اندیشوران فقهی

شبکه اجتهاد: پیش از انقلاب تقید به ظواهر دینی در بین مردم کم رنگ شده بود. شرائط و زمینه‌ای برای امر به معروف و نهی از منکر وجود نداشت. ارشاد و موعظه هم تاثیر خود را از دست داده بود. آزادی‌های فردی چنان در فرهنگ عمومی جا افتاده بود که سخن گفتن بر خلاف آن یک امر خلاف متعارف به حساب می‌آمد.

شبکه اجتهاد: آنچه در پی می‌آید مشروح سخنان استاد رحیم‌پور ازغدی در سلسله همایش‌های مشهدالرضا، با موضوع شورا و مدیریت شهری مبتنی بر مختصات شهر اسلامی است که در ادامه می‌خوانید:

اگر بودجه از دولت گرفته شود یا دولت و مسؤولان دولتی احاطه و اعمال قدرتی در حوزه داشته باشند به یقین تأثیرات منفی خواهد داشت، حوزه باید از هر باند و جناحی آزاد باشد، این بدان معنا نیست که حوزه وارد سیاست نشود بلکه حوزه باید مخ سیاست باشد اما حوزه نباید دنباله رو احزاب و گروه‌ها باشد.

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ علی کورانی از محققین و مؤلفین جهان عرب، سالیانی است در زمینه فقه و اصول و مباحث جهان عرب، فعالیت علمی مفصلّی دارد. با وی در زمینه تأثیرات روش فقهی مقارن برای جلوگیری از نفوذ و جذابیت سلفیّه به گفت‌و‌گو نشستیم. تجربه سالیان حضور در میان اهل سنّت و همچنین مناظرات فراوان او با اهل سنّت، گفت‌وگوی خوبی را رقم زد. به کارگیری روش مقارن در استدلالات فقهی آیا می‌تواند فقه سلفیه را منزوی کند؟ شیخ علی کورانی: ابتدا خیلی متشکریم که به این بحث اهمیت دادید. فقه مقارن بحث مهمی است. به علت این‌که …

تنی چند از اساتید سطوح عالی و خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با تاکید بر پاسخگویی فقه شیعی به نیازهای جامعه و نظام اسلامی خواستار اهتمام بیشتر در زمینه توسعه مباحث و ابواب فقهی شدند. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه شیعی به عنوان علمی که لاینفک از شریعت است، همواره خود را متولی پاسخگویی به نیازهای جامعه اسلامی و در زمانه ما نیازهای نو به نو نظام اسلامی دانسته و می‌داند چه آن که به تعبیر رسای بزرگان و مراجع عظام، اساساً قوام شریعت به وجود فقه است. اهمیت مساله فقه و توسعه مباحث راجع به آن چنان …

شبکه اجتهاد: چندی پیش یکی از دوستان متعهد در تماسی تلفنی با بنده خبر از مقاله‌ای در فضای مجازی داد که مدعای آن هماهنگی فقه شیعه با عمل داعش است. تعجب کردم و خود به مقاله‌ی مربوطه مراجعه کردم. مقاله‌ای بود با عنوان «مبانی تئوریکِ داعش در فقهِ سنتی» از «سیّد محمّد موسوی عقیقی». نویسنده مدعای اساسی‌اش را در این جمله خلاصه کرده است: «این نوشته به دنبال آن است که بگوید مبانی عملی و یا نظریِ داعش برگرفته از۱۲۰۰سال فقهِ سنّتی مصطلح است و چیزِ نوپیدایی نمی‌باشد. قصد منکوب کردنِ دین مبینِ اسلام نیست زیرا فقهِ سنّتی فقط بخشی …

دبیر گروه تاریخ اندیشه معاصر موسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی(ره) گفت: سیدجمال در زمان خود اثرگذار بود اما نباید با مبالغه درباره شخصیت او، شخصیت‌های بزرگ و موثرتر از او را به حاشیه راند. به گزارش شبکه اجتهاد، سیدجمال الدین اسدآبادی از چهره‌های نام آشنای جهان اسلام است که فعالیت‌های مصلحانه او در عرصه‌های سیاسی اجتماعی هم در عصر خودش و هم پس از او موثر بوده است؛ او شاگردانی تربیت کرد که توانستند دریچه‌هایی به سوی روشنگری امت اسلام بگشایند. مهر به بهانه سالگرد درگذشت این اندیشمند سیاسی گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مهدی ابوطالبی، دبیر گروه تاریخ اندیشه …

پیش کنگره بین‌المللی نکوداشت آیت‌الله العظمی بروجردی با عنوان «شکوه مرجعیت» پیش از ظهر امروز ۱۹ اسفندماه با حضور مراجع عظام تقلید و شخصیت‌های برجسته حوزه و بیوت مراجع عظام در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پیش کنگره نکوداشت آیت‌الله بروجردی که با حضور حضرات آیات و علما در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد، آیت‌الله سبحانی به بررسی ابعاد مختلف شخصیتی و علمی و اخلاقی آن مرجع عظام تقلید پرداخت و در ادامه آیت‌الله علوی بروجردی در سخنانی به ذکر جایگاه و اهمیت تفکرات آن مرحوم پیرامون فقه تشیع و همچنین مساله تقریب پرداخت. …

شبکه اجتهاد: پیش کنگره بین‌المللی نکوداشت آیت‌الله العظمی بروجردی با عنوان «شکوه مرجعیت» پیش از ظهر امروز ۱۹ اسفندماه با حضور مراجع عظام تقلید و شخصیت‌های برجسته حوزه و بیوت مراجع عظام در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد.

علم صائب و عمل صالح از ویژگی‌های این عالم بزرگوار بود. ایشان عمر خویش را در آموختن، قلم زدن و تلاش برای حفظ وحدت و تشکیل امت واحده صرف کرد/ نوع قرائت مرحوم واعظ زاده از اسلام قرائت ناب و آموزنده بود و این شخصیت در تنویر افکار جامعه نقش کلیدی داشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم نکوداشت مقام علمی آیت‌الله حاج شیخ محمد واعظ زاده خراسانی، محقق و متفکر اسلامی معاصر، مؤسس فقید دانشگاه مذاهب اسلامی و نخستین دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، دوشنبه ۱۶ اسفندماه، در محل سالن همایش شهید ماموستا شیخ الاسلام دانشگاه مذاهب اسلامی تهران …

سید جمال الدین را می‌توان هم پایه گذار «احیای اسلامی سیاسی» و هم «یک نواندیش» خواند که به موازات قبول مبانی فکری مذهبی، به فکر نوگرایی بود که آن را در چارچوب باز بودن باب اجتهاد خواستار بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدهادی خسروشاهی از جمله پژوهشگران پرکاری است که زندگی خود را وقف نشر آثار و افکار اندیشمندانی هم چون سید جمال الدین اسدآبادی کرده. تدوین، تحقیق و نشر مجموعه آثار سیدجمال الدین حسینی (افغانی) در ۱۰ جلد و در بیش از سه هزار صفحه، در ایران و مصر، یکی از خدمات ارزنده ایشان است. این مجموعه …

مدیر حوزه‌های علمیه گفت: همین طور که امروز جامعه اسلامی نیازمند عرصه‌ها و ابواب جدید فقهی است، علم اصول نیز باید بتواند هم در ابواب جدید فقهی پایه ریزی شود و رشد داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی در دیدار اعضای هیئت مدیره انجمن علم اصول فقه حوزه اظهارداشت: معتقدم علم اصول ما تورم ندارد، چرا که اصول ما برگرفته از مفاخر فکری و میراث عظیم حوزه‌های ما است. عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه افزود: وقتی در دانشگاه حضور پیدا می‌کنم، با مباحثی مواجه می‌شوم وقتی اگر اصول ما پیاده شود درخششی ارزشمند از خود نشان می‌دهد …

صرامی به فرآیند تحقق فقه نظام عمران شهری اشاره کرد و گفت: مرحله نخست موضوع شناسی است و مرحله بعد اشتراکی متخصصین فقه، حوزوی و دانشگاهی است که استنباط احکام اولیه کار حوزه‌ها است و استباط احکام ثانویه، حوزه مشترک دانشگاه و حوزه است و مرحله آخر مدل سازی است که حوزه تخصصی دانشگاه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی صرامی، مسئول مرکز مطالعات راهبردی فقه حکومتی در نشست دو روزه «فقه و شهرسازی اسلامی» که چندی پیش در دانشگاه بین المللی امام رضا(ع) برگزار شد، گفت: بخش بسیاری از افرادی که در حوزه شهرسازی اسلامی کار می‌کنند …

الآن آخوند حکومتی بودن به معنای آخوندی است که مسؤولیت می‌پذیرد، آخوندی که نسبت به مسائل حکومت اعتناء می‌کند و حتماَ یک ارزش است و باید یک ارزش باشد، ولی روحانیت هیچگاه نباید در تشکیلاتی وجیزه گوی یک تشکل یا کسی باشد و از حق و عدل و انصاف به خاطر اینکه اسم خودش پای کار است یا احیاناً منافع کوتاه مدتی در یک موضوع داشته باشد، کوتاه بیاید؛ چنانکه قاطبه روحانیت هم اینگونه نبوده‌اند، به ویژه روحانیانی که با حکومت همکاری بیشتری دارند، غالباَ اینگونه نیستند. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه سیاسی شیعه در مقایسه با سایر نظام‌های سیاسی …

معتزله نسبت به عامه و توده‌های مردم، در حوزه اصل امر به معروف و نهی از منکر سخت گیر بود. معتزله با توجه به تعریف خود از مرتکب کبیره و فاسق، سعی می‌کردند در حیطه اجتماع، روی اصل امر به معروف و نهی از منکر تکیه کنند. بیشتر مردم ولو برای یکبار، آلوده به گناه می‌شدند. جامعه که برآیند این افراد بود، در معرض آن بود که گناه آلود باشد. معتزله نسبت به این جامعه حساس شدند و امر به معروف و نهی از منکر را به عنوان یکی از اصول پنجگانه مطرح کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید کمال حیدری در سال ۱۳۷۶ قمری در کربلا به دنیا آمد. اساتید او در نجف آیات عظام ابوالقاسم خویی، محمدباقر صدر، محمدتقی حکیم و میرزا علی غروی و اساتید او در قم آیات عظام جواد تبریزی و حسین وحید خراسانی هستند. او دارای بیش از ۵۰ کتاب در موضوعات فلسفه، کلام، فقه، اصول، قرآن، حدیث و مهدویت است. بسیاری از آرا و نظریات او متضمن نقدهای جدی و ریشه‌ای به دیدگاه‌های مشهور می‌باشد. از جمله‌ی مباحث جنجال‌برانگیز او با عنوان «من إسلام الحدیث إلی إسلام القرآن» مشتمل بر نقدهای جدی به میراث روایی شیعه به دلایلی …

استاد حوزه علمیه خراسان با تأکید بر وجود مستندات قطعی و اتفاق نظر بسیاری از علمای مذاهب در مورد شهادت حضرت زهرا (س)، اظهار کرد: حفظ وحدت اسلامی و حفظ کیان و عقاید شیعی باید به صورت توامان محقق شود، اما نباید به بهانه وحدت، حقایق را بازگو نکرد.  به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید جعفر سیدان در دیدار اعضای ستاد مردمی اجتماع عظیم عزاداران فاطمی ابراز کرد: مسلمانان باید راه حق را از راه باطل بازشناسند که جریان حضرت زهرا (س) و سیره ایشان در این زمینه بسیار روشنگر و تأثیرگذار است. وی با بیان این که نشر مکتب …

اگر ابن تیمیه در باب خلافت و رابطه حاکم و مردم تنها ۳۰ صفحه مطلب داشته باشد در رد شیعه و نقد به آن هزاران صفحه نوشته است./ اگر در افکار و اندیشه‌های ابن تیمیه پژوهش و تحقیقی داشته باشید خواهید دید نه تنها خودش بلکه شاگردان و پیروانش چیزی برای گفتن ندارند. به گزارش شبکه اجتهاد، به همت گروه جهان اسلام انجمن مطالعات سیاسی حوزه نشست علمی و نقد و بررسی «نظریه خلافت در آثار ابن تیمیه» با حضور اساتید و کارشناسان مسائل سیاسی جهان اسلام در سالن جلسات دبیرخانه انجمن‌های علمی حوزه برگزار شد.  این نشست که با …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: فقیهی که بدون کمترین توجه به شرایط نه‌گانه ولی امر برای توافقنامه برجام اعلان تبریک و پیروزی بزرگ می‌کند او نمی‌تواند یک فقیه انقلابی بصیر باشد!. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله‌ علی‌اکبر سیفی مازندرانی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با صدور بیانیه‌ای برخی از معیارهای حوزه انقلابی را ذکر کرد. متن این بیانیه به شرح ذیل است: نمود و بروز گرایش انقلابی حوزه علمیه در عرصه علم و نظریه‌پردازی: بین فقها و مدرسین و اساتید و فضلا و محققین عبارت است از تفسیر صحیح و فقیهانه‌ی کتاب و سنت در …

امام خمینی(ره): خون دلى که پدر پیرتان از دسته متحجر خورده است هرگز از فشارها و سختی هاى دیگران نخورده است/ آنقدر که اسلام از این مقدسین روحانى نما ضربه خورده است، از هیچ قشر دیگر نخورده است/ طلاب جوان باید بدانند که پرونده تفکر این گروه همچنان باز است به گزارش شبکه اجتهاد، آخرین سال حیات حضرت امام خمینی (ره) را می توان سال فصل الخطاب ها دانست. سالی که مهمترین نامه ها و پیام های حیاتی رهبر کبیر انقلاب اسلامی برای آیندگان نوشته شد. علاوه بر وصیت نامه الهی-سیاسی؛ پیام های مهمی چون بازگشت به قانون، منشور برادری …

باید میراث مشترک انبیاء را در فضای بین‌المللی به مثابه یک جریان، پیگیری و به آن جنبه‌ای عینی و فعال ببخشیم تا به سالم سازی روابط بشری و معنویت بخشی به انسان‌ها بیانجامد. به گزارش شبکه اجتهاد از دبیرخانه دین پژوهان کشور، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری، در جمع گروهی از روحانیون عرصه بین‌الملل به تشریح سرفصل‌های مهم در فعالیت دینی در عرصه بین‌الملل پرداخت. مبلغی در این نشست گفت: تحقق یک جریان دین مدار بین‌المللی بدون ایجاد یک هویت مشترک ادیانی امکان پذیر نیست. این هویت را قرآن برای فضای بین الادیانی در نظر گرفته است …

آن مبانی مشروطیت که آخوند خراسانی وارد کرد و متاسفانه شکل داد باعث شد جدایی دین از سیاست به‌صورت معرفت‌شناسی و روشی به‌وجود بیاید و مرحوم نایینی آن را گستراند باعث شد به یک‌باره حوزه از درون از جامعه جدا شود. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر ابراهیم فیاض دانش آموخته حوزه و جامعه‌شناس در گفتگویی با روزنامه صبح نو عنوان کرده است مبانی مشروطیت که آخوند وارد کرد و مرحوم نائینی گستراند، حوزه را عقیم کرده است و تا امروز حوزه نتوانسته نظریه سیاسی شیعه را استخراج کند. همچنین او معتقد است  حوزه علمیه قم به‌شدت در بحث حکومت، انحطاط …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی، مدیر مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی است. مرکزی که سال‌ها پیش اولین رشته اصول و فقه مقارن را در کشور راه‌اندازی کرده است، رشته‌ای که اکنون، سومین دوره خود را پشت سر می‌گذارد. با ایشان، از توفیقات و چالش‌های این رشته گفتیم. اجتهاد: ایده راه‌اندازی رشته فقه مقارن در دفتر تبلیغات مشهد چگونه شکل گرفت؟ رحمانی: شاید این بحث حدوداً به پنج سال قبل برگردد که دوستان درمجموعه دفتر مشهد مطالعاتی انجام داده بودند، نشان می‌داد که ما در سال‌های پیش رو با گفتگوی بین مذاهب بیشتر روبرو خواهیم بود. …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه یکی از شان‌های حدیث، جایگاه آن در منظومه احادیث از حیث مضمونی و همخوانی با آن مجموعه از حیث فکری است، گفت: ضرورت دارد که حوزه علمیه به تاسیس چنین فنّی یعنی “فنّ لحن شناسی حدیث” اقدام ورزد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در درس خارج فقه و اصول افزود: علیرغم اهمیت و اصالت علم به این جایگاه، ولی جای آن در حوزه‌های علمیه خالی است و مطالعه‌ای نسبت به آن صورت نمی‌گیرد و نتایج آن در اجتهاد ملحوظ و منظور نمی‌گردد. وی ادامه داد: این جایگاه …

لازمه‌ فقه نظام ساز این است که صاحب نظرانی وارد این عرصه شوند؛ تا علاوه بر آشنایی اجتهادی با منابع فقه، اطلاعات دقیق و تخصصی از علوم انسانی در رشته مورد نظر خود همچون حقوق، اقتصاد، جامعه شناسی و… داشته باشند و بتوانند از زاویه علم مزبور به بازخوانی کتاب و سنت بپردازند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‎الاسلام والمسلمین محمد جواد ارسطا، عضو هیأت علمی گروه حقوق عمومی دانشگاه تهران، چندی پیش در دیدار با مدیران و اعضای تحریریه پایگاه وسائل از لوازم فقه نظام‌ساز یا جنبه نظام سازی فقه سخن گفت که مشروح آن در ذیل می‌آید. بسم‌الله الرحمن …

معاون پژوهشی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر با بیان اینکه این عالم شهید هنوز ناشناخته هستند، گفت: برخی از ارجاعاتی که به اندیشه شهید صدر وجود دارد، غیردقیق و گاهی بر خلاف اندیشه ایشان است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سیدامید موذنی، معاون پژوهشی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر، در پاسخ به این پرسش که اخیراً مطالب متعددی درباره اندیشه و فعالیت‌های اجتماعی ـ سیاسی شهید صدر در فضای مجازی منتشر شده است، این رویکرد‌های جدید به شهید ‌صدر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: اصل این‌که در ایران امروز دوباره به آثار شهیدصدر توجه می‌شود مسئله مبارکی است و اگر به دقت …

رئیس مؤسسه کتابشناسی شیعه، اگرچه با تمام وجود، نیاز به تدوین کتب جدید در تمام رشته‌های حوزوی را تصدیق می‌کند؛ امّا از مبالغه‌هایی که به‌زعم وی در رابطه با بی‌ثمر بودن برخی مباحث اصولی انجام می‌شود نیز ناخرسند است. با توجه به تجربیات حضرت‌عالی در مرکز تدوین متون درسی حوزه، بایسته‌های کتب درسی و آموزشی را در چه اموری می‌دانید؟ مختاری: ما در همه زمینه‌ها، همیشه باید کتاب‌های درسی و آموزشی جدید را با توجه به پیشرفت علم و مقتضیات زمانی و علمی تدوین و تنظیم کنیم. در این مطلب، هیچ شک و شبهه‌ای نیست. منتها کتاب درسی حوزوی در …

مدیر حوزه‌های علمیه، گفت: ضرورت توجه به روش سنتی نباید ما را از ورود به عرصه‌های جدید باز بدارد، به صورت جدی باید به ابواب جدید پرداخته شود، به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه در بیست و یکمین جلسه شورای مراکز تخصصی فقهی حوزه علمیه قم که در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد، گفت: در سند جدید تحول آموزشی المصطفی ۳۹۴ رشته، گرایش و مقطع تعریف شده است و با وجود این نگاه در حوزه تخصص‌ها، معتقد هستم فقه ستون فقرات است و در همه جا تجلی فقه را باید داشته باشیم. وی افزود: در …

اصولا تعامل دو سویه است، یا باید حوزه وارد تعامل نشود و اگر وارد تعامل شد باید به اقتضائاتش تن بدهد. از اصلی ترین اقتضائات تعامل این است رابطه نباید یک جانبه باشد، اگر شما خواهان برگزاری کرسی فقه شیعه در الازهر مصر شدید به همان اندازه باید کرسی فقه اهل سنت را در قم بپذیرید. به گزارش شبکه اجهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی استاد حوزه علمیه قم و رئیس سابق دانشگاه مذاهب اسلامی در خصوص ضرورت‌های آموزشی و تبلیغی در عرصه بین‌الملل به ویژه ضرورت شکل گیری تحول در روش‌های آموزشی حوزه‌های علمیه و تعامل با جهان به سوالات …

قاعده «اختصاص الجزئیه و الشرطیه بغیر القاصر و المضطر» به عنوان اولین نظریه رسمی در حوزه‌‌های به نام استاد محمد قائینی علمیه ثبت شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در جلسه شورای اعطای مجوزها و امتیازهای علمی که ۱۵ دی ماه با حضور آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌‌های علمیه کشور برگزار شد، اولین نظریه رسمی در حوزه‌‌های علمیه ثبت شد. بنابراین گزارش، این نظریه در راستای عمل به منویات مقام معظم رهبری در خصوص برگزاری کرسی‌‌های نظریه پردازی، با موضوع: «اختصاص الجزئیه و الشرطیه بغیر القاصر و المضطر» از سوی انجمن اصول فقه حوزه برگزار شده بود. حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قائینی …