استاد علیدوست میگوید هنر از آن تعیّنات و پدیدههایی است که حتما در شریعت مورد نظر است؛ یعنی ما نمیتوانیم بگوییم که شریعت مطهر اسلام راجع به هنر نظری ندارد. اگر هنر را به معنای اعم در نظر بگیریم از مرز استحباب شروع میشود. او معتقد است که مرز هنر، اباحه نیست، بلکه استحباب است. «ان ﷲ جمیلٌ و یحب …
Read More »فرهنگ و ارتباطات
بررسی مالکیت دادههای کلان از منظر فقهی
شبکه اجتهاد: امروزه با جمع آوری خیل عظیمی از دادهها و ایجاد کلان داده، مباحث مهمی پیرامون اینکه مالکیت این داراییهای ناملموس برای چه کسی است و چه قوانین فقهی و حقوقی بر آن منطبق میشود شکل گرفته است. فقه اسلامی قوانین مشخصی برای داراییها و تملیک آن دارد که میتوان از این قوانین در بررسی ماهیت داراییهای ناملموس الهام …
Read More »هماندیشی اساتید و محققان تاریخ شفاهی حوزه علمیه خراسان
اختصاصی شبکه اجتهاد: ثبت تاریخ شفاهی و معرفی حوزه و روحانیت و سبک زندگی فقها و علما در ابعاد مختلف بدون تمسک به تاریخ شفاهی و دسترسی به تجربیات و مکتوباتی که در سینه بزرگان نهفته است، مقدور نمیباشد. گردآوری و حفظ سوابق و تجربیات گذشته انسانها از طریق تاریخ شفاهی میتواند بخشی از حوادت و وقایعی که معمولا در …
Read More »تصاویر دومین پیش همایش «مرجع مجاهد» در شیراز
شبکه اجتهاد: بزرگداشت چهلمین سالگرد ارتحال آیتالله حاج سید عبدالله شیرازی و دومین پیش همایش «مرجع مجاهد» با پیام آیتالله مکارم شیرازی و آیتالله جوادی آملی و سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین لطفالله دژکام، نماینده ولی فقیه و امام جمعه شیراز و حجتالاسلام والمسلمین سید محیالدین طاهری شیرازی، دبیر جامعه روحانیت شیراز، با حضور آیتالله سیدمحمدعلی شیرازی و دیگر علما، روحانیون، ائمه …
Read More »تصاویر مراسم نکوداشت علامه محقق «سید محمدمهدی خِرسان» در قم
شبکه اجتهاد: مراسم نکوداشت آیتالله سید محمدمهدی موسوی خِرسان با سخنرانی اساتید حوزه و دانشگاه: محمدهادی یوسفی غروی، رضا مختاری، سید محمد طباطبائی یزدی، سید علی طباطبایی یزدی، عبدالحسین طالعی و محمدرضا فخر روحانی در جمع فضلا و علاقهمندان در بنیاد محقق طباطبائی برگزار شد. بخوانید: گزارش مراسم: آیتالله خِرسان، پیشوای تحقیق و تألیف و مدافع منصفِ اهلبیت (ه) بخوانید: شرحی …
Read More »تصاویر دیده نشده از آیتالله سید محمدمهدی خِرسان
اختصاصی شبکه اجتهاد: بقیه السلف صالح، آیتالله سید محمدمهدی الخرسان از علما و نویسندگان مطرح عراق و از شاگردان حضرات آیات سید ابوالقاسم خویی، سید عبدالهادی شیرازی و سید محسن حکیم که آثار و تالیفات پرشمار وی نزد اهل تحقیق و تراثپژوهان مورد عنایت قرار داشت، پس از عمری جهاد علمی، صبح امروز در سن ۹۸ سالگی، در نجف اشرف …
Read More »درسهای امام رضا (ع) برای امروز/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: یکی از بهترین توشههایی که میتوان در این مناسبتها از زندگی امامان(ع) فراگرفت، مرور بر اخلاقیات ایشان است که خوشبختانه عالمان و محدثان شیعه، با عنایت به این مهم، در حد توان، به ثبت لحظات حساس زندگی آنان و فرمایشاتشان در این عرصه پرداختهاند. در این یادداشت کوتاه به مناسبت، اشارتی به چند روایت اخلاقی در باره تواضع …
Read More »بررسی فقهی اقناع مخاطب در رسانههای جمعی
تلاش این تحقیق، شناخت مبانی اقناع و بررسی قلمرو مجاز شرعی بهرهگیری از تکنیکهای اقناعی و متقاعدگرانه است که میتواند در فرایندهای تولید و برنامهسازی رسانهای مورد استفاده قرار گیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در عصر کنونی، هدایت و کنترل بینش، کنشی و گرایشی مخاطب از طریق تکنیکهای اقناع با واسطهگری رسانههای ازتباطات جمعی به متداولترین و نیز مدنیترین روشهای …
Read More »قابهای یک دیدار ماندگار
شبکه اجتهاد: هزاران نفر از مردم شریف استانهای «سیستان و بلوچستان» و «خراسان جنوبی» با حضور در حسینیه امام خمینی با رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند. بخوانید: متن کامل بیانات حضرت آیتالله خامنهای
Read More »بخشی از جامعه نسبت به حجاب قانونی توجیه نیست که باید اقناع شود/ نه به خشونت مطلق معتقدم نه به یله و رها بودن جامعه/ باید به حجابِ جوششی برسیم/ میخواهند خاکریز چادر را بزنند، جلوتر بروند و به حداقلِ پوشش برسند
یک عضو جامعه مدرسین میگوید: ما باید به حجاب جوششی برسیم یعنی به نوعی شود که حدأقل طیف وسیعی از مردم از درون و داخل به حجاب گرایش پیدا کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو برجسته جامعه مدرسین معتقد است خانمی که بدون حجاب به خیابان میآید قبل از اینکه با حکومت لجبازی کرده باشد، حکم خدا …
Read More »بدبینی تاریخی فقها به هنر را خود ایشان باید حل کنند!/ فقه حداقلی، کمترین اصطکاک را با هنر حداقلی دارد/ پیشرویهای ناخوشایند فقه، توسط عرفان کنترل شده است
برای حل مسئله بدبینی تاریخی فقیهان، آنطور که اشاره شد، خودشان باید چارهای بیندیشند. فقیهان، خود، چارهگر مشکلات ریزودرشت همه بودهاند و ما نمیتوانیم راه را نشانشان دهیم؛ اما از دید اجتماعی، پاسخ من این است که علاوه بر ضرورت آشنایی فقیهان با هنر اجتماعی و انتقادی (راهکار فعلاً موجود)، دگرگونی بلندمدت را «تغییر نسلی» رقم میزند. نسل جدید فقیهان، …
Read More »نه اصرار بر حلال کردن موضوعات باید داشت و نه بنای بر سختگیری/ برخی از پیشفرضها مورد غفلت واقع شدهاند/ در فقه هنر، باید سیر تحولات جامعه اسلامی موردتوجه قرار گیرد
در مدینه المعاجز، حدیثی داریم که امام حسن علیهالسلام در زمان حضرت علی علیهالسلام، بهعنوان سفیر حکومت اسلامی، به یکی از کشورهای غیراسلامی سفر میکنند. پادشاه آن کشور مجسمههایی از انبیای الهی را به حضرت نشان میدهند و حضرت از این مجسمهها، تعبیر به اصنام میکنند. بعدازاین، در عصر غیبت صغری و توقیعاتی از حضرت صاحبالزمان علیهالسلام صادر میشود بحث …
Read More »مسئله حجاب؛ یک سال پس از ناآرامیهای ۱۴۰۱
بر اساس سناریوهای آینده، جامعه ایران در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد؟ لایحه اخیر عفاف و حجاب چیست و چه پیامدهایی به همراه خواهد داشت؟ پیامدهای رویکرد جرمانگارانه نسبت به عدم رعایت حجاب چیست؟ راهکارهای سیاستی به منظور حل مسئله حجاب و کاهش تبعات منفی آن شامل چه مواردی است؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، گروه بررسیهای راهبردی میراث …
Read More »قواعد فقهی پالایش فضای مجازی
از نوآوریهای پژوهش فرارو، استخراج، تبیین و تطبیق قواعد فقهی پالایش فضای مجازی و نیز آسیبشناسی، راهکارهای بهینهسازی و تبیین حدود و ثغور پالایش براساس موازین فقهی است. نتایج پژوهش فرارو، قانونگذاران را در قانونگذاری و سیاستگذاری در پهنههای سختافزاری و نرمافزاری فضای مجازی، بر پایه موازین فقهی،یاری خواهد کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «قواعد فقهی پالایش فضای مجازی …
Read More »برخی فقها تمام مظاهر تمدن جدید را نادرست میدانند!/ درک مشترک میان هنرمندان و فقهپژوهان نسبت به موضوعات هنری وجود ندارد
بسیاری از فقها نسبت به هنرهای نمایشی، ریشه در این پیشفرض دارد که همه مظاهر تمدن جدید را نامطلوب و مطرود میدانند. این، یک نگاه افراطگرایانه و غیرقابلپذیرش است که اگر آن را بپذیریم، راهی جز رفتن به عزلت و انزوا و انسداد فکری برای ما باقی نمیماند. هرچند ممکن است صاحبان این دیدگاه، هدف و نیّت خیری داشته باشند، …
Read More »اربعین؛ تعمیق تمدن نوین اسلامی/ شریف لکزایی
شبکه اجتهاد: «خلق تمدن» به تعبیری که امام موسی صدر دارد، یعنی خلق فرهنگ (اندیشه و تفکر و علوم و بعد نرم افزاری) و مدنیت (جلوههای بیرونی و عینی و ملموس) که مبتنی بر الزامات مختلفی است. از جمله مهم ترین الزامات عملی آن در دوره جدید، مشارکت و همراهی و حضور مردم و نخبگان و وجود پشتیبانیهای مختلف از …
Read More »وجود بابی فقهی به نام فقه هنر یا رسانه، اول الکلام است/ در میان مسائل فقه نمایش، اولویت خاصی وجود ندارد/ نمایش با محوریت کنش بازیگر، زیرمجموعه فقه هنر است نه رسانه
ما اصلاً در تبویب فقه، بابی تحت عنوان باب رسانه یا هنر نداریم. هیچ یک از فقهای ما بابی را برای رسانه یا هنر اختصاص ندادهاند. این اول کلام است که آیا میتوانیم در تبویب فقهی خود، بابی را برای فقه رسانه یا هنر اختصاص بدهیم یا خیر؟ اختصاصی شبکه اجتهاد: شکی نیست که یکی از مهمترین بخشها و سرفصلهای …
Read More »تفاوت بین پخش زنده و غیرزنده در احکام نگاه/ مصطفی قناعتگر
اختصاصی شبکه اجتهاد: به دلیل مستحدثه بودن عکس و فیلم (زنده و غیرزنده)، آیه یا روایتی که به عنوان دلیل خاص قابل استناد باشد وجود ندارد. این نوشتار، تلاشی است برای حل کردن یک مساله از مسائل بیشماری که در این حوزه وجود دارد؛ یعنی بررسی حکم نگاه به تصاویر پخش زنده و غیرزنده. چهار نظریه اصلی در حوزه مقایسه …
Read More »بسیاری از عناوین مذکور در نصوص شرعی، قابلانطباق بر هنر امروز نیست
از هنر معماری هم اثر روشنی در بین جامعه عرب معاصر نصوص شرعی دیده نمیشود. بنای مشهور و معروف آنها کعبه بود که از حیث معماری در اوج سادگی بود و فاقد هرگونه ویژگی هنری. طبیعی بود که در صدر اسلام نیز، با این ذهنیت که دنیا محلّ گذر است و اهمیت چندانی ندارد، هنرهای تزیینی که برچسب دنیوی و …
Read More »سیاستگذاری دینی این نیست که فقه را به جان فضای مجازی بیندازیم/ نیازمند نهضت سواد آموزی فضای مجازی هستیم/ نباید نگاه اکلمیتهای به فضای مجازی داشت
یک عضو مجلس خبرگان رهبری معتقد است: سیاستگذاری دینی اساساً باید در فقه مجازی عوض بشود؛ سیاستگذاری دینی این نیست که فقه را به جان فضای مجازی بیندازیم، اگر هم میخواهیم، باید فقه رسانه را تعریف کنیم که آن هم یک فقه خاص است، اما اگر خواسته باشیم فقه سختگیر کلاسیک را به جان فضای مجازی بیندازیم، آن قهارتر است …
Read More »آینده فقه نمایش/ محمدصادق لیراوی
اختصاصی شبکه اجتهاد: خروج فقه از رویکرد انفعالی و ورود به عرصه فعالیت، جز با آینده پژوهشی و شناخت مسائلی که در آینده با آن روبرو خواهد شد میسر نیست؛ بنابراین لزوم آیندهپژوهی در همه عرصههای فقه، ضرورت مییابد. یکی از مهمترین مسائل فقههای معاصر، مباحث مرتبط با هنرهای نمایشی است. حجتالاسلام والمسلمین محمدصادق لیراوی، مدیر مرکز پژوهشهای اسلامی رسانه، …
Read More »لزوم انعکاس واقعیات جامعه، باعث تجویز نشاندادن زن مسلمان بیحجاب نمیشود/ قاعده عدالت و قاعده مصلحت باید در فقه هنر موردتوجه قرار گیرند
درهرصورت، فقها بر اساس منابع دینی فتوا میدهند. حال اگر یک فیلمساز بخواهد خانم بیحجابی را شخصیت اول فیلم یا یکی از شخصیتهای فیلم قرار بدهد، فقیه نمیتواند فتوا به جواز چنین کاری بدهد؛ چون نفس این کار اشاعه فحشا است. البته برخی هنرمندان قائلاند که باید واقعیتهای جامعه را همانگونه که هست منعکس کنیم؛ ولی از نظر دین اگر …
Read More »چرا با قانون پیشنهادی حجاب مخالفم؟/ سیدمحمد کاظمی قهفرخی
شبکه اجتهاد: قانون پیشنهادی جایگاه حجاب را یک مولفه فرهنگی و داخلی به حساب آورده است و همین موضوع باعث شده به لایههای تمدنی و بینالمللی آن که امروز نقطه شروع مسئله بودگی آن در لایههای اجتماعی و سیاسی شده توجه نشود. حجاب در کلام رهبری هم یک امر سیاسی و هم یک امر تمدنی به حساب آمده است اما …
Read More »واجبات و محرمات الهی به یک معنا اجباری هستند/ نباید حکم الهی «حجاب» مهجور بماند/ اگر نظام به وسیله این برهنگیها تضعیف میشود، باید جلوگیری کرد
گاهی یک بیحجابی دیده میشود و میدانیم که تأثیر گذار نیست، وظیفه امر به معروف ساقط میشود، ولی ما یک وظیفه دیگر نیز داریم که مسئله دفع منکر است. پالایش جامعه و مهجور نشدن احکام الهی وظیفه دیگری است. گاهی باید توصیههایی کرد تا حرمت یک فعل حلال در جامعه مهجور نشود. گاهی باید تذکر داد و ادامه راه را …
Read More »جمعبندی احکام نگاه به جنس مخالف در فضای رسانهای
یکی از مسائل مهم فقهی در خصوص استفاده سالم و شرعی از فضای مجازی و دیگر رسانهها، بحث انواع نگاههای مجاز و غیرمجاز افراد به جنس مخالف در انواع محتواهای رسانهای است. در این مجال، تلاش شده است تا به شکلی موجز، انواع عناوین فقهی وارد بر این موضوع مورد بررسی قرار بگیرد. در انتها، نمودار انواع نگاههای حلال و …
Read More »مسئلهی حجاب؛ برخورد قضایی یا کار فرهنگی؟/ ابراهیم عزیزی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در روزهای اخیر کلیپی تأثربرانگیز از نارنجستان شیراز منتشر شد که گویا خانمی محجبه به چند خانم بیحجاب، تذکر داده اما مردی که همراه آنها بود به خانم محجبه حمله کرد و او را به شدت مورد ضرب و شتم قرار داد. میان دلسوزان انقلاب، نزاعی دامنهدار اما بیحاصل به پاست، که آیا کنترل بیحجابی با برخورد …
Read More »کاربرد قواعد فقهی در طراحی شهری
این پژوهش قصد دارد قواعد فقهیای که از مؤلفههای بسیار مهم جهت تدوین قوانین و مقررات در جامعه اسلامی در عرصههای مختلف ازجمله سیاستهای راهبردی مدیریت شهری و طراحی شهری آن است، تدوین نماید؛ چراکه فاصله گرفتن طراحان شهری در عصر حاضر از مبانی دانش تفقه و قواعد فقهی آن، سبب آشفتگی و عدم تعادل و ناپایداری طراحی شهری شده …
Read More »تصاویر دفاع از یک رساله علمی سطح چهار حوزه علمیه مشهد
اختصاصی شبکه اجتهاد: جلسه دفاعیه رساله علمی سطح چهار حوزه علمیه مشهد با عنوان «کاربرد قواعد فقهی در طراحی شهری» با تدوین حجتالاسلام علی ثناگو و با حضور اساتید داور حجتالاسلام والمسلمین سیدعلی سجادیزاده و حجتالاسلام والمسلمین رضا حقپناه، سوم مردادماه ۱۴۰۲ بهصورت حضوری در محل مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان برگزار شد. این رساله ارزشمند از هدایت و راهنمایی …
Read More »پاسخ آیتالله سیستانی به نامه پاپ فرانسیس
حضرت آیتالله سیستانی، به نامه پاپ فرانسیس رهبر کاتولیکهای جهان پاسخ گفت و بر اهمیت همافزایی تلاشها برای مبارزه با خشونت و نفرتپراکنی و تثبیت ارزشهای همبستگی میان مردم تاکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، در نامه آیتالله سیدعلی سیستانی خطاب به پاپ آمده است: «نامه ارزشمند شما به مناسبت دومین سالگرد سفر تاریخیتان به عراق و دیدار با جنابعالی …
Read More »حجاب زنان عاشورا؛ یک درس برای زنان مسلمان و یک تذکر به مداحان/ محمد عشایری منفرد
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجاب زنان اهل بیت (علیهمالسلام) سه مرتبه داشت: مرتبه اول همان پوشش واجب اسلامی بود (پوشاندن همه بدن به استثنای وجه و کفین)، مرتبه دوم پوشش مستحبشان بود (یعنی همان وجه و کفین را نیز میپوشاندند) و سوم حضور دائمی در خانه و عدم خروج از منزل جز در موارد بسیار ضروری. در خانه هم پشت پرده …
Read More »