دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

از مرحوم حاج احمدآقا شنیدم که امام فرمودند: اگر این آهنگ را رادیوی جمهوری اسلامی پخش کند، اشکالی ندارد، امّا اگر همین آهنگ را کشور دیگری پخش کند، حرام است. مرحوم حاج احمدآقا به بنده گفتند: ما نفهمیدیم چرا؟ ولی امام این‌گونه می‌فرماید. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدمهدی شب زنده‌دار استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و …

به همین سادگی! نه کسی را متّهم کرد، نه برافروخت، نه تکبّر ورزید و نه آشفته شد. اشکالی مطرح شد و او به سان همیشه، لختی درنگ کرد و پاسخ داد. نه مسجدی ضرار شد، نه کسی جنایتکار گردید، نه حوزه را ملتهب کرد و نه سؤالی بی‌پاسخ ماند. اختصاصی شبکه اجتهاد: فعّالیّت‌هائی که اخیراً یکی از مؤسّسات آموزشی قم، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بحث از کارآمدی ساختار فعلی دانش اصول فقه، چندی است که به بحث روزانه حوزویان تبدیل شده است. برخی ساختار فعلی را کارآمدترین ساختار می‌دانند و پاره‌ای نیز چاره را در تحوّل می‌انگارند. گفتگوی «شبکه اجتهاد» با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا پیروزمند، قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی قم در رابطه با تناسب ساختار فعلی دانش اصول فقه …

فقه سیاسی شیعه باوجود رهاوردهای گران‌مایه در دوره معاصر همچون نظریه نفیس ولایت‌فقیه همچنان از برخی کاستی‌ها در رنج است و ساحت‌های نپیموده متعددی دارد که طبعاً این وضعیت زیربنایی تأثیر و نمود خود را در روبنای اداره جامعه و نظام به اشکال گوناگون نشان می‌دهد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در متن پیام تسلیت رهبرِ حکیم انقلاب برای مرحوم آیت‌الله هاشمی …

آن‌قدر حوزه در بحث روش شناسی ضعیف است که اگر کسی حرف شاذی بگوید، سریع به او اقبال می‌شود و او شاخص نوآوران حوزه می‌شود، حال آنکه صرف ارائه فتواهای شاذ ارزشی ندارد چون ممکن است اساساً برای برخی خروج از فقه را در پی داشته باشد. شبکه اجتهاد: تقسیم دست‌اندرکاران فقهی یا اظهار نظرکنندگان در فقه، دو آگاهی را …

التفات بر اقتضائات زمانه در فقه اسلامی، ذهن و ضمیر آیت‌الله هاشمی را به خود مشغول داشته بود. هاشمی با این نگاه به فقه بود که بر گوهر عقلانیت تأکید می‌کرد و دستاوردهای نوین را در اجتهاد نیز دخیل می‌دانست. شبکه اجتهاد: قبای سیاست چنان بر هاشمی رفسنجانی راست آمده بود که رویکردهای علمی و فقهی‌اش کمتر مورد توجه قرار …

 باید مصلحت- قبل از ورود به دلایل مصلحت- از نظر عقلانی و تحلیلی تشخیص داده شود و حتی تشخیص مصلحت یکی از اصول مهم اجتهادی است که می‌خواهد مکمل خاتمیت باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی طی گفتگویی، به جایگاه مصلحت در فقه و حقوق اسلامی همچنین جایگاه این نهاد در جامعه، ضرورتهای تشکیل مجمع تشخیص مصلحت وکارکرد …

بعد از انقلاب تصور می‌کردیم که جمهوری اسلامی نیازمند یک نظریه مستحکم در باب مشروعیت سیاسی است، البته این تحلیل درست بود؛ اما ما دو دهۀ اول انقلاب، وقتمان را مصروف تبیین مبنای این مشروعیت کردیم، ما نیازی نداشتیم این همه وقتمان را صرف این بحث کنیم؛ مثلاً خیال می‌کردیم اگر این نظریه را خوب تبیین نکنیم حکومت دینی در …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی اسکندری، استاد قدیمی سطوح عالی حوزه علمیه مشهد، چند سالی است به تدریس خارج فقه نیز می‏پردازد. سال‏ها حضور در درس اصول و فقه مرحوم آیت‌الله فلسفی و ارادت دیرینه به مرحوم سیّد محمود مجتهدی در کنار تبحّر در تاریخ و ادبیّات، وی را به فقه پژوهی ذوالفنون بدل کرده است. او اگرچه از ترویج …

باید گفت پس از شیخ نوعی امتناع معرفتی و عقیم شدن در بعضی از ابواب اصول، رخ داده است؛ مانند همان اتفاقی که پس از صدرالمتألهین در فلسفه روی داد. اگرچه بزرگانی مانند آخوند خراسانی، محقق اصفهانی و شهید صدر طی عمر پربرکتشان در حوزه علم اصول منشأ آثار بسیار مهمی شده‌اند، قله شیخ آن‌چنان بلند است که هر کوهنوردی …

اگر پسر مرجعی خصوصیاتی از لحاظ علمیت، تقوا، مدیر و مدبر بودن و سایر جهاتی که در کتب فقهی نوشته شده را داشته باشد به طبع به مقام مرجعیت هم می‌رسد همانگونه که در طول تاریخ سابقه داشته است مانند مرجعیت ملا مهدی نراقی و فرزندش ملا احمد نراقی که پسر از لحاظ فضل کمتر از پدر نبود و کتاب …

شبکه اجتهاد: متأسفانه عمده تلاش‌های پژوهشی و اجتهادی در حوزه پول و بانکداری اسلامی صرفاً معطوف به حل مسئله ربا – اعم از ربای قرضی و معاملی – بوده است. فراتر از این، مرور این پژوهش‌ها، خواننده را به این نتیجه می‌رساند که تصور محققان این عرصه بر این بوده که ریشه هرگونه معضل پولی و بانکی را باید در …

فقه ما وابسته به کلام است و کلام ما دچار بحران است تا کلام یعنی الهیات جامعه قرآنی، در مدرسه اهل بیت، تفسیر و بازتفسیر نشود، نمی‌تواند فقهی با‌هاضمۀ یک فقه نظام‌مند تولید کند. شبکه اجتهاد: در سال‌های اخیر شاهد ترمیم و پر کردن شکاف میان سنت و تجدد هستیم، اما مشکلی که در اینجا وجود دارد، تلاش‌ها در نقطۀ …

آیت‌الله میلانی یکی از استوانه‌های علم و سیاست در دوره پهلوی دوم است. از نقطه نظر علمی، دوران تحصیل و تدریس وی در نجف، تا زمان استقرار در مشهد و داشتن کرسی تدریس در سطح درجه یک، و تا پایان عمر، مرجع و معلمی مقبول و شناخته شده است. از نقطه نظر سیاسی، وی با کوله باری از تجربه‌های سیاسی …

آیت‌الله میلانی فرمودند من در این مدت که در مشهد بودم، سختی‌های بسیاری را تحمل کردم، تا به مقصود برسم که سربلندی روحانیت و حوزه علمیه خراسان است. ایشان هرگز در عصر خودش، شناخته نشد. آیت‌الله میلانی از کسانی بود که مقام ثبوت شان از مقام اثبات شان فزون تر است. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله وحید خراسانی به …

مرحوم آیت‌الله سیدمحمدهادی میلانی با تاسیس مدرسه‌های علمیه جدید در شهر مشهد، ثابت کرد که مرجع آینده نگری‌اند. بعد از وفات معظم‌له بود که مدرسه‌های علمیه و دارای برنامه، در حوزه علمیه تاسیس شد که هنوز هم ادامه دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی به مناسبت همایش نکوداشت مرحوم میلانی(ره) در گفتگویی به پرسش‌هایی در رابطه با …

اینجانب از اواخر دهه سی تا سال‌ها از دهه چهل در محضر حضرت استاد آیت‌الله میلانی (ره) تلمذ نمودم؛ ایشان صبح‌ها درس «اصول» را در منزل و شب‌ها درس «فقه» را در مسجد جامع گوهرشاد تدریس می‌نمود، گاهی در درس فقه به صورت کوتاه اشاره به قواعد اصولی می‌فرمود که برای ما بسیار جالب بود زیرا هم قاعده اصولی معرفی …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله ‌العظمی سید محمدهادی میلانی از فقهای عالی‌قدر و مراجع بزرگ شیعه بود که در حدود نیم‌قرن به تدریس فقه و اصول پرداخت و در ۲۰ سال آخر عمر خود در مشهد اقامت نمود و ضمن تدریس خارج فقه و اصول، فضلای بسیاری را تربیت نمود. دوران کودکی و نوجوانی آیت‌الله میلانی در شب هفتم محرم سال ۱۳۱۳ …

از ابتدای تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی که به امر مبارک حضرت آیت‌الله خامنه‌ای انجام شد، افتخار داشتم به مدت ده سال به عنوان دستیار ارشد و مشاور نخستین دبیرکل این مجموعه در خدمت حضرت آ‌یت‌الله واعظ زاده خراسانی (رضوان‌الله‌تعالی‌علیه) باشم. ایشان شخصیتی نام آشنا و معروف در جهان اسلام بود و همه برای دانش ایشان در عرصه‌های مختلف …

اگر ما ایرانی‌ها یا شیعه بتوانیم حساسیتهای یک ارتباط و گفت‌وگو را رعایت کنیم و گام‌های اساسی‌تر و مهمتری هم برداریم، قطعاً وحدت اسلامی وضع بهتری خواهد داشت. الازهر موانع و مشکلاتی دارد، دغدغه‌هایی دارد و گاهی القائاتی به آنجا شده است باید مراجع هم پای کار بیایند چون نگاه آنها به قم و نجف است. به گزارش شبکه اجتهاد، …

مرحوم واعظ زاده خراسانی بر اندیشه‌های آیت‌الله العظمی بروجردی متمرکز بود؛ وی در این چارچوب، به مهارت‌ها و خطوطی دست یافت که در آثار خود آن‌ها را منعکس کرده است. شبکه اجتهاد: خطوطی که مرحوم واعظ زاده در مدرسه آیت‌الله بروجردی آموخت و آن‌ها را پی گرفت، چهار خط فکری است که عبارتند از: “شناخت مختصات فقه تفریع و فقه …

رئیس دانشکده مذاهب اسلامی دانشگاه ادیان قم گفت: آسیبی که وجود دارد، جهل نسبت به اهل سنت است. همچنین در فضای تقریب متاسفانه بشدت سیاست‌ زده هستیم. به گزارش شبکه جتهاد؛ شاید آنچه ضمن برگزاری همه ساله کنفرانس وحدت و حواشی مربوط به آن مورد غفلت قرار می‌گیرد آسیب شناسی عملکرد تقریبی دستگاه‌‌های نظام است. عملکردی که باید مورد ارزیابی …

الویری، عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم گفت: واکنش سریع، صریح و قاطع در برابر رفتارهای خام تفرقه انگیز و برخورد با عوامل آن می‌تواند به تحقق راهکار وحدت اسلامی کمک کند. به گزارش شبکه اجتهاد، هفته وحدت و برگزاری اجلاس سالانه وحدت اسلامی بهانه‌ای است که به بازخوانی موضوع وحدت و بررسی موانع ایجاد وحدت اسلامی بپردازیم. در این مجال …

باید اندیشید ما چگونه باید با اهل سنت تعایش علمی داشته باشیم تا خود را به آنها معرفی کرده و در این اوضاع وانفسا که غول سیاست سایه بر تاریخ تمدن شیعی انداخته و اهل سنت ما را به عنوان شیعهٔ صفوی و حزب سیاسی می‌شناسند. شبکه اجتهاد: مدتی قبل در محضر حضرت آیت‌الله سیستانی ـ دام ظلّه ـ صحبت …

طراحی و پیشنهاد راه‌حل برای معضلات پیچیده جهان اسلام تنها از رهگذر گفتگوهای اسلامی در چنین کنفرانس‌هایی مقدور و نافذ است اما به‌شرط التزام تام به تمام ضوابط علمی وگرنه دائماً شاهد خروجی‌های کم بهاء و غیرمؤثر خواهیم بود که ممکن است به‌مرور اعتماد خود شرکت‌کنندگان و علاقه‌مندان به آن را از دست بدهد شبکه اجتهاد: بهمن دهستانی پژوهشگر فقه …

شبکه اجتهاد: مدتی است پژوهشگر محترم جناب آقای اکبرنژاد برنامه‌ها و سخنرانی‌های تبلیغی و آتشینی را نسبت به زوائد علم اصول و شورش بر اساتید این علم و موضوعات و فضای موجود درس‌های خارج اصول مصروف داشته‌اند. کسانی که مانند ایشان به تحول علم اصول باور دارند و گاه اعتراض ایشان به خود رنگ شورش می‌گیرد و نیز کسانی که …

انقلاب اسلامی، انقلابی نیست که در فکر ترویج یا حمایت از خصوص شیعه باشد. این منطق روشن ایران است که به نفع مردم منطقه و مظلومان تمام می‌شود، نه به نفع شیعه یا هر جریان و مذهب دیگری. هرکسی در هرجا مظلوم باشد، ما از او حمایت می‌کنیم. شبکه اجتهاد: وحدت امت اسلامی اگرچه از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، همواره …

مفهوم وحدت در جهان اسلام به بازاندیشی نیاز دارد و راه طی‌شده را باید سنجید، گزارش‌های تاریخی نشان می‌دهد که بسیاری از خشونت‌طلبان در جهان اسلام خشونت را با تکیه بر ضرورت وحدت آغاز کرده‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن پیش رو، بخشی از سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر داود فیرحی، استاد دانشگاه و پژوهشگر علوم سیاسی و اندیشه سیاسی اسلام …

شبکه اجتهاد: جریان تقریب، مدافعان و مخالفانی جدی در ایران کنونی دارد. مدافعان تقریب بیشتر در بدنه‌ی حاکمیت یا طرفداران حاکمیت هستند و مخالفان تقریب، بیشتر در بدنه‌ی حوزه. چرایی این حالت در ادامه تبیین می شود. ۱- برای تقریب بین مذاهب راهکارهای متفاوتی ارائه شده است. از راهکارهای حداقلی همچون «همزیستی» که پذیرش زندگی در کنار هم را توصیه …

شبکه اجتهاد: آیۀالله شبیری زنجانی، بنا به مشی مکتب قم، آن‌چنان به اصول فقه اهمیّت نمی‌دهد. به باور وی، اصول فقه ملغمه‌ای از بحث‌های بی ثمره، کم ثمره و دعواهای فلسفی و کلامی است که بحث‌های پرثمر، به‌سختی خود را در میان این‌همه جای داده‌اند. همین عقیده باعث شده بود که در طول چند دهه تدریس خارج فقه، تنها چند سال …