استاد خالد غفوری کارگاه روش استناددهی به کتاب را در مدرسه تخصصی فقه امام_خمینی (ره) ارائه نمود و نحوه استدلال به کتاب در مباحث نو ظهور را بیان داشت. برخی مطالب مطرحشده بهقرار زیر است: ابتدا باید سؤالاتی که در مورد محیط زیست است را بیان کنیم. سؤالاتی از این قبیل که آیا تخریب محیط زیست حرام است؟ جلوگیری از تخریب آن واجب است؟ حفظ آن بر عهده کیست؟ در صورت تخریب آیا ضمان دارد؟ صرف تخریب محیط زیست انسان حرام است یا مطلق جانداران؟ تخریب بهصورت تدریجی حرام است یا دفعی؟ در تزاحم بین حفظ محیطزیست و حفظ انسانها …
Read More »اصطلاح مانند واحد پولی است/ عنوان سازی موردپسند نیست
آفاق فقه پژوهی در مدرسه تخصصی فقه امام خمینی (ره) قم توسط استاد خالد غفوری ارائه شد. برخی از مطالب مطرحشده بهقرار زیر است: در مقدمه مباحث فقه مضاف این نکته ازنظر گذشت که معنای اصطلاحی معنایی دایر میان اهل آن فن است و باید طبق معروف و متعارف مشی کرد لذا تعاریف غیر مصطلح در این عرصه موردپسند نیست. بحث لغوی در این خصوص ارزشی ندارد و مهم ماهیت آن است و این نکته که ترکیب فقه مضاف اضافی باشد یا وصفی، مانند فقه اقتصادی و فقه فرهنگی تفاوتی نمیکند؛ مگر اینکه بعداً اصطلاحی خاص شود. گاهی فقه به …
Read More »لحاظ عدم لغویت بهمانند لاحرج و لاضرر در استنباط
کارگاه روش استناددهی به منابع با ارائه استاد ایازی در مرکز تخصصی آخوند خراسانی (ره) مشهد برگزار شد. برخی مطالب مطرحشده در این گفتار بهقرار زیر است: برای ارائه شیوه استناددهی به منابع ابتدا میباید اقوال مطرح در حجیت منابع، خصوصاً قرآن را بررسی کرده و مبنای خود را در آن مشخص نماییم تا استناددهی بر اساس مبنای مختار صورت گیرد. دو نظر حجیت مستقله قرآن و عدم حجیت مستقله قرآن نظرات به تمام مخالف در مورد حجیت قرآن است. نظر سوم اما که نظر غالب فقها است، آن است که در رأی خود قائل به حجیت ظواهر هستند لکن …
Read More »چالشهای تعامل با کفار در فقه سنتی!
درصدد بیان چالشهای تعامل با کفار در فقه شیعی هستیم. بحث از چالشهای فقهی گاهی در مورد خود مسئله است و گاهی در مورد حل مسئله است. عرض بنده در مورد خود مسئله است و به دلیل کمبود وقت به راهکارها در این نمیپردازیم. اول: طهارت کفار. اگر کافر غیر کتابی باشد نظر غالب فقها بر این است که نجس است. همچنین در مورد کافر کتابی، برخی از فقها، حکم به نجاست دادهاند. زندگی کردن در میان این افراد بسیار دشوار خواهد بود. دوم: هتک کافر. کافر به دو قسم حربی و غیر حربی تقسیمشده است. کافر حربی یعنی کسی …
Read More »جایگاه مقاصد الشریعت در فقه شیعی
حجتالاسلام علیاکبریان به بیان جایگاه فقه مقاصد الشریعت در استدلالهای فقهی پرداخت و یادآور شد: زمانی که از چالشهای فقه سخن میگوییم؛ یعنی هم به قواعد استنباطی در فقه نظر داریم و هم با مشکلهایی که فقه را درگیر کرده است مواجه هستیم. وی یکی از چالشهایی که فقه پس از انقلاب با آن مواجه شده است را چالش ناکارآمدی احکام شریعت دانست و افزود: حتی برخی از متصدیان قانونگذاری به ناکارآمدی برخی احکام شرعی اذعان کردند؛ بهعنوانمثال شورای نگهبان پیش از آنکه مجمع تشخیص مصلحت نظام تشکیل شود با مسئله تعزیر با تازیانه مواجه شدند که امروزه نمیتوان همه …
Read More »زن بهمانند مستأجر در فقه سنتی!
استاد مهدی مهریزی ضمن اشاره به برخی از چالشهای فقه موجود، آنها را به دودسته کهن و مدرن تقسیم نمود و بیان داشت: از جمله چالش های کهن حکم مرتد است که با ارتداد، حکم به اعدام داده میشود و این با آزادی عقیده سازگاری ندارد یا نجاست کافر که همه درب ها رو به سوی او میبندیم در عین اینکه میخواهیم او را به اسلام دعوت کنیم. وی با اشاره به چالش حقوق زنان در فقه یادآور شد: صاحب جواهر در مورد کسی که میخواهد پرستاری را برای فرزند خود استخدام کند، میفرماید: ازآنجاکه باید پرستار امین باشد پس …
Read More »باوجود اطلاق حرمت ربا چگونه انتظار فعالیت اقتصادی از بانک داریم؟
حجتالاسلام مصطفی دُرّی با اشاره به چالشهای قائلین به مکتب نص گرایی در مواجهه با احکام فقهی گفت: این چالشی است که امروز با تشکیل حکومت اسلامی عیان شده درحالیکه قرنهاست با آن مواجه بودهایم. وی افزود: مثلاً در بحث اینکه کافر کیست؟ ما کافر را به دو کافر حربی و ذمی تقسیم کردهایم ولی بر اساس اعتقاد نصگرایان، تصور غلط این است که کافر حربی، کافری است که در جنگ با مسلمین است درحالیکه کافر حربی کافری است که در ذمه مسلمین نباشند و به آنان جزیه ندهند. استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم ادامه داد: اگر ما در …
Read More »روایات نمیتوانند دلالات قرآنی را پوشش دهند
حجتالاسلام شیخ خالد غفوری بابیان اینکه قرآن کریم از مهمترین منابع فقه است، عنوان کرد: قرآن در ذهن همه ما جایگاه والا و روشنی دارد و درگیریهای طویل و عریض میان اخباریون و اصولیون در طول تاریخ، در مورد روایات و قرآن، بیانگر جایگاه قرآن کریم است. استاد و محقق حوزه علمیه در ادامه افزود: اکنون اصول رایج و حاکم بر حوزه، حجیت ظواهر قرآن کریم در بعد نظری است، اما در بعد استنباطی و اجتهادی آیا قرآن جایگاه ویژه خود را دارد؟ وی با اشاره به ظرفیت دلالی بینظیر قرآن در عرصه اجتهاد و استنباط بیان داشت: آیات قرآن …
Read More »فعالیت پژوهشی مرد میدان و علاقه میخواهد/ عدم استقبال و تقاضای مردم، موجب کاهش تولید و عرضه پژوهش در حوزه شده است.
حجتالاسلام دکتر شمس الله مریجی رئیس دانشگاه باقرالعلوم (ع) و از اساتید طرح ملی مشق اجتهاد در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری رسا با اشاره به کم رغبتی طلاب نسبت به فعالیتهای پژوهشی، امر پژوهش در هرجایی را کاری سخت دانست و گفت: متأسفانه بدان جهت که سختکوش کم داریم و کار سخت را سختکوشان انجام میدهند، پژوهش در حوزه حالت فزایندهای ندارد. بخشهایی از صحبتهای وی به قرار زیر است: انسان یک موجود جستجوگر است؛ یعنی از کودکی این جستجوگری و پرسش گری در ذات اوست و این قدم اول پژوهش هست که در همه انسانها بهصورت فطری یافت میشود. …
Read More »از چالشهای حکم عدم وجوب وفای به وعد تا چند وجهی بودنِ مسائل مستحدثه
اختتامیه مدرسه سوم از مشق اجتهاد با حضور اساتید معزز؛ حججاسلام سید منذر حکیم، خالد غفوری و مجتبی الهی خراسانی در مدرسه عالی فقهی دارالهدی قم برگزار شد. در این نشست تخصصی، هریک از اساتید یکی از چالشهای فقه در دنیای معاصر را مطرح کردند و پس از آن، به پرسشهای پژوهشگران پاسخ گفتند. حکم عدم وجوب وفای به وعد، موجب عقب ماندگی جوامع شده است حجتالاسلام سید منذر حکیم از چالشهای استحباب وفای به عهد و عدم وجوب آن سخن گفت و ضمن بیان خاطرهای از عدم وفای به عهد و تأثیر فراوان آن در زندگی افراد، اظهار کرد: …
Read More »مهمترین مشکل فقه پژوهی: فقر پرسش و فقر مسئله به دلیل عدم ارتباط با مردم/ فقه، عهدهدار همه مدلهای تغییر جامعه!
حجتالاسلام دری، در افتتاحیه مدرسه ششم طرح ملی مشق اجتهاد که در مؤسسه عالی کریمه اهل بیت (س) قم برگزار میشود، ضمن اشاره به شرکت تنها ۲۰۰ طلبه از میان ۲۰۰ هزار طلبه حوزههای علمیه سراسر کشور در این طرح ملی، یادآور شد: دانشپژوهان شرکتکننده در این دوره میباید بعد اتمام کارگاهها، در بازه زمانی سهماهه، مقاله خود را نوشته و به دبیرخانه طرح ارائه نمایند. وی خروجی مشق اجتهاد را دو مورد عنوان کرد و بیان داشت: نخست مقالهای است که هر پژوهشگر میباید به کمک طرح نامه تفصیلی که در طی دوره به دست میآید، بدان قلم زند. …
Read More »کف پژوهش، فقه و سقف آن، اخلاق است/ برگزاری همایشی در چین با موضوع توالتهای عمومی!
چهارمین روز از سلسله کارگاههای مشق اجتهاد در مؤسسه عالی فقهی دارالهدی قم، با عنوان «محور مختص مقاله» و با ارائه استاد حکمت نیا برگزار شد. استاد حکمت نیا در ابتدای این روز، ضمن پرداخت به نحوه مسئله یابی در مقاله، به یافتن مسئله پژوهشی با دقت در هر کنش و واکنش اشاره کرد و افزود: اینگونه است که پژوهشگر، نسبت به هر مسئله در اطراف خود دغدغه مند شده، بدان واکنش نشان داده و قلم میزند؛ مثلاً میتوان در مورد نحوه نشستن در کلاس جهت آموزش، دور نشینی یا وسط نشینی و تأثیر بیشتر هرکدام در فزایندگی آموزش نوشت. …
Read More »باید تجربههای پژوهشی ساده با پذیرش امکان خطای طلاب فراهم شود
حجت الاسلام علیرضا پیروزمند عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم و از اساتید طرح ملی “روشمند سازی تحقیقات علوم اسلامی” در قالب کارگاههای #مشق_اجتهاد، در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا به بیان اهمیت فقه پژوهی در حوزه های علمیه اشاره کرد و گفت: بخش عمدهای از پژوهشهای فقهی در وضعیت موجود حوزههای علمیه، در قالب درسهای خارج و شاگرد پروریهایی که در دروس خارج اتفاق میافتد که این روش کافی نیست. بخشهایی از این گفت وگو را در ادامه میخوانیم. اگر علوم اسلامی را مجموعهای از علوم که عمدتاً در حوزههای علمیه تدریس و تدرس میشود، قلمداد کنیم، …
Read More »میزگرد چالشهای فقه در دنیای معاصر
آخرین روز نوبت اول طرح ملی روشمند سازی تحقیقات علوم اسلامی با عنوان «مشق اجتهاد» در مدرسه علمیه سعادت مشهد، با برگزاری میزگرد “چالشهای فقه در دنیای معاصر” همراه بود. در این جلسه که با حضور طلاب دو کارگاه مدرسه علمیه آیتاللهالعظمی خویی(ره) و مدرسه علمیه سعادت برگزار شد، سید محمدعلی ایازی (استاد حوزه و دانشگاه)، علیاکبر نوایی (مدیر دفتر نخبگان و استعدادهای برتر) و کاظم قاضیزاده (استاد حوزه و دانشگاه و رئیس مؤسسه فهیم) به بیان چالشها و کمبودهای فقه در دنیای معاصر پرداختند. در ابتدای این نشست حجتالاسلام مصطفی دُرّی از همه مسئولین و برگزارکنندگان این دوره تشکر …
Read More »تقسیمی بدیع از دانش فقه: فقه اشیاء، پدیدهها، مؤسسات و ساحتها!
️در روز اول برگزاری مشق اجتهاد در مشهد مقدس، دو جلسه “آفاق فقه پژوهی” و دو جلسه “فقه و محور مختص مقاله”، توسط حجتالاسلاموالمسلمین احمد مبلغی، بهصورت مشترک میان طلاب دو دوره کارگاه مدرسه علمیه سعادت و مدرسه علمیه آیتالله خویی ره برگزار شد. در ذیل، خلاصهای از مباحث استاد مبلغی از نگاه شما میگذرد. ? بین ساختار و محتوای فقه تفاوت وجود دارد. منبع محتوای فقه، کتاب، سنت، عقل و عرف است که مشخص و معین هستند اما ساختار فقه، متناسب با زمان و مکان، قابلتغییر و تبدل است. ساختار فقه موجود الهام گرفته از اهل سنت است و …
Read More »