حجتاسلام نوایی با بیان اینکه برای دفاع از حق عمومی و سلامت جامعه، فقه اسلامی به حکومت اسلامی اجازه داده که افراد را ملزم به واکسن زدن کند، گفت: احکام تابع مصالح و مفاسدند؛ اگر در حکمی مصلحت ملزمه باشد، چه در تحریم و چه در تحلیل آن، حاکم اسلامی و صاحب ولایت میتواند به آن اقدام کند. به گزارش …
Read More »دیدگاه و گزارش
کریمینیا: ارتداد ماهیت حقوقی دارد/ خواجهپور: ارتداد اگر همراه با سبالنبی نباشد، مشمول مجازات نیست
حجتالاسلام محمدمهدی کریمینیا در کرسی واکاوی ماهیت حقوقی ارتداد بر داشتن ماهیت حقوقی حکم ارتداد و اینکه در تمامی کشورها اهانت به مقدسات جرم است، تأکید کرد، اما حجتالاسلام خواجهپور معتقد است که ارتداد اگر همراه با سبالنبی نباشد، مشمول مجازات نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدمهدی کریمینیا، استاد مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، در نشست علمی «واکاوی …
Read More »نسبت مخالفت علامه طباطبایی با حرکت امام و حکومت اسلامی، ناشی از کماطلاعی است/ برای علامه، نصر و کربن طریقی بودند برای کشف واقع
آیتالله سبحانی گفت: علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در آخر سوره آل عمران به صورت مفصل درباره حکومت اسلامی بحث کردهاند. چنین شخصی چطور میتواند مخالف امام باشد؟ اما اینکه انتظار داشته باشیم که همه افراد با امام یکسان باشند انتظار نابجایی است. سلیقه امام در مَسند ایجاد حکومت بود و همه فشارش را بر همان هدف وارد میآورد، ولی …
Read More »چالشها و راههای اصلاح و تقویت نظام قانونگذاری در ایران
مسلماً اسلامیکردن قوانین این نیست که یک مسئلهای را که شیخ طوسی هزار سال پیش گفته برداریم و عیناً ترجمه کنیم و در قانون بیاوریم. اسلامیکردن آن است که آن مبانی را بگیریم و بر مقتضیات روز تطبیق دهیم و آنها را بهروز کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر سید حسین میرمحمد صادقی، استاد دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی در …
Read More »ترسیم حکمرانی دینی
در حال حاضر کل دنیا به سمت اینترنت ملی میرود. چون حکمرانی فضای مجازی نداریم لذا ممکن است دولت باشد یعنی وزارتخانهها باشند، ادارات و ساختار هرمی باشد اما حکمرانی نباشد. یعنی ممکن است سیاستگذاری باشد اما تنظیمگری متناسب با سیاستگذاری نباشد، تنظیمگری قانونگذاری باشد ولی رصد و ارزیابی نباشد. به گزارش شبکه اجتهاد، اساس و سرچشمه قدرت سیاسی و …
Read More »حکومت به مثابه تولیت موقوفه
حجتالاسلام سیدجواد ورعی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، گفت: نائینی حکومت را از قبیل تولیت موقوفه میداند که باید بر اساس مصلحت واقف و موقوف علیهم عمل کند و این با کسانی که کشور را ملک خود و مردم را برده خود میدانند تفاوت وجود دارد. در این دیدگاه زمامدار، امانتدار است و او معتقد بود که ولایت …
Read More »جایگاه «قاعده لاحرج» در فقه سیاسی امامیه و فقه شبهخوارجی/ داود مهدویزادگان
شبکه اجتهاد: شاید بتوان گفت که یکی از دلایل ضرورت امامت و ولایت، وجود تفکرات متحجرانه و خوارجی است، چون حاملان چنین تفکری دین و احکام دینی را بهنفع قدرتهای سلطهگر و عافیتطلبان تفسیر به رأی میکنند. اگر ولایت در میان نباشد و برابر تفسیرهای ناصواب آنان نایستد و از کیان اسلامی دفاع نکند؛ جامعه ایمانی در دامان قدرتهای سلطهگر …
Read More »نقد و بررسی و تحلیل فقهیِ «اعتبار اسناد عادی»
اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست دوم از سلسله نشستهای نقد و بررسی طرح پژوهشی «تحلیل فقهی اعتبار اسناد عادی در اموال غیرمنقول» با ارائه حجتالاسلام مصطفی جلالی و نقادی حجتالاسلام والمسلمین حمید درایتی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد، برگزار شد. این جلسه از سوی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و معاونت راهبردی قوه قضائیه با حضور برخی از …
Read More »بررسی فقهی ضوابط استفاده از عنصر مصلحت در حکومت اسلامی
اگر شارع حکم شرعی دارد(عام یا خاص)، در واقع برای حاکم تعیین مصلحت کرده است. یعنی تکلیف، رعایت مصلحت اجرای حکم شرعی است. اما اگر حکم مشخص نبود تکلیف رعایت مصلحت به معنای عرفی است که مصداق آن از رجوع به متخصص به دست میآید. به گزارش شبکه جتهاد، دهمین نشست «آسیبشناسی تقنین و قوه مقننه در ایران» با موضوع …
Read More »نقد و بررسی کتاب «فلسفه فقه سیاسی از دیدگاه آیتالله خامنهای»
حجتالاسلام سیدسجاد ایزدهی با تأکید بر اهمیت روزآمدی فقه بیان کرد: فقها همواره براساس نیازهای زمانه خودشان پیشرفتهاند و فقه متناسب با زمان خود را نگاشتهاند اما امروزه اگر بنا باشد که تحولی در زمینه فقه صورت بگیرد این تحول باید در حوزه نگرش باشد، سپس این فقه کاربردی شود و در روش، تغییر حاصل شود و در ادامه توقعات …
Read More »آیا مراجعه به اعلم در فتوای معیار در قانونگذاری شرط است؟
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: درباره اینکه مراجعه به اعلم، شرط است یا خیر در جاهای زیادی بحث شده و برخی آن را شرط نمیدانند. کسانی هم موضوع فتوای کارآمد را مطرح کردهاند و گفتهاند رجوع به آرای دیگر و غیراعلم هم ممکن است و میتوانیم از ادله آنها در اثبات مدعای خود استفاده کنیم. به …
Read More »حقوق بینالملل یک امر ثانوی برای دولت اسلامی است/ اصل «نفی سبیل» حاکم بر تمامی قواعد و قراردادهای بینالمللی
آرمان ما تحقق دولت اسلامی است؛ اما بر اساس واقعیت چارهای نداریم که در نظام بینالملل زندگی کنیم. حالا که مجبوریم در این نظام بینالملل زندگی کنیم، بهنظر من ظرفیتهای بسیار زیادی در حقوق بینالملل وجود دارد که میتوانیم از این ظرفیتها علیه نظام سلطه و کشورهای متخاصم، فعالانه استفاده کنیم؛ یعنی مثلاً اینکه کشوری مثل کانادا هرساله علیه ایران …
Read More »تصویر واضح و صحیحی از رابطه قانون و فتوا نداریم/ فتوا نمیتواند جایگزین قانون بشود/ در حکومت اسلامی نیازمند دستگاه قانونگذار هستیم/ قانونگذار باید مقاصد شریعت را از طریق سیاستگذاری دنبال کند و نه از طریق جرمانگاری
در خیلی از موارد میبینیم که واقعاً فاصله زیادی داریم با آنچه باید در یک جامعه اسلامی وجود داشته باشد. این مشکلات همه ناشی از آن است که ما از اهداف بلندی که داشتیم، غفلت کردیم و نگاهمان را به یک سلسله ظواهر شرعی دوختیم. البته که لازم است این احکام به اجرا گذاشته شود اما این احکام یک پیوست …
Read More »پذیرش «دولت- ملت» در جمهوری اسلامی عدول از«امامت-امت» است یا حاصل بازسازی آن؟
نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران هم از مصادیق بازسازی شده و اسلامی پدیده «دولت-ملت» طبق متفاهم دنیای امروز است و هم مصداق بازسازی شده نظام سیاسی «امامت-امت» است. اصلاً ما معتقدیم امتیاز انقلاب اسلامی و امتیاز اندیشه بنیانگذار این انقلاب به همین است که توانست سنت اسلامی را برای انسان معاصر بازسازی و در دسترس قرار دهد. به گزارش شبکه …
Read More »مبانی طالبان همان است که بود؛ تغییر روشی در نگاه به شیعیان و زنان
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب ضمن بیان تغییرات روشی در طالبان گفت: نگاه آنها به شیعه بسیار بغضآلود است. لذا هرجا فرصت کنند شیعیان را بکشند چنین کاری را انجام میدهد، اما اکنون روش خود را تغییر دادهاند و گفتهاند با شیعیان تعامل میکنیم ولی هرگز نگفتهاند که قائل به تکفیر شیعه نیستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست …
Read More »نگاهی به یکی از پژوهشهای فقهی مرتبط با حقوق مردم و حریم خصوصی
شبکه اجتهاد: در کشور ما تلاشها در حوزه حقوق انسانی چه از حیث علمی و نظری و چه از حیث عملی فقط محدود به محیطهای دانشگاهی یا فعالان مدنی مرتبط با آنها یا مراکز رسمی در قوای سهگانه نمیباشد بلکه نهادهای حوزوی و فعالان دینی نیز هم از حیث نظری و هم عملی تلاشهای در خور توجهی از خود نشان …
Read More »مبانی فقهی مثلث «عزت، حکمت و مصلحت» در تعاملات بینالمللی دولت اسلامی
استادیار جامعه المصطفی، با تأکید بر اینکه هر گونه التزام و عملی که علوّ و شوکت دولت اسلامی را تحت الشعاع قرار دهد، فاقد مشروعیت فقهی است، اذعان داشت: در تدوین قوانین و راهبردها و به طور کلی الگوریتم تعامل با دولتهای دیگر، باید به گونهای عمل کرد که علوّ و شوکت دولت اسلامی همواره محفوظ بوده، علاوه بر اینکه …
Read More »رشاد: فقه تهی از عدالت، فقه مرده است/ الهی: عدالت در تفقه، تأثیرات چندوجهی دارد/ سیدباقری: جامعهسازی در اندیشه علامه حکیمی برجسته است/ نبوی: جای خالی معیار و شاخص عدالت در منظومه فکری استاد حکیمی حس میشود
تجربه علامه حکیمی در آنچه در آثار ایشان ملاحظه میشود فراتر از عدالتی است که در عینیت تفقه ملاحظه میکنیم. در عدالت معرفتی نگاه متوازن و متعادل ایشان به همه معارف ستودنی است. ایشان در الحیاه برای همه معارف سهم کاملی در نظر گرفته است. آن مقدار که جنبههای مغفول احکام را در الحیاه مییابیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست …
Read More »در زمینه عدالت عقب هستیم/ بخشنامهها و مصوبات دولت باید پیوست عدالت داشته باشد/ در عرصههای مدیریتی بازسازی انقلابی و عقلانی ایجاد کنید/ در افغانستان ما طرفدار «مردم» هستیم
رهبر انقلاب صبح امروز در دیدار رئیسجمهور و هیئت دولت سیزدهم تصریح کردند: اساس حکومت اسلامی و جمهوری اسلامی بر اقامهی عدل است. کما اینکه اساس همهی ادیان بر اقامهی عدل است. خدای متعال میفرماید که ما پیغمبران را فرستادیم، کتابهای آسمانی را فرستادیم «لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» اصلاً برای اینکه مردم قیام به قسط کنند، جامعه، جامعهی عدالتآمیز باشد. خب …
Read More »از نگرشهای نوپدید تا ظرفیت «فقه سیاسی» در حل چالشهای نوظهور
مدرسه تابستانه مسائل فقهی معاصر به همت مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی قم، با هدف آشنایی دانشپژوهان با فقههای تخصصی در تیرماه ۱۴۰۰ برگزار شد. یکی از سلسسه نشستها به موضوع «فقه سیاسی» اختصاص یافت که با تشکیل سه جلسه تخصصی اساتید مطرح حوزه فقه سیاسی به ارائه مباحث خود پرداختند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر احمد …
Read More »مهندسی قراردادها در پرتو آموزههای فقهی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، گفت: یک قرارداد باید بتواند چهار عنصر انتظارات، اتفاقات، اختلافها و راه حلها را در خود ببیند؛ بنابراین کسی که در مقام عقد قرارداد وارد عقد میشود باید به تمام جوانب این چهار عنصر احاطه داشته باشد تا عقدی بر خلاف مقصود و هدف خود منعقد نکند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر …
Read More »از بررسی «فقه و تحولات جزاء در ایران» تا «رابطه بغی و جرم سیاسی»
دومین نشست علمی «مدرسه تابستانه مسائل فقهی معاصر» مرتبط با رشته فقه الجزاء با موضوعات «فقه و تحولات حقوق جزاء در ایران»، «سرقت الکترونیک» و «رابطه بغی و جرم سیاسی» در سه جلسه با حضور اساتید حوزه و دانشگاه از سوی مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی قم برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید علیرضا حسینی، جلسه …
Read More »چالش دین و قانون؛ از انقلاب مشروطه تا جمهوری اسلامی/ در چالش شرع و قانون باید کدام سو ایستاد؟
چالش دین و قانون در دوران جدید و با تغییر ساحت قانونگذاری از دین به ارادهی جمعی یا فردی، جدیتر شده است. با گذشت نزدیک به ۱۱۵ سال از انقلاب مشروطه به نظر میرسد مسائل و چالشهای تازهای نیز در سالهای اخیر مورد توجه بوده است. چنان که برخی از جریانات خواستار عبور از عدم مغایرت با دین به قانونگذاری …
Read More »تنفیذ یا تجلی غدیر در نظام اسلامی/ چرا مراسم تنفیذ فقط برای ریاست جمهوری برگزار میشود؟
هرچند همه کارگزاران نظام اسلامی به نصب عام، منصوب از جانب رهبر معظم هستند، اما در مورد ریاست جمهوری، به خاطر اهمیت جایگاه آن، این نصب، آشکارتر و با تأکید بیشتر بیان میشود تا به وضوح بیانگر بعد اسلامیت نظام جمهوری اسلامی در طول جمهوریت و مردمی بودن آن باشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست مشترک کمیته علمی «اساتید انقلابی حوزه …
Read More »کنکاشی در چیستی و ماهیت تنفیذ
بند نهم اصل یکصدودهم قانون اساسی که مربوط به وظایف و اختیارات رهبری است، از امضاء حکم ریاستجمهوری پس از انتخابات مردم توسط رهبری سخن میگوید که از مفهوم امضاء “حکم ریاستجمهوری” به کلمهی “تنفیذ” یاد میشود. حجتالاسلام والمسلمین نجف لکزایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در یادداشتی ماهیت و چیستی تنفیذ را کنکاش میکند. شبکه اجتهاد: در حکومت …
Read More »طرح پژوهشی «اعتبار اسناد عادی در اموال غیرمنقول» در بوته نقد و نظر
اختصاصی شبکه اجتهاد: اولین نشست از سلسله نشستهای نقد و بررسی طرح پژوهشی «تحلیل فقهی اعتبار اسناد عادی در اموال غیرمنقول» با ارائه حجتالاسلام مصطفی جلالی و نقادی دکتر بلال شاکری، مدرس سطوح عالی حوزه و دانشگاه و حجتالاسلام دکتر سید مهدی نریمانی، استادیار دپارتمان الهیات دانشگاه مفید برگزار شد. این جلسه از سوی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و …
Read More »مراسم تنفیذ، نشانه عقلانیت و آرامش حاکم بر کشور و مردم است/ شعار مردمی بودن را در واقعیت محقق کنید/ هر حرکت اقتصادی در کشور باید متکی به یک برنامه کلی باشد/ مظهر وفاق ملی باشید و با مردم صادقانه حرف بزنید
رهبرانقلاب با تأکید بر اینکه دولت باید مظهر وفاق ملی و نگاه ملاطفت آمیز به عموم مردم باشد، افزودند: یکی از کارهای مهمی که به مردمی بودن دولت کمک میکند، تعهد به گفتگوی صادقانه و بدون پیرایههای سیاسی با مردم است. باید با مردم صادقانه حرف زد، مشکلات و راهحلها را گفت و توقعات را بیان کرد و کمکهای لازم …
Read More »تحلیل فقهی اعتبار اسناد عادی در اموال غیرمنقول/ مصطفی جلالی
در حال حاضر معاملات اموال غیرمنقول به دو صورت سند عادی و سند رسمی صورت میگیرد. صحت معاملات عادی منشا مشکلات متعددی شده است. نوشتار پیش رو، در صدد اثبات شرعی این مطلب است که در معاملات اموال غیر منقول پرارزش، در صورت وجود طریق اطمینان آور، در فرض اختلال نظام، رجوع به امارات ظنیه جایز نیست و سلوک طریق …
Read More »نظریهها ذیل واقعیتها شکل میگیرند؛ مدل پیشنهادی «حکمرانی حِکمی ـ شبکهای» استاد خسروپناه
استاد خسروپناه گفت: چالشهای جامعه خودمان و مباحث فقهی مرا بهسمت بحث در باب فقه حکمرانی سوق داد و از طرفی دیدم حکمرانی نوین در غرب مبتنی بر مبانی فلسفی است، از این رو متوجه شدم پیوند وثیقی بین حکمرانی و حکمت وجود دارد؛ بنابراین باید بحث حکمت و فقاهت حکمرانی را دنبال کنیم یعنی هم به مبانی حکمرانی بپردازیم …
Read More »امام موسی صدر و تبیین سیاسی ولایت
مهمترین ویژگی بحث امام موسی صدر در موضوع ولایت و اشاره به واقعه غدیر، برداشت سیاسی از این مفهوم و واقعه است. از این رو وی به برداشت عرفانی خاصه برداشت هانری کربن، اسلام شناس و شرق شناس مشهور که با علامه طباطبایی دیدارهایی داشته انتقاد میکند و بر آن است تا گستره ولایت و غدیر را نه در مباحث …
Read More »