شبکه اجتهاد: بیش از سهدهه است که جناب استاد سیدعلی شهرستانی در موضوعات مهمی چون فقه کلامى، عقاید، سیره و تاریخ اسلام، دفع شبهات، علوم قرآن و حدیث، قلم میزند و اخیراً مجموعه تألیفات ایشان در ۲۳ جلد توسط عتبه مقدسه عباسیه به طبع رسیده است. امامت پژوهی و دفاع کلامی از مبانی و مواضع فقهی شیعه مهمترین ویژگیِ ایشان، در قالب فقه کلامی است. کتابشان (منع تدوین الحدیث) به هفت زبان ترجمه و حتی در مصر هم تجدید چاپ شده است؛ ترجمه انگلیسی اثر دیگرشان (جمع القرآن؛ نقد الوثائق و عرض الحقائق) در آستانه نشر است که قرار است …
توضیحات بیشتر »«روششناسی اجتهاد»، انحراف یا کشف جدید!/ محسن ابراهیمی
شبکه اجتهاد: مدتی است که در برخی محافل حضوری و مجازی، اساتید و طلاب، عنوان «روششناسی اجتهاد» را به کار میبرند و بر لزوم توجه به آن تأکید میکنند و مزایا و فوائدی را برای آن برمیشمارند. بر اساس آن مقداری که مباحث و نوشتههای پیرامون این عنوان را بررسی نموده، توجه به این مسئله لازم و ضروری است و اگر طلاب آن را رعایت کنند در کیفیت و سرعت تحصیل آنها اثرگذار خواهد بود. اما نکتهای وجود دارد و آن توضیحی که در مورد «روششناسی اجتهاد» و مزایای آن بیان میشود، چیزی است که در علوم حوزوی بر عهده …
توضیحات بیشتر »امنیت مردم؛ خط قرمز در سیره سیاسی امام رضا(ع)/ علی راد
شبکه اجتهاد: آیا دستاوردهای سیاسی امام رضا(ع) در افق کنونی انسان معاصر کارآمدی دارد و میتواند به گرهگشایی از چالشهای انسان معاصر مددکار باشد یا خیر؟ تاکید ما این است که امام رضا(ع) با توجه به عصمت و علمی که دارند و در بالاترین سطح انسانشناسی هستند لذا روایات ایشان بهترین الگو برای استخراج سیره سیاسی کارآمد است و کاملا میتواند به رفع مشکلات نظری، اندیشهای و عملی جامعه امروز ایرانی کمک کند. ائمه(ع) به خاطر اتصال به علم الهی و عصمت یک انسانشناس کامل هستند و به همه نیازهای او اشراف دارند لذا انواع نیازهای انسانی را در حوزه …
توضیحات بیشتر »درسهای امام رضا (ع) برای امروز/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: یکی از بهترین توشههایی که میتوان در این مناسبتها از زندگی امامان(ع) فراگرفت، مرور بر اخلاقیات ایشان است که خوشبختانه عالمان و محدثان شیعه، با عنایت به این مهم، در حد توان، به ثبت لحظات حساس زندگی آنان و فرمایشاتشان در این عرصه پرداختهاند. در این یادداشت کوتاه به مناسبت، اشارتی به چند روایت اخلاقی در باره تواضع حضرت رضا علیهالسلام خواهیم داشت. زمانی که امام رضا(ع) به عنوان ولیعهد در خراسان زندگی میکرد، موقعیت سیاسی مهمی داشت و مورد احترام خاص و عام بود. ایشان به عنوان جانشین خلیفه وقت شناخته میشد و طبیعی بود که مردم، …
توضیحات بیشتر »طرح عنوان شهادت پیامبر(ص) با هدف گسترش تقابل مذهبی!/ مهدی مسائلی
شبکه اجتهاد: در سالهای اخیر افرادی تلاش میکنند تا هرمناسبت اسلامی را به سمت تقابل مذهبی سوق دهند. با این رویکرد چندسالی است عدهای موضوع مسموم و شهید شدن پیامبر اکرم(ص) به دست بعضی از زنانشان را مطرح کرده و مطالبی را دراین باره منتشر میکنند. در ادامه نقدی بر این مطالب خواهیم داشت: ۱. مهمترین دلیلی که برای این موضوع ارائه می شود استدلال به روایتی از کتاب تفسیر عیاشی است بدین مضمون که عایشه و حفصه به پیامبر(ص) سم خورانده و آن دوعامل شهادت پیامبر(ص) بودند (تفسیر العیاشی، ج۱، ص۲۰۰.) اما این روایت مرسل و بدون سند بوده …
توضیحات بیشتر »آیتالله طالقانی، سلسله جنبان اسلام سیاسی در ایران معاصر/ سیدعلی بطحائی
شبکه اجتهاد: نوزدهم شهریور مصادف با چهل و چهارمین سالگرد درگذشت مرحوم آیتالله سید محمود طالقانی است. هر چند مشهور جریان شناسان نخستین جرقه اسلام سیاسی در ایران را حوادث پانزده خرداد ۱۳۴۲ میدانند؛ ولی نباید فراموش کرد که نخستین زندان سیاسی در ایران در دهه بیست آیتالله طالقانی است و نقش ایشان در شکلگیری اسلام سیاسی در ایران معاصر مورد بیمهری قاطبه جریان شناسان قرار گرفته است. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی در مورد نقش این بنیان گذار اسلام سیاسی در ایران اسلامی معاصر خواهیم پرداخت. یکم. او نخستین زندانی سیاسی در بین روحانیت بود …
توضیحات بیشتر »نقدی بر دیدگاه مهدی مهریزی در مورد قانون الزام به حجاب/ عباس نیکزاد
اختصاصی شبکه اجتهاد: متأسفانه امروزه به عناوین مختلف در مورد قانون الزام به حجاب شبهه افکنی میشود و گاهی شبهاتی از جانب برخی از تحصیلکردگان حوزوی القا میشود که باعث شگفتی و تأسف است. برخی از شبهات به نام دین و فقه مطرح میشود که خلاف بینات دین و فقه است. ازجمله میتوان در همین راستا اظهارات جناب آقای مهدی مهریزی بهعنوان محقق حوزوی را نام برد. ایشان در گفتگو با جماران بیان داشته هرچند اصل حجاب اجماعی است ولی حدود حجاب اجماعی نیست و یا گفته است در فقه اثری از حجاب الزامی وجود ندارد و نیز زنان در …
توضیحات بیشتر »اربعین؛ تعمیق تمدن نوین اسلامی/ شریف لکزایی
شبکه اجتهاد: «خلق تمدن» به تعبیری که امام موسی صدر دارد، یعنی خلق فرهنگ (اندیشه و تفکر و علوم و بعد نرم افزاری) و مدنیت (جلوههای بیرونی و عینی و ملموس) که مبتنی بر الزامات مختلفی است. از جمله مهم ترین الزامات عملی آن در دوره جدید، مشارکت و همراهی و حضور مردم و نخبگان و وجود پشتیبانیهای مختلف از سوی دولتها و نهادهای رسمی است. در این میان افزون بر توجه به ابعاد نظری، فلسفی و دینی این واقعه، داشتن تشکل و سازمان، واجد اهمیت بسیاری است. در واقعه پیاده روی اربعین بیشتر تشکلهای موجود، تشکلهای مردمی است و …
توضیحات بیشتر »ملاحظاتی در باب فقه المقاصد/ یحیی عبدالهی
شبکه اجتهاد: از پایگاه مبانی استاد سید احمدمددی میتوان دو ملاحظه و از اندیشههای استاد سید مهدی میرباقری میتوان سه ملاحظه در باب فقه المقاصد را مطرح کرد. دراینجا دیدگاههای استاد علیدوست را در کتاب فقه و مصلحت مبنا قرار دادهایم. آنچه در ادامه میآید درک یکی از شاگردان دو استاد معظم است که ممکن است نیازمند اصلاح و تصحیح باشد. شاید بتوان ملاحظه اول را ناظر به مقام ثبوت مقاصد و حکم شرعی و ملاحظه دوم را ناظر به مقام اثبات (درک) آن دانست. استاد علیدوست بر این نکته تفطن دارند که نمیتوان از مقاصد، به حکم شرعی رسید بلکه …
توضیحات بیشتر »بازسازی فقه شیعه از مقاصد سکولار تا مکتب امام خمینی/ سیدعلی موسوی
شبکه اجتهاد: مقاصد متصور در فضای جامعه علمی ما فاصله عظیمی از آنچه در فقه مالکی به عنوان مقاصد شناخته میشود دارد. ما وقتی میگوییم مقاصد یاد اندیشه توحیدی توسعه یافته علامه طباطبایی در المیزان، طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن رهبر معظم انقلاب و فقه ولایی امام خمینی میافتیم. این اندیشه هرچند با نگاهی حکمی، مقصد و مبدا را توحید میبیند اما قائل به مرجعیت قرآن و به بیان ادبیات اهل بیت علیهمالسلام «عرض روایات» به ساخت کلان عقلانی قرآن است. اساسا «موافقت با قرآن» مورد تاکید اهلبیت (ع)، معنایی اینچنین دارد. علاوه بر قرآن صامت، سمت دیگر این …
توضیحات بیشتر »محتاج تولید یک فقه جدید هستیم/ روایت یا آیهای پیدا نکردهام که از تفکر در علل احکام نهی کند/ تنها نصوصِ به ظاهر متضاد با فقه مقاصدی، نصوص تحذیر از قیاس هستند/ دعوت به فقه شمولی نمیکنم اما معتقد به فقه سیستماتیک هستم
خلاصه آرای فقهی بنده با همین رویکرد در سایت شخصى من منتشر شده است. حدود ۳۰۰ فتوا در این مباحث ممکن است مخالف مشهور و منسجم با مزاج مقاصد الشریعه باشد، البته این فتاوا بر اساس تطبیق قواعد و کاملا منضبط است چون من به این نتیجه رسیدهام که رهایی از این پنجگانه یعنی اجماع، شهرت، خبر واحد، تسامح در ادله سنن و احتیاط و شروع در سهگانه فهم تاریخی از خلال سیاقات، تعلیلات نصی و انضمام بعضی از این تعلیلات به دیگر تعلیلات، باعث تغییر حقیقی و مبنایی در صدها مسئله فقهی میشود. شبکه اجتهاد: فقه المقاصد، علل الشرایع، …
توضیحات بیشتر »نگاهی به ایده فقه مقاصد و نقد آن/ محمد متقیان تبریزی
شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مطرح در عرصه فقه معاصر، موضوع توجه به اهداف شریعت در عملیات استنباط است که از آن به فقه مقاصد تعبیر میشود. عمدتاً جناب استادعلیدوست (زیدعزه) در زمان حاضر متکفل طرح این بحث هستند و درباره آن تحقیقات متعدد در قالب کتب، مقالات و نیز سخنرانیهایی داشته و دارند. آنچه در ادامه میآید شامل گزارشی مختصر از دیدگاه ایشان و نقدی کوتاه برآن است. این نوشتار نه به عنوان مقاله، بلکه در قالب یادداشت نگاشته شده و طبعاً نیاز به تکمیل و افزونه دارد و ارائه آن، جهت مشارکت در فرآیند بحث و نقد نقد …
توضیحات بیشتر »پارادایمهای تفسیری و فقدان اعتبار ذاتی/ علی راد
شبکه اجتهاد: پارادایمهای تفسیری، اجتهاد و خوانش انسانی از قرآن است بنابراین قداست ذاتی و اعتبار ابدی ندارند و نقد پذیر هستند. سلطه و سیطره یک پارادایم زمانی مقبول و توجیهپذیر است که ضمن داشتن اصالت و اعتبار علمی از فرایند نقد علمی و تاریخی به سلامت عبور کرده و خلوص و وزانت علمی خود را اثبات کند. بنابراین پارادایمهایی که فاقد این ویژگی و صرفاً متکی بر پشتوانههای اجتماعی، سیاسی و تعصبات مذهبی، سلطه و سیطره خود را توسعه و تثبیت نموده باشند فاقد عیار لازم در تفسیر قرآن هستند. از جمله اینها پارادایمهای منتقله از سایر مذاهب و …
توضیحات بیشتر »پویایی الگوهای مفهومی فقه سیاسی/ ابوالحسن حسنی
شبکه اجتهاد: الگوهای مفهومی برای موضوعشناسی باید الگوی پویا باشند؛ یعنی باید این الگوها چنان باشند که با پیچیدگیها و تحولات زندگی بشری هماهنگ بوده و کارآمد باشد. اگر فقه نتواند بر موضوع احاطه یافته و آن را شناسایی نماید، امکان حمل حکم بر آن وجود ندارد. در نتیجه فقه از زندگی بشری کنار رفته و بشر ناچار به زندگی سکولار تن خواهد داد. واقعیتهای سیاسی حدود و مرزهای دقیق و معین ندارند. البته این ویژگی هر پدیدهای است که هویّت اجتماعی و تاریخی دارد. میان کفر و نفاق و اسلام یا میان اسلام و ایمان یا میان عالم و …
توضیحات بیشتر »«فقه معاصر» یا «فقه در دوران معاصر»!/ عباسعلی مشکانی سبزواری
اختصاصی شبکه اجتهاد: پرسش اصلی نوشتار پیرامون اصطلاح نوپدید «فقه معاصر» است که مقصود از فقه معاصر چیست؟ آیا فقه معاصر میتواند به عنوان رویکردی جدید در فقه، در کنار دیگر رویکردهای پیشگفته تلقی شود؟ آیا ما در ظل و ذیل تعبیر فقه معاصر، با رویکردی جدید در فقه مواجه هستیم که مقابل آن، مثلا تعبیر «فقه متقدم» و نظائر آن قرار دارد؟ یا اینکه مقصود از این تعبیر، «فقه در دوران معاصر» است؟ یعنی فقهی که در دوران معاصر به آن نیازمندیم! ۱. فقه نرم افزار پاسخگویی به نیازهای جامعه انسانی/اسلامی در ساحات و سطوح مختلف حیات آدمی از …
توضیحات بیشتر »پیشبینی امام صادق (ع) نسبت به نیاز امروز جامعه شیعه به میراث روایی/ علی نصیری
شبکه اجتهاد: اکْتُبْ وبُثَّ عِلْمَکَ فِی إِخْوَانِکَ؛ در این فراز امام صادق (ع) بر دو روش برای حفظ و نشر علوم تاکید میکنند: کتابت و پخش دانش میان برادران دینی. گر چه در این روایت نیز هم چنان نامی از روایات اهل بیت (ع) وجود ندارد، اما از آن جا که امثال مفضل بن عمر با روایات اهل بیت (ع) سر و کار داشتند و زمان هرج و مرج و انس گرفتن با کتب، بیشتر ناظر به رخدادهای پس از عصر ائمه است که به شدت به میراث روایی نیاز افتاد، میتوان دریافت که مراد اصلی امام صادق (ع) از …
توضیحات بیشتر »«دانش مسلمین» گامی که محمدرضا حکیمی در معرفی تمدن اسلامی برداشت/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: سالهای ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۶ را دهه تمدن نگاری اسلامی نامیدهام. در این دوره، چندین کتاب و دهها مقاله در باره تمدن اسلامی نوشته شد. در این باره در کتاب گفتمان تمدن اسلامی شرحی آوردهام. آنچه ذیلا ملاحظه میکنید، گزارشی است از کتاب «دانش مسلمین» از محمدرضا حکیمی که تمدن اسلامی را از دریچه معرفی «دانش مسلمین» تعریف کرده است. محمدرضا حکیمی (۱۳۱۴ – ۱۴۰۰)، از دیگر کسانی است که در موضوع تمدّن اسلامی کتابی با عنوان «دانش مسلمین» در بیش از چهارصد صفحه در اواخر سال ۱۳۵۶ منتشر کرد. ایشان تحصیل کرده حوزه خراسان – زیر نظر استادانی …
توضیحات بیشتر »محمدرضا حکیمی آژیر خطر «عدالت» در اسلام سیاسی/ سیدعلی بطحائی
شبکه اجتهاد: دوسال از درگذشت علامه محمدرضا حکیمی گذشت. اندیشوری که برخی او را بخاطر وصی دکتر علی شریعتی بودن به «روشنفکری» و گروهی بخاطر نظم و نسق بخشی به مکتب تفکیک به «اسلام سنتی» منتسب کردهاند. یکی از اغلاط مشهور در مورد جریان شناسی علامه حکیمی، حصر او و آراءش در «مکتب تفکیک» است. حکیمی متفکری است که شاید بتوان گفت یک پنجم از اندیشههایش به شرح مکتب تفکیک اختصاص دارد و چهار پنجم دیگر از منظومه فکریاش به مباحثی غیرتفکیکی مرتبط است. این نوشتار در پی تفکیک علامه حکیمی از مکتب تفکیک و پررنگ کردن سایر فریادهایش همچون …
توضیحات بیشتر »الزامات سلب اعتبار از معاملات غیررسمی اموال غیرمنقول/ علیرضا سیفی
شبکه اجتهاد: امنیت یکی از نیازهای اساسی جامعه است. از مهمترین ابعاد امنیت، امنیت اموال و داراییهای مردم است. دو نوع اموال داریم؛ اموال منقول که امکان جابجایی از مکانی به مکان دیگر را دارند مثل خودرو، اموالی هم وجود دارند که امکان جابجایی آنها از مکانی به مکان دیگر وجود ندارد و اصطلاحا به آنها اموال غیرمنقول میگویند؛ زمین و ملک و آپارتمان از این دسته هستند. از آن جایی که اموال غیرمنقول سهم زیادی در سبد دارایی مردم دارند، تأمین امنیت مالکیت این اموال و به عبارت دیگر صیانت از مالکیت اشخاص در رابطه با این اموال، یکی …
توضیحات بیشتر »پدیدۀ «ارتداد» در ایران و بایستههای «امنیّتِ نظری ایرانیان»/ محمدحسین کمالی
اختصاصی شبکه اجتهاد: اگرچه بیش از هزار سال است که دین «بالفعلِ» اکثریّت مطلقِ ایرانیان دین توحیدیِ «اسلام» است؛ امّا معذلک با پدیدههایی مواجه هستیم که نشان میدهد «بالقوّه» میتواند چنین نباشد؛ پدیدههایی مانند: رشد کمّی و کیفی رسانههای دین ستیز؛ شیوع فلسفههای الحادی؛ همگرایی مخالفین اعتقادی با مخالفین سیاسی و اجتماعی؛ تغییر هرمِ دین آموزیِ «دین یاوران- روحانیّون-» از «دین آوران-أنبیاء و اوصیاء ع-» و «دین باوران» از دین یاوران؛ کم رنگ شدن مرزهای فکری و فرهنگی ملل؛ عضو گیری گسترده شبکههای غیر دینی و غیر اخلاقی؛ ظهورِ شعائر ضدّ دینی و یا غیر دینی مانند ازدواج سفید، عقد …
توضیحات بیشتر »معروف و منکر در گفتمان سیاسی معتزله؛ تقاطع کلام سیاسی و فقه سیاسی/ على آقاجانى
شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر عهدهدار تبیین مبانى امر به معروف و نهى از منکر؛ پنجمین اصل از اصول پنجگانه مکتب عقلگراى معتزله است که در این نحله در تقاطع کلام سیاسی و فقه سیاسی قرار میگیرد. در این جهت با بررسى زوایاى گوناگون بحث، آرا و دلایل اندیشوران مختلف معتزلى در مباحثى همچون چرایى اصل قرارگرفتن آن، وجوب عقلى/شرعى، دلایل نقلى و وجوب کفایى/عینى مورد کاوش قرار میگیرد. اهمیت و هدف وجوب امر به معروف و نهى از منکر تفاوتهاى معروف و منکر، گونهشناسى منکرات و انقسامات چهارگانه آن، شروط پنجگانه وجوب و مراتب مختلف آن از دیگر مباحثى است …
توضیحات بیشتر »خوانش گذرا روایات نهی از قیاس در کافی شریف/ علی بهادرزایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: تبیینی که بهتازگی توسط محقّق ساعی حوزوی، استاد حیدر حبّ الله، در مورد ادله نهی از قیاس مطرح شده، مطلبی است که مواجه عالمانه با آن اهمیت مضاعفی دارد؛ زیرا به اذعان خود ایشان، «با تلقّی مشهور علمای قرون نخستین مخالف است» و در واقع، ارتکازی راسخ در نظام استنباطی شیعه را هدف گرفته است. محقّق یاد شده بعد از آنکه یکی از موانع اساسی مقبولیت یافتن نظریه مقاصد شریعت در فقه شیعه را دیدگاه منفی فقها نسبت به قیاس دانسته، به صورت ضمنی در مقام بیان راه حل بیان کردهاند: «فهم ابن جنید از روایات نهی …
توضیحات بیشتر »تفاوت بین پخش زنده و غیرزنده در احکام نگاه/ مصطفی قناعتگر
اختصاصی شبکه اجتهاد: به دلیل مستحدثه بودن عکس و فیلم (زنده و غیرزنده)، آیه یا روایتی که به عنوان دلیل خاص قابل استناد باشد وجود ندارد. این نوشتار، تلاشی است برای حل کردن یک مساله از مسائل بیشماری که در این حوزه وجود دارد؛ یعنی بررسی حکم نگاه به تصاویر پخش زنده و غیرزنده. چهار نظریه اصلی در حوزه مقایسه حکم نظر به تصاویر زنده با تصاویر غیرزنده وجود دارد: یکم: یکسانی حکم که همان حکم نظر به عکس نامحرم است. دوم: یکسانی حکم که همان حکم نظر به شخص نامحرم است. سوم: تفاوت حکم به این شکل که نظر …
توضیحات بیشتر »تأملی بر وام اربعین/ محمدرضا یوسفی
شبکه اجتهاد: حدود ده سال از مشارکت گستردۀ ایرانیان در پیاده روی اربعین میگذرد. این امر با ترغیب و در اختیار قرار دادن امکانات جهت تسهیل این راهپیمایی بزرگ وسیعتر از گذشته شده است. از جملۀ این امکانات، اعطاء وام به افرادی است که تمایل به شرکت در مراسم پیاده روی و زیارت کربلا را دارند اما شرایط مالی مناسبی جهت تامین هزینههای رفت و برگشت ندارند. از این رو در سال قبل، وام قرض الحسنه تا سقف پنج میلیون تومان با سود چهار درصد اعلام شد. البته گفته شده است حدود ۲۰ درصد زائران تقاضای این وام را نمودند. …
توضیحات بیشتر »آینده فقه نمایش/ محمدصادق لیراوی
اختصاصی شبکه اجتهاد: خروج فقه از رویکرد انفعالی و ورود به عرصه فعالیت، جز با آینده پژوهشی و شناخت مسائلی که در آینده با آن روبرو خواهد شد میسر نیست؛ بنابراین لزوم آیندهپژوهی در همه عرصههای فقه، ضرورت مییابد. یکی از مهمترین مسائل فقههای معاصر، مباحث مرتبط با هنرهای نمایشی است. حجتالاسلام والمسلمین محمدصادق لیراوی، مدیر مرکز پژوهشهای اسلامی رسانه، در این یادداشت اختصاصی، به این موضوع پرداخته است. فقه نمایش، رشته علمی است که هنوز مسائل و موضوعات آن بهصورت کامل طرح و شناسایی نشده؛ بنابراین احکام آن نیز بهتبع موضوعات آن چندان روشن نیست. عمدتاً مسائل مربوط به …
توضیحات بیشتر »مزایای حقوق شهروندی شیعی در دنیای معاصر/ مسعود راعی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین مسعود راعی، استاد تمام حقوق بینالملل دانشگاه اصفهان است. او البته سالهاست که علاوه بر تدریس در دانشگاه، در حوزههای علمیه اصفهان نیز به تدریس فقه و دانشهای وابسته به آن میپردازد. از راعی، نزدیک به ۲۰۰ مقاله علمی منتشر شده است. همین نکات او را یکی از بهترین افراد برای بحث از مزایای رقابتی فقه حقوق شهروندی شیعی در عرصه بینالملل قرار میدهد. یادداشت شفاهی اختصاصی این استاد حقوق بینالملل، در راستای بیان مزایای فقه حقوق شهروندی شیعی در عرصه بینالملل از نگاه شما میگذرد: در ابتدای سخن، ذکر چند نکته لازم است: نکته …
توضیحات بیشتر »چرا با قانون پیشنهادی حجاب مخالفم؟/ سیدمحمد کاظمی قهفرخی
شبکه اجتهاد: قانون پیشنهادی جایگاه حجاب را یک مولفه فرهنگی و داخلی به حساب آورده است و همین موضوع باعث شده به لایههای تمدنی و بینالمللی آن که امروز نقطه شروع مسئله بودگی آن در لایههای اجتماعی و سیاسی شده توجه نشود. حجاب در کلام رهبری هم یک امر سیاسی و هم یک امر تمدنی به حساب آمده است اما در روح کلی قانون مذکور، این مسئله به یک مولفه فرهنگی و داخلی و سیاستی تنزل داده شده است. تنها در چند ماده مختصر تلاش شده به حوزه بینالمللی و نه تمدنی اشاره شود و این موضوع ناامید کننده و …
توضیحات بیشتر »مشروعیت تقنین یا عدم مشروعیت؛ محل نزاع فقها و روشنفکران در مشروطیت/ محمد متقیان تبریزی
شبکه اجتهاد: به نظر میرسد، مهمترین ویژگی مشروطیت را باید اعطاء «حق تقنین» به منتخبین مردم دانست. هرچند، مشروطیت دارای ویژگیهای مهمی در عرصه سیاست بوده که مهمترین آن، تقیید و رفع اطلاق العنانی از سلطنت است، لیکن، آنچه که می تواند این تقیید را محقق سازد، بیرون آوردن «امکان تقنین» از حوزه سلطنت و تحدید اختیارات سلطانی در عرصه «حکم و فرمان» است. از این روی است که گفته میشود، مهمترین ویژگی مشروطیت، برخوردارسازی نمایندگان از امکانی است که به آنها قدرت ویژهای در حکمرانی میبخشد و آن همان «امکان تقنین» است. در دوران مشروطه ایرانی نیز «حق تقنین» …
توضیحات بیشتر »دفاعی عقیم و پرهزینه!/ ابوالقاسم علیدوست
شبکه اجتهاد: مدتی است برخی مبلغان و واعظان مشهور و محترم کشور، در دفاع و توجیه مشکلات موجود کشور، اوضاع حاکم بر حکومت امام علی (علیهالسلام) را مطرح و وضعیت موجود را با حکومت مولا (علیهالسلام) مقایسه میکنند! و آخرین آن، حرکتی بود که یکی از سخنرانان در چهارم مردادماه امسال (۱۴۰۲) انجام داد. در گذشته هم طلبهای جوان مطرح کرد که حدود (یا بیش از) ثلث نهج البلاغه، راجع به متخلفان اقتصادی و غیر اقتصادی از کارگزاران حکومت علوی است. دیگری در مشهد مقدس مطرح کرد که حدود سی فساد در حکومت امام (علیهالسلام) بوده است که امام نتوانستهاند …
توضیحات بیشتر »مسئلهی حجاب؛ برخورد قضایی یا کار فرهنگی؟/ ابراهیم عزیزی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در روزهای اخیر کلیپی تأثربرانگیز از نارنجستان شیراز منتشر شد که گویا خانمی محجبه به چند خانم بیحجاب، تذکر داده اما مردی که همراه آنها بود به خانم محجبه حمله کرد و او را به شدت مورد ضرب و شتم قرار داد. میان دلسوزان انقلاب، نزاعی دامنهدار اما بیحاصل به پاست، که آیا کنترل بیحجابی با برخورد قضایی میسر است یا تلاش برای تاثیر فرهنگی بر بانوان ؟ یا هر دو؟ یا… لکن تجربه، ناکامی هر دو راهکار را عیان ساخته است. از نظر نگارنده، دلسوزان دارند سرنا را از سر گشادش میدمند! چرا که منشأ اصلی …
توضیحات بیشتر »