استاد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: اگر یک رئیسجمهور بدون تنفیذ ورود بکند این مداخلهی او یک مداخلهی طاغوتی است و بدون تعارفش باید این را در نظر داشت که تمام مداخلات شخصیتهای سیاسی ازجمله رئیسجمهور باتوجهبه مبانی حکومت اسلامی در این چارچوب باید اتفاق بیفتد. ولی که اگر این اتفاق نیفتد طبیعتاً این مداخله یک مداخلهی غیرقانونی …
Read More »دیدگاه و گزارش
حواشی یک سخنرانی و گفتگو در باب «حکومت ولایی»
سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین مسعود عالی در حسینیه امام خمینی پیرامون حکومت ولایی و انعکاس فرازی از آن در شبکههای اجتماعی و فضاهای علمی که «شیعه در طول تاریخ حکومت ولایی نداشته، حتی زمان امیرالمومنین و در زمان امیرالمومنین حکومت ولایی نبود»، واکنشهایی از سوی برخی اساتید بهدنبال داشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در گروهی که مجمعی از اساتید و فضلای …
Read More »تفاوت نظر شیعه و سنی در جواز قیام امام حسین(ع) علیه حاکم جائر
استاد مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) با بیان اینکه آیا قیام علیه حاکم جائر مجاز است یا خیر و میتوان برای جواز آن به قیام عاشورا تمسک کنیم، گفت: امام(ره) در آن شرایط جایز نمیدیدند؛ آیا ایشان قیام امام حسین(ع) را استثنایی میدیدند که جواز ندادند؟ امام الگوی مشارکت مردم را پی گرفتند و آن را موفقتر میدیدند. بنابراین …
Read More »حق و تکلیف؛ وجه تمایز انتخابات در نظام اسلامی/ رهبری صاحب نظر و سلیقه هستند، اما هیچگاه سلیقه خود را اعمال نمیکنند
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه وجه تمایز نظام اسلامی نسبت به نظامهای دیگر در بحث تکلیفمحوری است، گفت: در نظام مردمسالار، مردم تنها صاحب حق هستند، اما در نظام مردمسالاری دینی، مردم هم صاحب حق و هم صاحب تکلیف هستند، یعنی نمیتوانند نسبت به سرنوشت خود بیتفاوت باشند و بهگونهای رفتار کنند که یک …
Read More »نگاهی بر علوم سیاسی در یکصد سال اخیر حوزه علمیه قم
برای اولینبار در نظام آموزشی کشور، رشته فقه سیاسی در مقطع ارشد و دکتری در حوزه علمیه و مراکز آموزشی پژوهشی حوزوی و حوزوی- دانشگاهی تدریس میشود. حوزه علمیه از نظر فقه سیاسی، از جایگاه بیبدیل و ممتازی در سطح جهان برخوردار است؛ یعنی دانشی که در عرصه فقه سیاسی تولید میشود، در مراکز آموزشی و پژوهشی غیرحوزوی، چه در …
Read More »تضمین جمهوریت؛ مشارکت در منطق تئوریک جمهوری اسلامی
مهم این است ما فرآیند مردمسالاری دینی و اعتماد به رای مردم و آگاهیبخشی به آنها را باور داشته باشیم. نخبگان همواره باید ایجاد مساله کنند، آن هم ایجاد مسالهای که در نهایت به منتخب مطلوب منجر شود. اگر نخبگان با تودهها صحبت و آنها را آگاه کردند و مسائل جامعه را تحلیل کردند و اگر در نهایت انتخابهای خوب …
Read More »پاسخ به سوالاتی درباره انتخاب آیتالله خامنهای به رهبری توسط مجلس خبرگان
«روایت رهبری»، روایت جامع و دست اولی است از «رسمیت و قانونیت یافتن رهبری حضرت امام خمینی رحمهالله با مصوبه مجلس خبرگان قانون اساسی»، «تعیین آیتالله منتظری به رهبری آینده توسط مجلس خبرگان رهبری و سپس عزل وی» و در نهایت، «تعیین حضرت آیتالله خامنهای توسط مجلس خبرگان به رهبری انقلاب اسلامی». از ویژگیهای «روایت رهبری» میتوان به استفاده از …
Read More »تمام بار معرفتی حکمرانی بر دوش فقه نیست/ حکمرانی عادلانه با حضور آحاد مردم درصحنهها و لایههای حکمرانی است/ در مرحله تنظیمگری و تسهیلگری خلاقیتهای لازم را نداریم
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: حضرت امام میفرماید که فقه در واقع تئوری کامل است؛ یعنی فقه در فرایندهای حکمرانی حضور معرفتی دارد، اما به این معنا نیست که تمام بار معرفتی حوزه حکمرانی بر دوش فقه است. مقام معظم رهبری میفرمایند «حکمرانی بشری و هدفها الهی است»؛ یعنی سیاستگذاریها، هدفگذاریها، نگاه جامع، تعیین مطلوبیتهای جامعه اسلامی، همه الهی …
Read More »طلیعه فتح؛ حمایت قاطع مراجع و اساتید از عملیات مقتدرانه «وعده صادق»
اسراییل جنایتکار باید بداند اینها فتح قریب است از یک سو، فتح مبین است از سوی دیگر، این دو، طلیعه امر را وعده میدهد. اما فتح مطلق که نه به قرب متصف است نه به معیّن بودن متصف است، فتح مطلق است، فتحی است خانمان برانداز، فتحی است که اسراییل را ریشه کن میکند و غزه و امثال غزه را …
Read More »جمهوری اسلامی نمیخواهد کسی را وادار به دینداری کند، اما نباید مقابل هنجارشکنی کوتاهی کرد/ تشکر واقعی از ملت ادامه تلاش بیوقفه مسئولان برای حل مشکلات است/ رژیم خبیث صهیونیستی باید تنبیه شود و تنبیه خواهد شد/ کمک به رژیم صهیونیستی از طرف کشورهای اسلامی، خیانت است
حضرت آیتالله خامنهای تصریح کردند: یقیناً نظام جمهوری اسلامی درصدد آن نیست که کسانی را بزور وادار به دینداری کند امّا در مقابل هنجارشکنی دینی هم وظیفه دارد؛ نباید کوتاهی کنیم، و مسئولین و آحاد مردم و آمرین به معروف و ناهین از منکر، در این زمینه وظیفهی خودشان را باید انجام بدهند. به گزارش شبکه اجتهاد، ایرانیان، امروز نماز …
Read More »مهار تورم و رشد تولید، همچنان جزو مطالبات ماست/ رسیدن به اهداف برنامه هفتم بدون حضور مردم ممکن نیست/ تولید به جهش میرسد اگر همت، سرمایه، ابتکار و حضور جدی مردم را وارد اقتصاد کنیم
رهبر معظم انقلاب، مصادفشدن سال نو با اولین سال اجرای برنامه هفتم توسعه را عامل دیگری برای تلاش روزافزون مسئولان دانستند و گفتند: باید در پایان برنامه هفتم که با هدف کلی شکوفایی اقتصادی همراه با عدالت تدوین شده، «تورم تک رقمی شود، ساختار بودجه اصلاح و نظام مالیاتی متحول شود، حداقل ۹۰درصد کالاهای اساسی در کشور تولید و طرحهای …
Read More »«حکمرانی اسلامی» در قالب الگوی جمهوری اسلامی
شبکه اجتهاد: میخواهم راجع به «حکمرانی اسلامی» در قالب «الگوی جمهوری اسلامی» صحبت کنم. فراوان پیش آمده که ما قدرتمندانه به لحاظ نظری بحثهای دفاع از اندیشه انقلاب را مطرح میکنیم ولی وقتی عظمت اندیشه انقلاب را مثلاً در مقابل وضعیت اقتصادی یا اخلاقی موجود میگذاریم؛ نمیتوانیم چطور باید توجیه و دفاع کنیم. اندیشه انقلاب حقیقتاً اندیشه بسیار بلند، بینظیر …
Read More »بازخوانی دو بیانیه از آیتالله بهجت در مورد انتخابات و لوازم آن
کسانی که متحیر و مرددند، به آنها دستور داده شده و میشود: ملاحظه کنید کدامیک از دو حزب، با ولایت علی(ع) موافق یا موافق تر است» و کدام، اعتقاد او عملاً انتظار مهدی(ع) را دارد یا متأکدتر است؛ کدام، تغییری در امور دینیه، داده یا نمیدهد؛ کدام، معتدل در فکر، یا متلوّن است در اعتقاد یا عمل؛ کدام، ملکه تقوی …
Read More »کسانی که خیرخواه نظام هستند به شرکت در انتخابات به شدت توصیه میکنند/ با توجه به عناوین ثانویه میتوان حکم به وجوب داد/ امیدوارم حاکمان حضور مردم را قدرشناسی کنند
استاد علیدوست با بیان اینکه میتوان با استفاده از عناوین ثانویه و طبق مبانی فقهی «حفظ نظام» و «نفی سبیل» حکم به وجوب شرکت در انتخابات داد اما مردم باید در خصوص شرکت اقناع شده و بدانند که وظیفه اسلامی و انسانی آنها مشارکت است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، با بیان اینکه دو نگاه را میتوان به …
Read More »شرکت در انتخابات حالت مقدمۀ خارجیه را ندارد، بلکه جزء مقدمات داخلیه است/ وقتی ولی، امر کرده که در انتخابات شرکت کنید، اساسا جای بحث دیگری باقی نمیماند/ طلاب در عرصه جهاد تبیین حالت التماس پیدا نکنند
استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفت: گاهی بیان میشود اگر در انتخابات شرکت کنیم و انتخابات پرشور باشد، سببِ فلان اتفاق میشود که آن اتفاق سببِ اتفاق دیگری میشود و … یعنی سلسله علل و اسبابی ذکر میکنند تا برسد به جایی که منجر به اقتدار و حفظ نظام یا منکوب شدن دشمنان شود. عرض میکنم اینطور نیست و …
Read More »پرونده ویژه «فقه انتخابات»
در آستانه دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری، پرونده ویژه «فقه انتخابات» با آثار و گفتارهایی از صاحبنظران و اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در پنج بخش (یادداشت، گفتگو، گزارش، رهنمود، پنجره) با بیش ۶۵ مطلب از سوی «شبکه اجتهاد» منتشر شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه انتخابات، ابعاد، زوایا و مسائل مختلفی دارد که …
Read More »بیانیه مهم علمای برجسته حوزه علمیه خراسان پیرامون انتخابات
آیتالله سید حسن مرتضوی شاهرودی، آیتالله مصطفی اشرفی شاهرودی، آیتالله شیخ رجبعلی رضازاده، آیتالله سیدجعفر سیدان و آیتالله شیخ مهدی مروارید با صدور بیانیهای بر اهمیت مشارکت در انتخابات یازدهم اسفندماه تاکید و نکاتی مهمی را متذکر شدند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پنج نفر از علمای برجسته حوزه علمیه خراسان با صدور بیانیهای از عموم مردم جهت شرکت در انتخابات دعوت …
Read More »اصلح یا صالح؟/ حل فقهی «تکلیفمداری» با «دنبال نتیجه بودن»
شبکه اجتهاد: در ایام انتخابات تزاحمات مختلف فقهی درباره انتخابات مطرح میشود؛ از جمله این تزاحم که: در انتخابات، عمل به تکلیف مقدم است یا رسیدن به نتیجه. پاسخ دقیق به این مسأله در گرو نگاهی به حکم شرکت در انتخابات و ادله شرعی آن است. یعنی ابتدا باید بررسی کنیم که به چه دلیل فقهی باید رأی داد، سپس …
Read More »شرکت در انتخابات هم حق است هم تکلیف ملی/ اگر رأی ندهیم دیگران به جای ما و برای ما انتخاب خواهند کرد/ حوزههای علمیه نباید در مسائل جناحی ورود کنند
زئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: اگر ما رای ندیهم دیگران به جای ما و برای ما رای خواهند داد و انتخاب خواهند کرد. انسان زنده هرگز حاضر نیست اختیار و سرنوشت خودش را به دست دیگری بسپارد و رها کند تا دیگری برای او سرنوشت رقم بزند. به این جهت انتخابات علاوه بر اینکه تکلیف است علاوه بر …
Read More »پیام مهم اجتماعی بعثت پیامبر(ص)؛ تقریب و نفی تنفیر
مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه یکی از پیامهای مهم بعثت پیامبر(ص) در بحث اجتماعی اصل «تقریب و نفی تنفیر» است، گفت: نفی تنفیر بدان معناست که پیامبر(ص) به دنبال آن بود که انسانها اهل نفرت از یکدیگر نباشند و یکی از تلاشهایی که در طول ۲۳ سال پیامبری خود انجام دادند و شعاع آن را تا ابدیت زندگی …
Read More »واکاوی فقهی نظارت خبرگان رهبری بر ولی فقیه
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به تبیین سه نوع نظارت ممکن خبرگان بر رهبری پرداخت و ابراز داشت: نخستین سطح، نظارت فی الجمله و حداقلی است که تنها بر بقای شرایط رهبری نظارت دارد. نوع دوم، نظارت بالجمله و حداکثری است و نوع سوم نظارت حد وسط معقول است که به نظر میآید قانون اساسی نیز این سطح …
Read More »آیا جمهوری اسلامی همانند امام علی(ع) کمربند ایمنی مبارزه با فساد را طراحی کرده است؟/ رشته «فقه مبارزه با فساد» در حوزه علمیه تأسیس شود
ما ابزاری نداریم که اندازهگیری کنیم در دوره امیرالمؤمنین احساس فساد در مردم چقدر بوده، اما با قراینی میتوان فهمید بر اساس آنچه به دست ما رسیده مردم احساس فساد به دستگاه حکومت علوی نداشتند. امیرالمؤمنین (ع) در حوزه پیشگیری، کمربند ایمنی را آنقدر توسعه میدهد که کسی به آن مرز فساد نرسد. معتقدم مبارزه با فساد یک برنامه منسجم …
Read More »تأکید امیرالمؤمنین (ع) بر تکیه به عامه مردم است نه نورچشمیها/ سیاست راهبردی امام آوردن مردم به صحنه، سیاست راهبردی دشمن خارج کردن مردم از صحنه/ اصرار داریم عوامل واقعی فاجعه کرمان را پیدا و سرکوب کنیم
حضرت آیتالله خامنهای، تکیه بر تودههای مردم را انتخاب راهبردی امام در قبال روشهای رایج سیاسی از جمله نشستوبرخاست با احزاب و چهرههای سیاسی دانستند و افزودند: امام در ۱۲ خرداد ۴۲ در فیضیه به میدان آمد، مردم را هم به میدان آورد و پرچم را بدست آنها داد که قیام مردم در ۱۵ خرداد ۴۲ در تهران، قم و …
Read More »نهی ورود فقها به سیاست همانند نهی آنان از ورود به فقه و اخلاق است/ رویکرد دوگانه سیدبن طاووس در ورود به سیاست
حجتالاسلام محمدهادی حمیدیان تاکید کرد: اگر به این دلیل که چون در عصر حضور معصوم نیستیم مخالف ورود فقها به سیاست باشیم در این صورت باید بگوییم فقها نباید وارد فلسفه و اخلاق و عرفان هم بشوند چون در آنها هم اختلاف زیادی وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «بررسی رویکرد سیاستورزی و سیاستگریزی فقیهان شیعه؛ مطالعه موردی …
Read More »جایگاه مردم در حکمرانی اسلامی
در فرآیند شکلگیری «حکمرانی اسلامی» و در ساختارها و کارویژههای آن، «مردم» نقش اساسی دارند. مردم عنصر ذاتی و رکن مقوم حکمرانی اسلامی هستند. بر اساس آیات قرآن، مردم از طریق مشارکت، نظارت و مسئولیت دینی، نقش ذاتی خود را اعمال میکنند. لذا با وجود این الگوی حکمرانی، نیازی به نسخه سفارشی حکمرانی خوب لیبرال دموکراسی غرب نیست. به گزارش …
Read More »نبود نگرش کلان و جامع به ارث باعث ایجاد شبهات شده است
عضو هیئت علمی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه شیراز گفت: یکی از دلایل ایجاد شبهات و سؤالات در مورد ارث، عدم نگاه جامع به گزارههای روایی و تاریخی و بخشینگری نسبت به آنها است یعنی یک گزاره را میگیریم و بدون توجه به بقیه گرفتار چالش میشویم، در حالی که اگر نگاه کاملتری به مجموعه ارث داشته باشیم در …
Read More »فقه را باید در بستر اداره جامعه دید/ هر تلقیای از فقه نمیتواند در خدمت عدالت اجتماعی باشد/ معتقد به حسن ذاتی عدالت و قبح ذاتی بیعدالتی هستم
بحث است که فقه در مقوله استقرار عدالت اجتماعی در جامعه چه نقش و کارکردی دارد. اگر فقه میخواهد در خدمت بسط عدالت اجتماعی باشد، هر تلقیای از فقه نمیتواند کمککار عدالت اجتماعی باشد. براینمونه، اگر فقه کاملاً فردی باشد و وظیفه فقیه را صرفاً استنباط حکم شرعی بداند، کجا میتواند فقه را در خدمت بسط عدالت در جامعه و …
Read More »الگوی حکمرانی اسلامی متمایز از الگوی حکمرانی خوبِ نهادهای بینالمللی
آیا ما میخواهیم به همان سبکی که بانک جهانی و سازمان ملل پیشنهاد دادند یعنی قدرت را بین دولت، جامعه مدنی و بخش خصوصی تقسیم کنیم؟ و از این طریق کشور اداره شود؟ اگر این را بگوییم؛ یعنی قدرت اینطور توزیع و پخش شود، ما با روایاتی که مشروعیت را به ولیفقیه دادهاند چکار کنیم؟ چگونه باید مشروعیت را درست …
Read More »نائینی و بازپروری اندیشه سیاسی شیعه در حوزه حکمرانی اسلامی
دکتر فراتی معتقد است: برخلاف کسانی که فکر میکنند اندیشههای دینی در دوره جدید دچار زوال شده است اما مرحوم نائینی نشان داد راه حلهای جدیدی وجود دارد که باید از مسیر فقهی گشوده شود. او میگوید نائینی متعلق به عصر مشروطه است ولی پاسخها و راه حلهایش، پاسخهای دوران معاصر میباشد. حجتالاسلام دلیر نیز معتقد است: آنچه اندیشه مرحوم …
Read More »نظریه تفصیل در فتوای معیار
گاه، نهاد قانونگذار در موردی قانونگذاری میکند که مسبوق به صدور حکم حکومتی از سوی ولی امر است. گاه قانونگذار در مقام تدوین احکام مدنی و جزایی اسلام در قالب مواد قانونی است و گاه قانونگذار در صدد وضع قوانینی است که ناظر به نظم اجتماعی میباشد و در اسلام مسبوق به سابقه نیست. با عنایت به این تفاوتها، به …
Read More »