اندیشوران فقهی

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده با بیان اینکه کتب فقهی از جواهر گرفته تا کتب متأخر به مسایل فقهی زنان بی‌توجه بوده یا با نگاه مردانه شکل گرفته است، تأکید کرد: اگر تحول در حوزه خواهران را می‌خواهیم، این تحول با وجود افرادی که معتقدند زنان مثلاً فقه و فلسفه نمی‌فهمند و بدون تخصصی کافی جریان‌سازی می‌کنند، صورت نمی‌گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر فریبا علاسوند، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده، در نشست علمی «چیستی جنسیت» که در حوزه علمیه خواهران برگزار شد، با اشاره به برداشت نادرست از مفهوم جنسیت در داخل کشور …

ما در دانش فقه با یک سیستم استدلال‌آوری (argumentation) مبتنی بر دانش «اصول فقه» مواجه هستیم که مانند آنرا در سایر دانش‌ها شاهد نیستیم. بنابراین، وقتی شما در عرصه دانشی مانند تفسیر می‌خواهید کار مقایسه‌ای انجام بدهید، یک سری مقایسه مورد به مورد می‌توانید داشت که معمولاً به سرانجامی منتهی نخواهد شد؛ اما در فقه نظر به اینکه همه مذاهب اصول فقه مخصوص به خود را تدوین کرده‌اند و اصطلاحاً صاحب سیستم استدلال‌آوری مخصوص به خود هستند، می‌توان کار مقایسه‌ای و مقارنه‌ای کرد و به نتایجی هم دست یافت. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین نشست «شورای تدوین و تعیین راهبردهای …

مرحوم حاج شیخ عباسعلی اسلامی یک روحانی در دوره شاه که هیچ امکانات دولتی نداشت، شیخ عباسعلی اسلامی بعد از شهریور ۲۰ که مجال این گونه خدمات نبود، قبل از شهریور ۲۰ ایشان برمه بوده و لکهنو و رامپور و شهرهای مختلف هند و بعد که ایران و تهران می‌آید اواخر عمرش بیش از ۱۶۰ دبستان، راهنمایی، دبیرستان در نقاط مختلف ایران تأسیس می‌کند. آن وقت ۳۰۰۰۰ دانش آموز دختر و پسر در این مؤسسه از آموزش‌ها بهره‌مند می‌شوند. این یک قلم از خدمات یک نفر است مثل شیخ عباسعلی اسلامی در دوره طاغوت و حکومت جائر است. اختصاصی شبکه …

در سابق مردم له له می‌زدند برای وجود روحانی. خدمت آیت‌الله بروجردی می‌رسیدند، خدمت ‌آیت‌الله گلپایگانی می‌رسیدند. طومار امضاء می‌کردند، دعوت می‌کردند و علما را با عزت و احترام به شهرشان می‌بردند. مرحوم سید ابوالحسن اصفهانی، مرحوم ‌آیت‌الله حکیم، اینها نمایندگان روحانی خود را به سرتاسر بلاد می‌فرستادند. اما قبل از آن دعوت عام مردم آن شهر بود. اگر دعوتی در کار نباشد این عالم کجا برود و برای کی می‌خواهد آنجا زحمت بکشد. باید مسجدی باشد، هیأت امنای آن مساجد درخواست کنند. الآن ما می‌بینیم دیگر مردم بلاد خیلی به دنبال روحانی و دعوت از روحانی نیستند. اختصاصی شبکه …

استاد حوزه علمیه قم راه‌‌اندازی دو رشته علمی تحت عنوان «کلام وحدت» و «فقه وحدت» را در ارتباط با وحدت اسلامی ضروری دانست و گفت: تحقق بخشیدن به هر یک از این دو رشته، نیاز به تحقق رشته دیگر را نفی نمی‌کند، از این‌رو حوزه‌های علمیه باید این دو رشته را ایجاد کنند. به گزارش شبکه اجتهاد به‌ نقل‌ از روابط عمومی دفتر نماینده مردم لرستان در مجلس خبرگان رهبری، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، نماینده مردم لرستان در مجلس خبرگان رهبری در نشست علمی مبانی فقه وحدت اسلامی در جمع طلاب پاکستانی مقیم قم با اشاره به تفاوت دو رشته …

امروز خوشبختانه بخشی از دروس و درس‌نامه‌های حوزه متناسب با مسائل روز است اما ما همچنان به اصلاح نیاز داریم و برای پاسخ به بسیاری از سؤالات و مسائل ازجمله مسائل بانکی، پزشکی، حکومتی و بین‌المللی و … باید قدم‌های بیشتری را برداریم. البته منظور این نیست که هرکس بر اساس سلیقه و عقیده خود بخواهد عمل کند، بلکه پاسخ به نیازها و سؤالات روز باید بر اساس ضوابط فقاهت و مستدل به کتاب، سنت، عقل و فتوای فقها باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم تودیع و معارفه رئیس دفتر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با حضور آیت‌الله محمد یزدی، …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) گفت: تخریب بی سابقه علم اصول فقه درسالهای گذشته تاسف‌بار است، تفسیر قرآن کریم بدون فهم صحیح از علم اصول قابل تفسیر و بیان نیست. به بهانه حقوق بشر نمی‌توان حکم مسلم و قطعی و حقیقیه قرآنی یعنی قصاص را زیر سؤال برد، ولی برخی به علت تسلط نداشتن بر علم اصول در همین مسئله دچار انحراف شدند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی در مراسم آغاز سال تحصیلی این مرکز در سخنانی با اشاره به روایتی از امام علی (ع) گفت: براساس این روایت، خداوند عهدی نسبت به جاهلان دارد و …

حجت‌الاسلام پارسانیا گفت: کتاب «تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه» مسیر آینده فتوا و ولایت را قابل پیش‌بینی می‌کند که با ارائه‌‌ای که از تاریخ آن داشته، می‌توان تصور کرد که در آینده چه خواهد شد و نهادهایی که به وجود آمده چه دگردیسی‌هایی را خواهند داشت که می‌تواند موضوع پروژه‌های بعدی باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست نقد و بررسی کتاب «تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه» با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید پارسانیا، دکتر محمدعلی حسینی‌زاده و دکتر محسن صبوریان (نویسنده کتاب) در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد. دکتر محسن صبوریان نویسنده کتاب «تکوین نهاد مرجعیت تقلید …

بنده موافق تفکری هستم که سال‌های پیش توسط بزرگانی چون شهید مطهری مطرح شد که می‌فرمودند روحانیت باید ازنظر تئوری و عملی سازمان پیدا کند. اکنون رابطه و نسبت بحث خمس، زکات و مالیات روشن نیست. بعضی هر سه مورد را نمی‌پردازند. فضلا و علما باید در این مسئله کارکرده و ازنظر عملی راهکاری که یک عده بیشترین پول‌ها و امکانات در اختیارشان است و از پرداخت موارد فوق طفره می‌روند ارائه نمایند. در خصوص کیفیت خرج کردن پولی که مراجع از دفترهای خود به دست آورده باید دید آیا خرجی که یک دفتر با دفتر دیگر خود دارد با …

استاد سطح خارج فقه، اصول و تفسیر حوزه علمیه قم تأکید کرد: بنده بارها از مدیران حوزه و از آیت‌الله اعرافی درخواست کرده‌ام که باب تدریس برای طلاب نباید بسته باشد، زیرا تدریس مقدمه رسیدن به توانایی‌های علمی و اجتهاد است و اگر این باب بسته است باید طلاب به عنوان تقاضای عمومی به مدیران و علما و بزرگان حوزه منتقل کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد مهدی‌هادوی تهرانی در درس خارج فقه خود در مدرسه آیت‌الله گلپایگانی در سخنانی خطاب به طلاب گفت: تشکیلات حوزه، دروس و استادان برای این ایجاد شده تا افراد به درجه اجتهاد برسند. معتقدم …

کارکرد اصلی مرجعیت، فتوا و تقلید است و کارکرد اصلی ولایت، حکم و مدیریت اجتماعی؛ و مرجعیت در مقطع تاریخی مزبور، مراتبی از ولایت حکم و حضور در عرصۀ مدیریت اجتماعی را نیز برعهده می‌گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، «تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه» به قلم محسن کتاب پژوهشی است تاریخی پیرامون مسئله تمرکز در نهادهای دین و دولت و نسبت آن با گسترش روندهای بوروکراتیک در نهاد دولت که تکوین تاریخی مرجعیت تقلید شیعه در دوران معاصر را در دستور کار خود قرار داده است. تمرکز این کتاب بر مطالعه ساخت نهاد مرجعیت در دوران قاجار و پهلوی اول …

شیوه پذیرش به‌عنوان جزئی از نظام آموزشی باید اصلاح شود. اصلاح روش‌های جذب امری ضروری حتمی است اما راهش کم کردن ورودی نیست. این پاک کردن صورت مسئله است. باید راهبردهایی برای جذب و پذیرش تدوین شود. یکی از مهم‌ترین آن‌ها آگاهی بخشی نسبت به هویت و مأموریت حوزه‌های علمیه و ارتباط آن با نظام آموزشی است. مسئله حوزه‌های علمیه ما مسئله استعداد نیست، بلکه مسئله انگیزه است. اختصاصی شبکه اجتهاد: : با وقوع انقلاب اسلامی و نیاز مبرم نظام به روحانیون در سطوح مختلف مدیریتی، خدماتی، فرهنگی و اداری، در کنار علاقه روز افزون جوانان به حضور و تحصیل …

هر چه طلاب خوب بیشتر باشند، باورهای دینی مردم بالاتر می‌رود. هر چه باورهای دینی مردم بیشتر شود، التزام به فروع نیز بیشتر خواهد شد و هر چه التزام به فروع بیشتر شود، وجوهات نیز بیشتر خواهد شد. باز مشکل به کیفیت برمی‌گردد. ما تعداد زیادی از طلاب را پذیرش کرده‌ایم درحالی‌که خروجی بسیار اندکی دارد. متأسفانه طلاب در تقویت باورهای دینی مردم بسیار ضعیف عمل کرده‌اند. حوزه فقط به سمت عالم پروری پیش رفته است نه روحانی پروری. همان‌طور که تحصیل باید تقویت شود، تهذیب و اخلاق نیز باید تقویت شود. الآن بحث اخلاق در حوزه کیمیا شده است. …

ورودی‌های حوزه متناسب با نیازهای جامعه نیست؛ یعنی در سطح کشور، چند هزار مسجد داریم. این مساجد نیاز به امام جماعت دارند و بسیاری از این مساجد، خالی از روحانی است؛ بنابراین با کثرت ورودی حوزه، متناسب با نیازها موافقم. اختصاصی شبکه اجتهاد: علیرغم افزایش ورودی‌های حوزه‌های علمیه پس از انقلاب اسلامی، اما در سال‌های اخیر، تعداد ورودی‌های حوزه روبه کاهش رفته است. این امر می‌تواند عوامل متعددی داشته باشد. در این خصوص با حجت‌الاسلام‌ علی‌اکبر فرجام، مدیر اجرایی (رئیس) سابق حوزه علمیه خراسان بزرگ که بیش از بیست سال، سکان‌دار حوزه علمیه خراسان بود، گفتگو کردیم. رئیس دفتر اهل …

شبکه اجنهاد: حوزه علمیه قم، که خاستگاه انقلاب و نظام جمهوری اسلامی است، نباید از تراز مکارم اخلاق حتی مثقال ذره‌ای کم داشته باشد. امروز، نگاه تمام ملت‌هایی که می‌خواهند از زلال اسلام سیراب شوند، به حوزه علمیه قم است. آنها حوزه علمیه قم را سرچشمه می‌دانند، سرچشمه نباید گل‌آلود باشد. مساله این نیست که چرا یک طلبه افراطی مانع سخن گفتن رئیس دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم در جمع مبلغان محرم شد. میزبان، جسارت مهمان خود را نادیده گرفت و دم فرو بست و از رئیس قوه قضائیه خواست سخن بگوید. این، یعنی رئیس دفتر تبلیغات، رسم میزبانی را …

مجمع الفقه دریچه‌ای بود که باعث شد ما به کل جهان اسلام اشراف و شناخت پیدا کرده و نظریات خودمان را مطرح کنیم. آنجا یک تریبون است و ما می‌توانیم ایده‌های انقلابمان را در اجلاس‌های سران، یا وزرای خارجه یا اجلاس‌های کارشناسی ارائه کنیم. دوم، جلوی تخریب دیگران را بتوانیم تا حدی بگیریم. اگر در همین طائف نبودیم، علیه مسأله شیعه و سنی قطع‌نامه‌هایی صادر شده بود. سوم این که ما بالاخره نمی‌توانیم خودمان را از جهان اسلام جدا کنیم. این سازمان کل کشورهای اسلامی را در بردارد. ما نمی‌توانیم مثل تافته جدا بافته حرکت کنیم. شبکه اجتهاد: آیت‌الله محمدعلی …

محسن اسماعیلی ضمن تأکید بر ضرورت بازگشت به مبانی اخلاقی، بیان کرد: با نهج‌البلاغه انقلاب کردیم ولی با آن ادامه ندادیم. باید به مبانی اخلاقی بازگردیم، خودمان را ارزیابی و مطالبه‌گری کنیم. مهم‌ترین مشکل جامعه مشکل اخلاقی است؛ رنجی که کشور از چاپلوسی می‌برد از چیزهای دیگر نمی‌برد. رنجی که می‌بریم از این است که حرف حق را چون هزینه دارد نمی‌گوییم. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم رونمایی از کتاب «مهر و ماه؛ رساله‌ای در باب حقوق اجتماعی و احکام اخلاقی» نوشته محسن اسماعیلی، حقوقدان و نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان، در محل خبرگزاری بین‌المللی قرآن برگزار شد. در …

شبکه اجتهاد: مناظره علمی «عقلانیت مدرن و فقه؛ چالش‌ها و راهکارها» با حضور دکتر ابوالقاسم فنایی، مدرس دانشگاه مفید و دکتر حسین واله، عضو هیات‌علمی گروه فلسفه دانشگاه شهید بهشتی، چندی قبل به‌همت پژوهشکده اسلام تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پژوهشکده ثامن مشهد برگزار شد. دکتر واله در ابتدای ارائه خود برخی فتاوای فقهی را غیرقابل اجرا دانست و درباره دلیل صدور آن‌ها گفت: بیشتر مبانی کلامی و اصولی در استنباط کارایی واقعی ندارند؛ مبادی کلامی، تفسیری و اصولی به مدرنیته ربط ندارد و اجتهاد معاصر به این موضوع توجهی ندارد که تغییراتی به دست مدرنیته در زندگی …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی هفتم شهریور ۱۳۶۹ در سن ۹۳ سالگی درگذشت و در کتابخانه خود در قم به خاک سپرده شد. وی از شاگردان آیت‌الله‌ حائری یزدی بود و چندین دهه در حرم حضرت معصومه(ع) تدریس کرد. ۱- گفته می‎شود که ‎آیت‌الله مرعشی نجفی در هنگام تدریس، مباحث اخلاقی و تربیتی را در خلال مباحث فقهی و اصولی طرح می‎کرده است. این روحیه سبب می‎شد که ایشان گاهی تا سطح فهم پایین‎ترین افراد هم، جلسه‎ خود را تنزّل دهد. شیخ محمد یزدی از جمله افرادی بود که شیوه تدریس آقای مرعشی را نمی‎پسندید. او گفته است: …

علمای سابق برای نوشتن یک کتاب و تهیه کاغذ، یک ماه روزه استیجاری می‌گرفتند تا با پول آن کتابی را تهیه کنند. زحمات زیادی کشیده شده است و این زحمات موردعنایت خدای متعال و امام زمان سلام‌الله‌علیه بوده است. این بزرگان سال‌ها زحمت می‌کشیدند و این کتب، چکیده و خروجی این فقها از حوزه نجف است و لذا باید این کتب را تقویت کرد. تائید و تقویت این کتاب‌ها، تقویت حوزه‌هاست و تقویت حوزه‌ها تقویت حکومت اسلامی است و تضعیف این کتب، تضعیف حوزه‌ها و تضعیف حوزه‌ها، تضعیف روحانیت و حکومت اسلامی است که در صدر آن ولی‌فقیه قرار دارد. …

مدیر حوزه‌های علمیه قم گفت: فقه نیاز به تقویت رویکرد تمدنی دارد و در این رویکرد باید آن را جامع نگریست و در محدوده ابواب موجود حرکت نکرد، بلکه به آفاق دیگری هم اندیشید. رویکرد تمدنی اقتضائاتی هم دارد. همچنین رویکرد اجتماعی در فقه نیاز به تقویت دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه قم در نشست «الزامات بیانیه گام دوم در پرتو فقه تمدن ساز» که با حضور اساتید، طلاب و دانشجویان در دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: در بیانیه گام دوم قریب به ۳۰ نظریه و تئوری در ابعاد معرفتی، …

شیعیان و اهل سنت باید توجه کنند که سب و لعن یا تکفیر در زمان رقابت سیاسی صفویان با عثمانی برای ایجاد روحیه جهادی از دو طرف، برجسته و باب شده است و ریشه آن سیاسی است. در مورد این موضوع باید اطلاع‌رسانی و پژوهش تاریخی انجام شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر عبدالکریم بی آزار شیرازی، عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) در گفتگویی با پژوهشنامه «افق مکث»، ریشه‌ها و پیامدهای افراط‌گرایی را بررسی نمود و راهکارهایی برای رفع آن بیان کرد. رئیس اسبق دانشگاه مذاهب اسلامی در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه در …

‌حجت‌الاسلام دعایی با تاکید بر ضرورت فعال سازی گرایش فقه تمدنی در حوزه‌های علمیه، گفت: اگر اسلام را دین جامعی برای پشتیبانی از یک حکومت تمام عیار می‌دانیم و اسلام و را دین تمدن ساز می‌دانیم، باچه روشی می‌توانیم منابع اسلام را فراوری کنیم که از آن خروجی تمدنی اسلامی بگیریم؛ به عبارت بهتر، «روش فقه تمدنی چگونه است؟» به گزارش شبکه اجتهاد، موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام، از سال ۱۳۸۱ فعالیت محتوایی خود را شروع کرد؛ در سال ۱۳۸۶ به طور رسمی به عنوان یک سازمان مردم نهاد (NGO) از استانداری خراسان پروانه‌ فعالیت گرفت و در …

مرجعیت غیر از اجتهاد است، مرجعیت امر مهمی است که در امور مسلمانان و شیعیان دخالت می‌کند از این رو جامعه مدرسین به دقت این موضوع را بررسی می‌کند. بر اساس قانون وزارت ارشاد موظف است که اگر کسی قصد چاپ رساله خود را دارد ابتدا باید آن را به جامعه مدرسین ارائه دهد تا بعد از اجازه جامعه مدرسین چاپ شود، این کمیسیون در جامعه مدرسین فعال است و اگر کسی رساله و کتاب‌های خود را به جامعه مدرسین عرضه کند و شرایط لازم مرجعیت و اجتهاد را دارا باشد، بعد از تأیید جامعه مدرسین می‌تواند رساله را چاپ …

‌آیت‌الله فقیه یزدی با اشاره به لزوم بهره گیری شورای عالی حوزه از همین برنامه اهل بیت(ع) و علمای بزرگ اسلام یادآور شد: این برنامه دقیقی است که از قدیم در حوزه اجرا می‌شده و خود دارای شؤون و اطوار مختلفی است که از جمله آن اجازه اجتهاد یا اجازه نقل حدیث است، این مسأله اگر در نظام حوزه محو یا کمرنگ بشود شأن حوزه پایین می‌آید. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌آیت‌الله محمدحسین احمدی فقیه یزدی استاد درس خارج حوزه علمیه قم، با اشاره به پایان پذیرفتن دوره هفتم شورای عالی حوزه‌های علمیه در سال جاری به بیان نکاتی در …

ما چند نفر از حوزه‌های علمیه که مناصب کشوری را دست گرفته باشند، داریم؟ تمام موفقینی که در مناصب مختلف می‌بینیم، دانش‌آموخته دانشگاه امام صادق‌(ع) است. چند تا از خراسان و حوزه‌های خراسان هستند؟ اگر هم باشند از دانشگاه رضوی هستند. بنابراین اگر بخواهیم مقایسه بکنیم، بدون نگاه ناسیونالیستی و تعصب‌گرایانه به حوزه خواهران، باز هم حوزه خواهران، با همین شرایط نابرابر مقایسه، به‌نظر می‌رسد حوزه‌های خواهران جلوتر هستند. اختصاصی شبکه اجتهاد: منور شایسته‌خو، مدیرموسسه علمی‌تحقیقی مکتب نرجس مشهد در بخش اول گفتگو به «آسیب‌شناسی حوزه‌های علمیه خواهران و موانع اجتهاد بانوان طلبه» پرداخت. اینک بخش دوم این گفتگو پیش‌رویتان قرار …

«معجم الاحادیث المعتبره» کتابی است که همه روایات معتبر شیعه را در ۸ جلد شامل ۱۱هزار و ۵۲۳ حدیث گرد آورده است. این کار سترگ که نخستین پالایش کامل روایات شیعه به لحاظ سندی به شمار می‌آید، پدیده‌ای منحصر به فرد است که جوایز کتاب فصل، کتاب سال حوزه و کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را در سال‌های گذشته از آن خود ساخته است. آن چه می‌خوانید حاصل گفت‌وگو با آیت‌الله محمدآصف محسنی مولف کتاب است که به‌بهانه رحلت ایشان بازنشر می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «معجم الاحادیث المعتبره» نوشته آیت‌الله محمدآصف محسنی کتابی که تحولی چشمگیر و اثرگذار …

آیت‌‌الله شیخ محمد آصف محسنی، رییس شورای علمای شیعه افغانستان و بنیانگذار حوزه علمیه و دانشگاه خاتم النبیین در کابل که به دلیل کسالت در بستر بیماری به‌سر می‌برد، ساعتی پیش در سن ۸۴ سالگی دار فانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله محمد آصف محسنی (۱۳۱۴-۱۳۹۸ش) از علمای شیعه پشتون و یکی از رهبران مذهبی و جهادی افغانستان، مدافع تقریب مذاهب اسلامی، رییس شورای علمای شیعه افغانستان و بنیانگذار حوزه علمیه و دانشگاه خاتم النبیین در کابل، عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع)، بود که ساعتی پیش و در سن ۸۴ سالگی درگذشت. محمدآصف محسنی، در …

بحث‌های داغی در محافل سیاسی افغانستان درباره وضعیت حوزه علمیه این کشور پس از درگذشت آیت‌الله محقق‌کابلی مطرح است و این دغدغه در میان عموم افغانستانی‌ها نیز وجود دارد که اهمیت مرجعیت در جامعه اسلامی را نشان می‌دهد. شبکه اجتهاد: مراسم چهلمین روز درگذشت آیت‌الله «قربانعلی محقق کابلی»، در روزهای پایانی تیرماه با حضور جمعی از نمایندگان مراجع تقلید، مسئولان مراکز حوزوی و روحانیون و سایر گروه‌های مردم در مسجد اعظم قم برگزار شد. در این مراسم بحث‌های مختلف درباره آینده مرجعیت در افغانستان مطرح شد، هرچند هنوز شخصی اعلام مرجعیت عامه برای افغانستان نکرده است و مراکز مدیریت حوزه‌های …

عضو شورای عالی حوزه حوزه علمیه قم می‌گوید: ۳۰۰ پروژه مهم است که تحولات ۲۰ سال آینده حوزه را رقم می‌‌زند، جلسه شورای گسترش در تصویب درخت واره‌های رشته‌های حوزه انجام شد و در مدت ۲ سال تعداد ۵۰۰ نفر بر روی آن کار کردند ۳۰۰ رشته گرایش و مقطع در ۱۹ حوزه دانشی طراحی شده و با این نگاه، یک تمدن دیده شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی امروز ۱۲ مردادماه در جمع دانشجویان ورود به حوزه‌های علمیه حاضر در دوره میثاق طلبگی حوزه علمیه قم با مروری بر تاریخ حوزه و پیچ‌های تاریخی در طول …