دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، رئیس پژوهشکده «الذریه ‌النبویه» در حوزه علمیه قم و پایه‌گذار گروه فقه تخصصی خانواده در جامعه ‌المصطفی ‌العالمیه است. او همچنین سرپرستی گروه تحقیق کتاب «الاصول‌ العامه‌ للفقه ‌المقارن» تألیف شهید سیّد محمدتقی حکیم را نیز به عهده داشته و علاوه بر آن، آراء مرحوم آیت‌الله عبدالهادی فضلی را نیز مورد مداقه …

ده‌ها سال است در فقه، با «عنوان ثانوی» حکومت می‌کنیم و حکم می‌رانیم و برای عنوان ثانوی ساختارها و بنیادها درست کردیم و منطقه الفراغ را با صدها عنوان ثانوی پُر کردیم اما نمی‌دانم چرا هیچ وقت برای فقه ما، نشاط اجتماعی عنوان ثانوی نمی‌شود! چرا زندگی شهری و حفظ و انسجام آن به اندازه تنباکوی قلیان، ارزش عنوان ثانوی …

کسانی که‌ می‌خواهند ترویج عفاف و حجاب کنند خیلی این مساله را به حکومت ارتباط ندهند، یعنی محجبه بودن و طرفدار نظام بودن مترادف هم نشوند. حجاب امر دینی است و اکثر مردم ما خود را متدین‌ می‌دانند. باید به افراد فهماند مساله حجاب ربطی به حکومت ندارد. حجاب امری است که از ۱۴۰۰ سال پیش حتی زمانی که حکومتی …

عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) گفت: بخاطر توصیه حجاب، آشوبی بر پا‌ نمی‌شود بلکه زمانی مردم دست به آشوب‌ می‌زنند که رانت خواری مشاهده شود درحالیکه برخورد قوی با رانت خواران مشاهده نمی‌شود. باید اقتصاد و فرهنگ مردم را درست کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجاب و عفاف از واژه‌های بسیار مهم در فرهنگ دینی و ملی ما است. …

وقتی عفاف را در جامعه فرهنگ سازی کنیم حجاب که یکی از مصادیق عفاف است نیز فرهنگ سازی خواهد شد. چیزهایی پشتیبان حجاب هستند که حجاب نیستند. یکی از تلاش‌هایی که در سال‌های اخیر کرده‌ایم این است که دنبال حجاب بوده‌ایم اما نه مقدماتش را فراهم کرده‌ایم و نه پشتیبان‌هایش را. به گزارش شبکه اجتهاد، پوشیده ماندن از نامحرمان دستور …

رسول جعفریان در یادداشتی به رزومه عجیب استاد دانشگاه علم و صنعت که مدعی ایده‌پردازی «حمل مسافر با ابر» و «تکه‌تکه کردن کره زمین» با استفاده از متون اسلامی و روایی بود واکنش نشان داد. شبکه اجتهاد: انتشار رزومه علمی حسین‌علی احمدی جشفقانی، عضو هیئت علمی گروه مهندسی پیشرفت اجتماعی و عضو گروه مدیریت و فلسفه علم و فناوری دانشگاه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: از بزرگ‌ترین علمایی که وارد مسئله تازه تأسیس فلسفه علم اصول فقه شده است، استاد علی‌اکبر رشاد است. رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در مقاله تأسیس بر مبادی فلسفه اصول فقه به‌تفصیل مباحث تاریخی در مبادی پژوهی را مطرح کرده و به کلیات آن پرداخته است. در انتها نیز طرح‌واره پیشنهادی خود را نسبت به فلسفه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نوپدید بودن دانش فلسفه اصول فقه، سوالات و پرسش‌های بسیاری را پیرامون آن پدید آورده است؛ پرسش‌هایی از قبیل چیستی این دانش، چرائی لزوم پرداخت به آن، تفاوت آن با سایر مبادی دانش اصول و … . یکی از این پرسش‌های این است که آیا این دانش، از مقوله توصیف است یا از مقوله توصیه؟ به دیگر …

شبکه اجتهاد: شهید سید محمدباقر صدر از فقهای بزرگی بود که تأملات نظری او کاربرد و افق‌گشایی خاص خود را در عرصه تدبیر سیاسی دارد. یکی از افق‌گشایی‌های نظری را می‌توان با عنوان فقه النظریه بازشناخت. نوشتار حاضر ناظر به بررسی این درک این مقوله است. در این زمینه این پرسش کلیدی وجود دارد که فقه النظریه چیست؟ و چه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مباحثی که فلسفه علم اصول بدان می‌پردازد، بیان منابع دانش اصول است. با توجه به آلیت و مقدمیت دانش اصول برای دانش فقه اما این پرسش پیش می‌آید که چه تفاوتی بین منابع دانش اصول‌فقه با منابع دانش فقه وجود دارد. برای پاسخ به این پرسش، با دکتر محمدتقی فخلعی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از بهترین مقاله‌هایی که درزمینه دانش نوبنیاد فلسفه اصول‌فقه نگاشته شده است، فلسفه علم اصول‌فقه است. آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در این مقاله، ابتدا از ضرورت این علم سخن گفته، سپس آن را به بخش‌هایی تقسیم نموده و در هر بخش به‌تفصیل وارد می‌شود. گزارشی اجمالی از این …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه و استاد مشهور خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم است. او در سخنرانی که در سال ۱۳۸۹، در مدرسه خاتم‌الاوصیا قم ایراد کرد، به بیان بایسته‌های فلسفه‌های مضاف پرداخت. گزیده‌ای از سخنان وی، از نظر شما می‌گذرد. در این مجال، سه نکته را به بحث …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر فرج‌الله هدایت‌نیا، عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است. با او در مورد حجاب و چراییِ لزومِ مراعات آن، صحبت کردیم. این روحانیِ خوش برخورد، در چرایی و دسته‌بندی از بانوانِ کم حجاب، سه گونه از این بانوان را بر می‌شمارد و می‌گوید: به‌طور کلی بانوانی …

عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) گفت: به واسطه باحجاب‌ها باید به سمت حجاب سازی برویم نه مبارزه با بی حجابی. همواره باید به دنیا زیبایی‌های حجاب را نشان دهیم. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از مسائل مهم جامعه اسلامی که لازم است بدان توجه ویژه‌‌ای شود و دشمن هم در این راستا سرمایه گذاری‌‌ می‌کند، حجاب و پوشش است. …

روشن است که لعن نمادها و رهبرانی که دیگری آنان را تقدیس و احترام‌‌ می‌کند، وی را وا‌‌ می‌دارد، با نمادهایی که فرد لعنت کننده آنان را تقدیس‌‌ می‌کند، به مقابله به مثل برخیزد. اگرچه این نمادها نمایانگر حق و درستی باشد و ارزش والایی داشته باشد و به همین دلیل، خداوند از دشنام دادن خدایان مشرکان نهی کرده تا …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نزاع بین اصولی و اخباری، ازجمله نزاع‌های ریشه‌داری است که بین این دو گروه از علما وجود داشته است و البته هنوز هم رگه‌های کم‌رنگی از این نزاع در بین علما وجود دارد. در خصوص تفاوت‌های معرفتی اصولیان و اخباریان و تأثیر آن در عملیات استنباط، با استاد اکبر ترابی شهرضایی، به گفتگو نشستیم. وی از اساتید …

پروفسور لیافت تکیم استاد دانشگاه دنور آمریکا معتقد است اجتهاد باید به نیازهای کنونی جوامع بپردازد و برای پرسشهای روز جامعه نیز جوابی در اختیار نهد. شبکه اجتهاد: اجتهاد بالاترین درجه علمی در دانش فقه اسلامی و به معنای توانایی استنباط احکام شرعی از منابع دینی است. مجتهد و فقیه نیز کسی است که می‌کوشد تا احکام شرعی را از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: با آن که سالیان درازی از قدمت دانش اصول فقه می‌گذرد و در طول این سالها، روش‌های متعددی برای حل مسائل این دانش پیشنهاد شده است، لکن کمتر مطالعه روش شناختی در رابطه با این دانش صورت گرفته است. حجت‌الاسلام والمسلمین محمد باقری شاهرودی، با سابقه چند دهه تدریس سطوح عالی در حوزه علمیه قم، یکی از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: شهادت رئیس مذهب سلام الله علیه، شاید مناسب‌ترین روز است برای تجلیل از شاگردان بزرگ و ممتاز مکتب جعفری علیه السلام. فقیهان را می‌گویم. همان‌ها که أمناء رسل‌ هستند و حصون دین، اما مثل معلم و کارگر، پرستار و پزشک و مهندس، پاسدار و جانباز، زن و مرد، دختر و جوان و کودک و… روزی از سال …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام ‌والمسلمین‌‌هادی سروش استاد حوزه و دانشگاه در نوشتاری با عنوان «اندیشه و گفتمانِ جهانی حضرت صادق (ع)؛ راهگشای امروز ما» آورده است: ۱) ایجاد فضای گفتگو و گردش اطلاعات در مهمترین مسائل سیاسی، اجتماعی و دینی در زمان حضرت صادق به لحاظ گشایش سیاسی که بعد از بنی امیه پیدا شد، توسعه و ارتباط علمی و گفتگو …

شبکه اجتهاد: دیدگاه‌‌‌‌‌های متفاوتی در مورد محدوده و نوع پوشش زنان و مردان در قالب مفهوم عام «حجاب» وجود دارد و همین امر موجب شده تا اظهارنظرهای متفاوتی از وضعیت حجاب جامعه و چارچوب و اصول آن به گوش برسد. ‌حجت‌الاسلام و المسلمین ذوعلم عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه در گفت وگویی وضعیت امروز حجاب مردان و زنان …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمّدتقی اکبرنژاد مدیر مؤسّسه فقاهت و تمدن سازی که این روزها به ترویج افکار خود در دو دانش اصول و فقه می‌پردازد، کماکان تلاش وافری در عرصه تحوّل در حوزه دارد. او ضمن گفتگویی صریح به تحلیل و نقد اوضاع کنونی حوزه علمیه می‌پردازد. چندی قبل برش‌هایی از آن منتشر شد و در ادامه متن کامل این …

زمینه سازی‌‌‌‌‌های اختلاط در جامعه یکی از عوامل شیوع انحرافات جنسی یا بی حیایی است؛ وقتی ما در جامعه زمینه‌ای را فراهم‌‌‌‌‌ می‌کنیم که زن ومرد کنار هم اختلاط مکرر داشته باشند، طبعا این انگیزه خودنمایی بیشتر‌‌‌‌‌ می‌شود. البته عوامل گسترده دیگری همچون فرهنگ سازی دستگاههای فرهنگ ساز، رسانه‌‌‌‌‌ها، افراد تاثیر گذار و سیاستهای فرهنگ ساز هستند که همگی زمینه …

استاد حوزه با اشاره به تئوری نظام سیاسی اسلام، مشکلات رفتاری برخی مسؤولان را بی‌ارتباط به این تئوری دانست و گفت: رفتار غلط مسؤولان بهانه خوبی برای کنار گذاشتن تئوری نظری حکومت اسلامی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، نظام سیاسی اسلام که از تئوری قوی و پشتوانه علمی خوبی برخوردار است هر روز مورد هجمه‌های گوناگون قرار می‌گیرد؛ این تئوری …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از خصوصیات بارز دین اسلام توجه به جنبه‌های حقوقی و گسترش عدالت اجتماعی در جامعه است. از نگاه اسلام، حفظ حقوق تمامی انسان‌ها در جامعه از بزرگ‌ترین وظایف انسانی و دینی یک حکومت‌ می‌باشد که پیامبر به عنوان اولین حاکم اسلامی‌ می‌بایست بیش از دیگران در نشر و گسترش آن تمامی تلاش خود را معطوف نماید. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از موضوعات بسیار مهم و کاربری در علم اصول فقه، کارکرد روش تجربی استقرائی در علم اصول است. اینکه آیا این روش، در علم اصول از کارکرد بالایی برخوردار است یا اینکه چنین روشی مختص به علوم دقیقه، مثل فلسفه و ریاضیات است، محل خلاف است. در این خصوص، گفتگویی با حجت‌الاسلام‌ والمسلمین، دکتر علیرضا پیروزمند، …

ذبیح‌الله نعیمیان معتقد است هنگامی ما می‌توانیم انقلاب فرهنگی را در سطح تمامیت یافته‌ای تعریف کنیم که توانسته باشیم این نیازهای نو شونده را به دین به صورت مناسبی عرضه کنیم. شبکه اجتهاد: فقه‌النظریه که ایده شهید صدر در کتاب «اقتصادنا» است، اگر در عرصه‌های مختلف پیاده شود در عرصه تعلیم و تربیت در عرصه اقتصاد در عرصه امور فرهنگی، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام ‌والمسلمین دکتر حسنعلی علی‌اکبریان، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی، در مقاله‌ای تحت عنوان «توصیه‌هایی برای توسعه علم اصول فقه» به تبیین فلسفه‌ی علم اصول پرداخته است. این مقاله در مجله‌ی پژوهش و حوزه، شماره ۲۷ به چاپ رسیده است. نوشتار حاضر گزارش مختصری از این مقاله است. علی‌اکبریان، در مقدمه مقاله، ابتدا به سیر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نظریه خطابات قانونیه که از ابداعات مرحوم امام خمینی بود، موافقان و مخالفان فراوانی در میان دانشیان فقه و اصول دارد. برخی آن را اکسیر اعظم فقه می‌دانند و در رابطه با آثار آن، کتابها و مقالات می‌نویسند و پاره‌ای نیز ترتب هیچ اثری را بر آن برنمی‌تابند. یکی ‌از بهترین کسانی که می‌تواند در این خصوص …

شبکه اجتهاد: «در میان قدمای ما، معتزله دربارۀ شرایط نزول وحی و ریزش فرهنگ عربی در متن مقدس سخن گفته بودند. این هم یک امر نامتعارف بود و منتقدان معتزله، یعنی اشاعره و فقها، سخنان آن‌ها را نمی‌پسندیدند. به هر حال فرهنگ عربی اقتضائاتی داشته و منتقدان معتزله فکر می‌کردند اگر پای این مباحث به میان بیاید، از قدسی بودن …