پژوهشگر فقه حوزه علمیه قم گفت: باید عاشورا را از منظر کتاب معتبری مانند کاملالزیارت بخوانیم و اساسا تحلیل فقهی بدون آن درست نیست. اگر بپذیریم که این واقعه هویت بسطیافته تاریخی دارد علاوه بر اینکه خود عاشورا را از منظر برخی کتب مانند کاملالزیارات تحلیل خواهیم کرد باز نیاز به هویت و فلسفه تاریخ داریم یعنی موتور محرکه تاریخ …
Read More »آخرین اخبار
«شکّ» و «مرگ ارادهها» زمینههای واقعۀ عاشورا
شبکه اجتهاد: ذهنیت عمومی مسلمانان ـ به استثنای شام ـ در آغاز، اختلاف میان علی و معاویه را چنین تفسیر میکرد که اختلافی است میان خط خلافت درستکار، و کسی که میکوشد از این خلافت درستکار سرپیچی کند. آنان به علی علیه السلام به طور کلی چنین مینگریستند که ایشان همان خلیفه درستکار است که میخواهد از اسلام و خط …
Read More »نقد تحلیل احمد قابل از واقعه عاشوراء/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: از مرحوم احمد قابل یک فایل ویدئویی هست که در آن تحلیل تازهای از واقعه عاشوراء به دست میدهد. بن مایه آن تحلیل نادرست که از سوی برخی دیگر از نمایندگان روشنفکری دینی هم در این سالها مطرح شده به روایتی برمیگردد که ساخته و پرداخته جناح اموی در میان محدثان است. از مطالب نادرستی که بسیار در …
Read More »قیام عاشورا؛ الگویی برای آینده/ محسن مهاجرنیا
شبکه اجتهاد: قیام امام حسین(ع) به الگویی تاریخی تبدیل شده که پس از ۱۴۰۰ سال همچنان تثبیتشده در تاریخ باقی مانده و به سرمشقی برای دیگر قیامها تبدیل شده است. امام حسین(ع) برای مقابله با حاکم جور دست به قیام زدند. قیام عاشورا را نباید منحصر به زمان خود دانست بلکه الگویی برای همه زمانهاست. برخی معتقدند قیام عاشورا صرفاً …
Read More »رکن بودن شعائر و معنای آن
استاد محمد سند با بیان اینکه شعائر دینی اعلام و اعلانِ است و فرهنگ دینی را نشان میدهد و آن را تبلیغ میکند و محیطی دینی و فرهنگی پدید میآورد و از این حیث، با غضّنظر از موضوع و متعلق، از ارکان دین محسوب میشود، اظهار کرد: شعائر دینی، معارف دینی و فرهنگ دینی را به دیگران مینمایاند و از …
Read More »خطابه در مجالس عزا به حاشیه رفته است/ مگر ما دنبال گریاندن دیگران هستیم؟/ روضهخوان باید مستندخوان باشند
استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: در مجالس امروزی خطابه و وعظ حرف اول را نمیزند، بلکه منبری را میآورند تا مجلس را آماده کند و سپس مداحی و سینهزنی آغاز میشود. البته در این میان برخی منبرها حاوی خرافات، مطالب ساختگی و عوامفریبانه است. به گزارش شبکه اجتهاد، در دو دهه اخیر شیوه و روند برگزاری مجالس حسینی دچار …
Read More »تفاوت نظر شیعه و سنی در جواز قیام امام حسین(ع) علیه حاکم جائر
استاد مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) با بیان اینکه آیا قیام علیه حاکم جائر مجاز است یا خیر و میتوان برای جواز آن به قیام عاشورا تمسک کنیم، گفت: امام(ره) در آن شرایط جایز نمیدیدند؛ آیا ایشان قیام امام حسین(ع) را استثنایی میدیدند که جواز ندادند؟ امام الگوی مشارکت مردم را پی گرفتند و آن را موفقتر میدیدند. بنابراین …
Read More »۲۰ کتاب خوب برای عاشورا شناسی
کتابِ خوب دربارۀ قیام عاشورا فراوان است. اما همین کثرت، انتخاب را سخت کرده است. از طرفی قیام عاشورا یک پدیدهی یکبُعدی نبود؛ بلکه ابعاد مختلفی دارد که برای شناخت جامع قیام، باید آنها را شناخت. بنابراین کتابها را ذیل شش بُعد مهمّ دستهبندی کرده و دربارۀ هر یک توضیح مختصری داده شده است: ۱. فقهِ عاشورایی ۲. تاریخ و …
Read More »ایران، سرزمین زیستِ عفیفانه/ محمدرضا قائمینیک
شبکه اجتهاد: ماجراهای حداقل دو سال گذشته بهخوبی نشان میدهد که نهادهای مختلف جمهوری اسلامی، مخصوصاً نهادهای فرهنگیِ آن در حوزۀ حجاب، دچار کاستیهای فراوانی هستند. جمهوری اسلامی از یک سو، بهدلیل گرهخوردنِ حجاب شرعی با احکام شریعت اسلام و پذیرفتنِ اسلامی سیاسی و آموزۀ امر بهمعروف و نهی از منکر و بهتبع، قانونیبودنِ حجاب شرعی در ایران، نمیتواند از …
Read More »عاشورا و امروز ما
شبکه اجتهاد: پرسش این است ما چه نیازی به عاشورا و گرامی داشتن و یادآوری آن داریم؟ امام به معنای شاقول و معیار است. امام حسین (ع) در نامه به معاویه مینویسد: آنچه معاویه میگوید انکار رسالت و نبوت همه پیامبران است و شهادت میدهم که رسول الله، پیامبر، امام و اسوه هستند. سیدالشهدا (ع) درباره خود میفرماید: من امام …
Read More »نتیجه انتخابات و الهیات تغییرات اجتماعی/ محسن الویری
شبکه اجتهاد: درباره تغییرات اجتماعی که یکی از مهمترین مباحث دانش جامعهشناسی و سطحی از آن موضوع دانش فلسفه نظری تاریخ است، انبوهی از آیات قران و روایات وجود دارد. بازخوانی این بحث علمی با دخالت دادن مضامین و رویکرد برگرفته از متون دینی خوانشی نو به دست میدهد که میتوانیم آن را “الهیات تغییرات اجتماعی بنامیم. شش نکتهای که …
Read More »نقش گستره شریعت در ترابط میان اجتهاد و علوم انسانی اسلامی
استاد علیدوست معتقد است اگر بخواهیم در خصوص نقش فقه در توسعه علوم انسانی چه ترابط اینها صحبت کنیم باید موضع خودمان را در گستره شریعت مشخص کنیم. اگر مباحث مدیرت، اجتماع، فرهنگ و خانواده را از حوزه شریعت خارج دانستیم در این صورت از حوزه فقه خارج و در نتیحه از حوزه اجتهاد خارج میشود. شبکه اجتهاد: دو عنوان …
Read More »حوزه علمیه هنوز به حکومت نرسیده است!/ یحیی عبدالهی
شبکه اجتهاد: در این انتخابات، حوزه علمیه همه توان خود را بسیج کرد تا مردم را به انتخاب درست برساند، همه علما، سخنرانان، نهادهای دینی پشت سر کاندیدای ارزشی قرار گرفتند اما کاندیدای رقیب که نه برنامه خاصی داشت، نه جاذبهای، نه کارنامهای، نه بیانی و با وجود نقطه ضعفهای آشکار با فاصله قابل توجهای پیروز شد و ریاست جمهوری …
Read More »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه محرم ۱۴۴۶ قمری در ایران
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …
Read More »عدم شرکت در انتخابات صحیح نیست/ بدخواهان مایل نیستند حکومت دینی بر این کشور حاکم باشد/ مردم لازم است در انتخابات شرکت کنند
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان تاکید کرد: به هر نحوی که ممکن است باید تلاش کرد که عزت نظام و انقلاب در دنیا بیشتر شود و همین حضور در انتخابات موجب عزت و سربلندی جمهوری اسلامی خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله مهدی مروارید، در آستانه دومین دوره انتخابات ریاست جمهوری، به تبیین ضرورت شرکت در انتخابات پرداخت …
Read More »پیام چهار مرجع تقلید در خصوص دور دوم انتخابات
مراجع عظام تقلید حضرات آیات ناصر مکارم شیرازی، حسین نوری همدانی، عبدالله جوادی آملی و جعفر سبحانی در پیامهایی جداگانه، از مردم ایران اسلامی خواستند در مرحله دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، پر شورتر پای صندوقهای رای حاضر شوند و کار نیمه تمام را تمام، و وظیفۀ شرعی و اجتماعی خود را در تعیین سرنوشت و آیندۀ جامعه ادا …
Read More »دین و تکنولوژی/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: دین با شگفتیهایی مواجه است، همانطور که در قرآن کریم آمده است: «فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ». اگر اصحاب دین از فناوری به شکل علمی، عمیق و معاصر بهرهبرداری کنند، فرآیند شگفتزدگی کفر در این عصر بهطور عمیقتر و گستردهتری انجام خواهد شد. فناوری که گاهی به عنوان تهدیدی برای دین در نظر گرفته میشود، در واقع ابزاری قدرتمند و …
Read More »زندگی پسندیده همسران قاعده وجوب معاشرت به معروف
کتاب «زندگی پسندیده همسران، قاعده وجوب معاشرت به معروف» تالیف دکتر بیبی رحیمه ابراهیمی استادیار گروه فقه دانشگاه شهید مطهری از سوی انتشارات بنیاد پژوهشهای اسلامی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این نوشته تلاش شده است با اهتمام بر شیوهی اهل بیت (علیهمالسلام) مبنی بر قاعدهنگرى و کلنگرى، در جهت تکامل مباحث فقهی خانواده گامی …
Read More »اغتنام فرصت؛ کتابخانههای شیعه و دیپلماسی فرهنگی با عربستان سعودی/ علی راد
شبکه اجتهاد: سفیر عربستان سعودی شنبه نهم تیرماه ۱۴۰۳ از کتابخانه تخصصی علوم حدیث قم بازدید نمود؛ در روند این بازدید سفیر عربستان از پیشینه، ساختار، رویکرد و ظرفیتهای این کتابخانه در موضوع کتاب حدیث (به ویژه اهتمام این کتابخانه به پژوهشهای حدیثی اهل سنّت) آشنا گردید که در نوع خود کم نظیر است. ضمن سپاس از حجتالاسلام والمسلمین معراجی، …
Read More »کرامت طبیعی انسان مبنای حق تعیین سرنوشت
حجتالاسلام سید جواد ورعی، عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه معتقد است به طور کلی تحمیل اراده هر انسانی بر انسانهای دیگر، با کرامت انسان سازگاری ندارد و نمونههای فراوانی در آیات و روایات میتوانیم به عنوان مستند این مسئله مطرح کنیم. اینکه فقها اصلی را تاسیس کردهاند به نام «اصل عدم ولایت»، گویای همین واقعیت باشد. گفتهاند: اصل …
Read More »بررسی موانع و راهکارهای ارتقای مشارکت سیاسی/ علی آقاجانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: مشارکت سیاسی یکی از بنیادهای مهم سلامت اجتماعی و سیاسی جامعه قلمداد میشود و سرمایه اجتماعی عظیمی تلقی میگردد. از سوی دیگر افزایش مشارکت سیاسی از جمله الزامات سیاست در جهان جدید است. توسعه کمی و کیفی ابزارهای ارتباط جمعی بر آگاهیهای شهروندی افزوده است و افزایش دانش و آگاهی بر مطالبات مشارکت سیاسی تأثیر جدی گذاشته …
Read More »دولت پژوهی در جهان اسلام
تحلیل ماهیت دولت پیامبر (ص) اهمیت زیادی برای نواندیشی دینی، تجدد سیاسی و اصلاح نهاد دولت در ایران و دیگر جوامع اسلامی دارد، اما اکثر دولتپژوهیها در جهان اسلام، بیآنکه به سیرهٔ حکمرانی پیامبر اکرم (ص) توجه نمایند، به سنّت خلفای راشدین و یا اندیشههای کلامی شیعه ارجاع میدهند و ماجرای سقیفه و سنّت سیاسی مبتنی بر این واقعه را …
Read More »انتخابات و تکلیف مدنی؛ مردم در شکلگیری «دولت مقتدر» چه سهم و نقشی دارند؟/ نجمه کیخا
شبکه اجتهاد: از تمایزات بسیار مهم دیدگاههای شهید بهشتی با غالب اسلامگرایان این است که وی ضمن تأکید بر اجرایی شدن قوانین اسلام در جامعه، همزمان دغدغه حفظ «آزادی» و «اختیار» انسان را نیز دارد. او همانگونه که همچون امام خمینی(ره) و استاد مطهری و دیگر رهبران فکری زمانه، اسلام را دینی جامع و «دین» و «سیاست» را همگام هم …
Read More »جایگاه برگه رأی در اسلام سیاسی؛ یک شهادت فقهی عادلانه یا یک برگهٔ سفید معمولی؟
پدر معنوی فقید اخوان المسلمین «یوسف القرضاوی» در یکی از آثار خویش به جایگاه برگه رأی در اسلام سیاسی پرداخته است و نظرات جالبی ارائه کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، یوسف القرضاوی در کتاب «من فقه الدوله فی الاسلام» به مسئله جایگاه برگه رأی در اسلام سیاسی پرداخته و آورده است: وقتی که در سیستم برگزاری انتخابات و مشارکت …
Read More »حقوق مخالفان در فقه سیاسی
کتاب «حقوق مخالفان در فقه سیاسی با تأکید بر سیره حکومتی امیرالمؤمنین علی(ع)» به قلم حجتالاسلام میلاد مرادی، پژوهشگر حوزه و دانشگاه به همت انتشارات دانشوران معاصر منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نویسنده این کتاب را در چهار فصل به رشته تحریر درآورده است. فصل اول با عنوان کلیات و مفاهیم، فصل دوم گونهشناسی مخالفان حکومتی، فصل سوم حقوق …
Read More »غفلت از مبنا و جفای قلم/ محمد متقیان تبریزی
شبکه اجتهاد: جناب آقای مرتضی جوادی آملی، در بیانیه حمایت از یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری، نکاتی را نیز در نسبت با «حکومت اسلامی» بیان داشته که، نه تنها خالی از اشکال نبوده، بلکه کاملاً مخالف تفکرات والد ایشان، حضرت آیتالله جوادی آملی میباشد. در دو بخش به بیانیه ایشان پاسخ داده میشود. بخش اول: ولایت عامه فقیه، رأی غالب …
Read More »حق و تکلیف؛ وجه تمایز انتخابات در نظام اسلامی/ رهبری صاحب نظر و سلیقه هستند، اما هیچگاه سلیقه خود را اعمال نمیکنند
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه وجه تمایز نظام اسلامی نسبت به نظامهای دیگر در بحث تکلیفمحوری است، گفت: در نظام مردمسالار، مردم تنها صاحب حق هستند، اما در نظام مردمسالاری دینی، مردم هم صاحب حق و هم صاحب تکلیف هستند، یعنی نمیتوانند نسبت به سرنوشت خود بیتفاوت باشند و بهگونهای رفتار کنند که یک …
Read More »مکاسب محرمه یک فقه الدوله جدید است
استاد حوزه علمیه نجف در نشستی بیان کرد: مکاسب محرمه به زبان سنتی بیان شده و در حقیقت یک فقه الدوله جدید است. در بحث مکاسب بیان کردیم شارع یک قواعدی را برای عقلا تعیین کرده مانند اوفوا بالعقود، تجاره عن تراض و … اینها خط قرمزهای شارع است، مثلا برای بعضی اجناس مانند نفت در معامله باید قیمت به …
Read More »«روحانیت یا طبقه روحانیت!» امام خمینی، کدامیک را از مناصب قدرت منع کردند؟/ محمدصابر صادقی
اختصاصی شبکه اجتهاد: سالهاست که طیف سنتی حوزوی در پی بیرون کشیدن پای حوزه و روحانیت از امر سیاسی و حکومت است. این طیف در لایه معتقدین به نظام و امام و آقا نیز مبتنی بر چند گزاره از امام راحل در پی اثبات نظریه خویش است و آرزو میکند که هیچ چیزی از سیاست و حکومت به پای حوزه …
Read More »رویکردهای جریانشناختی حدیثی در صد سال اخیر حوزه علمیه قم
رویکردهای حدیثی و نحوه تعامل علما و بزرگان با حدیث سبب شده است که آثار گوناگونی نگاشته شود و موضوعات مختلفی در این زمینه بحث شود. در سده اخیر یعنی از ابتدای باز تاسیس حوزه علمیه قم توسط مرحوم آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی جریانهای حدیثی مختلفی صورت گرفته و تاکنون نیز این رویکردها و جریانها ادامه داشته است. …
Read More »