قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / آخرین اخبار / دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت) (صفحه 60)

دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت) با موضوعات فقهی و دانش های وابسته

تمایز منابع فلسفه علم فقه با منابع فلسفه علم اصول/ علی شمشیری

«روش‌های کشف ملاک» و «الگوریتم اجتهاد» در پنجمین کارگاه آموزشی و پژوهشی«فلسفه علم اصول»

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه‌های مضافِ به علوم، علومی پسینی و درجه دومی هستند که علوم مضاف الیه را از نگاه بیرونی مورد مداقه قرار می‌دهند. فلسفه هر علمی به معنای گسترده خود، تاریخِ آن علم، مبادی تصوری و تصدیقی علم، روش‌شناسی و ارتباط آن علم مضاف الیه با دیگر علوم را بحث می‌کند. ازاین‌رو فلسفه علم فقه و فلسفه علم اصول فقه به تاریخ فقه و اصول، مبادی تصوری و تصدیقی که در علم فقه و اصول نیاز است و به روش‌هایی که در این دو علم برای رسیدن به گزاره‌ها و مسائل بیان گردیده است، می‌پردازند. با توجه به …

توضیحات بیشتر »

اگر قانونی به مصلحت کشور باشد اجرا خواهد شد؛ حتی اگر همه مراجع مخالف آن باشند/ کسی‌که می‌گوید چرا قضات به روز نیستند، اشراف به دستگاه قضایی ندارد

اگر قانونی به مصلحت کشور باشد اجرا خواهد شد؛ حتی اگر همه مراجع مخالف آن باشند/ کسی‌که می‌گوید چرا قضات به روز نیستند، اشراف به دستگاه قضایی ندارد

شبکه اجتهاد: به‌مناسبت هفتم تیر سال‌روز شهادت آیت‌الله بهشتی و هفته‌ی قوه‌ی قضاییه با حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالمجید یزدی، معاون اجتماعی و فرهنگی دادگستری استان قم و فرزند آیت‌الله محمد یزدی به گفت‌وگو پرداختم. او درباره بایدهای عمل‌کرد قضات می‌گوید: درعرصه قضاوت، رضایت وقتی ایجاد می‌شود که عدالت ایجاد شود؛ نه فقط عدالت که احساس عدالت و امنیت قضایی بین مردم احساس شود. وی درباره منصب قضا بر این عقیده است که کسی که منصب قضا را صرفاً به‌عنوان کار نگاه کند و از آن، انتظار پول و جایگاه داشته باشد، به‌سرعت خسته خواهد شد؛ چون اگر همین شخص استاد دانشگاه …

توضیحات بیشتر »

کجاست چشم بینا و گوش شنوا ! / تأملی در نامه اخیر بسیج دانشجویی به مراجع/ محمد باقری

کجاست چشم بینا و گوش نوا ! / تأملی در نامه اخیر بسیج دانشجویی به مراجع/ محمد باقری

اختصاصی شبکه اجتهاد: روز سه‌شنبه نامه انتقادی و کم‌سابقه‌ای از شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور در رسانه منتشر شد مبنی بر اینکه انتظار نداریم مراجع به اوضاع کشور بی‌تفاوت باشند! در این بیانیه آمده است: “متأسفانه در سال‌های اخیر شاهد نقش کمرنگ مراجع عظام تقلید در عمده بحران‌های اقتصادی و سیاسی بوده‌ایم، به این‌گونه که گا‌هاً امر بر این مشتبه می‌شود که آقایان یا از اوضاع کف جامعه بی‌اطلاع هستند و یا ورود در مسائل این‌چنینی را خلاف شأن مرجعیت شیعه دانسته و اصل اتخاذ این مواضع را نادرست می‌دانند. در حالی که به‌زعم دانشجویان بسیجی در مورد اول …

توضیحات بیشتر »

«قضاوت و حکمیت» دو ضرورت عدالت‌گستری در جامعه/ محمد صادقیان

قصاص در فرزند صغیر و کبیر متفاوت است/ در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان هیچ تدبیری برای فرزندکشی وجود ندارد/ لزوم تعزیر مناسب در مورد جرم فرزند کشی

اختصاصی شبکه اجتهاد: پیش از اسلام و در فرهنگ مردم حجاز، عنوانی با نام قاضی وجود نداشته است بلکه آنچه مطرح بوده شخصیتی به عنوان حَکَم بیان شده که می‌بایست در اختلافات ورود پیدا می‌کرد و بی‌طرفانه نسبت به حل مشکلی اظهارنظر می‌نمود. از خصوصیات این حَکَم آن بوده که معمولاً از روسای قوم انتخاب نمی‌شده زیرا آنان موظف به تأمین سود و منفعت قوم خود و یا همپیمانانشان بوده‌اند ازاین‌رو نمی‌توانستند حَکَم مناسبی باشند اما کاهنان و جادوگران و یا افرادی که به پاکی در میان مردم مشهور بودند به عنوان حَکَم مطرح و مورد رجوع قرار می‌گرفتند.  پیامبر …

توضیحات بیشتر »

امروز مردم نمی‌توانند به پاسخ مهم‌ترین شبهات فکری خود برسند/ حوزه باید به پالایش و غربالگری درونی بپردازد/ برخی از روحانیون را تنها باید از دور دید و تبرک جست و نبات گرفت!

امروز مردم نمی‌توانند به پاسخ مهم‌ترین شبهات فکری خود برسند/ حوزه باید به پالایش و غربالگری درونی بپردازد/ برخی از روحانیون را تنها باید از دور دید و تبرک جست و نبات گرفت!

شبکه اجتهاد: عملکرد کلی نهادهای سیاسی حوزه علمیه، اینکه اساساً تشکیل تشکل‌های سیاسی حوزوی نیاز امروز است؟ طبیعتاً اعضای این تشکل‌های سیاسی دچار محدودیت در بیان عقاید و مطالب خود می‌شوند و آیا همین امر به اعتماد عمومی نسبت به روحانیت لطمه وارد نمی‌کند؟ تشکل‌های سیاسی تا به امروز تا چه میزان در زمینه‌های مختلف موفق عمل کردند و با عملکرد خود موجب پیشرفت حوزه شده اند؟ موضوع بحث شفقنا با حجت‌الاسلام والمسلمین ناصر نقویان است. نقویان می‌گوید: حوزه علمیه باید توجه داشته باشد که تربیت یک روحانی برای امامت نماز جماعت هنر نیست، پشت سر یک فرد عادی، عادل …

توضیحات بیشتر »

مدرنیته علیه مرجعیت/ مهراب صادق‌نیا

مدرنیته علیه مرجعیت/ مهراب صادق‌نیا

شبکه اجتهاد: نهاد مرجعیّت از جمله مقوّمات و شاید بتوان گفت مهم‌ترین نهاد مذهب تشیّع است. بررسی تاریخی این مذهب نشان می‌دهد که این نهاد از نتایج باورداشتن به وجود امام غایب است. حامد الگار در این زمینه می‌نویسد: «یک‌پارچه شدن عالمان را درواقع (می‌توانیم) به‌عنوان یک نتیجه حتمی دراز مدت غیبت کبرا توصیف کنیم. چنین می‌نماید که امّت شیعه از اساس، انتظار داشته که غیبت امامش به نسبت کوتاه باشد، اما چون غیبت به درازا کشید و امیدهای ظهور امام به آینده انتقال یافتند، نیاز مبرم به یک رهبری جامع و منظّم برای امّت احساس گردید. بدین سان، اندیشه …

توضیحات بیشتر »

فقه شیعه اصالت را به جنگ داده است یا صلح؟/ سیدمرتضی حسینی فاضل

فقه شیعه اصالت را به جنگ داده است یا صلح؟/ سیدمرتضی حسینی فاضل

شبکه اجتهاد: در این نوشتار می‌کوشیم با محور قرار دادن مفهوم جهاد ابتدایی، پاسخ این پرسش را بیابیم که فقه شیعه اصالت را با صلح می‌داند یا جنگ؟ جهاد در دین اسلام دارای جایگاهی ویژه و مهم است؛ به‌گونه‌ای که یکی از ده فرع[۱] مهم دین شناخته شده است. علاوه بر آیات قرآن کریم، سنت نبوی و روایات معصومین (ع) نیز به این فریضه‌ی مهم پرداخته‌اند. حضرت علی (ع) جهاد را لباس تقوا، زره محکم و سپر مطمئن خداوند توصیف می‌کند. به‌گونه‌ای که ترک‌کننده‌ی جهاد، به بلا و مصیبت گرفتار می‌شود و فرجامی جز خواری و ذلت ندارد.[۲] فقیهان نیز …

توضیحات بیشتر »

مرجعیت از دیروز تا امروز و چالش‌های پیش رو/ سیدمحمدناصر تقوی

از حقیقت مرجعیت تا فقاهت‌های مَجاز

آینده مرجعیت پویا و تأثیرگذار، از آنِ مرجعیتی است که فرا فرقه‌ای، وحدت‌گرا، دارای زبان تفاهمی و ارتباطی مناسب، آشنا با تحولات فکری – اجتماعی و فرهنگی جهان و مستقل از نهاد قدرت‌ باشد. شبکه اجتهاد: به باور بسیاری «مرجعیّت» به معنا و مفهوم امروزی‌اش از قرن دوازدهم هجری و با فقیه بزرگ مرحوم محمدحسن نجفی، معروف به «صاحب جواهر» و از حوزه علمیه نجف آغاز شده است. مرجعیتی که فراگیری و نفوذ آن در بین «مقلدین» در جامعه شیعی از خصوصیات برجسته‌ آن است و خیل عظیمی از مقلدین در جامعه‌ تشیع، به همراه شاگردان و مروجان یک مرجع …

توضیحات بیشتر »

رؤیت هلال و زمین فوتبال!/ سید طاها بصیری

رؤیت هلال و زمین فوتبال!/ سید طاها بصیری

اختصاصی شبکه اجتهاد: امسال جام جهانی فوتبال با یک تفاوت ویژه برگزار می‌شود: استفاده از تکنولوژی کمک‌داور ویدیویی (VAR). این تکنولوژی چنان‌که از نامش پیداست، به داور مسابقه کمک می‌کند که در موارد مشکوک با استفاده از تصاویر ضبط‌شده توسط دوربین‌های مخصوص و با همکاری یک تیم داوری مستقر در اتاق بررسی ویدیویی به‌شکلی درست و دقیق تصمیم بگیرد. این تکنولوژی برای کم شدن خطاهای داوری و عادلانه‌تر شدن فوتبال و نتایج بازی‌ها استفاده می‌شود. اما این تکنولوژی سال‌ها مخالفانی جدی داشت که مخالفت آن‌ها به‌قدری مؤثر بود که استفاده از این تکنولوژی را تا به امروز به تأخیر انداخت …

توضیحات بیشتر »

فقه و چالش‌های سیاسی نظام اسلامی

فقه و چالش‌های اجتماعی و فرهنگی نظام اسلامی

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های سیاسی نظام اسلامی» است که به معرفی ۲۰ مقاله چالشی می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: مبانی فقهی نظام جمهوری اسلامی؛ امنیت سیاسی نظام اسلامی از منظر فقه شیعه نویسنده: محمد اسماعیل نباتیان (استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی، گروه تاریخ و تمدن و انقلاب اسلامی دانشگاه تهران) منبع: فصل‌نامه علمی-پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، دوره ۱۳، شماره ۴۷، ۱۳۹۵ چکیده: امروزه از چالش‌ها و دشواری‌های مبتلابه کشورهای اسلامی، مسئله امنیت و به‌طور خاص، امنیت سیاسی است. حال این سؤال مطرح است که آیا گزاره‌های فقهی، ظرفیت تبیین و تولید امنیت سیاسی و زمینه‌سازی …

توضیحات بیشتر »

بهشتی بحث نظام امت- امامت شریعتی را وارد قانون اساسی کرد/ شریعتی؛ متفکر دوران گذار است

نسبت فقه و سیاست/ داود فیرحی

شبکه اجتهاد: سال‌ها از درگذشت علی شریعتی می‌گذرد. هر سال به بهانه درگذشت او بسیاری دست به ‌قلم می‌شوند و می‌نویسند. سمینارها برگزار می‌شوند و مطبوعات پرونده و گزارش آماده می‌کنند. در این سال‌ها به فراخور نیازهای زمانه، وجهی از شریعتی مورد توجه قرار گرفته است. حالا در خرداد سال ۹۷، در دل چالش‌ها و در دوره افول عاملیت سیاسی شهروندان و به عبارت دقیق‌تر در دوره‌ای که طبقه متوسط مدرن از تجمیع خود ناتوان است، دوباره به سالگرد درگذشت روشنفکری رسیده‌ایم که هرچند زیر ضرب نقدهای جامعه پساانقلابی است، اما کسی نمی‌تواند منکر تأثیر او شود. سراغ «داود فیرحی»، …

توضیحات بیشتر »

فقه و چالش‌های اجتماعی و فرهنگی نظام اسلامی

فقه و چالش‌های اجتماعی و فرهنگی نظام اسلامی

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های اجتماعی  و فرهنگی نظام اسلامی» است که به معرفی ۱۹ مقاله چالشی می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: چالش‌های اجتماعی انقلاب اسلامی در ایران: بررسی تغییرات جمعیتی بعد از انقلاب و پیامدهای آن بر مشروعیت نظام سیاسی نویسنده: یحیی فوزی منبع: مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره ۵، شماره ۳، ۱۳۸۳ چکیده: میزان مشروعیت نظام‌های سیاسی را بر اساس همگونی بین باورها و ارزش‌های اکثریت مردم جامعه با مبانی نظری که بر اساس آن‌ها حاکمان سیاسی سلطه خود را توجیه می‌کنند ، مورد ارزیابی قرار می‌دهند و هر عاملی که بتواند ارزش‌ها و باورهای …

توضیحات بیشتر »

رابطه مستقیم نظارت با کارآمدی فقه حکومتی/ فقه را حکومتی بدانیم یا حکومت را فقهی اداره کنیم؟

رابطه مستقیم نظارت با کارآمدی فقه حکومتی/ فقه را حکومتی بدانیم یا حکومت را فقهی اداره کنیم؟

نائب رئیس دوم مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم کارآمدی فقه حکومتی را در گروه نظارت همگانی مستمر دانست و گفت: نظارت دولت در این عرصه ضعیف است و چون نظارت درستی صورت نمی‌گیرد احکام حکومتی نیز نادیده گرفته می‌شود. اگر نظارت بخواهد عملی شود همه جامعه باید متصدی پیاده شدن احکام باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه حکومتی از جمله علومی است که علمای شیعه از دیرباز به آن توجه داشته اند اما در بستر زمان دچار فراز و فرودهای قابل تأملی شده است. پس از انقلاب با تشکیل نظام جمهوری اسلامی فضا برای پیشرفت و نضج فقه …

توضیحات بیشتر »

تفاوت ثمره فقهی یا کلامی بودن بحث ولایت فقیه/ اشکالات شورایی بودن رهبری

تفاوت ثمره فقهی یا کلامی بودن بحث ولایت فقیه/ اشکالات شورایی بودن رهبری

باغستانی در خصوص ثمره بحث از فقهی یا کلامی بودن بحث ولایت فقیه گفت: اگر ولایت فقیه را صرفا یک امر فقهی دانستیم، انتخاب ولی فقیه هم به عهده مردم خواهد بود؛ اما اگر بحث کلامی دیدیم، همان طور که در نصب پیامبر و امام معصوم، مردم نقشی ندارند و اذن خدا هست، این جا هم مشروعیت ولایت فقیه برعهده خداست و مردم نقشی ندارند. تنها کاری که خبرگان انجام می‌دهند این است که شرایط را بر فقیه موجود تطبیق دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، بنابر آموزه‌های اعتقادی شیعی، نصب امام بر خداوند واجب است. این وجوب از دو قاعده …

توضیحات بیشتر »

فقه و چالش‌های اقتصادی نظام اسلامی

تحلیل فقهی - حقوقی مبادله ارزهای قابل استخراج در اقتصاد اسلامی

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های اقتصادی نظام اسلامی» است که به معرفی ۱۴ چالشی مقاله می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: چالش‌های موجود نظام آموزش اقتصاد اسلامی نویسنده: علی محمد احمدی منبع: فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره ۱۸، ۱۳۸۹ چکیده: باگذشت نزدیک به سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز مبانی اقتصاد اسلامی در اقتصاد جامعه به کار گرفته نمی‌شود و کارکرد اقتصاد ایران بیشتر از آموزه‌های اقتصاد متعارف متأثر است. اگرچه عوامل متعددی در این امر دخیل‌اند، از نقش و جایگاه نظام آموزشی کشور و فرایند تولید علم آن نباید غافل ماند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که باثبات …

توضیحات بیشتر »

خاستگاه فقهی اختلاف نظر مراجع در اثبات رؤیت هلال رمضان و شوال

میراث سیدمرتضی؛ گونه‌ها و نوآوری‌ها

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام رضا مختاری، مدیر موسسه کتابشناسی شیعه، محقق و گردآورنده میراث فقهی «رویت هلال» در گفت‌وگویی، مبانی اختلاف نظر مراجع در رویت هلال و نیز راه رسیدن به نظر واحد را بیان کرده است. مردم از اختلاف در مسئله رویت هلال دچار حیرت شده‌اند. خوب است در آغاز، اشاره‌ای به این اختلاف‌ها داشته باشید. مختاری: بله همین‌طور است! امروز آنچه برای مردم مهم جلوه می‌کند، علت این اختلاف‌هاست که مناسب است مردم نسبت به آن توجیه شوند. اکنون برخی کشور‌ها اعلام‌هایشان نه تنها بر مبنای رویت نیست بلکه بر اساس یک سری حساب‌های معقول هم انجام نمی‌شود، و …

توضیحات بیشتر »

استهلال، از منظر مبانی عقلایی و حکومتی

استهلال، از منظر مبانی عقلایی و حکومتی

چگونه می‌توان تصور کرد، اعلام ماه، حکومتی نباشد، معنا ندارد که خود آغاز و پایان ماه اختلافی باشد. این مسائل در حوزه مسائل حکومتی هستند و تنها حاکم اسلامی باید ورود کند. مقصودم از ورود این است که، در این موارد مردم باید عملا از یک نفر تقلید کنند. بنابراین فتوا و تشخیص حاکم اسلامی ملاک عمل قرار می‌گیرد. اگر هم منشاء اختلاف در شروع و پایان ماه، تشخیص مصداقی روئیت باشد، بی‌شک نظر حاکم اسلامی مقدم است. هم به خاطر مسند حاکمیت و هم این‌که او با امکانات و دقت بیشتری مساله را پیگیری می‌کند. شبکه اجتهاد: هر ساله …

توضیحات بیشتر »

نقدی بر «ایام روزه‌داری: ماهی سه روز، در سال ۳۶ روز»/ معین مشکات

راه دشوار اصول فقه فعلی تا فقه حقوق شهروندی/ حسن اجرایی

اختصاصی شبکه اجتهاد: پژوهشگر محترم، جناب امیرحسین ترکاشوند اخیراً نظری در باب روزه‌داری مطرح کرده و بازخوانی‌ای در آیات روزه صورت داده است که به‌طور خلاصه بیان می‌دارد ایام روزه‌داری جمعاً ۳۶ روز در سال است که به‌شکل «سه روز در هر ماه» ادا می‌شود و این همان معنای عبارت «ایاماً معدودات» در آیۀ ۱۸۴ می‌باشد که راجع به مدت روزه‌داری ذکر شده. همچنین این حکم یک واجب تخییری‌ست و به‌غیر از سه‌روز مربوط به ماه رمضان در مابقی ماه‌ها فرد مختار است که مابین روزه گرفتن یا غذا دادن به فقیر یکی را انتخاب کند و این معنای عبارت …

توضیحات بیشتر »

بدون دانش روانشناسی، عملیات استنباط کامل نیست!/ روانشناسی در همه ابواب فقه تأثیرگذار است

بدون دانش روانشناسی، عملیات استنباط کامل نیست!/ روانشناسی در همه ابواب فقه تأثیرگذار است

اختصاصی شبکه اجتهاد: با وقوع انقلاب اسلامی و تشکیل نظام جمهوری اسلامی، این پرسش به وجود آمد که آیا اسلام، نظام خاصی برای اداره جامعه در عرصه‌های مختلف دارد؟ در طول این سال‌ها اما اگرچه ایده‌های مختلفی در رابطه با نظام سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اسلام ارائه شد؛ ولی کمتر کسی به صرافت بیان رابطه بین اسلام و روانشناسی پرداخت، گویا روانشناسی وادی دانشی صرف است که اسلام و هیچ مکتب دیگری، راهی بدان ندارد. برای پاسخ دقیق‌تر به این پرسش، با حجت‌الاسلام‌ دکتر احمد مروارید، مدرس حوزه و دانشگاه و مشاور تحلیلی، گفت‌وگو کردیم. او معتقد است روانشناسی …

توضیحات بیشتر »

شیعه و اهل‌سنت بخش‌هایی از یادگارهای پیامبر(ص) را مهجور کردند!/ ما در احکام اولیه هم عقب ماندیم!

احیای شعائر در دوران كرونا/ محمدرضا زائری

شبکه اجتهاد: وقتی یک جامعه دینی شعارگرا شود کمتر می‌تواند به عمق معانی و مفاهیم آموزه دینی و قرآنی رجوع کند؛ پس از آن است که اخباری مانند اختلاس، آزار جنسی، خیانت و…. هر روز بیشتر و بیشتر شنیده می‌شود و گوش به گوش می‌پیچد این جمله که «در برخی جوامع که مسلمان نیستند اسلام دیده می‌شود، اما در جوامع مسلمانان باید به جست وجوی اسلام برآمد!» حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا زائری مدیرعامل مجتمع فرهنگی سرچشمه و پژوهشگر و کارشناس دین معتقد است که اگر جامعه‌ای رفتار، عملکرد و حقیقتش قرآنی نباشد، هر چه روی این جامعه را با ظاهر …

توضیحات بیشتر »

ابزار تحول در قالب قواعد فقهیه وجود دارد/ لازم نیست به ساختار فقهی دست بزنیم

فاضل خدوم و مروج خستگی‌ناپذیر دین و مذهب در جهان

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیدفاضل حسینی میلانی، رییس کالج بین‌المللی مطالعات اسلامی، استاد حقوق و فلسفه اسلامی در کالج اسلامی لندن است. او متولد ۱۳۲۳ شهر کربلاست و علوم اسلامی را زیر نظر پدربزرگش آیت‌الله سید محمدهادی میلانی و آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی در حوزه نجف و خراسان فرا گرفته است. وی که دکترای فلسفه از دانشگاه آکسفورد دارد، اکنون مسئول بنیاد آیت‌الله خویی(ره) در لندن و استاد فقه دانشگاه کمبریج است. میلانی که بیش از ۳۰ سال است به انگلیس سفر کرده، به عنوان یک روحانی برجسته و سرشناس دنیای غرب شناخته می‌شود. مباحث مطرح شده در دیدار «تحریریه …

توضیحات بیشتر »

پنهان مشو که روی تو بر ما مبارک است/ مهدی رضایی

گزارش ستاد استهلال دفتر رهبری درباره رؤیت هلال ماه شعبان ۱۴۴۲

شبکه اجتهاد: موضوع استهلال و احراز حلول ماه قمری برای به جا آوردن تکالیف دینی امری ضروری است؛ از این رو، بحث و بررسی پیرامون این موضوع اهمیت زیادی دارد. در این نوشتار که مطابق نظرات حضرت آیت‌الله جوادی آملی است، سعی شده است تا نحوه شکل‌گیری هلال ماه و شرایط استهلال و موضوع اثبات اول ماه، با مبانی فقهی و وضعیت رؤیت‌پذیری هلال ماه‌های رمضان و شوال بیان شود. اغلب مذاهب اسلامی رؤیت هـلال را مهم‌ترین نشانه شروع ماه قمری می‌دانند و بر همین اساس نسبت به آن حساس هستند. حدیث «صُومُوا لِرُؤْیتِهِ وَ أَفْطِرُوا لِرُؤْیتِهِ‌؛ روزه‌ بگیرید با …

توضیحات بیشتر »

زکاتی برگرفته از نماد زکات مالی/ امام موسی صدر

«فقدان صداقت»؛ آسیب‌شناسی امام‌ موسی صدر از جوامع اسلامی/ شریف لک‌زایی

‌‌ای مسلمان، اسلام از تو‌‌ می‌‏خواهد که شبِ تارِ همسایه‏‌ات را روشن کنی، پیش از آنکه خانه ‌ات را روشن کنی. از این رو، به تو‌‌ می‌گوید پیش از آنکه نماز عید بخوانی و به خانه بازگردی و عید را جشن بگیری، زکات بده.‌‌ می‌خواهد شادی را به خانۀ همسایه‏‌ات ببری، پیش از آنکه خودت شاد باشی؛ و این نماد اسلام و معنای عید است. شبکه اجتهاد: متنی که در پیش روی شماست، خطبۀ دوم نماز عید فطر امام موسی صدر است که در جلد یازدهم مجموعۀ گام به گام با امام و همچنین کتاب ادیان در خدمت انسان منتشر …

توضیحات بیشتر »

«مشق اجتهاد» در چهار شهر کشور تجربه می‌شود/ جهش پژوهشی حوزه‌های علمیه از تابستان امسال

«مشق اجتهاد» در چهار شهر کشور تجربه می‌شود/ جهش پژوهشی حوزه‌های علمیه از تابستان امسال

به نظر می‌رسد، این روش، از انگیزه‌های دیگری که در این سال‌ها برای ترویج پژوهش به کار می‌رفته است مثل تشویق‌های مالی یا اجبارهای مدیریتی، روش بهتری باشد؛ یعنی کسانی که تابه‌حال وارد عرصه پژوهش شدند کمتر به دلیل جهات مالی یا اجبارهای مدیریتی بوده است. بلکه خودشان، علاقه پیدا کردند. ما هم در این کارگاه‌ها به دنبال علاقه‌مند کردن طلاب و ایجاد دغدغه و انگیزه در آن‌ها هستیم که این مسیر را ادامه دهند و اگر کسی نخواهد این کار را انجام بدهد، ما اهرم فشاری برای اجبار طلاب نداریم. اختصاصی شبکه اجتهاد: مدیر طرح ملی «روشمندسازی علوم اسلامی» …

توضیحات بیشتر »

فطریه، گام اول!/ محمد سروش محلاتی

آیت‌الله سیستانی، فقیهی که از مردم سالاری دفاع می‌کند

شبکه اجتهاد: فطریه نوعی زکات است که به میزان حدود سه کیلو -مواد غذایی متعارف- در سال پرداخت می‌شود و بمصرف فقرا می‌رسد. ولی با توجه به گستردگی فقر و فراوانی نیازمندان، این بودجه چه تاثیر قابل توجهی در رفع نیازهای آنان دارد؟ و آیا میتوان آن را روشی کافی و کارآمد برای فقرزدایی دانست؟ روشن است که پاسخ این سوال منفی است. البته در گذشته، چنین بودجه ای تاثیر بیشتری در بهبود وضع آنان داشته است ولی امروز بالنسبه این تاثیر کاهش یافته است زیرا در آن اعصار عمدهُ هزینه خانوار هزینه خوراک بوده و در خوراک هم هزینه …

توضیحات بیشتر »

جایگاه امام در حوزه نجف، به خوبی ثبیت شد

جایگاه امام در حوزه نجف، به خوبی ثبیت شد

شبکه اجتهاد: عالم نامدار زنده‌یاد آیت‌الله حاج حسین راستی کاشانی، از شاگردان مبرز حضرت امام خمینی در نجف بود. ایشان در گفت‌وشنودی که پیش روی شماست، به شمه‌ای از خاطرات خویش از سالیان حضور امام خمینی درنجف اشاره کرده است. شایان ذکر است که این گفت وشنود در دهه ۷۰ انجام شده وهم اینک به شما تقدیم‌ می‌شود. ‌‌به عنوان سوال اول، لطفا بفرمایید از چه دوره‌ای و چگونه با حضرت امام خمینی (ره) آشنا شدید؟ راستی کاشانی: بسم الله الرحمن الرحیم. زمانی که در قم مشغول تحصیل بودم، به شکلی اجمالی و کلی، از دور ایشان را می‌شناختم. بعد …

توضیحات بیشتر »

ورزش‌‌های حرفه‌ای شرعا مجاز نیست!/ حسین قمی

ورزش‌‌های حرفه‌ای شرعا مجاز نیست!/ حسین قمی

شبکه اجتهاد: یادداشت پیش‌روی در تحلیل فتوای حرمت ورزش‌‌های حرفه‌ای که چندی پیش توسط برخی از علما و بزرگان اهل سنت صادر شد، نگارش شده است. نگارنده بعد از تحلیل این فتوا، نقدی بر ساختار پاسخ گویی به استفتائات حوزه سلامت در درون مکتب تشیع داشته است تا با بیان نقاط ضعف این نحوه پاسخ گویی مسیری روشن را پیش روی مخاطبان باز کند. توجه شما را به این یادداشت جلب‌ می‌نماییم: چندی پیش در پایگاه خبری «الیوم السابع»، خبری منتشر شد مبنی بر اینکه «شوقی علام» مفتی مشهور مصر، در فتوایی گفته بود: «ورزش حرفه‌ای، مانند بوکس که مستلزم …

توضیحات بیشتر »

آینده‌ٔ مرجعیت!/ محمدرضا زائری

آینده‌ٔ مرجعیت!/ محمدرضا زائری

شبکه اجتهاد: اساس دین‌داری و بنیان نظام اجتماعی مذهب در موقعیت‌های دور از خاندان پیامبر(ص)، بر حضور فعال و نقش‌آفرین مراجع تقلید است که حلقه‌ٔ ارتباط فکری و معنوی مردم با اولیای معصوم هستند. گاه این فاصله مکانی و جغرافیایی است، همچون عصر حضور مادی خاندان رسالت که مردم در مناطق دور به نمایندگان امامِ خود مراجعه می‌کردند و گاه، فاصله‌ٔ زمانی و تاریخی است مانند روزگار ما که مردم به عالمان و فقیهان مراجعه می‌کنند. این رجوع و مراجعه‌ٔ مردم به فقیه او را مرجعیت می‌دهد و چون رجوع مردم برای شناخت حکم دینی و تکلیف شرعی است آنان …

توضیحات بیشتر »

درکی نادرست از ولایت فقیه/ ناصر ایمانی

درکی نادرست از ولایت فقیه/ ناصر ایمانی

شبکه اجتهاد: چند روز پیش مقاله‌ای در برخی جراید تحت عنوان «صدای جمهور، صدای معصوم»(۱) انتشار یافت که در آن نویسنده با مقدماتی از فقه شیعه و فقه اهل سنت و بحث ولایت مطلقه فقیه توسط حضرت امام به این جمع‌بندی‌ می‌رسد که صدای جمهور همان صدای معصوم است و اهل تسنن قرن‌‌ها‌ پیش از شیعه به این نتیجه رسیدند که باید امام زمان را در جمهور مردم متجسد دید. این مقاله درصدد است تا نقدی به آراء نویسنده و مقدمات ایشان که به چنین نتیجه‌ای انجامیده است داشته باشد. اول: نویسنده سعی بلیغی نموده تا نظریه ولایت فقیه را …

توضیحات بیشتر »

برای حل مشکلات نظام، راهی جز رسیدن به تمدن اسلامی نداریم/ پنج چالش مهم نظام اقتصادی

برای حل مشکلات نظام، راهی جز رسیدن به تمدن اسلامی نداریم/ پنج چالش مهم نظام اقتصادی

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مهم که امروزه از تریبون‌ها و افراد مختلف حول آن مطالب بسیاری می‌شنویم، عنوان مسائل نوپدید در مقابل فقه است. امروز فقه یک آزمون بسیار بزرگ دارد و آن رفع مشکلات نظام اسلامی در حوزه‌های مختلف است. در همین‌باره و برای واکاوی چگونگی حل مشکلات فقهی نظام اقتصادی، به سراغ حجت‌الاسلام دکتر امین‌رضا عابدی‌نژاد، نویسنده کتاب «فقه پیشرفت»، رفتیم. استاد مؤسسه آموزشی امام خمینی معتقد است برای حل مشکلات فقه در حوزه اقتصاد، باید سیستم فعلی استنباط را به صورت اساسی تغییر دهیم. اجتهاد: چالش‌های اقتصادی امروز نظام که باید توسط فقه حل شود …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky