حکومت و قانون

فقه سیاسی شیعه و امنیت بین‌الملل

فقه سیاسی شیعه و امنیت بین‌الملل

ما می‌توانیم در حوزه علوم انسانی و علوم سیاسی و در نتیجه علوم و مکاتب امنیتی از دو الگوی کلان فکری استفاده کنیم. یکی الگوی متعالیه و یکی الگوی متدانیه. الگوی متعالیه یعنی برای انسان محتوا و ابعاد روحانی قائل است و غیر از عالم ماده قائل به عالم مثال و عوالم بالاتر هم هست اما الگوی متدانیه دنیاگرا هستند و انسان را منحصر در وجه مادی می‌دانند.

Read More »

عاشورا، عدالت و حکومت دینی/ سیدمحمد عیسی‌نژاد

عاشورا، عدالت و حکومت دینی/ سیدمحمد عیسی‌نژاد

اختصاصی شبکه اجتهاد: در این نوشته، محور بحث و گفت‌وگوی علمی با این شخصیت، کتاب قیام جاودانه است.[۱] کتاب حکومت دینی یا عاشورا مظلومیت مضاعف، مورد استناد این نوشته قرار نگرفته است. اجمالا بگویم که در آن دو اثر دیگر، سخنان تندتر و گزنده‌تر از آنچه در این اثر مورد بحث آمده، زیاد دیده می‌شود.

Read More »

همه افراد را در حوزه انقلابی جای دهیم/ نباید قرائت حقوق بشری از حوزه انقلابی ارائه دهیم

«انقلابِ نسبت» حوزه و حکومت، در چهل سال!/ مصطفی قناعتگر

اگر کسی را که از نظام دفاع می‌کند انقلابی بنامیم و کسی که منتقد است ضد انقلاب یا غیرانقلابی بخوانیم و صورت روشنی برای وجه انتقادی حوزه تعریف نکنیم، در حوزه دچار یک بی قراری‌ها و بهم ریختگی‌هایی می‌شویم که برخی ممکن است از این حوزه به جای دیگر بروند و سکونت کنند.

Read More »

عزاداری و حقوق شهروندی اقلیت‌های دینی/ حسین ادبی

عزاداری و حقوق شهروندی اقلیت‌های دینی/ حسین ادبی

اختصاصی شبکه اجتهاد: جامعه ایرانی متشکل از پیروان ادیان مختلفی است که در کنار هم به صورت مسالمت‌آمیز و در تحت لوای حکومت اسلامی به زندگی می‌پردازند. پیروان مسیحی آشوری و ارمنی، یهودیان، سیک‌ها و البته مذاهب مختلف اسلامی از فرق مختلف شیعه تا اهل سنت، همه و همه در کنار هم در این کشور زندگی می‌کنند. بدیهی است که در ساختار جمهوری اسلامی به دلیل اینکه حکومت، یک حکومت اسلامی با گرایش مذهبی شیعه است، دین و مذهب رسمی کشور، دین اسلام و مذهب شیعه باشد. از طرفی مذهب شیعه یکی از پرمناسک‌ترین مذاهب دنیاست.

Read More »

نفی و نهی در حرکت و قیام امام حسین(ع)

نفی و نهی در حرکت و قیام امام حسین(ع)

باید جلوی اثم و عدوان هم بایستی، تا در خارج تحقق پیدا نکند؛ باید جلویش را بگیری؛ جلوگیری از تحقق اثم و عدوان، تحت یک عنوان فقهی دیگر می‌آید که اسمش «نهی از منکر» است. امام حسین(ع) به دنبال انجام وظیفه است؛ یعنی صرفا به دنبال «نفی» نیست؛ بلکه بعد از نفی، نوبت «نهی» است. می‌فرماید: من از منکر بدم می‌آید؛ لذا جلویش را هم می‌گیرم.

Read More »

برداشتی نو از فقه امر به‌ معروف و نهی‌ از منکر/ محمدرضا ملایی

برداشتی نو از فقه امر به معروف و نهی از منکر/ محمدرضا ملایی

اختصاصی شبکه اجتهاد: امر به معروف نهی از منکر از جمله مسائلی است که در حال حاضر دچار پیچیدگی‌های فراوان شده، به گونه‌ای که نظرها و دیدگاه‌های گوناگون و گاه متعارضی درباره‌ی آن ارائه شده است. گروهی معتقدند باید پرونده‌ی آن بسته شود و گروه دیگر بر این باورند که باید به شدت آن را اجرا و مراقبت کرد.

Read More »

مجمع تشخیص مصلحت نظام؛ نهادی انقلابی یا ساختاری در راستای عرفی سازی دین؟!

مجمع تشخیص مصلحت نظام؛ نهادی انقلابی یا ساختاری در راستای عرفی سازی دین؟!

تجربه مصوبات مجمع تشخیص مصلحت نظام و راهبردهای کلان حاکم بر آن به‌خوبی حکایت از آن دارد که مصلحت‌اندیشی نیز می‌بایست در چارچوب شرع مقدس و زیر پرچم انقلابی گری صورت بگیرد که از این رهگذر نیز نباید نگران زیر پا نهادن مقاصد شریعت باشیم.

Read More »

ریاست جمهوری قطعاً از سنخ ولایت است/ ولایت رییس جمهور از جانب مردم است نه ولی فقیه

ریاست جمهوری قطعاً از سنخ ولایت است/ ولایت رییس جمهور از جانب مردم است نه ولی فقیه/ دو دیدگاه در مورد واژه «رجال» در اصل 115

ارسطا: رهبر معظم انقلاب در سال ۹۰ در جمع مردم کرمانشاه تأکید کردند که «رهبری در کار قوای سه گانه نه دخالت می‌کند و نه می‌تواند که دخالت بکند» که همین سخن بویژه این که «نمی تواند دخالت کند» نیز دلیلی مستحکم بر ولایت داشتن رییس جمهور است.

Read More »

امام سجاد و جامعه‌سازی بر مدار فقه/ حمزه واقعی

تدابیر ویژه امام‌ رضا(ع)؛الهام‌بخش فقه‌سیاسی/حمزه واقعی

اختصاصی شبکه اجتهاد: نهضت حسینی از ابتدا تا همیشه‌اش در ساختار فقه امامیه تعریف می‌شود. اگر چه برخی کربلا را، عاشورا را، ابتلائات آن را نهضتی فرافقهی می‌دانند اما برخی نیز بر این عقیده استوارند که عاشورا به تمامه در ساحت فقه می‌نشیند و دارای احکامی است که جز با تراز فقه نمی‌توان سنجید.

Read More »

بازخوانی فقه عاشورا در نگاه رسول جعفریان

مبارزه با عقل در اعتقادیه‌های اصحاب حدیث در قرن سوم و چهارم

آیا قیام عاشورا فقهی است یا خیر؟‌ اگر هست، ذیل کدام یک از ابواب فقه بررسی شده یا باید بشود؟ فقهای شیعه در این باره چه گفته‌اند و چه نظراتی دارند؟ در این مقاله تطور بحث فقهی در باره عاشورا مرور و بررسی مختصر شده است.

Read More »

تشخیص مصلحت در حضور فقها

مجمع تشخیص مصلحت نظام؛ نهادی انقلابی یا ساختاری در راستای عرفی سازی دین؟!

این تدبیر از آن جهت صورت گرفته است که موضوع کنار گذاشتن موقتی و مصلحتی نظر شرعی شورای نگهبان، در حضور اعضا و به ویژه فقهای این شورا انجام شود، تا هیچ خللی در این مصلحت‌سنجی وجود نداشته باشد و همه ابعاد و زوایای آن به خوبی دیده شود و از دین مردم، در امر قانونگذاری به طور کامل و جامع حفاظت شود.

Read More »

«فرمان عدالت»؛ پاسخ رهبر انقلاب به نامه مولوی عبدالحمید و چند نکته

کیفیت محاسبه خمس سهام

شبکه اجتهاد: چندی پیش موضوع نامه نگاری مولوی عبدالحمید امام‌جمعه اهل سنت زاهدان با رهبر انقلاب اسلامی و سپس پاسخ ایشان به این چهره اهل تسنن، به یکی از موضوعات مورد توجه رسانه‌های داخلی و ضد انقلاب تبدیل شده است. پاسخ رهبری به نامه مولوی عبدالحمید، حائز چنان اهمیتی است که می‌توان از آن به مثابه یک فرمان قابل توجه و تحلیل یاد کرد.

Read More »

اسلامی که تنها در نماز، روزه و حج باشد مورد پسند دشمنان است/ مخالفان ولایت فقیه پیوند سیاست و دین را نشانه رفته‌اند

سکولارها در حوزه دین کار آکادمیک انجام می‌دهند/ طلاب پایگاه‌های اجتهادی خود را تقویت کنند

رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه ولایت فقیه در تاریخ انقلاب اسلامی سه بار مورد هجمه قرار گرفته است، گفت: موج سوم مخالفان اصل پیوند دین و سیاست را هجمه قرار داده‌اند.

Read More »

تأملی بر تلاش‌های بیهوده مخالفان گفتمان فقه حکومتی

«منشور برادری»، یکی از نامه‌های مهم امام (ره) در باب فقه حکومتی

شبکه اجتهاد: یکی از رسانه‌های حوزوی در اظهارنظری عجیب، چند ادعای پوچ و پوشالی را درباره فعالیت‌ها پیرامون فقه حکومتی مطرح کرده است که در این یادداشت قصد داریم آن را مورد بازبینی و نقد قرار دهیم. مدعیات این گفته‌ها به شرح زیر است:

Read More »

مصلحتی که تحت عنوان ثانویه است، باید مسجّل، واضح، معین و موقت اعمال شود

مصلحتی که تحت عنوان ثانویه است، باید مسجّل، واضح، معین و موقت اعمال شود

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار رئیس و اعضای دوره‌ی جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجمع را از ابتکارات با ارزش امام بزرگوار خواندند و با اشاره به سه وظیفه‌ی مهم این نهاد یعنی «تشخیص مصلحت»، «مشاورت در تعیین سیاست‌های کلی» و «ارائه‌ی راه‌حل در معضلات کشور» تأکید کردند: مجمع باید صد در صد انقلابی، فکر و عمل کند و انقلابی باقی بماند.

Read More »

فصل جدید مبارزه؛ تأملی درباره‌ی انقلاب‌زدایی از حوزه‌ی علمیه

فصل جدید مبارزه؛ تأملی درباره‌ی انقلاب‌زدایی از حوزه‌ی علمیه

شبکه اجتهاد: رهبر انقلاب اسلامی در بیست‌وپنج اسفند سال ۹۴ در سخنانی با نمایندگان طلاب از «انگیزه‌ها» و «طرح‌هایی» سخن گفتند که «اکنون» برای «انقلاب‌زدایی» از حوزه‌ی علمیه وجود دارد. ایشان هشدار دادند که «مسئله‌ی انقلابیگری در حوزه‌ی قم در معرض خطر است»۱ و استدلال کردند که «این را باید توجه کنید؛ باید جزو مسائل اصلی شما باشد». بخشی از توجه به این مسئله‌ی اصلی، که وجه همت این یادداشت است، کوشش برای بازشناسی فرایند و عاملیت انقلاب‌زدایی از حوزه است: «انقلاب‌زداها» چه کسانی هستند و چگونه از حوزه‌ی علمیه انقلاب‌زدایی می‌کنند؟

Read More »

انتقاد رهبری از دولت‌های اسلامی و مجامع جهانی در قبال فجایع میانمار

انتقاد رهبری از دولت‌های اسلامی و مجامع جهانی در قبال فجایع میانمار

رهبر انقلاب در ابتدای جلسه درس خارج فقه درباره فجایع میانمار گفت: دنیای امروز، دنیای ظلم است و جمهوری اسلامی باید این افتخار را برای خود حفظ کند که علیه ظلم در هر نقطه از جهان، چه در مناطق اشغالی توسط صهیونیست‌ها، چه در یمن و بحرین و چه در میانمار، موضع صریح و شجاعانه‌ی خود را اعلام کند.

Read More »

فقه حکومتی؛ گذرگاهی خوب و منزلگاهی بد/ علی نعمتی

فقه حکومتی گذرگاهی خوب و منزلگاهی بد/ علی نعمتی

شبکه اجتهاد: طی سال‌های پس از انقلاب، نیاز نظام به الگوها و راهکارهای عملی برای زدودن مظاهر غیردینی و پیاده‌سازی ارزش‌های اسلامی در ساحت‌های گوناگون حکمرانی، منجر به عیان شدن کاستی‌های فراوان میراث فقه سنتی برای تأمین این آرمان‌ها گشته و مطالبه از فقه و حوزه‌های علمیه به عنوان پشتوانه ایدئولوژیک حکومت اسلامی به شدت بالا گرفت.

Read More »

مخالفان به اشتباه ولایت الهی امام را با امارت سیاسی یکی می‌گیرند/ تفکیک مشروعیت از مقبولیت، اشتباه است/ باید اصل حق مردم در تعیین حکومت را بپذیریم

پسا اسلام گرایی در قم!

آن‌چه در باب مشروعیت مطرح می‌شود بحثی در مورد حق فرمانروایی است، تفکیک مشروعیت از مقبولیت، اشتباهی است که در دو دهه‌ی اخیر وارد ادبیات سیاسی ما شده است. این تفکیک از دیدگاه فلسفه سیاسی و فقه سیاسی، تفکیک معتبر و درستی نیست

Read More »

سیر تطورات فقه حکومتی/ نگاه فقها به مسأله حکومت در حال دقیق‌تر شدن است

سیر تطورات فقه حکومتی/ نگاه فقها به مسأله حکومت در حال دقیق‌تر شدن است

بزرگ ترین تحول در زمینه رابطه فقه و حکومت توسط‌ امام خمینی (ره) رقم خورد و ارتباط فقه و حکومت وارد افق تازه‌ای شد، در این افق تازه دیگر سخن از نحوه اسلامی کردن حکومت‌های موجود نبود، بلکه بحث درباره ولایت فقیه و حق حاکمیت فقیه عادل بر جامعه و شکل گیری ساختار حکومت بر محور این فقیه عادل بود؛ یعنی قبل از آن که فقه بخواهد جزئیات نحوه اداره جامعه را بیان کند باید سرنوشت حق حاکمیت و مدیریت جامعه را روشن سازد و این‌امر را به دست ولی فقیه بسپارد.

Read More »

غدیر؛ ابلاغ الهی برای تداوم رسالت در بستر امامت

غدیر؛ ابلاغ الهی برای تداوم رسالت در بستر امامت

اختصاصی شبکه اجتهاد: «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِن رَبِّکَ وَإِن لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّهَ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ اى پیامبر! آنچه را از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملا (به مردم) برسان و اگر (این کار را) نکنى، رسالت خدا را انجام نداده‌ای. خداوند تو را از (خطرات احتمالى) مردم نگاه می‌دارد و خداوند، جمعیت کافران (لجوج) را هدایت نمی‌کند. » «سوره مائده، آیه ۶۷»

Read More »

روز غدیر، عید خداست

ابداً به کسی اجازه اجتهاد شفاهی ندادم و سفارش نکردم کسی رساله عملیه چاپ کند

اختصاصی شبکه اجتهاد: نخستین وظیفه شما [شیعیان] این است که امیرمؤمنان علی (ع) را بشناسید ودومین وظیفه این است که [آن حضرت را] بشناسانید[۱].

Read More »

غدیر، فقهی‌ترین عید اسلامی/ حمزه واقعی

سویه‌های ارتباطی فقه‌پژو‌هان و جامعه‌سازی پیامبر اعظم(ص)/ حمزه واقعی

اختصاصی شبکه اجتهاد: اگر همه اعیاد مذهبی را معرفتی و اخلاقی تعریف کنیم و سخن را به کلام صدق و وحیانی رسول مصدق(ص) متبرک سازیم که «انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق»، اگر نمایانی معارف را در همه فراز‌های دینی، فهرست کنیم، عید شکوهمند غدیر را علاوه بر معارفی و و کلامی، باید فقهی - حقوقی و سیاسی هم ببینیم. در غدیر است که پیامبر بزرگوار الهی به امر «بلغ ما انزل الیک من ربک» خداوندی، به نظام سازی حکومت اسلامی بعد از خویش می‌پردازد و رابطه استوار و بشکوه «امت- امامت» را مهندسی و طراحی می‌فرماید.

Read More »

غدیر، صراحت بی‌نظیر/ سیدکاظم سید باقری

عرصه خصوصی شهروندان در نظام اسلامی به چه میزان است؟/ سید کاظم سیدباقری

اختصاصی شبکه اجتهاد: حدیث غدیر، از احادیث متواتر نزد شیعه و سنى است[۱]؛ بیش از ۱۱۰ تن از صحابه و ۸۴ تن از تابعان و ۳۶۰ تن از دانشمندان بزرگ اهل سنت آن را در آثار خود روایت کرده­اند. البته این امر شگفتی ندارد، زیراتعداد مسلمانان حاضر در روز هیجده ذی‌الحجه سال دهم هجری در غدیر خم، عددی قابل‌توجه بوده است.[۲] در مسیر برگشت از حجه‌الوداع، فرشتۀ وحی به پیامبر اسلام (ص) امر فرمود که:

Read More »

غدیر، نقطه عطف هویت‌ساز برای حکومت دینی و جامعه سازی اسلامی/ حسین ایرانمنش

مؤلفه‌های قدرت‌زا و اقتدارآفرین در حکومت اسلامی/ سید محمدحسین کاظمینی

اختصاصی شبکه اجتهاد: انقلاب اسلامی در کالبد تاریخ تمدن اسلامی– ایرانی، افق جدیدی را متجلی ساخت و حلقه‌ای ماندگار در زنجیره تکامل انسانی خلق نمود که پویایی فقه حکومتی و مانایی آن توسط مهندس فکری سازه‌ علمی انقلاب به تصویرکشیده شده و بن‌مایه‌ها و خاستگاه‌های ناب و اصیل آن صیقل خورده است.

Read More »
Real Time Web Analytics