دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: بنده اولین مؤسسه آموزش عالی حوزوی کشور را ثبت کردم، اکنون معتقدم که اینها فایده‌ای ندارد و طرح رشته‌ تخصصی شکست خورده، این روش غلط بوده و جواب نداده است. دانشگاه، تخصص می‌داد و اجتهاد نمی‌داد؛ چنان که ما آمدیم ظاهرا رشته‌های تخصصی دایر کردیم، اما چیزی بیش از دانشگاه نشد، اجتهاد حاصل نشد. راه چاره و راهکار مطلوب، تلفیق فقه با علوم انسانی است، به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مؤسس و رییس حوزه علمیه امام رضا(ع) در دیدار با تحریریه پایگاه وسائل …

داعش محصول پلشتی‎‎های انسانِ دوران حاضر است؛ محصول استفراغ همه دیکتاتور‎های مدرن و مرتجع زمانه و به زبان صریح‎تر، چکیده تمام اراذلی است که از همه سوی جهان آمدند و دست بر گردنه‎‎های خاورمیانه کشیدند و هر یک نوع خاصی از کروموزوم خشونت را بر زمین حاصل‎خیز آن کاشتند. داعش موجود قدرتمندی است چون همه زشتی‎‎ها و البته بد‎ترین‎‎های جهان را یکجا در نهاد خود دارد. داعش پدران بسیار دارد، اما محصول ‎مادری بنام خاورمیانه است. هرچه هست، در متن و بطن این زمان و مکان رشد کرده و از هر چه شیره و ریشه در این رحم خونین بوده، …

امکان وحدت فقهی اصلاً بحث مطلوبی نیست، چون شدنی نیست؛ حتی در شیعه یا در خود اهل سنت نیز وحدت فقهی به صورت دقیق امکان‌پذیر نیست. به هر حال فقهایی هستند که اجتهادهای مختلف دارند؛ اما اگر وحدت فقهی به این معنا باشد که ما وحدتی را بر پایه تعالیم و دستورات فقه بنا کنیم یک امر شدنی است. شبکه اجتهاد: وحدت میان مذاهب اسلامی عمدتاً در قالبى توصیه‌اى مطرح گشته است؛ طرح شدن وحدت در این قالب، ضمانت‌هاى لازم را براى تحقق یافتن در جامعه و حضورى فعال و مستمر در فراز و فرودهاى اجتماعى با خود همراه ندارد. …

در قسمت پایانی یادداشت «چند نکته در باب نظم نوین فقهی» گفته شد: زندگی بشر چهار ساحت اصلی مختلف دارد؛ ساحت الهی یا عبادی، ساحت فردی، ساحت اجتماعی و ساحت طبیعی که هرکدام به زیرشاخه‌های بسیار متنوع و گسترده‌ای تقسیم‌شده و بررسی و تتبع فقهی در آن زمینه را می‌طلبد. در نوشتار پیشِ‌رو، علاوه بر ارائه نمودار پیشنهادی برای بازچینی ابواب فقهی چند نکته را نیز متذکر می‌شوم: از مباحث مطروحه در این نمودار، آنچه در کتب فقهی موجود به بحث گذاشته‌شده است فقط مباحث فقه عبادی، فقه بازار، فقه زناشویی و تا حدودی بعضی از مباحث فقه فردی است، …

قبلاً می‌گفتیم که موضوع شناسی را دیگری انجام دهد و حکمش را فقیه بدهد، الان توجه می‌کنیم که نگرش فقیهانه در موضوع شناسی مؤثر است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند، قائم‌مقام فرهنگستان علوم اسلامی در قسمت اول گفتگوی خود تصریح کرد: بخش عمده‌ای از فقه سلف صالح ناظر به اجتماعیات است؛ این حرف یعنی چه که فقه موجود فقه فردی است و ناظر به فقه اجتماعی نیست و ما باید فقه اجتماعی یا فقه حکومتی داشته باشیم؟ مگر حکومتی که از آن یاد می‌کنید نیازی غیر از این‌ها دارد که می‌خواهد امنیت و عدالت برقرار کند، می‌خواهد …

استدلالی که این نوشتار می‌خواهد بیان کند این است که فقه عزاداری از جمله مباحثی است که باید اصل را در آن بر احتیاط گذاشت و با آن مواجهه‌ای سخت‌گیرانه داشت. این اصل هم باید در مقام افتاء رعایت شود و هم در مقام عمل. به گزارش شبکه اجتهاد، متن زیر یادداشتی از حجت‌الاسلام محمدغفوری نژاد، استادیار گروه شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب است که در پی می‌‌آید؛ یکی از مباحثی که در عداد مستحدثات فقهی می‌‌توان از آن یاد کرد، فقه عزاداری است. ‌تعیین دقیق حدود عزاداری مشروع و ارائۀ خطوط قرمزی که باید در عزاداری برای اهل‌بیت(ع) …

بررسی دانش فقه بدون در نظر آوردن تاریخ تحولات آن‌که همسو با تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی رخ می‌دهد، امکان پذیر نیست. با این همه نگاه تاریخی به فقه و فقاهت در میان دانش پژوهان چنان که شاید و باید مورد توجه نبوده است، در حالی که پژوهشگران غربی سال‌هاست به این مقوله توجه کرده‌اند. شبکه اجتهاد: دانش فقه بدون شک غنی‌ترین، فربه‌ترین و مهم‌ترین معرفت در میان معارف موسوم به علوم اسلامی است که از آغاز تا به امروز جایگاهی مرکزی در حوزه‌های علمیه و مدارس و مکاتب سنتی داشته است.  فقه با زندگی روزمره اجتماعی و …

مدیر مؤسسه لوح و قلم با اشاره به لزوم فرهنگ سازی مباحث فقه حکومتی در حوزه گفت: پرداختن به مبانی، تبویب و موسوعه نگاری فقه حکومتی سه سرفصل ورود به عرصه پژوهش‌های فقه حکومتی است تا در نتیجه نیاز حکومت در زمینه مسائل مبتلابه پاسخ داده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در سالهای اخیر، ایجاد کرسی‌های تدریس فقه الحکومه یکی از مطالبات رهبر انقلاب اسلامی از حوزه‌های علمیه بوده است. مقام معظم رهبری تأکید دارند که «در قم باید درسهای خارجِ استدلالیِ قوی‌ای مخصوص فقه حکومتی وجود داشته باشد تا مسائل جدید حکومتی و چالشهائی را که بر سر راه …

بخش عمده‌ای از فقه سلف صالح ناظر به اجتماعیات است و موضوعاتی که در فقه اجتماعی درباره آن صحبت می‌کنیم وصل به جامعه است، در مواردی، محصول جامعه است همانند بانک، فنآوری‌های نو یا رسانه و در مواردی همانند سیاست و امنیت، وصف جامعه است. شبکه اجتهاد: بـر هـیچ یک از فقیهان اسلامى‌ پوشیده نیست که شریعت اسلام به جز احکام فـردى، دربردارنده آیین‌ها و قانون‌هاى فقهى براى جامعه نیز هست، وحى اسـلام نیاز انسان به رهنمودهاى دینى و آسمانى در ساحت زندگى اجتماعى را نـادیـده نـیـنگاشته و درباره آن بى‌تفاوت و ساکت نمانده است. در فقه حکومتی و فقه‌الاجتماع، …

فرآیند توسعه بی‌مهار دیوان‌سالاری یکی از عوارضی است که این روزها در گفتار بزرگان حوزه بدان اشاره می‌شود. چنان‌چه مرکز مدیریت، برنامه‌ریزی برای نهاد حوزه را از طریق رسمیت‌بخشی روزافزون ساختار‌های حوزه و توسعه قوانین رسمی آن پی‌گیری نماید، به جهت ناسازگاری با ماهیت نهادی حوزه، بدون دست‌یابی به نتایج مورد انتظار، تخریب آداب و هنجارهای سنتی حوزه‌های علمیه را نیز در پی خواهد داشت. شبکه اجتهاد: نهادهای اجتماعی نظام‎هایی از ارزش‌ها، هنجارها، آداب و رسوم و الگو‌های تعاملی‌اند که نقش آن استقرار رفتارهای مناسب برای ایفای کارکردی معین در یک جامعه است. این ساختارهای اجتماعی، مؤسس مشخص و معینی …

تحولات اخیر جهانی شدن به پیدایش شهرهای جدیدی انجامیده که از میزان نفوذ و اثرگذاری شگرفی برخوردار هستند. هرچند درباره چیستی و خصوصیت‌های این «جهان‌شهرها» اختلاف نظر وجود دارد، همگی چند ویژگی را مشخصه این شهرها می‌شمارند: جمعیت زیاد که در دل خود تخصص‌ها و مهارت‌های زیادی را جا داده است و به همین دلیل نیز جهان‌شهر باید بتواند نیازها و خواسته‌های گروه‌های از نظر فرهنگی و سلیقه‌ای متفاوت را برآورده کند. دارابودن مؤسسه‌ها و امکانات پیشرفته در زمینه‌ فعالیت‌های اقتصادی و اطلاعاتی از دیگر ویژگی‌های جهان‌شهرهاست. توجه به کثرت‌گرایی فرهنگی (مثلاً قومی، مذهبی، زبانی و …) از الزامات جهان‌شهر …

سیستم فقهی امروزی چه آنچه در رساله‌های عملیه وجود دارد و چه آنچه در کتب متداولِ فقهی نگاشته شده یا در درس‌های خارج به بحث گذاشته می‌شود نه‌تنها از جامعیت لازم برخوردار نیست، بلکه بسیاری از موضوعات مطروحه و مورد مباحثه آقایان از اولویت و ضرورت لازم برای بحث و بررسی برخوردار نیست و به‌هیچ‌وجه جوابگوی پرسش‌های فقهی عصر جدید نیست. شبکه اجتهاد: بازنگری در تبویب فقه موجود و هماهنگ با نیاز امروز بشر و مسائل حاشیه‌ی آن، مدتی است که دگرباره رونقی پیداکرده و صاحب‌نظران _و بعضاً غیر آنان_ به بیان دیدگاه‌های خود می‌پردازند که در حاشیه، توجه به …

فقه کاربردی که محصول دغدغه‌های معاصر است ظرفیتی است که می‌تواند ضمن آن که فقه را از عقب‌ماندگی نجات دهد از ایجاد گسست بین آن و جامعه پیرامونی‌اش نیز جلوگیری کند.   شبکه اجتهاد: تحولات شگرف و لحظه‌ای در جهان جدید همه دانش‌ها و معرفت‌های بشری را دچار سیّالیتّی مدام کرده است و هر یک از معارف بشری که نتواند خود را روزآمد کند و نسبتش را با این تحولات تعریف نکند باید تن به حاشیه نشینی دهد و کنج عزلت برگزیند. فقه نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست و باید تلاش کند تا نسبتش را با تحولات پیرامونی‌اش …

عضو جامعه مدرسین با تأکید بر اینکه علما و روحانیون و متدینان، مخالف خوشی و شادی مردم نیستند تأکید کرد: مسئولان باید زمینه شادی مشروع را فراهم ‌کنند، آیا تعریف شادی، زیر پا گذاشتن ضوابط شرعی است. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی برگزاری کنسرتی پرحاشیه در شهر مقدس قم آیت‌الله سید احمد خاتمی، اظهار داشت: حوادثی که این روزها در شهر قم با برگزاری کنسرت و حواشی آن صورت گرفته است، برای هیچ متدینی باور کردنی نیست. این دیگر گزارش و شایعه نیست که آقایان آن را تکذیب کنند، بلکه بنده فیلم و تصاویر و گزارش آن را مشاهده …

در قرآن کریم کسانی را که مال ربوی می‌خورند به جنگ با خداوند و رسولش فرا خوانده است و همچنین در روایات، با تعابیری خاص از آن نهی شده است. در کنار این تشدیدات، روایاتی وجود دارند که برای حل شدن مشکل ربا در موارد مختلف راه حل‌هایی ارائه داده‌اند که در لسان فقها از آنها به حیل ربا تعبیر می‌شود. اما سندهای این روایات تا چه اندازه قابل قبول است؟ شبکه اجتهاد: از جمله محرماتی که در دین مبین اسلام به شدت از آن نهی شده است رباست که در قرآن کریم کسانی را که مال ربوی می‌خورند به …

همانگونه که استفاده از شمشیر برای متقاعد کردن نظر مخالف منطق صحیحی نیست استفاده از بیانیه برای خروج فرقه‌ای از اسلام و یا ورود فرقه‌ای در اسلام بدون پشتوانه علمی رفتار عقلانی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، چندی پیش بود که کنفرانسی در گروزنی با عنوان «دایره اهل سنت و جماعت» برگزار شد و با رای اکثریت اهل سنت حاضر در این همایش، وهابیت از زمره فرق اهل سنت خارج شد. عربستان سعودی که خود را مرجع اصلی اهل سنت می‌دانست در این کنفرانس دعوت نشد. مفتیان سعودی با واکنش نسبت به این کنفرانس، شرکت کنندگان کنفرانس گروزنی را از …

مصلحت سکولار به معنای فرصت طلبی و مصلحت اهل سنت به معنای مصالح مرسله، استحسان و سد ذرایع با مصلحت در فقه شیعه متفاوت است، بنابراین باید مشخص شود که مصلحت شیعی در گرو چه ضوابطی است و گستره و قلمرو مصلحت در فقه شیعه تا کجاست؟ شبکه اجتهاد: قاعده مصلحت در فقه شیعه، مبتنی بر نظریه فقهی احکام حکومتی است که بسیاری از فقها آن را در اجرای امامت نیابی در زمان غیبت پذیرفته‌اند و به تعبیری دقیق‌تر، اسلام مبانی، اصول، ارزش‌ها و چارچوب‌های ضابطه‌مندی برای سامان دادن مصلحت ارائه داده است که قابلیت سامان یافتن تحت قواعد کلی …

فقه یعنی دستاوردهای علمی فقیهان. دستاوردهای علمی فقیهان در حال تکامل است و کامل نیست. آنچه کامل است «منابع» فقه یعنی کتاب، سنت و عقل است. لذا اینکه فقه موجود دارای خلأ است به معنای نارسایی فقه شیعه نیست. باید بین «فقه» و «منابع فقه» تفکیک کرد. ما باید از این فقه موجود به سمت فقه مطلوب حرکت کنیم. شبکه اجتهاد: وجود بعضی نارسایی‌ها در فقه موجود برای اداره امور جامعه مساله‌ای نیست که از دید دلسوزان دین‌شناس قابل انکار باشد. اینکه خلأهای فقه موجود چیست و چگونه باید به فقه مطلوب برسیم، موضوع گفت‌وگوی «روزنامه صبح نو» با حجت‌الاسلام …

رسالت متن آموزشی طرح معما نیست و طرح معما الزاماً خروجی‌اش ملاشدن نیست. چه اشکال دارد که بتوانیم با بهره‌گیری از فناوری آموزشی هم دقت‌های متنی را اعمال کنیم و هم زجر آموزشی به یادگیرنده تحمیل نکنیم. نباید فکر کنیم که زجر آموزشی و سخت یاددادن همواره با باسوادشدن و ملاشدن ملازمه دارد یا برعکس، یادگیری باسهولت با بی‌سوادی ملازم است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکنواختی کتب درسی حوزه و فاصله آن با زمان حاضر، سبب شد تا ایده تغییر و تحول نظام آموزشی خصوصاً متون درسی، تولد یافته و بعد از بحث و بررسی در مواردی هم به مرحله …

چندی است زمزمه‌های نقادانه‌ای نسبت به برنامه‌های آموزشی حوزه و کتاب‌های درسی موجود، از گوشه و کنار شنیده می‌‌شود. اگرچه افعال و اغراضشان را سعی می‌کنم حمل بر صحت و احسن الوجوه کنم، اما بیان این سطور را خالی از لطف نمی‌دانم. شبکه اجتهاد: زیاد روشن نیست چرا طلاب جوان اجتهاد را این قدر امری بعید می‌شمارند و از اعتماد به نفس لازم برخوردار نیستند. مگر اجتهاد چیست؟ با همین روش موجود، طلبه دارای استعداد متوسط به بالا ولی کوشا بعد از گذراندن ده پایه سطح در شش هفت سال (که در حال کمتر شدن است) و ۶ تا ۱۰ …

آیت‌الله فاضل لنکرانی اظهار کرد: اگر چارچوب را عوض کنیم و متون فقهی خود را کنار بگذاریم همانند برخی از مذاهب اهل سنت خواهیم شد که در برهه‌ای متون خود را کنار گذاشتند و پس از آن بود که فتواهایی عجیب و دور از انتظار از فقها و بزرگان آنها صادر می‌شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم افتتاحیه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ ظهر امروز در سالن همایش‌های این مرکز برگزار شد. آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در این مراسم با بیان این که مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) از روز نخست بر مباحث عمیق فقهی بنیان نهاده شده …

همه فقه اسلام، فقه ساختاری است یعنی ریشه‌ها و بستر احکام فردی اسلام یک نظام اجتماعی است. یکی از کارهایی شهید صدر انجام داد این بود که از احکام فقه فردی یک نظریه استخراج کرد و فقه را به ساختارهای روبنایی و ساختارهای زیربنایی تقسیم کرد و خیلی از احکام فقهی را روبنا دانسته و از آن‌ها عبور کرده و به زیربنا دست یافته‌ و این زیربنا همان تئوری جامعی است که می‌تواند آن ساختار اجتماعی فقه را تبیین کند. به گزارش شبکه اجتهاد، مسئله فقه حکومتی با رویکرد فقه نظام چند سالی است که به شدت مورد دغدغه امام …

مدیر حوزه‌های علمیه کشور گفت: در پرتو نگاه اجتهاد اصیل و روشمند و همچنین شناخت عرصه‌های جدید و سؤالات نو باید به تعمیق ابواب موجود فقهی پرداخت و در این راه باید ابواب فقهی موجود را در پرتو سؤالات نو و مسائل مستحدثه روز گسترش داد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی امروز در مراسم افتتاحیه سال تحصیلی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) ضمن تبریک میلاد امام‌هادی(ع) به نقش ایشان و ائمه متاخر(ع) در فضاسازی جهت آمادگی مردم برای ورود به دوران غیبت اشاره کرد و اظهار داشت: ما در حوزه‌ای قرار داریم که به‌رغم آنکه باید به تمام رشته‌های …

حجت‌الاسلام ملک‌زاده با انتقاد از طولانی بودن دوره تحصیل اصول فقه این درس را مقدمه و ابزار شناخت فقه دانست و تأکید کرد: آیا باید یک عمری روی اصول به عنوان مقدمه کار کنیم که روزی به ذی المقدمه برسیم؟ و وقتی زیاد کار کردیم از ذی المقدمه هم بازبمانیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین ملک‌زاده در سخنرانی علمی که با موضوع «تهذیب اصول»، با بیان این که برخی از افراد نمی‌توانند دیدگاه‌های مخالف نظر خود را ببینند، اظهار داشت: بسیاری از فقهای گذشته بر پالایش علم اصول از زوائدی که اساساً در استنباط حکم فقهی نقشی ندارند …

رئیس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، علت عدم پاسخ‌گویی علوم انسانی، به نیازهای جامعه را، عدم تحول آن دانست و افزود: بعضی از طلبه‌ها فقه و اصول را جدی نمی‌گیرند و می‌گویند دغدغه ما تحول علوم انسانی است. باید توجه داشت که بدون فقه و اصول نمی‌توان تحول ایجاد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، در جمع استعدادهای برتر و ممتازین حوزه‌های علمیه در اردوگاه شهید بهشتی گلمکان مشهد، حضور یافت و از ضرورت تحول علوم انسانی را در جامعه امروز، سخن گفت. مدیر گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بخشی از سخنان خود، …

ما با این شیوه که این کتاب را حتماً تا فلان مدت بخوانید مخالفیم. درس محدودیت بردار نیست، گاهی باید روی یک عبارت مدت‌ها مطالعه و تفکر داشت. حوزه اداره نیست که درس زود یا دیر تمام شود. با این شیوه دیگر نمی‌توان انتظار داشت امثال شیخ طوسی و شیخ مرتضی انصاری از حوزه بیرون بیایند. شبکه اجتهاد: دیدگاه‌های متفاوتی درباره شیوه درس در حوزه علمیه وجود دارد و این‌که آیا به‌کارگیری روش‌هایی نظیر کسب مدرک موجب پیشرفت علمی حوزه می‌شود یا نه از دغدغه‌های بزرگان است. در همین ارتباط آیت‌الله سیدموسی شبیری زنجانی بیان داشته‌اند: الآن یک طلبه را …

مبلغی با تاکید بر نقش تعیین کننده نیازهای بشری، لزوم توسعه ابعاد مختلف فقه را مورد توجه قرار داد و گفت: کارشناسان فقه و فعالان حوزه باید در توسعه فقه کوشا باشند و با بهره‌گیری از منابع مختلفی که در اختیار است خصوصاً قرآن و سنت، از انزوای فقه جلوگیری کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در اردوی علمی فرهنگی نخبگان و استعدادهای برتر حوزه علمیه، با اشاره به تمرکز برخی علما بر مسائل بنیادین فقه اظهار کرد: توجه فقها به مسائل مستحدثه در این زمینه در برخی فرصت‌ها و دوره‌ها نسبت به مسائل بنیادین فقه کمتر …

همزمان با آغاز سال تحصیلی ۹۶-۹۵ حوزه علمیه خراسان، چهارمین شماره «راه اجتهاد» ویژه‌نامه تحول و افق‌های پیش‌روی، با محوریت برنامه‌های شورای عالی حوزه علمیه خراسان منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین شماره نشریه الکترونیکی «راه اجتهاد»، با محوریت برنامه‌های شورای عالی حوزه علمیه خراسان از سوی روابط عمومی این مرکز منتشر گردید. بنابراین گزارش، در این شماره، مصاحبه‌هایی با موضوع تحول و گزارشی از فعالیت‌های کمیسیون‌های شورای عالی حوزه علمیه خراسان ارائه شد است. در این نشریه آثار و گفتگو‌هایی از: آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی، آیت‌الله مهـدی مرواریـد، آیت‌الله سیدمحمدمهدی موسوی خلخالی، آیت‌‌الله شیخ جواد مروی و حجج‌اسلام سیدمصباح …

اختصاصی اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف» (۱۳)  اسراف؛ مفهومی عقلی است یا شرعی؟ نکته‌ی اول این‌که بحث اسراف یا چیزهایی از این قبیل، مفاهیم عقلایی است، یعنی مفهومی نیست که دین آورده باشد و ما بخواهیم آن را بکاویم . مثلاً ما مفهوم اسراف را از طریق روایت دریافت نکرده‌ایم. یعنی وقتی که قرآن می‌فرماید: ان الله لایحب المسرفین؛ مخاطبش یک تلقی از اسراف دارد. می‌گوید خدا آن‌چیزی را که شما می‌فهمید چیست، دوست ندارد. نه این‌که بخواهد یک معنی جدیدی ایجاد و ابداع کند، لذا در همه‌ی فرهنگ‌ها این مفاهیم عقلایی، که اسراف هم از این موارد است، …

عضو جامعه مدرسین با تأکید بر اینکه دوران ما بهترین زمان برای شکوفایی اجتهاد و توسعه فقه و فقاهت است، گفت: در این دوران، ارزش فقه مشهود و ملموس بوده است و شاهد کارایی و اثر آن در جامعه هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی شامگاه پنجشنبه در مراسم افتتاحیه آغاز سال تحصیلی مرکز فقهی امام علی(ع) که در این مرکز حوزوی برگزار شد، با تسلیت شهادت امام محمدباقر(ع)، اظهار داشت: سومین سال فعالیت این مرکز برای حوزه مایه خرسندی است چرا که حوزه ما، نیازمند تعدد این مراکز است. این عضو جامعه مدرسین تصریح کرد: فقه …