اقتصاد و بازار

شبکه اجتهاد: ضمن تشکر از آیت‌الله علوی بروجردی بابت باز کردن باب گفت‎و‎گو، لازم است عزیزانی که آن بحث را استماع کردند این نکات را بدانند. امیدوارم باب گفت‎و‎گوی حضوری رسانه‎ای هم فراهم شود. ۱- اینکه بگوییم «اقتصاد دنیا بر عقلا بنا شده» که ظاهراً مقصودشان سیره عقلاست، سخن دقیقی نیست. گمان رفته تنها یک سیره عقلا وجود دارد. حداقل ایشان اقتصاد سوسیالیستی و کاپیتالیستی را قبول دارد یا نه؟ کدام سیره عقلاست؟ این نشان می‎دهد سیره عقلا در امور اجتماعی یکسان نیست. عقلانیت‎ها هم متصف به ایدئولوژی‎های مختلف هستند. حتی نظریه‎های تجربی مبتنی بر عقلانیت‎هاست. مثلاً مگر یک نظریه …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام سید محمدحسین متولی امامی، رییس مؤسسه تحقیقات راهبردی تمدن اسلامی(متا) در یادداشتی نسبت‌ به موضع‌گیری استاد علوی بروجردی نکاتی را یادآور شد و به تحلیل و نقد و پاسخگویی به دیدگاه نبود علم اقتصاد اسلامی پرداخت که متن کامل آن بدون دخل و تصرفی و پیش‌داوری بدین شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم حضور محترم حجت‌الاسلام سید محمدجواد علوی بروجردی (زیدعزه) با عرض سلام، احتراماً در خصوص مصاحبه‌ای که اخیراً با اکو ایران داشته‌اید، مطالب کوتاهی را به‌عنوان کمترین طلبه حوزه علمیه به عرض می‌رسانم. تقابل شرق و غرب در تقابل اقتصادی و سیاسی که میان دو …

شبکه اجتهاد: نقد استاد عبدالحسین خسروپناه به سخنان استاد سید محمدجواد علوی بروجردی درباره اقتصادی اسلامی در یازدهمین نشست هم‌اندیشی فقه حکومتی.

شبکه اجتهاد: نگاه سیستمی به نظام اقتصادی در ۴۰ ساله بعد از انقلاب وجود نداشته است؛ این نگاه غالب در میان متولیان و عهده‌داران مدیریت اقتصادی وجود نداشته است. آیا شورای نگهبان در این ۴۰ سال دنبال کشف نظام بود و یا اصلا به آن معتقد بود یا کمیته‌های اقماری حتی از خود حوزه با این دید سراغ این موضوع رفتند؟ و یا فقط فکر کردند مشکل اقتصاد کشور فقط ربا است لذا با نگاه غیراتمیک و حکومتی به آن پرداختند. البته همه زحمت کشیدند ولی این تفکر که باید به نظام اقتصادی برسیم وجود نداشت. نظام اقتصادی که اصول …

شبکه اجتهاد: از شروط اساسی گفتگوی علمی، مفاهمه اصطلاحات است در غیر این صورت یکی برای اثبات مفهوم مورد نظر خویش دلایلی بیان می‌کند و دیگری آن را نفی می‌کند و بعد معلوم می‌شود که هر کدام مفهومی در ذهن داشتند و بر یک موضوع واحد سخن نمی‌گفتند. به قول مولانا: این یکی شیر است اندر بادیه و آن دیگر شیر است اندر وادیه/ این یکی شیر است که آدم می‌خورد و آن یکی شیر است کآدم می‌خورد. اقتصاد اسلامی چندین دهه است که از این امر رنج می‌برد. نافی و مثبت یک چیز در ذهن ندارند. مصاحبه‌‌ای اخیرا جناب …

شبکه اجتهاد: استاد سید محمدجواد علوی بروجردی نوه دختری آیت‌الله بروجردی (ره) و از اساتید خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در گفتگو با اکوایران به موضع اقتصاد اسلامی پرداخته و آن را نفی کرده است. بخشی از سخنان ایشان را می‌خوانید: اسلام و اقتصاد؛ دین حامی اقتصاد عقلایی در اسلام مالکیت به رسمیت شناخته شده است. مالکیت، وقتی ما در مکاسب تعریف می‌کنیم، یعنی اضافه‌ی اشیا به اشخاص. این میز مال من است، یعنی اضافه به من دارد. این مالکیت یک اعتبار عقلایی است. من به اعتبار کار کردن یا هرچیزی، خریدم و در اختیار گرفتم. این مالکیت …

مؤسسه آموزش و تحقیقات کاربردی فقه اقتصادی طیبات، صفحه‌ای اختصاصی جهت معرفی سوابق و فعالیت‌‌های علمی و تحقیقاتی مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان اختصاص داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، مؤسسه آموزش و تحقیقات کاربردی فقه اقتصادی (طیبات) صفحه اختصاصی «به یاد استاد» مرتبط با معرفی سوابق و فعالیت‌‌های علمی و تحقیقاتی مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان را راه‌اندازی کرد. مخاطبان می‌توانند در این صفحه به بیش از ۱۳۸ مقاله علمی استاد موسویان دسترسی داشته باشند و علاوه‌بر آن با زندگینامه، عناوین برگزیده کتب و مقالات و جوایز و افتخارات ایشان و نیز پیام‌های تمجید و تسلیت در رسای استاد …

حجت‌الاسلام معصومی‌نیا ضمن رد ادعای کسانی که می‌گویند اقتصاد اسلامی نداریم، گفت: برخی می‌گویند تئوری اقتصاد اسلامی به صورت عملی قابل اجرا نیست! باید توجه داشت که از روز اول انقلاب تا به حال کسی به دنبال تحقق اقتصاد اسلامی نبوده است. شبکه اجتهاد: اسلامی کردن علوم انسانی یکی از مباحثی است که رهبر معظم انقلاب بار‌ها در فرمایشات خود بدان تاکید کرده اند. بدون تردید یکی از عرصه‌های مهم علوم انسانی، علم اقتصاد است؛ یکی از مباحث مهمی که در این زمینه مطرح می‌شود این است که آیا اساسا چیزی به نام علم اقتصاد اسلامی وجود دارد یا خیر؟ …

در کلام فقیهان اصطلاحی با عنوان بیع مساومه وجود دارد که عبارت است از معامله‏اى که بهاى کالا با توافق فروشنده و خریدار تعیین مى‏شود، بدون آنکه فروشنده قیمت خرید خود را ذکر کند و خریدار قیمت خرید را بداند یا نداند. لذا بررسی فقهی معاملات رایج مورد بررسی قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه پایان نامه سطح سه حجت‌الاسلام سیدعبدالحمید حسینی با عنوان «تحلیل‌ فقهی ماهیت مساومه‌ ومقایسه‌‌ی آن با قراردادهای رایج»، با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی نوروزی در مقام استاد داور، در مرکز مدیریت برگزار شد. تدوینگر این پایان نامه با اشاره به اینکه یکی ‌از …

حجت‌الاسلام انصاری اظهار کرد: فروش اقساطی بی‌غل و غش‌تر از سایر عقود است و نیازی هم به دستگاه عریض و طویل بانک‌ها نداریم. برای مثال تولیدکننده اتومبیل می‌تواند مستقیماً فروش اقساطی داشته باشد و هزینه‌ها هم بسیار پایین خواهد آمد و در شرایط کنونی برای دوری از ربا و عقود صوری، روشی مناسب است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین جعفر انصاری، عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه و همکار علمی در مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، درباره رابطه اجرای عقود و تحقق بانکداری اسلامی به ایکنا گفت: سیستم بانکداری اسلامی در ایران براساس دیدگاه‌های شهید صدر تدوین شد؛ مسائل مد …

حجت‌الاسلام رفیع پور با اشاره به اینکه متأسفانه احکام فقهی در مورد رانت خواری به روزرسانی نشده، گفت: یک نیازجدی است که مسئولین بورس و کسانی که در مسائل اقتصادی فعالیت می‌کنند، این قبیل مسائل را به صورت مصداقی و جزئی از آیات اعظام استفتا کنند. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی رفیع پور فقیه و استاد حوزه در ارتباط با استفتای اخیر از مقام معظم رهبری در مورد استفاده از رانت اطلاعاتی در بورس گفت: اول اینکه ما باید متن استفتاء را توضیح دهیم. مقام معظم رهبری فرموده‌اند که استفاده از اطلاعات اقتصادی به صورت غیرقانونی یا به گونه‌ای …

عضو شورای فقهی بورس با اشاره به طرح دولت برای فروش اوراق سلف نفتی، اشکالات فقهی این طرح را مورد بررسی قرار داد. شبکه اجتهاد: پس از یک هفته بحث و بررسی درباره عرضه اوراق سلف نفتی و تلاش دولت یازدهم برای فروش آن از روز یکشنبه ۲۶ مردادماه، این پذیره نویسی پیش از شروع متوقف شد. برخی علت این تعویق را ریشه در مخالفت‌های نمایندگان مجلس می‌دانند؛ محور عمده انتقادات نمایندگان مجلس از این طرح، بدهکار شدن دولت بعد و ادامه وابستگی بودجه دولت به نفت بود، به‌علاوه نمایندگان خواستار بررسی این طرح در مجلس بودند، به اعتقاد نمایندگان …

این کتاب به قلم نصرالله خلیلی تیرتاشی نگاه جامعی به جوانب مختلف مالیات تورمی به منظور کشف مبانی و چارچوب فقهی استفاده از آن و میزان انطباق با عدالت اقتصادی به عنوان مهم‌ترین وظیفه دولت اسلامی دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «بررسی فقهی سیاست مالیات تورمی ابتدا پیامدهای منفی مالیات تورمی بررسی کرده؛ سپس با لحاظ ادله لفظی از قرآن و سنت و معیار مصلحت نظام از کلام بزرگان از جمله امام خمینی (ره) به کشف چارچوب فقهی استفاده از مالیات تورمی پرداخته و در پایان راهکارهایی نیز برای جانشین مالیات تورمی ارائه گردیده است. کتاب شامل هفت فصل …

به همت بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی؛ کتاب «کرامت و حقوق انسان در نهج‌‍‌‌البلاغه» و کتاب «اقتصاد در نهج البلاغه» به قلم استاد محمد حکیمی به بازار نشر رسید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی به تازگی کتاب «اقتصاد در نهج البلاغه» به قلم استاد محمد حکیمی را چاپ و روانه بازار نشر کرده است. «اقتصاد در نهج البلاغه» کتاب توحید و خداشناسی ناب و خالص است و از ویژگی‌های اصلی این کتاب ارزشمند دفاع از حقوق بینوایان، ستمدیدگان و تهیدستان است که با واژگانی قاطع و کوبنده و تعبیرهایی با صلابت، باز پس گیری …

عمده فقیهان شیعی و سنی، ربا و بهره را یکسان می‌بینند؛ از دیدگاه آنان ربای قرضی عبارت است از قرض به شرط زیاده و بهره نیز قرض به شرط زیاده است پس ربا و بهره یکسان هستند. این بخشی از یادداشت حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا یوسفی، دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه مفید و مدرس دوره خارج فقه در حوزه علمیه قم برای بازار است. شبکه اجتهاد: معمولاً در مکتوبات فقهای اهل سنت و متخصصان بانکداری اسلامی اهل سنت چنین بیان می‌شود که آیات تحریم ربا در اواخر عمر شریف پیامبر نازل شد و در متن قرآن کریم نیز به تبیین حدود …

شبکه اجتهاد: قریب چهل سال پیش با صدیق عزیز جناب حجت‌الاسلام والمسلمین مرحوم آقای سیدعباس موسویان در مدرسه طلبگی رسول اکرم(ص) آشنا شدم. در طول این سال‌ها همیشه در کنار هم بودیم. از مباحثه طلبگی تا در شوراها و جلسات و همایش‌‌های علمی و جریانات سیاسی همکاری‌‌ داشتیم. در طول این مدت به جهت ویژگی‌های برجسته اخلاقی و علمی ایشان همکاری‌های فیمابین همیشه رو به تزاید بود. شاید بین همه دوستانش سابقه آشنایی و همکاری علمی بنده با ایشان بیش از سایرین باشد؛ لذا لازم دیدم به مناسبت غم فراق دوستی چهل‌ساله‌ام در چند بند برخی خصوصیات مهم ایشان را …

شبکه اجتهاد: موقعیت دهه شصت ایران فرصت‌های بی‌بدیلی را برای حوزه‌ای علمیه فراهم نمود از جمله این فرصت‌ها موج محبوبیت و نورانیت امام خمینی (ره) بود که قلوب جوانان زیادی را جذب و تسخیر نمود. به گونه‌ای که عده زیادی از جوانان نخبه و مستعد شاید قبل از انقلاب میل و رغبتی برای ورود به حوزه نداشتند و یا مسأله آنها نبود با انقلاب اسلامی مساله آنها دگرگون شد وعده زیادی رهسپار حوزه شدند. اتفاق دیگر در دهه ۶۰ تعطیلی دانشگاه‌ها و انقلاب فرهنگی بود که زمینه را برای ورود و آشنایی جوانان مستعد را برای حوزه فراهم کرد. اما …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر سیدعباس موسویان در تاریخ دوم خرداد سال ۱۳۳۹ در یکی از بخش‌های استان آذربایجان شرقی به‌نام عجب‏شیر دیده به جهان گشود. وی  تا سال ۱۳۵۴ در همان شهر زندگی ‏کرد اما از سال ۱۳۵۴ برای ادامه تحصیل به شهرستان تبریز آمد و در هنرستان صنعتی تبریز و در رشته برق مشغول به تحصیل شد. همزمان با سال آخر دبیرستان که مواجه با انقلاب اسلامی بود وی با توجه به نقش مؤثر مدرسه محل تحصیلش در جریانات انقلاب اسلامی گرایش زیادی به مسائل دینی و اسلامی پیدا کرد و همین موضوع باعث شد پس از دوره دبیرستان …

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، استاد و نظریه‌پرداز اقتصاد اسلامی و عضو شورای فقهی بانک مرکزی صبح امروز دار فانی را وداع گفت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید‌عباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، صبح امروز در بیمارستان کامکار قم به علت ابتلاء به ویروس کرونا در گذشت. استاد موسویان در زمان حیات، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، نایب رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، عضو هیئت امنا و هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع)، عضو انجمن اقتصاداسلامی و انجمن مالی اسلامی  و استادتمام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی …

درپی تغییری که شورای فقهی بانک مرکزی در ماهیت تسهیلات مستاجران از «ودیعه مسکن» به «مرابحه کالا و خدمات» داد، موسسه فقه اقتصادی طیبات نظر گروه کارشناسی خود را اعلام کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، درپی تغییری که شورای فقهی بانک مرکزی در ماهیت تسهیلات مستاجران از «ودیعه مسکن» به  «مرابحه کالا و خدمات» داد حجت الاسلام والمسلمین جواد عبادی کارشناس فقه بانک و مدیر موسسه فقه اقتصادی طیبات نظر گروه کارشناسی این موسسه را در این مورد اعلام کرد: وی ابتدا ضمن گلایه نسبت به روش متولیان اینگونه طرح‌ها گفت: متولیان اقتصادی و بانکی کشورباید مطابق قانون (ماده ۱۶ …

شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مهم دراقتصاد به ویژه اقتصاد اسلامی چگونگی تعیین قیمت کالاها و خدمات در بازار است. تسعیر در فقه، قیمت گذاری حاکم یا نماینده او و اجبار بر معامله، بر اساس آن قیمت است.(۱) این مسئله آثار متعددی روی متغیرهای اساسی چون سرمایه گذاری، اشتغال، تولید، عرضه کالا و سطح عمومی قیمت‌ها در حال و آینده اقتصاد دارد. قیمت گذاری کالا یا خدمات در بازار اسلامی از زمان صدر اسلام مورد توجه پیامبر(ص) و ائمه(ع) ودر زمان غیبت کبرا بزرگان و فقیهان دینی قرار گرفته است. بر اساس روایات و مبانی فقهی متعدد، فقهای اسلام (اعم …

جلسه‌ی دفاعیه رساله‌ی سطح چهار حجت الاسلام مهدی بهادری با عنوان «بررسی مبانی توقیفی بودن معاملات و آثار فقهی آن در عقود نوظهور» در مرکز مدیریت و با حضور و ارزیابی حجج اسلام والمسلمین محمد مروارید و حسینی فقیه در مقام اساتید داور، برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، تدوینگر این رساله با بیان اینکه انسانها در گذر زمان، سطح علوم و دانش‌های خود را ارتقاء داده و با به کارگیری قدرت تفکر و خلاقیت توانسته اند شیوه زندگی خود را تغییر دهند، گفت: نوع روابط اجتماعی و شکل زندگی انسان‌ها در طول تاریخ متفاوت شده و در هر عصری …

کتاب «حیله‌های ربای قرضی از منظر فقه» تالیف حجت‌الاسلام محمد رضا علیزاده مقدم، توسط انتشارات حوزه علمیه خراسان منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب در قطع رقعی و به زبان فارسی به موضوع حرمت شدید و مسلَّم ربا و نقش مخرِّب آن می‌پردازد و درباره حیله‌های ربا بحث می‌کند؛ زیرا مؤمنان در سرمایه‌گذاری‌ها دنبال راهکار و چاره‌ای می‌باشند که هم به سود و منفعت رسیده و هم گرفتار ربا نشوند. ارزیابی درستی و نادرستی راه‌های فرار از ربای قرضی نگاهی خاص در بررسی‌های فقهی را لازم دارد. برخی فقیهان پس از بررسی سند و دلالت یک روایت، راه …

عضو شورای فقهی بانک مرکزی گفت: نحوه پرداخت تسهیلات به مستاجرانی نیازمندی که از سوی وزیر راه و شهرسازی معرفی می‌شوند، به صورت عقد مرابحه خرید کالا خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی مقدم عضو شورای فقهی بانک مرکزی، پیرامون تعیین وضعیت شرعی پرداخت تسهیلات ودیعه اجاره که فرآیند ثبت‌نام آن از روز شنبه در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفته است، به خبرگزاری فارس گفت: جلسه بررسی نحوه پرداخت تسهیلات در نظر گرفته شده توسط وزارت راه برای مستاجران با حضور رئیس بانک مرکزی و معاونین مربوط در شورای فقهی بانک مرکزی برگزار …

حجت‌الاسلام رضایی عضو شورای فقهی بانک مرکزی درباره انتقاداتی که در خصوص ربوی بودن وام ودیعه مسکن مطرح شده، اظهار کرد: نکات مرتبط با نحوه ارائه وام ودیعه مسکن هنوز قطعی نشده و باید در مورد قالب قرارداد تأمل بیشتری کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌‌‌الاسلام والمسلمین مجید رضایی، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره ابعاد فقهی و شرعی وام ودیعه مسکن که این روزها دولت بنای پرداخت آن به مستأجران را دارد، اظهار کرد: واقعیت امر این است که هنوز مشخص نشده در این مورد از چه …

شبکه اجتهاد: قرارداد الکترونیکی در بیانی ساده، قرارداد الکترونیکی، قراردادی است که با به کارگیری ابزار الکترونیکی منعقد می‌شود. اما آنچه که بیشتر در مباحث قرارداد الکترونیکی مورد نظر فقه و حقوق است، قراردادی است که در فضای مجازی و رایانه‌ای منعقد می‌شود؛ به این صورت که شخصی با عنوان «اصل ساز» با ساختن سامانه یا ارائه فراخوان در فضای مجازی برای انجام قرارداد اقدام می‌کند. به رغم آن که امروزه قرارداد الکترونیکی حجم وسیعی از مبادلات اقتصادی خرد و کلان را در سطح ملت‌ها و دولت‌ها به خود اختصاص داده است، از آن جا که این نوع قرارداد به …

در فقه به اهمیت قراردادها توجه شده و عمدتاً مراد قرارداد بین دو یا چند نفر است که به صورت تفصیلی مورد بحث واقع شده، اما شرکت‎های سهامی عام موضوع جدیدی است که افراد بنا بر صلاح و اختیار خود به صورت مشترک در آنها سرمایه‎گذاری می‎کنند. همین موضوعات در چند دهه اخیر مورد بررسی قرار گرفته و ایراد شرعی به آنها وارد نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن نظری، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به اقبال زیادی که در ماه‌های اخیر از …

رئیس مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه گفت: برخی از ساختارهای اقتصادی کشور مانند بانک و بازار سرمایه بورس نیازمند بازنگری اساسی است زیرا ریل نظام پولی و بانکی موجود در کشور اساسا این ظرفیت را ندارد که بتوانیم عقود اسلامی را در آن نهادینه کنیم و این ریل‌ها نیاز به اصلاح و ترمیم و بازسازی دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی رئیس مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه‌های علمیه، در نشست کمیته رسانه این مرکز، گفت: مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی و همه اقتصاددان‌های منصف ضمن آشنایی با اقتصاد سرمایه‌داری، فقه الاقتصاد و نظام اقتصادی اسلام با تمام وجود …

عضو هیئت علمی پژوهشکده نظام‌های اسلامی اثر تازه خود را با عنوان «فقه وقف و چالش‌های آن» در شش فصل مکتوب کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «فقه وقف و چالش‌های آن» نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین ناصر جهانیان، درباره راه‌کارهای اصلاح نهاد وقف از دید فقه وقف و مکتب اقتصادی اسلام است. نویسنده در این اثر با نگاهی اقتصادی به مال و ثروت و تبیین انواع ثروت‌های سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و مهارت‌افزاری، از یک‌سو، به تبیین دقیق وقف و تمایز‌های آن از دیگر نهادهای خیرخواه پرداخته و از سوی دیگر چالش‌هایی که فقه مدوّن وقف با آن روبه‌رو است را بررسی و …

شبکه اجتهاد: نمودار ذیل احکام خمس سهام مطابق با فتوای مقام معظم رهبری آیت‌الله خامنه‌ای می‌باشد که کیفیت محاسبه آن طراحی شده است.