فقه نمایش در قدیم، چون رسانههای ارتباطی کنونی وجود نداشت فصلی از باب فقه هنر بود و از مسائل مستحدثه هم به شمار نمیرفت؛ چون در زمان قدیم و در زمان شارع، افرادی نمایش بازی میکردند، بهصورت تمثیل و تئاتر و همچنین شبیهخوانی، شبیهسازی، رقاصی و … که در زمان صدر اسلام هم بوده است؛ اما عرضه نمایش امروزه که عصر رسانه هست، جزء مسائل مستحدثه میشود و یک سری احکام جدیدی پیدا میکند. اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد عباس رفعتی نائینی، سالها در زمره اساتید سطوح عالی و خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به شمار میرفت. او اما …
توضیحات بیشتر »نمایش بدن برهنه و نیمه برهنه مردان در رسانه/ مصطفی دُرّی
اختصاصی شبکه اجتهاد: رسانههای تصویری از امور نوپدیدند، به همین دلیل احکام فقهی مرتبط با آن نیز کاملاً جدید و نوبنیان هستند. بهعنوانمثال، یکی از مسائلی که در رسانههای تصویری مطرح است پرسش از حکم فقهیِ نمایش بدن انسان در رسانه است. در فقه اسلامی حکم نمایش بدن زنان بهصورت مستوفا بحثوبررسی شده است؛ ولی احکام نشاندادن یا «نمایش بدن مردان» کمتر موردتوجه قرار گرفته است. «نمایش بدن نیمه برهنه مردان» در رسانه، هم بهصورت هنرهای نمایشی از قبیل فیلم، سریال و تئاتر تلویزیونی امکان دارد و هم بهصورت نمایش مسابقات ورزشی، نظیر شنا، کشتی و وزنهبرداری. سابقه مسئله نمایش …
توضیحات بیشتر »هم فقها به شرایط اجتماعی توجه ندارند و هم هنرمندان، به فتاوای فقها!
در مسائل فقهی، انطباق و پیوند مفهوم فقهی با مصادیق بیرونی اهمیت اساسی دارد. این مصادیق بیرونی با توجه به زمان و مکان، توجه به نظر کارشناسان و توجه به تاریخ بروز مییابد. درست است که مفهوم فقهی، یک امر معرفتی به شمار میآید و نسبت به موقعیت اجتماعی که یک امر غیرمعرفتی است محوریت دارد اما لازم است برای صدور حکم، توجه به موقعیت اجتماعی و مصادیق بیرونی جهت پیوند مفاهیم فقهی با مصادیق اجتماعی در نظر گرفته شود. هر چقدر انطباق مفاهیم و مصادیق بیشتر باشد، به همان میزان، صدور حکم برای مردم همدلانهتر خواهد بود. اختصاصی شبکه …
توضیحات بیشتر »فقه هنر فردا، فقه گزارهگرا یا نتیجهگرا؟/ حسن اجرایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: رویکرد عمومی در مسائل فقهی، غالباً رویکرد «پاسخ به پرسش» است؛ یعنی ابتدا باید پرسشی به وجود آید تا به دنبال پاسخ به آن باشیم. این رویکرد البته در بسیاری از دانشهای اسلامی و انسانی دیگر نیز وجود دارد. در سالهای اخیر اما با ایجاد دانش «آیندهپژوهی»، امکان تغییر این رویکرد انفعالی به رویکرد فعال در قبال پرسشها و مسائل به وجود آمده است. فقه هنر نیز از این قاعده مستثنا نیست، لذا با آیندهپژوهی در رابطه با آن، میتوان مسائل سالهای آینده را حدس زد و از همین الآن، برای پاسخ به آنها، به چارهجویی پرداخت. …
توضیحات بیشتر »آیتالله مکارم: مسئولین مشکلات مردم را جدی بشمارند و به آن رسیدگی کنند
امروز جامعۀ ما دچار گرفتاریها و مشکلات فراوانی از جمله مشکل اقتصادی و فرهنگی است. در مسائل اقتصادی گرفتار اموری هستیم که تبدیل به معما شده است. وقتی میشنویم که مثلا دلار فلان مقدار شده، هیچ عکس العملی از مسئولین نمیبینیم و حتی ابراز هم نمیکنند که ما وضعیت را درست میکنیم و نمیگذاریم به این صورت باقی بماند و به سادگی از کنار قضایا عبور میکنند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله ناصر مکارم شیرازی در سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) در مجلس سوگواری که با حضور اقشار مختلف مردم، علما و روحانیون در مدرسه امام امیرالمؤمنین(ع) برگزار شد، به …
توضیحات بیشتر »واکنشها به تصمیم طالبان درمورد منع دختران از تحصیل در دانشگاههای افغانستان
طالبان چهارشنبه (۲۱ دسامبر/ ۳۰ آذرماه) در یک بیانیه رسمی دستور داد تا اطلاع ثانوی زنان و دختران از تحصیلات دانشگاهی منع شوند. این تصمیم واکنشهای زیادی را در جهان اسلام به دنبال داشته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، احمد الطیب، شیخ الازهر اقدام طالبان را در تضاد با شریعت اسلامی خواند. در بیانیه طولانی از سوی شیخ الازهر، اعلام شده این تصمیم طالبان «وجدان مسلمانان و غیرمسلمانان را تکان داده است» و نباید از سوی هیچ مسلمانی چنین دستور صادر میشد. الازهر مصر بیان کرد که تصمیم گیرندگان در افغانستان چگونه بیش از دو هزار حدیث شریف در کتب …
توضیحات بیشتر »جایگاه حکمرانی فضای مجازی در فقه نظام
فضای مجازی چه از جنس ارتباطی و چه از جنس حیات، سؤالی پیش میآید و آن این است که آیا در این صورت نیاز به حکمرانی دارد؟ اگر فضای مجازی از سنخ ارتباطی باشد، این یکی از شؤون فعل مکلف خواهد بود و حکم میطلبد؛ اما حکمرانی، وقتی فعل مکلف در بستر اجتماع بروز و ظهور پیدا کرد، تحت احکام فقه حکمرانی و نظام قرار میگیرد و نیازمند قانون است؛ پس اجرا را نیز میطلبد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر علی رضائیان در نشست «جایگاه حکمرانی فضای مجازی در فقه نظام» از سلسله نشستهای علمی پژوهشی «دین و …
توضیحات بیشتر »حضور «شبکه اجتهاد» در نمایشگاه بینالمللی «پژوهش و فناوری»
«شبکه اجتهاد»، بزرگترین و جامعترین پایگاه تخصصیِ فقه اسلامی که به ساماندهی و جریانسازی اطلاعات آموزشی، پژوهشی و اجتماعی «فقه و اجتهاد» بهویژه در حوزههای علمیه میپردازد، با حضور در بیست و سومین نمایشگاه بینالمللی «پژوهش و فناوری» خراسان رضوی، تازهترین دستاوردهای پژوهشهای حوزه «فقه و اجتهاد» را ارائه میدهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیست و سومین نمایشگاه بینالمللی پژوهش و فناوری استان خراسان رضوی با حضور شرکتکنندگانی از نهادهای مختلف همچون حوزه علمیه خراسان، شرکتهای دانشبنیان، فناور، پژوهشکدهها، حوزههای پژوهشی، دانشگاهها و پارک علم و فناوری خراسان افتتاح و برگزار شد. امروزه چالشهای «اطلاعاتی» و «رسانهای»، همدوش و گاه …
توضیحات بیشتر »«برای همسایه» و مسألهای «برای خوانندگی زنان»!/ سید جواد مدنی
اختصاصی شبکه اجتهاد: انتشار نماهنگ «برای دختر همسایه» با موضوع پیام دختران افغانستانی به دختران ایرانی بازتاب گستردهای در شبکههای اجتماعی داشت و توجه بسیاری از کاربران را به خود جلب کرد. بههمین بهانه در یادداشتی کوتاه به خوانندگی زنان بعد از انقلاب و تبیین ابعاد فقهی این مساله پرداخته میشود. ۱. غنای حرام یا موسیقی لهوی حرام چه برای مرد و چه زن ممنوع است. بهجهت ظرافت و پیچیدگی این مفاهیم و اختلاف فتوای مراجع اکنون از شرح آنها صرف نظر میکنیم. ۲. ولی اگر بخواهیم بطور خلاصه اشارهای به نظر اغلب مراجع داشته باشیم، بهتر است از عنوان …
توضیحات بیشتر »بررسی حکم مصافحه با اجنبیه غیرمسلمان در تشریفات بینالملل
حجتالاسلام مهدی درگاهی، استاد حوزه، در کرسی «حکم مصافحه با اجنبیه غیرمسلمان در تشریفات بینالملل» به بررسی ادله موافقان و مخالفان پرداخت و تأکید کرد: همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، مصلحت در عمل به آموزه حرمت مصافحه با اجنبیه در تمامی فروض مسئله است، زیرا باعث تمایز جامعه اسلامی با غیراسلامی و برانگیختن احترام دیگران میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مهدی درگاهی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه، در کرسی «حکم مصافحه با اجنبیه غیرمسلمان در تشریفات بینالملل» گفت: اولین نکته تبیین مفهوم تشریفات است؛ تشریفات به مجموعه آدابی گفته میشود که در سطوح بینالملل در تعامل و …
توضیحات بیشتر »مفهومشناسی پدیده سلبریتیها، گام نخست در موضوعشناسی فقهی آن
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین علی نهاوندی، مدرس خارج فقه واصول حوزه علمیه قم و مدیر گروه فقه ارتباطات، هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در نوشتاری به «مفهوم شناسی پدیده سلبریتیها» پرداخته است که گام نخست در موضوع شناسی فقهی آن به شمار میرود. الف/ چارچوب مفهومی: چهره مشهور کیست؟ چهرههای مشهور از دیدگاه جامعه شناسان، فرد جذاب و شاخته شدهای است که یا با اتکا به ویژگیها، توانمندیها و خصوصیات خاص خودش یا بر مبنای یک حادثه اجتماعی، مورد توجه عوام و خواص جامعه قرار میگیرد و به موفقیتهایی در عرصههای مختلف ورزش، هنر و موسیقی، دانش و …
توضیحات بیشتر »سکولاریزاسیون تقریب چه آفتی دارد؟/ راه حل رفع موانع تقریب با تکیه بر قواعد
اگر مدخل تقریب را سیاسی کنیم، به این معناست که تقریب بین فرقهها با عنوان اولی جزء شرع نیست و چیزی به نام تقریب بین مسلمانان در متون قرآن و سنت وجود ندارد و ضرورت و اضطرار مسلمانان را وادار به همگرایی و همبستگی کرده است و چنانچه این ضرورت نباشد وحدتی هم نیست. شبکه اجتهاد: شاید عنوانی که در اینجا انتخاب شده «وحدت اسلامی سیاسی یا مذهبی» در نگاه اول دارای ایهام باشد، گویی در برابرمان دو گزینه قرار دارد و حتما باید یکی از آنها را در چارچوب ذهنی خود انتخاب کنیم: یا بگوییم تقریب، وحدت یا همزیستی …
توضیحات بیشتر »وقایع اخیر و غفلت از یک قاعده فقهی/ هادی عجمی
اختصاصی شبکه اجتهاد: اغتشاشات و وقایع اخیر، با موجسواری و ایجاد فضای احساسی میان نوجوانان و جوانان شکل گرفت و باعث خسارات مادی و معنوی بسیاری شد. تحلیلگران معتقدند این وضعیت پایدار نیست؛ اما مسأله مهم و ماندگار، نگرش دانشآموز دهه هشتادی آیندهسازان کشور و حتی مسئولان دهههای بعدی نظام است! براساس دادهها، وجه مشترک اغلب دستگیرشدگان، جهل ایشان نسبت به تحلیل صحیح از اوضاع کشور است. نگاه نادرست این افراد نسبت به مسئله انقلاب، حکومت اسلامی، احکام دینی، جایگاه انسانی و ایمانی انسان در نگاه دینی و نزد خداوند متعال، پوشش اسلامی و فلسفه آن، علت گرفتاریها و کاستیهای …
توضیحات بیشتر »۳۰۲ مسئله شرعی درباره فضای مجازی
کتاب «احکام فضای مجازی»، اثر محمود صادقی به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۱۹۲ صفحه به چاپ رسید. اثر حاضر مشتمل بر ۳۰۲ مسئله و سؤالهای شرعی درباره فضای مجازی است که از کتب فقهی (رساله عملیه، استفتائات) و سایتهای امام خمینی(ره)، مقام معظم رهبری، آیتالله سیستانی، آیتالله شبیری زنجانی، آیتالله صافی گلپایگانی و آیتالله مکارم شیرازی جمعآوری کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، از میان همه تکنولوژیهای امروز، اینترنت به لحاظ تنوع و گستردگی، گوی سبقت را از بقیه ربوده است؛ بنابراین، مسئلهای جدید است که باید از رهگذر فقه و احکام نگریسته شود. اثر حاضر مشتمل بر ۳۰۲ …
توضیحات بیشتر »پنجدهه جهاد برای «وحدت»
شبکه اجتهاد: نهضت اسلامی ملت ایران بهرهبری عبد صالح خدا، امام امت، خمینی کبیر تازه به میانه خود رسید بود که همگام با پیشبرد این نهضت رهاییبخش، یک ضرورت حیاتی و انکارناپذیر پیش روی رهبران و پیشگامان نهضت قرار گرفت؛ ضرورتی که برگرفته از حقایق ناب قرآنی و رسالت تاریخی انبیای الهی برای غلبه بر باطل بوده و در ادامه این مسیر تاریخی و تمدنساز هم، همواره راهگشای پیروان جبهه حق خواهد بود. «وحدت» و اعتصام به حبلالله، همان اکسیر حیاتبخش و ضرورت اعجازبخشی است که از سالهای اوجگیری نهضت اسلامی بهصورت زنده و بالنده در لسان و عمل رهبر …
توضیحات بیشتر »همبستگی حقیقی میان جوامع اسلامی چگونه ممکن است؟/ بهمن دهستانی
شبکه اجتهاد: هفته وحدت اسلامی از ابتکارات و مناسبتهای برآمده از ایمان انقلاب اسلامی به اتحاد جهان اسلام است. در باور و فرهنگ تشیع تلاش برای وحدت و حفظ انسجام اسلامی و پرهیز از شکاف و فروپاشی جوامع اسلامی ریشه در مجاهدتهای امیرمؤمنان(ع) بعد از رحلت رسول خدا(ص) دارد و توسط ائمه معصومین(ع) تداوم یافته است و نوعی ضرورت مذهبی تلقی میشود. از اینرو وحدت اسلامی مسئلهای تازه برآمده در دوران معاصر نیست و ریشههای روشن اعتقادی و قرآنی دارد و سیره قطعی اهلبیت(ع) به شمار میرفته است. آیه شریفه «وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ الله جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ» در سوره آلعمران در …
توضیحات بیشتر »مراد از وحدت، وحدت در حفظِ منافعِ امّتِ اسلامی است/ اتّفاق و اتّحاد بین ملّتهای اسلامی ممکن است اما کار لازم دارد/ شیعه انگلیسی یعنی شیعهی دعوادرستکن
اینهایی که ضدّ اسلامند؛ نه با شیعه خوبند نه با سنّی. اینها وارد بحث شدند. بنده یک وقت گفتم شیعهِی انگلیسی و سنّی آمریکایی؛ بعضی خیال کردند که ما که میگوییم شیعهی انگلیسی، یعنی اینجور تبلیغ کردند به دروغ که شیعهِی انگلیسی یعنی شیعهای که ساکن انگلیس است، نه؛ شیعهی انگلیسی ممکن است در خود کشور اسلامی باشد. منظور الهامگیری از انگلیس است؛ یعنی شیعهی دعوا درست کن، سنّی دعوا درست کن. مثل داعش و مثل وهّابیها و امثال اینها که دعوا درست میکنند. مثل تکفیریها. اینها اسمشان مسلمان است، ممکن است متعبّد هم باشند به احکام فردی اسلامی اما …
توضیحات بیشتر »پنج راهکار آیتالله مکارم شیرازی برای بسط و گسترش اتحاد اسلامی
آیتالله ناصر مکارم شیرازی، علما و نخبگان جهان اسلام را به وحدتبخشی در میدان رفتار و کردار فرا خواند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله ناصر مکارم شیرازی در پیامی به افتتاحیه سیوششمین کنفرانس وحدت اسلامی، ضمن تشکر از شرکت کنندگان و برگزار کنندگان این کنفرانس، میلاد با سعادت پیامبر اسلام و امام جعفر صادق(ع) را به همه مسلمانان جهان تبریک و تهنیت گفتند و به پنج راهکار در بسط و گسترش وحدت در کشورهای اسلامی اشاره داشتند. متن کامل پیام بدین شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین و صلّی الله علی سید المرسلین و آله الطاهرین «إِنَّ …
توضیحات بیشتر »نمایشگاه تخصصی کتب حوزوی مشهد در قاب تصویر
شبکه اجتهاد: هفتمین نمایشگاه تخصصی کتب حوزوی و معارف اسلامی حوزه علمیه خراسان، با حضور اساتید سید مصباح عاملی مدیر و عضو شورای عالی حوزه، پژمانفر، نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی، طباطبایی، نماینده اسبق ولی فقیه در سوریه، نصرپور، سبزیان، مدیر کل اداره کتابخانههای خراسان رضوی، مدیر کل صدا و سیمای خراسان رضوی و جمعی از مسئولان استانی و اساتید سطوح عالی حوزه علمیه خراسان افتتاح شد. این نمایشگاه با حضور ۱۴۰ ناشر بهصورت ملی و بینالمللی برگزار شده است که ۱۵ ناشر آن عربی هستند و ۱۲ هزار عنوان کتاب با تخفیف ۲۰ درصدی برای شرکتکنندگان، ۵۰ …
توضیحات بیشتر »ابعاد فقهی و اجتماعی حجاب
اینکه حجاب در سطح اجتماعی از نظر فقهی چه حکمی دارد یک بحث است و اینکه بتوانیم آن را اجرا کنیم یا نکنیم یک بحث دیگر است. این قلمرو اجرا، یک حکم اجرایی است که مدیریت اجتماعی مربوط به خود را میطلبد. امربهمعروف و نهی از منکر تا جایی در حوزه فردی اعمال شود که اثر منفی نداشته باشد؛ یعنی تا جایی که میشود باید اجرا کرد، در حوزه اجتماعی نیز همین است و شناخت اینکه کجا قابلیت اجرا دارد یک شناخت فقهی نیست. حوزه اجرا نیاز به روانشناسی اجتماعی و جستجو کردن عوامل دیگر دارد، جامعه و رسانه باید …
توضیحات بیشتر »مساله رُفِعَ القلم در نهم ربیع از کجا آمده است؟
چرا رُفِعَ القلم؟ این از کجا آمده است؟ انحراف مسیحی در طایفهی شیعی روزنهای پیدا میکند که بتواند وارد شود، اگر بخواهد بگوید از تعالیم امام صادق است، هرگز کسی نمیتواند قبول کند. همه میدانند امام صادق شیعه را به تقوا و اجتناب از گناه دعوت میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، شهید بهشتی در مباحث تفسیر قرآن خویش که با نام «در مکتب قرآن» ایراد شده، در کنار تفسیر قرآن به بررسی دسته ای انحرافات جاری در متن رفتار و عقایددینی پرداخته و با شجاعتی همراه با انصاف و منطق، انتساب عقاید منحرف و مخرب شبه دینی را که لباس …
توضیحات بیشتر »قانع: محدودیت و فیلترینگ چه در واقعیت و چه در مجازی، لازم و ضروری است/ فیلترینگ مانع تقویت فرهنگ و اعتقادات مردم میشود/ دُرّی: اقدامات سلبی مانند فیلترینگ، باعث کمکاری و تنبلی دستگاههای متولی اقدامات ایجابی میشود
استاد دانشگاه امام صادق (ع) معتقد است: فیلترینگ یکی از کارهایی است که حکومت باید بکند و کارهای ایجابی مانند ترویج و تبلیغ فرهنگ دینی هم از جمله وظایف حکومت است. از سوی دیگر استاد حوزه علمیه قم میگوید اقدامات سلبی مانند فیلترینگ، باعث کمکاری و تنبلی دستگاههای متولی اقدامات ایجابی میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، به همت گروه فقه حقوق و تکالیف شهروندی پژوهشگاه فقه معاصر و با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی، نشستی تحت عنوان «حق دسترسی به فضای مجازی به عنوان حق شهروندی» با ارائه حجتالاسلام دکتر احمدعلی قانع، عضوهیئت علمی دانشگاه امام صادق علیهالسلام و نقد …
توضیحات بیشتر »بازخوانی مناظره یوسف قرضاوی و هاشمی رفسنجانی
چند سال قبل بود که شبکه الجزیره گفتگویی میان شیخ یوسف قرضاوی و مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی ترتیب داد. گفتگویی که قرار بود موانع وحدت امت اسلام و آنچه شیعه و سنی از آن آزرده خاطرند، صریحا به گفتگو گذاشته شود. به گزارش شبکه اجتهاد، ۲۵ بهمن ماه سال ۱۳۸۵، زمانی که آتش اختلافات فرقهای در منطقه غرب آسیا به ویژه عراق شعلهور شده بود و شاخه ابومصعب الزرقاوی گروه القاعده دست به اقدامات مکرر تروریستی میزد؛ گفتگویی مناظرهگونه و زنده بین آیتالله هاشمی رفسنجانی، رئیس وقت مجمع تشخیص مصلحت نظام و شیخ یوسف قرضاوی در شبکه الجزیره برگزار شد. …
توضیحات بیشتر »تأملی فقهی در مداخلات فیفا در حکمرانی ورزش/ سیدمحمد طباطبائی
اختصاصی شبکه اجتهاد: مبحث فقه ورزش را از حیثهای گوناگون میتوان در ابواب فقهی جای داد؛ مانند فقه اقتصاد ورزش، فقه سیاسی ورزش و از جمله، فقه فرهنگی ورزش که مسأله فوتبال از آن موارد است. نوع دلالتهای فرهنگی ورزش و فراغتهای ورزشی را به لحاظ فقه فرهنگی میتوان مورد تدقیق شرعی قرار داد. با این مقدمه مختصر، باید ببینیم مداخلاتی که فیفا در عرصه حکمرانی ورزش دارد، چه نتایج فرهنگی نامشروعی را به دنبال خواهد داشت؟ این مداخلات بهطور مصداقی شامل ورود زنان به ورزشگاه و داوری زنان در فوتبال مردان است؛ اما این مصادیق نمیتوانند هرکدام موضوع شرعی …
توضیحات بیشتر »هر چیز که با اختیار انسان در مقام اجتهاد منافات پیدا کند، شرعاً حرام است!/ ربات هیچگاه مُدرِک نمیشود/ بزرگترین آسیب هوش مصنوعی، مرعوبشدن انسان در برابر ابزار است
ما میتوانیم یک موجود روحمند را به ربات پیوند بزنیم، ولی ربات بماهوربات هیچوقت روح پیدا نمیکند. وقتیکه ربات مُدرک نشود پس هیچوقت مجتهد نمیشود، بلکه فقط یک ابزار است که در اختیار مجتهد قرار میگیرد. گاهی اجتهاد سیستمی را به معنای اجتهاد توسط سیستم، بدین معنا که سیستم کار اجتهاد را انجام دهد تعریف کردهاند؛ اما فهمیدهاند که این کاملاً غلط است. اجتهاد سیستمی، در حقیقت اجتهادی روشمند است از یک مبدأ شروع میشود به یک مقصد ختم میشود. وقتی از کلمه سیستم استفاده میکنیم نباید این لفظ ما را فریب بدهد. اجتهاد سیستمی اجتهادی روشمند است که فقیه …
توضیحات بیشتر »هیچ فقیهی با هنر مخالف نیست/ شجریان اگر دویست و دهمرتبه هم قرآن را میخواند، به حرمت موسیقی نمیرسید/ اندیشهای که هر غنایی را قول زور بداند و آن را حرام تلقی کند، صحیح نیست
مشکل دیگر، این است که غیر از فقها، افرادی که هیچ تخصص مرتبطی با حوزه موسیقی و هنر ندارند یا اگر تخصص دارند، در زمینه فقه، فهم درستی از اسلام ندارند، در این زمینه اظهارنظر میکنند. برای مثال مدتی قبل، فردی با استناد به گفتههای مرحوم دکتر شریعتی که گفته بود: «هیچ سند، آیه و روایتی مبنی بر حرام بودن موسیقی وجود ندارد.» درخواست پخش صدای بانوان در موسیقی را کرده بود. آقای شجریان در کلیپی گفته بود: «من یازده تا بیستویک بار قرآن را خواندهام ولی جایی از آن ندیدهام که موسیقی را حرام کرده باشد. این حرمت موسیقی …
توضیحات بیشتر »داستانسرایی و زبان حال درباره عاشورا از آفات دوره صفویه است/ منابع معتبر واقعه کربلا کدامند؟
حجتالاسلام سیدمحمدکاظم طباطبایی با بیان اینکه در دوره صفویه و قاجاریه منابع تاریخ عاشورا بسیار متنوع بود، اما متاسفانه به عللی، منابع غیراصیل و داستانسرایی و داستانپردازی منابع اصلی را تحتالشعاع قرار داد، گفت: در دوره اخیر این آثار کم شده است، ولی زبان حال جایگزین شده و کار را خراب کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدمحمدکاظم طباطبایی، رئیس دانشکده علوم و معارف حدیث دانشگاه علوم قرآن و حدیث، در نشست علمی «منابع اصیل تاریخ عاشورا» با بیان اینکه تاریخپژوهی انواعی دارد، گفت: یکی تاریخپژوهی به معنای وقایعنگاری است یعنی ارائه گزارش از حوادث و گاهی تحلیل …
توضیحات بیشتر »مصطفی ملکیان و تاریخنگاری عاشوراء/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: جناب آقای مصطفی ملکیان ابراز داشتهاند که ما از حادثه کربلا بسیار بسیار کم میدانیم و غالب روایاتی که نقل میشود مربوط به دوران صفوی به این طرف است و اینکه منابع چندان زیادی برای ثبت روایات تاریخی در قرن نخست وجود نداشته. آنگاه استناد میکنند به فرمان خلیفه دوم در رابطه با منع کتابت حدیث و اینکه گفت: حسبنا کتاب الله. من احتمال میدهم کثرت مطالعات استاد ملکیان در رشتههای دیگر علوم مانع شده تا آن دانشمند محترم به درستی با تاریخ اسلام و منابع تاریخی و وضعیت تاریخنگاری در صدر اسلام آشنایی یابند. چند نکته را …
توضیحات بیشتر »قلمرو متفاوت حجاب در اسلام سنّتی و اسلام سیاسی
شبکه اجتهاد: موضوع حجاب قانونی (لطفا حجاب اجباری سکولارها خوانده نشود) از ابتکارات سردمداران اسلام سیاسی و ارکان فقه الحکومه است. با وجود اتفاق نظر دو گفتمان درباره پذیرش اصل قرآنی حجاب، درمورد قلمرو آن بین دو جریان سنّتی و سیاسی اختلاف نظر جدی وجود دارد. ضرورت طرح بحث حجاب قانونی، در برابر حجاب اجباری سکولارها، آنجا خود را نمایان میکند که برخی از دگراندیشان، با آگاهی از شکاف فکری این دو گفتمان، از این آب گلآلود صید خود را گرفته و ایده حجاب قانونی را تضعیف میکنند. سکولارها در این اختلاف نظری، این باور نادرست را تزریق میکنند که …
توضیحات بیشتر »از حجاب تا چندهمسری؛ در جستوجوی پایانی برای جدالهای بیپایان/ سید محمدهادی گرامی
شبکه اجتهاد: هنگامی که با انبوهی از یادداشتها درباره چندهمسری، حجاب اجباری و دیگر هنجارها/ضدهنجارهای مربوط به جامعه ایرانی ـ اسلامی مواجه شدم، اقتضائات و بازیهای فضای مجازی را بهتر و بیشتر لمس کردم. آنچه بیان میشود با احترام به ایدههای شرکتکنندگان در چنین مباحثاتی، تلاش میکند بهجای «فرو غلطیدن در» و «تندادن به» روندهای رایج، خوانشی حتیالمقدور بیطرفانه نسبت به یک چالش روششناختی در چنین جدالهایی ارائه کند. دلیل اصلی منجر نشدن چنین جدالهایی بهفایده معرفتشناختی ـ هرچند ممکن است منافع غیرجمعی و غیرمعرفتشناختی را تأمین کند ـ فروکاستن سطح تحلیل به یک بُعد است. انگاره ما درباره حجاب، …
توضیحات بیشتر »