اجتهاد و اصول فقه

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش نسخه‌­ای از میراث موجود در یمن، توجه نگارنده را به خود جلب نمود. این نسخه دربردارندۀ حکمت­‌های زیبایی از امیرالمؤمنین علی (علیه الصلاه و السلام) بود؛ گویی بخش تازه‌­ای از حکمت‌­های نهج البلاغه یافت شده است.[۱] با دیدن این اثر ارزشمند، به تصحیح و تحقیق این اثر منحصر به فرد پرداخته شد و به یاری …

شبکه اجتهاد: تا کنون شاهد خوانش‌های گوناگونی از غدیر بوده‌ایم: خوانش تاریخی، خوانش کلامی، خوانش ادبی و خوانش فقهی و مناسکی؛ خوانش تاریخی: که رایجترین خوانش از غدیر است و هدف آن کند و کاو در باره هر چیزی است که برای به دست دادن یک روایت قابل اعتماد از این رویداد به کار آید. پژوهش در باره مکان دقیق …

کتاب «حرمت اهانت به مقدسات» تألیف حجت‌الاسلام والمسلمین سید مجتبی نورمفیدی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رئیس مؤسسه دارالمعرفه قم از سوی انتشارات مؤسسه بوستان کتاب در ۱۵۲ صفحه در قطع رقعی منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در دین اسلام و سایر ادیان الهی و تمدنهای بشری اهانت به مقدسات امری مذموم و مستوجب عقوبت …

چهارمین نشست از سلسله نشستهای مبانی کلامی علم اصول با موضوع «جایگاه و تأثیرگذاری صفات الهی در اصول فقه» با حضور و ارائه استاد شیخ محمد سند در موسسه پژوهشی دانشوران مشهد برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه نجف اشرف در این نشست گفت: بسیاری از مباحث علم اصول متاثر از علوم دیگر …

امیرمهدی حکیمی می‌گوید: الحیات آن‌گونه که باید و شاید شناخته نشده و شناسانده نشده است. الحیات مجموعه‌ای است که برای انسان امروز نوشته شده است و نویسندگان آن، مجموعه آیات و روایات را متناسب با انسان امروز و مخاطب امروز درکنار هم قرار داده‌اند. شبکه اجتهاد: در سنت ما کتاب‌های بسیاری حائز اهمیت هستند، اما در این بین کتاب‌های تفسیری …

یک محقق و مولف تاریخ و سیره اهل بیت(ع) با اشاره به نقش امام‌هادی(ع) در آماده کردن جامعه شیعی برای ورود به عصر غیبت، گفت: حضرت توانستند خط شیعى پیروان اهل بیت(ع) را به سمت و سوى استقلال همه جانبه‌ای که از نیازهاى اساسى عصر غیبت کبرى بود، راهنمایى کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، به‌مناسبت سالروز ولادت امام‌هادی (علیه‌السلام) و …

رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم می‌گوید: تحقق اخلاق، حکمت و فقه حکومتی در گرو تکامل روش تحقیق است اما تفقه کنونی ما ظرفیت پاسخگویی به حکمت‌های مضاف را ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، همواره یکی از کلیدی‌ترین مباحث در فرآیند تولید علم، مبحث «متدولوژی و روش‌مندی علوم» است. روش‌شناسی در مفهوم مطلق خود به روش‌هایی گفته می‌شود که برای رسیدن …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه نجف گفت: بنده از سال ۱۴۱۰ درس خارج دارم. تجربه خودم در این سال‌ها این است هر چه انسان بیشتر نکات تصوری را از متخصصین آن موضوع فرا بگیرد، بیشتر مواد ادله را به دست می‌آورد؛ رجوع به متخصص، بسیار فقیه را در استنباط از ادله توانمند می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، چهل …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم ابراز کرد: فقه معاصر واژه مبهمی است و پاسخ گوی نیازهای جامعه معاصر نیست. با فقه معاصر نمی‌توان جامعه را اداره کرد و فقه معاصر پاسخگوی مشکلات اقتصادی جامعه نخواهد بود و نه‌تنها پاسخگو نیست بلکه به نتیجه غلط خواهد رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، استاد خارج فقه و …

مهم‌ترین نکته‌ای که پیش از موضع‌گیری در مباحث اصول باید در نظر داشت این است که بحث را در چه گفتمانی دنبال می‌کنیم. مثلاً در مواجهه با نظریه محقق خویی در مساله اجتماع امر و نهی که گفتمان حاکم بر آن فلسفی و مبتنی بر ترکیب اتحادی یا انضمامی دو عمل است، اگر بخواهیم از راه گفتمان قانونی ورود پیدا …

به همت گروه حدیث پژوهی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، کتاب عیون اخبار الرضا‌(ع) در دو جلد به زیور چاپ آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‎‌الاسلام والمسلمین محمدحسن زبری قائنی، پژوهشگر گروه حدیث پژوهی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی با اشاره به چاپ این مجموعه ارزشمند گفت: از میان مواریث گرانسنگی که به معارف امام رضا(ع) پرداخته …

حجت‌الاسلام سرخه‌ای، ضمن بررسی اشکالات اعتبار سنجی رجال محور، گفت: اشکال اصلی این است که اعتبار سنجی رجال محور مبتنی بر نقل شفاهی است و حال آن که روایات ما به صورت مکتوب نقل شده‌اند. شبکه اجتهاد: نشست علمی «علامه حلی، اعتبار سنجی رجال محور احادیث و پیامد‌های آن» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین احسان سرخه‌ای، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه …

شبکه اجتهاد: در زمستان نه چندان‌ سرد سال ۹۹ قم دو مناظره در باب مباحث دینی شکل گرفت که بازتاب‌های نسبتاً گسترده‌ای در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی داشت؛ مناظره غیر مستقیم و مکتوب دکتر عبدالکریم سروش با استاد ابوالقاسم علیدوست و مناظره مستقیم و حضوری استاد عبدالحسین خسروپناه با استاد علوی بروجردی. این مباحثه‌ها در تابستان سال ۱۴۰۰ هم …

کتاب «اصول فقه و نقد هرمنوتیک فلسفی: مبانی و پیش‌فرض‌ها» اثر دکتر مسعود فیاضی، استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب حاضر به «مبانی و پیش ‌‌فرض‌های «نظریه فهم متن» در دانش اصول فقه در قیاس با آموزه‌‌‌های هرمنوتیک فلسفی» می‌‌‌پردازد. از این رو محدوده‌‌ و قلمرو مباحث کتاب از سه جهت …

مساله‌ی ما یک مساله‌ی فقط اصولی نیست بلکه می‌تواند متاثر از عوامل میدانی باشد که تابعِ خبرویت و تخصص شخص و روش تعامل او با تاریخ حدیث و درجه‌ی وثوق و داد و سِتَد او به صورت جدی با مشکلات حدیث و مسائل نقل به معنی و اختلاف روایات و تضارب آنها است؛ به ویژه هنگامی که برای اعتبار یک …

مرکز نشر‌ هاجر کتاب «راهنمای الموجز فی اصول الفقه» را در دوجلد منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «راهنمای کتاب الموجز فی اصول الفقه» نوشته سید محمد صفوی و سید مهدی دادمرزی از اساتید حوزه و دانشگاه به همت مرکز نشر‌هاجر وابسته به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران چاپ و در دسترس عموم قرار …

شبکه اجتهاد: در جوابیه آقای دکتر سروش از صدیق ارجمند آیت‌الله آقای علیدوست، چند مطلب مهم در زمینه ارتداد، جهاد ابتدایی و نیز قضاوت‏‌های غیرصحیح در زمینه علم فقه وجود دارد که در این زمینه نکاتی را به اجمال تقدیم اهل نظر می‌نمایم. الف) نکاتی در مورد علم فقه ایشان درباره‌‌ی علم فقه ۱۰ مطلب آورده‌اند که در ادامه نکاتی …

کتاب «قاعده حرمت اعانه بر اثم» نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین سید مجتبی نورمفیدی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رئیس مؤسسه دارالمعرفه قم به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۱۶۸ صفحه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، عصیان و نافرمانی خداوند متعال در هر سطحی، مغضوب درگاه الهی است؛ هر گناهی افزون بر احکام مانند وجوب توبه، آثار …

شبکه اجتهاد: «در شرح حال‌نویسی، بنده عقیده دارم باید از چهره‌ها و انسان‌هایی سخن گفت و زندگی علمی و عملی آنان را به نگارش درآورد که درس‌آموز جوانان و جامعه امروز باشد و راه عالم شدن و انسان شدن را برای نوآموزان و طلاب جوان روشن سازد و چگونگی سیر و سلوک الی الله را تبیین کند. از این رو …

نرم ‌افزار مجموعه آثار مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث ویژه آثار پژوهشگاه قرآن و حدیث و مرکز همایش‌های علمی و پژوهش‌های آزاد تولید و عرضه شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نرم‌افزار متن ۲۸۵ عنوان کتاب در ۵۴۶ جلد از آثار فارسی و عربی منتشرشده در پژوهشگاه قرآن و حدیث و مرکز همایش‌های علمی و پژوهش‌های آزاد دارالحدیث در اختیار …

شبکه اجتهاد: نگاشته ذیل درصدد نتیجه‌گیری در موضوع مد نظر نیست، بلکه نکاتی است که به باور نگارنده هرکس در این زمینه بخواهد استنباطی داشته باشد لاجرم باید به این نکات توجه بنماید: نکته اول: تصویر صورت مسأله است، این مساله در چند فرض‌ می‌تواند مطرح بشود: – جایی که حکم خدا و رضایت مردم یکی است، در اینجا، بحث …

حجت‌الاسلام والمسلمین استاد علی حکیمی ساعتی قبل به دلیل عارضه قلبی در مشهد دار فانی را وداع گفت. وی از مولفان دائره المعارف الحیات و برادر علامه محمدرضا حکیمی و از شاگردان عالم بزرگ مکتب معارف خراسان، مرحوم آیت‌الله شیخ مجتبی قزوینی بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد،حجت‌الاسلام‌ والمسلمین علی حکیمی، ساعاتی پیش در ۷۸ سالگی درگذشت. او دروس مقدماتی و …

کرسی ـ علمی ترویجی «سنت بلا مذاهب» با ارائه دکتر نور الدین أبولحیه و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین عبد الهادی مسعودی و به دبیری حجت‌الاسلام دکتر سید محمدحسن حکیم، با موضوع «نقد رویکرد و منهج دانشنامه‌ی حدیثی «سلسله السنه بلا مذاهب»» در پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد. شبکه اجتهاد: دانشنامه‌ی «سلسله السنه بلا مذاهب» حاصل تلاش دانشی و پژوهشی استاد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: پس از پخش برنامه سوره با موضوع «دولت اسلامی، گستره وظایف و اختیارات»، با حضور استاد علیدوست، همان‌طور که انتظار می‌رفت، شاهد بازخورد‌های گوناگونی بودیم که از باب فرمایش امیرالمؤمنین علیه‌السلام: «اِضرِبُوا بعضَ الرأیِ ببعضٍ یَتَوَلَّدْ مِنهُ الصَّوابُ» آن‌ها را به فال نیک گرفته و از آن استقبال می‌کنیم. در همین راستا نقدی از جناب حجت‌الاسلام دکتر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: اگرچه جواز یا عدم جواز مرجعیت زنان بحث تازه‌ای نیست اما هر از گاهی در محافل علمی یا رسانه‌ای پررنگ می‌شود؛ نکته‌ای است که معمولا در این باب زیاد مورد توجه قرار نمی‌گیرد و آن انفکاک رسالت اجتماعی از شأن مرجعیت، و نگاه صرفا تخصص و کارشناسی به آن است. اگر مقام مرجعیت را تنها از باب …

شبکه اجتهاد: شیخ عبدالله بن شیخ المحفوظ بن بیّه مشهور به «عبدالله بن بَیِّه» برجسته‌ترین فقیه امارات متحده عربی است که با ۸۶ سال سن در جهان اسلام به نماد «عقل‌گرایی در فقه و قلب محوری در تصوف» اشتهار دارد. تقریباً رهبران و پیروان اکثر مذاهب اسلامی از او به‌عنوان یک محقق ویژه نام می‌‌برند. بن بیّه که دانش‌آموخته جامعه …

جلد دوم از مجموعه کتاب‌های اجتهادی در فروعات فقه شیعه تحت عنوان «نقد شرط (مرد بودن) در مرجعیت تقلید» به قلم حجت‌الاسلام میرزاعلی سلیمانی‌ بروجردی، نویسنده و پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه قم، در ۱۷۲ صفحه چاپ و منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «نقد شرط مرد بودن در مرجعیت تقلید» شامل هفت فصل است‌: اول: مقدمات بحث. …

شبکه اجتهاد: لفظ فقه چه به معنای عملیات استنباط و اجتهاد و چه به معنای دانش فقه، با شریعت تفاوت دارد؛ فقه داعیه‌دار کشف شریعت است. شریعت، الهی و معصوم است و در آن خطا و اختلاف نیست ولی ممکن است حاصل فقه، خطا داشته باشد زیرا عصمت ندارد. بنابراین فقه، دانشی بشری است، خواه فقه فردی باشد یا تمدنی …

شبکه اجتهاد: نقش‌آفرینی امام جواد علیه‌السلام به منزله معیار برای شیعه از یک منظر و جهان اسلام از منظر دیگر، در قالب‌های مختلفی بوده است که مهم‌ترین آن را در مناظره‌های علمی، تربیت شاگردان و بیان روایات می‌توان ذکر کرد. اما مناظره‌های امام که در منابع شیعی ذکر شده، حاکی از دانایی امام در علوم دینی و توانایی ایشان در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تمدن بالاترین سطح پیشرفت و تعالی یک جامعه است، از این‌رو می‌توان رویکرد تمدنی هر دانش را به معنای قرار گرفتن آن دانش در مسیر تحقق تمدن دانست. در نتیجه مقصود از فقه تمدنی صرفاً تأثیر فقه بر تمدن نیست بلکه فقه تمدنی به معنای ایجاد یک تمدن بر محور فقه است. فقه با رویکرد تمدنی، یعنی …