که روز پنج شنبه در سالن جلسات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم برگزار شد، یکی از مهمترین کارهای حوزههای علمیه را استنباط …
توضیحات بیشتر »تحلیل و نقد ادلّه جواز غیبت مخالفان مذهبی
ز جمله چالشهایی که در روزگار معاصر رخ نموده و اذهان بسیاری از متشرّعان را به خود مشغول داشته است، میزان ارج و احترام شرع مقدس نسبت به مخالفان مذهبی است. علّت بروز چنین تأمّلاتی، وجود فتاوایی خلاف قاعده است که بعضاً مستظهر به موافقت مشهور فقها میباشند. یکی از این فتاوای بحث برانگیز که در کثیری از کتب فقهی امامی دیده میشود، فتوا به جواز غیبت نسبت به مخالفان مذهبی است. مشهور فقیهان با تفسیری خاص از پارهای آیات کتاب مجید و با تمسّک به دیگر ادلّه فقهی، مناط در حرمت غیبت را «ایمان» دانسته و منصرف از کلمه مؤمن را شیعه اثنیعشری دانستهاند؛ بدین ترتیب مطابق مختار ایشان، غیبت غیرشیعیان از عمومات ادلّه حرمت غیبت خارج شده و مجاز شمرده میشود. نگارنده با بازخوانی ادلّه قول مشهور چنین نتیجه میگیرد که مستندات ارائهشده وافی به مقصود و کافی برای اثبات مدعای ایشان نیست. نویسنده معتقد است قائل شدن به اشتراط ایمان در تحقق حرمت غیبت، فاقد وجاهت شرعی است. این نظریه اگرچه مخالف برداشت مشهور فقیهان امامی است؛ لیکن برخی از متأخران را با خود همراه نموده است. ضمن اینکه نظریه مزبور برخلاف قول رقیب با اطلاقات ادلّه باب سازگار بوده و قواعد اولیه باب غیبت نیز آن را اقتضا مینماید.
توضیحات بیشتر »با تأخیر ۳۰ ساله؛ پروژه «فقه مدیریت شهری» کلید خورد
نماینده بنیاد پژوهشهای قرآنی حوزه و دانشگاه در قم، از آغاز پروژه تهیه کتاب استدلالی و نرم افزار جامع «فقه مدیریت شهری» به سفارش مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران خبر داد. حجتالاسلام مصطفی دٌری نماینده بنیاد پژوهشهای قرآنی حوزه و دانشگاه در تهران و قم در گفتگو با «خبرنگار اجتهاد» به تشریح جزئیات پروژه «تنظیم نظامات فقهی مدیریت شهری» پرداخت و گفت: این پروژه طی قراردادی بین بنیاد پژوهشهای قرآنی حوزه و دانشگاه و مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران منعقد شده است. وی با اشاره به اینکه آغاز پروژه از بهمن ۹۴ کلید خورده است و …
توضیحات بیشتر »تبیین مؤلفههای تأثیرگذار فقه بر سینما
نشست علمی «مؤلفههای تأثیرگذار فقه بر سینما» با حضور کارشناسان در مرکز فرهنگی هنری دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار میگردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از سلسله نشستهای دین و هنر، نشست علمی «مؤلفههای تأثیرگذار فقه بر سینما» به همت انجمن مطالعات نظری هنر، روز چهارشنبه ۲۹ اردیبهشتماه ۹۵ ساعت ۱۷ برگزار میگردد. در این نشست علمی حججاسلام والمسلمین سیدکریمی و جباران و کارگردان مطرح کشور شهریار بحرانی به ارائه نظرات خود خواهند پرداخت. مکان برگزاری نشست، خیابان صفائیه، کوچه ۲۱، مرکز فرهنگی هنری دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم میباشد.
توضیحات بیشتر »