استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفت: گاهی بیان میشود اگر در انتخابات شرکت کنیم و انتخابات پرشور باشد، سببِ فلان اتفاق میشود که آن اتفاق سببِ اتفاق دیگری میشود و … یعنی سلسله علل و اسبابی ذکر میکنند تا برسد به جایی که منجر به اقتدار و حفظ نظام یا منکوب شدن دشمنان شود. عرض میکنم اینطور نیست و …
Read More »حکومت و قانون
پرونده ویژه «فقه انتخابات»
در آستانه دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری، پرونده ویژه «فقه انتخابات» با آثار و گفتارهایی از صاحبنظران و اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در پنج بخش (یادداشت، گفتگو، گزارش، رهنمود، پنجره) با بیش ۶۵ مطلب از سوی «شبکه اجتهاد» منتشر شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه انتخابات، ابعاد، زوایا و مسائل مختلفی دارد که …
Read More »هرکس ایران را دوست دارد باید در انتخابات فعال باشد/ در رأی ندادن هیچ احتمال فایدهای وجود ندارد/ باید به انتخابات از زاویهی منافع ملی نگاه کنیم، نه از زاویههای جناحی و گروهی
رهبر انقلاب صبح امروز در دیدار جمعی از رأی اولیها و خانوادههای شهدا تصریح کردند: هرکس ایران را دوست دارد، هرکس جمهوری اسلامی را دوست دارد، هرکس انقلاب را دوست دارد، هرکس قدرت ملی را دوست دارد، هرکس پیشرفت را دوست دارد باید در انتخابات فعال باشد، شرکت پرشور در انتخابات بایستی انجام بدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیتالله …
Read More »«رجل سیاسی»؛ سیاستمدار تراز انقلاب اسلامی
کتاب حاضر با بهرهگیری از بیانات رهبر انقلاب اسلامی در موضوع ویژگیهای سیاستمدار در تراز انقلاب اسلامی تنظیم و تدوین گردیده است. این اثر شامل هفت فصل است که به ترتیب عبارتند از: باورهای سیاستمدار تراز، شناختهای لازم برای سیاستمدار تراز، شاخصها، اهداف، وظایف، الگوهای سیاستمدار تراز و جلوههایی از سلوک سیاسی برخی شخصیتهای تراز اسلام و انقلاب. به گزارش …
Read More »مناسبات حوزه و نظام اسلامی؛ دیدگاه آیتالله مهدی مراورید
شبکه اجتهاد: نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظامی برآمده از متن معارف دینی، با محوریت فقه و کارگزاری فقیه عادل، حدوثاً و بقائاً وابسته و پیوسته با حوزههای علمیه، علمای اسلام و فقهای عظام است؛ چنانکه رهبری معظم انقلاب، نسبتِ حوزه و نظام را نسبتِ «مادری-فرزندی» تعبیر نموده و میفرمایند: «نظام جمهوری اسلامی به طبیعت خود، نظامی وابستهی به …
Read More »نقد فقه خوارجی در امر مشارکت مردمی در انتخابات/ داود مهدوی زادگان
شبکه اجتهاد: فقه سیاسی خوارجی اساساً در تقابل با حکمرانی علوی شکل گرفته است و چارچوب نظری آن بر نظریه بی دولتی و تفکر آنارشیستی استوار است. آنچنانکه یکی از سه جریان اصلی معارض با حکمرانی امیر المومنین علی علیه السلام اهل خوارج بوده است. حضرت وصی علیهالسلام در خطبهای منطق بیدولتی خوارج را اینگونه توضیح داده است که آنان …
Read More »بیانیه مهم علمای برجسته حوزه علمیه خراسان پیرامون انتخابات
آیتالله سید حسن مرتضوی شاهرودی، آیتالله مصطفی اشرفی شاهرودی، آیتالله شیخ رجبعلی رضازاده، آیتالله سیدجعفر سیدان و آیتالله شیخ مهدی مروارید با صدور بیانیهای بر اهمیت مشارکت در انتخابات یازدهم اسفندماه تاکید و نکاتی مهمی را متذکر شدند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پنج نفر از علمای برجسته حوزه علمیه خراسان با صدور بیانیهای از عموم مردم جهت شرکت در انتخابات دعوت …
Read More »اصلح یا صالح؟/ حل فقهی «تکلیفمداری» با «دنبال نتیجه بودن»
شبکه اجتهاد: در ایام انتخابات تزاحمات مختلف فقهی درباره انتخابات مطرح میشود؛ از جمله این تزاحم که: در انتخابات، عمل به تکلیف مقدم است یا رسیدن به نتیجه. پاسخ دقیق به این مسأله در گرو نگاهی به حکم شرکت در انتخابات و ادله شرعی آن است. یعنی ابتدا باید بررسی کنیم که به چه دلیل فقهی باید رأی داد، سپس …
Read More »شرکت در انتخابات؛ چرا و به چه علت؟/ سیدسجاد ایزدهی
شبکه اجتهاد: عمدتاً حکومتها بر سه عنصر محوری «مردم»، «کارگزاران یا حاکمان» و «سرزمین» شکل میگیرند؛ به این معنا که اگر حکومتی، دارای سرزمین نباشد، حکومت محقّق نیست؛ همانطور که اگر حکومتی، دارای کارگزار یا شهروند نباشد، باز هم صدق عنوان حکومت مشکل است. برای اینکه این سه عنصر بتوانند، «نظام سیاسی» را تشکیل دهند، ضروری است که کارگزاران با …
Read More »حکم شرعی شرکت در انتخابات/ احمدحسین شریفی
شبکه اجتهاد: یکی از مشهورترین، مقبولترین و محکمترین قواعد فقهی در فقه اسلامی و شیعی، قاعده «وجوب حفظ نظام» و «حرمت اختلال در نظام» است. در اینکه منظور از «نظام» چیست، تفاسیر مختلفی ارائه شده است: «کیان جامعه مسلمین»، «حدود و ثغور کشورهای اسلامی»، «نظام عام یا نظام کلان اجتماع و معیشت» و «حکومت یا نظام سیاسی اسلام». بر اساس …
Read More »حق امام و حق مردم/ محمد متقیان تبریزی
شبکه اجتهاد: جناب آقای سروش محلاتی، در سخنرانی ۲۵ رجب، با عنوان «نظریه دولت غاصب در فقه امامیه» پیرامون حقوق خدا، امام و مردم سخن گفته و در نهایت با تصویر امکان تزاحم میان حق امام و حق مردم چنین نتیجه میگیرد: «پرسش این است که اگر بین حق امام و حقوق مردم تزاحم به وجود آید، کدام حق مقدم …
Read More »انتخابات چقدر ارتباط به اسلام و امام زمان دارد؟/ محمد عالمزاده نوری
شبکه اجتهاد: برخی اساتید درس خارج حوزه گمان کردهاند که از مقدسات در تشویق مردم به انتخابات سوء استفاده شده و نام دین و قرآن و اسلام و امام زمان بیجا و ناروا به انتخابات گره خورد است و از شنیدن اینکه «حضور در انتخابات، واجب شرعی و اجرای فرمان امام زمان است» انگشت به دهان شدهاند و اشاره کردهاند …
Read More »شرکت در انتخابات هم حق است هم تکلیف ملی/ اگر رأی ندهیم دیگران به جای ما و برای ما انتخاب خواهند کرد/ حوزههای علمیه نباید در مسائل جناحی ورود کنند
زئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: اگر ما رای ندیهم دیگران به جای ما و برای ما رای خواهند داد و انتخاب خواهند کرد. انسان زنده هرگز حاضر نیست اختیار و سرنوشت خودش را به دست دیگری بسپارد و رها کند تا دیگری برای او سرنوشت رقم بزند. به این جهت انتخابات علاوه بر اینکه تکلیف است علاوه بر …
Read More »تفسیر فقهی از حق رأی/ داود مهدوی زادگان
شبکه اجتهاد: حق رأی مردم با انتخابات شروع میشود. زیرا تجلی این حضور مردمی در مجلس یا ریاست جمهوری یا رهبری است، در مصوبات مجلس، فعالیتهای رییس جمهور خودش را نشان میدهد لذا ما میتوانیم در همان اوقات هم بسیاری از مصوبات و رفتارهای دولت، حتی رفتارهای رهبری را هم به مسأله انتخاب مردم ارجاع دهیم و براساس آن به …
Read More »گفتمان اسلام سیاسی و فرآیند دولت-ملت برای رهایی از انسداد سیاسی/ داود مهدوی زادگان
شبکه اجتهاد: به جرأت میتوان گفت مشروطه خواهان اولیه درک روشنی از ایده دولت – ملت در ذهن نداشتند. آنان غالباً خواهان مشروط شدن سلطنت بودند و از شاه میخواستند که سلطنت کند و نه حکومت. خواست آنان این بود که اداره مملکت به روشنفکران و فارغالتحصیلان فرنگ رفته و نمایندگان اصناف واگذار شود. روحانیت بهویژه فقیهان که همواره در …
Read More »پیام مهم اجتماعی بعثت پیامبر(ص)؛ تقریب و نفی تنفیر
مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه یکی از پیامهای مهم بعثت پیامبر(ص) در بحث اجتماعی اصل «تقریب و نفی تنفیر» است، گفت: نفی تنفیر بدان معناست که پیامبر(ص) به دنبال آن بود که انسانها اهل نفرت از یکدیگر نباشند و یکی از تلاشهایی که در طول ۲۳ سال پیامبری خود انجام دادند و شعاع آن را تا ابدیت زندگی …
Read More »انقلاب اسلامی ثمره اجابت دعوت بعثت است/ برای اصلاح دنیا، اول باید خود و جامعه را اصلاح کنیم/ مصیبت غزّه مصیبت بشریّت و نشاندهنده بطلان نظم جهانی است
حضرت آیتالله خامنهای تحقق انقلاب اسلامی را نتیجه اجابت پیام بعثت و دعوت امام بزرگوار از طرف مردم خواندند و گفتند: در ادامه هم مردم ما به توفیق و فضل پروردگار حرکت خود را در مسیر درست ادامه دادهاند و تا هر زمان که اجابت دعوت پیغمبر ادامه داشته باشد، رشد و پیشرفت که فقط هم رشد معنوی و اُخروی …
Read More »رهبری تغییرات: از «اختناق مطلق» به «وکلای هفتاد هزار دیناری»/ محمدصادق حیدری
شبکه اجتهاد: انگار انقلاب علمیِ حضرت صادق و پدرش، کارد را به استخوان خلیفه رسانده بود. چون برای اولین بار بود که دستگاه حاکم دستور داده بود امامِ بعدی در همان ابتدای امامتش، شناسایی شود تا سرش را به دربارِ «منصور دوانیقی» ببرند. بعد از شهادت امام ششم، جاسوسها در مدینه به ایندر و آندر میزدند تا کسی را پیدا …
Read More »کاستیهای اعلامیه جهانی حقوق بشر از نگاه علامه مصباح یزدی/ احمدحسین شریفی
شبکه اجتهاد: علامه مصباح یزدی به مناسبتهای مختلفی به نقد «اعلامیه جهانی حقوق بشر» پرداخته است، افزون بر نقدهایی که بر تکتک مواد این اعلامیه ذکر میکنند، هفت کاستی و نقص عمدهی ناظر به آن را نیز متذکر میشوند: یک. فقدان نظم و ترتیب منطقی: با مقایسه این اعلامیه با «قانوننامه» حَمُورابی (که دو هزار سال پیش از میلاد میزیسته …
Read More »واکاوی فقهی نظارت خبرگان رهبری بر ولی فقیه
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به تبیین سه نوع نظارت ممکن خبرگان بر رهبری پرداخت و ابراز داشت: نخستین سطح، نظارت فی الجمله و حداقلی است که تنها بر بقای شرایط رهبری نظارت دارد. نوع دوم، نظارت بالجمله و حداکثری است و نوع سوم نظارت حد وسط معقول است که به نظر میآید قانون اساسی نیز این سطح …
Read More »فقه منبع اصلی استخراج قوانین جامعه اسلامی است/ با ورود حوزویان به عرصه شناخت قانون، میتوان نتایج سودمندی را به دست آورد
آیتالله مکارم شیرازی در پیامی به چهارمین کنفرانس بین المللی فقه و قانون، قوانین الهی را تأمین کننده مصالح انسان در معاش و رستگاری او در معاد دانست و گفت: فقه منبع اصلی استخراج قوانین جامعه اسلامی است و این فقها هستند که با استنباطِ حکمِ خداوند بر اساس ادله و حجتهای موجود بنمایه اصلی این قوانین را به دست …
Read More »«فقه حقوق شهروندی» یا «فقه و حقوق شهروندی»؟/ سید باقر محمدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حقوق شهروندی محصول دنیای مدرنیته است و امری نو به شمار میآید. نوپدیدتر از آن اما «فقه حقوق شهروندی» است که مشروعیت الهی این حقوق را به بحث میگذارد. حجتالاسلام سیدباقر محمدی، دانشآموخته حقوق جزا جامعه المصطفی است و هم اکنون، معاونت آموزش مدرسه عالی فقاهت مشهد را به عهده دارد. او در این یادداشت شفاهی، به …
Read More »رفتگر حکومت اسلامی!/ عباس بابایی
شبکه اجتهاد: تمام هیکلش را اگر با لباسهایش میکشیدی، پنجاه کیلو هم نمیشد؛ اما بنیانهای حکومت شاهنشاهی را به لرزه درآورده بود! نه خدمی داشت، نه حشمی؛ نه خاندان هزارفامیلی که از او حمایت کنند؛ نه شاگردان و مریدان فراوانی که دورش را بگیرند و ترویجش کنند؛ نه در میان مدیران زورگو و فاسد رژیم پهلوی طرفدارانی؛ اما وقتی برای …
Read More »دو روایت مشابه از سه الگوی متفاوت/ مهدی جمشیدی
شبکه اجتهاد: در این یادداشت، عصاره و جوهرۀ آراء آیتالله خامنهای و آیتالله مصباحیزدی را دربارۀ سه الگوی متفاوت حکمرانی بیان میکنیم و نشان میدهیم که روایتهای آنها از این الگو، «مشابه» و «همافزا» هستند و «شکاف» و «تضاد»ی در میان نیست. ۱. الگوی یکهسالاری؛ منطق استبدادِ ساخت سیاسی هر دو متفکّر بر این باور هستند که در این الگو، …
Read More »تازیانه/شلاق در قرآن و سنّـت؛ از انگاره تا گفتمان/ علی راد
شبکه اجتهاد: از گذشته تا کنون، برخی از پژوهشگران فقه و تاریخ تلاش نمودند که نشان دهند شلاق یا تازیانه رایج در فقه اسلامی ریشه در قرآن و سنّت دارد و برای این منظور به آیات و متون فقهی استناد جستهاند؛ اخیراً با استناد به ظاهر مفاد شماری از آیات قرآن کریم تلاش شده است که شلاق و تازیانه شناخته …
Read More »آیا جمهوری اسلامی همانند امام علی(ع) کمربند ایمنی مبارزه با فساد را طراحی کرده است؟/ رشته «فقه مبارزه با فساد» در حوزه علمیه تأسیس شود
ما ابزاری نداریم که اندازهگیری کنیم در دوره امیرالمؤمنین احساس فساد در مردم چقدر بوده، اما با قراینی میتوان فهمید بر اساس آنچه به دست ما رسیده مردم احساس فساد به دستگاه حکومت علوی نداشتند. امیرالمؤمنین (ع) در حوزه پیشگیری، کمربند ایمنی را آنقدر توسعه میدهد که کسی به آن مرز فساد نرسد. معتقدم مبارزه با فساد یک برنامه منسجم …
Read More »تأکید امیرالمؤمنین (ع) بر تکیه به عامه مردم است نه نورچشمیها/ سیاست راهبردی امام آوردن مردم به صحنه، سیاست راهبردی دشمن خارج کردن مردم از صحنه/ اصرار داریم عوامل واقعی فاجعه کرمان را پیدا و سرکوب کنیم
حضرت آیتالله خامنهای، تکیه بر تودههای مردم را انتخاب راهبردی امام در قبال روشهای رایج سیاسی از جمله نشستوبرخاست با احزاب و چهرههای سیاسی دانستند و افزودند: امام در ۱۲ خرداد ۴۲ در فیضیه به میدان آمد، مردم را هم به میدان آورد و پرچم را بدست آنها داد که قیام مردم در ۱۵ خرداد ۴۲ در تهران، قم و …
Read More »نهی ورود فقها به سیاست همانند نهی آنان از ورود به فقه و اخلاق است/ رویکرد دوگانه سیدبن طاووس در ورود به سیاست
حجتالاسلام محمدهادی حمیدیان تاکید کرد: اگر به این دلیل که چون در عصر حضور معصوم نیستیم مخالف ورود فقها به سیاست باشیم در این صورت باید بگوییم فقها نباید وارد فلسفه و اخلاق و عرفان هم بشوند چون در آنها هم اختلاف زیادی وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «بررسی رویکرد سیاستورزی و سیاستگریزی فقیهان شیعه؛ مطالعه موردی …
Read More »پیدا و پنهان یک حادثه و یک پیام/ بهنام طالبی طادی
اختصاصی شبکه اجتهاد: لابهلای تمام واکنشها و تحلیلها پیرامون حادثه تروریستی کرمان به نظر میرسد پیام حکیم متأله آیتالله جوادی آملی قابل توجه و تأمل جدی است. ایشان در عباراتی کوتاه فرمودند: «آنچه میتواند زمینه هرج و مرج و ناامنی را فراهم کند کمبود معارف کلامی در مراکز فرهنگی حوزه و دانشگاه از یک سو و دسیسه استکبار جهانی و …
Read More »جایگاه مردم در حکمرانی اسلامی
در فرآیند شکلگیری «حکمرانی اسلامی» و در ساختارها و کارویژههای آن، «مردم» نقش اساسی دارند. مردم عنصر ذاتی و رکن مقوم حکمرانی اسلامی هستند. بر اساس آیات قرآن، مردم از طریق مشارکت، نظارت و مسئولیت دینی، نقش ذاتی خود را اعمال میکنند. لذا با وجود این الگوی حکمرانی، نیازی به نسخه سفارشی حکمرانی خوب لیبرال دموکراسی غرب نیست. به گزارش …
Read More »