حکومت و قانون

شبکه اجتهاد: سید محمدعلی حسینی شهرستانی ملقب به هبه الدین و معروف به شهرستانی، از علمای قرن ۱۴ق است. او از درس محمد کاظم خراسانی، سید محمد کاظم یزدی و فتح الله شریعت اصفهانی بهره برد. شهرستانی بیش از صد جلد کتاب و رساله در علوم و زمینه‌های مختلف تالیف کرده است. ایشان از هوش واستعداد سرشارى برخوردار بود که …

در روند اصلاحات دینی، برای نخستین بار، ۱۴۴ زن برای سخنران مذهبی در مساجد مصر به کار گرفته خواهند شد. به گزارش شبکه اجتهاد، از الشرق الاوسط وزارت اوقاف مصر اعلام کرده است که هدف از اجرای این طرح، گسترش حوزه کار تبلیغاتی و بازنگری در شیوه‌های ارائه تبلیغات دینی برای رویارویی با جریان‌های افراطی است. این تصمیم واکنش‌هایی در …

مقاله حاضر به تبیین مناسبات فقه و انقلاب اسلامی و تحلیل جامعه شناختی فرآیند تکاملی انقلاب اسلامی و سیر تطورات فقه همساز با انقلاب اسلامی پرداخته و نرم‌افزارهای مورد نیاز فرآیند تکاملی انقلاب اسلامی را به بررسی نشسته است. شبکه اجتهاد: غالباً هر انقلابی در روند رو به رشد خود، طی مراحل مختلفی به اهداف خود نائل می‏آید. انقلاب اسلامی …

مفهوم «حکومت اسلامی»؛ قطع پیوند با جهانیان، حذف دموکراسی از برنامه حکومت و روی آوردن به خشونت و استبداد، آنچنان که برخی پنداشته‌اند نیست بلکه حکومت اسلامی تلاشی سازنده و انقلابی است پویا در جهت تحقق عکس آن. به گزارش شبکه اجتهاد، شناخت صحیح اسلام که به گواهی تاریخ پیدایش آن، انقلابی بر ضد ظلم، خفقان و در جهت منافع …

کتاب «مردم‌سالاری دینی از منظر امام خمینی(ره)» پژوهشی است که با به‌کارگیری نظریه داده‌بنیاد،  به قلم علی ربانی خوراسگانی از سوی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «مردم‌سالاری دینی از منظر امام خمینی(ره)» به قلم علی ربانی خوراسگانی توسط دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان منتشر شده است. کتاب «مردم‌سالاری دینی از منظر امام خمینی(ره)» پژوهشی …

اگر بخواهیم بگوییم قضات نباید روح عدالت را فداى قانون کنند باید قضات در مقام عمل بتوانند به نحوى اصول قانون اساسى را در احکام خود اعمال کنند و به روح عدالت رجوع کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه برگزاری سلسله نشست‌ها و میزگردهای علمی در دانشگاه عدالت، به همت معاونت علمی اداره کل پژوهش، دهمین نشست علمی با …

معاون فرهنگی اجتماعی حوزه علمیه خراسان گفت: گزاره‌های شریعت کمال ذاتی دارند و چیزی از زندگی فردی و اجتماعی بشر نیست که در این گزاره‌ها مورد غفلت واقع شده باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی اکبر نوائی، در کرسی نظریه پردازی که امروز پنجشنبه ۲۱ بهمن در مدرسه علمیه عالی نواب مشهد برگزار شد، با اشاره به آیه …

اگر فرض بگیریم که همه فقها بر تقسیم بندی دار الاسلام و دار المهادنه و دار الکفر اجماع دارند، این سوال مطرح می‌شود که الان محدوده دار الاسلام کجاست؟ چه کشورهایی از نظر فقهی عضو دار الاسلام هستند؟ و محدوده دار الکفر و دار المهادنه کجاست؟ و چه کشورهایی را دقیقا در بر می‌گیرد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی …

شبکه اجتهاد، به مناسبت فرارسیدن سالروز پیروزی شکوه‌مند انقلاب اسلامی جهت استفاده محققان، پژوهشگران و مخاطبان فرهیخته تعدادی از مقالات فقهی حول محور انقلاب را گردآوری کرده است؛ که این مقالات در اختیار مخاطبان و پژوهشگران فرهیخته قرار می‌گیرد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به عنصر مصلحت در حکومت دینی اشاره کرد و گفت: مصلحت در واقع یاری‌گر حاکم در صدور احکام حکومتی جهت حفظ اصل نظام است و عمل به مصلحت و تشخیص ولی فقیه و مقدم کردن مصلحت جمعی نظام، لازمه عقلی سیاست است. به گزارش شبکه اجتهاد، واژه مصلحت گرچه قدمتی به قامت …

تشکیل نظام دولت در دولت، تعامل توأم با ارشاد، تعامل توأم با اعتراض، قیام و انقلاب چهار شکل از تعامل با حکومت‌های غیر اسلامی است؛ استفاده از روش دعوت و ارشاد، اتخاذ روش مقاومت مسالمت آمیز و سلبی، و نهایتا در پیش گرفتن روش جهاد و مبارزه، راهکارهای تدریجی مقابله با این نظام‌ها از منظر علامه طباطبایی است؛ تعقیب این …

بحث مشروعیت و مقبولیت که در اواخر دهه‌ی ۶۰ تا اوایل دهه‌ی ۷۰ مطرح شد، اساساً یک انحرافی در بحث‌ حکومتی در ایران به وجود آورد. شما اگر همه‌ی ادبیات امام(ره) را جست‌وجو کنید، یک بار واژه‌ی مقبولیت را پیدا نمی‌کنید. این خطایی بود که در بحث مشروعیت و مقبولیت، توجیهی از حکومت دینی درست شد. به گزارش شبکه اجتهاد، …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه با بیان اینکه هنر امام(ره) بازخوانی فقه بدون افتادن در ورطه التقاط بود، گفت: نظریه مردم‌سالاری دینی که هم مشروعیت و هم منشا قدرت نظام را تامین می‌کند با بازخوانی درست و گفتمان مطلوب، قابل عرضه به دنیاست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی امروز …

برخی از علما تصور می‌کنند که بعد از انقلاب قلمرو آنها محدود شده یا از کار افتاده یا برخی معتقد هستند این وضعیت که بین مرجعیت با ولی فقیه هست، درست است و می‌شود کامل تر کرد، حتی ولی فقیه می‌تواند برای مرجعیت محدودیت بیشتری قائل شود و حوزه اقتدار خویش را بیافزاید. به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین کرسی ترویجی …

مردم در مورد حکومت فاعل هستند و با رویکرد قدرت‌بخشی و یاری‌رساندن به حاکم می‌توانند برپایی حکومت را به دنبال داشته باشد به همین علت میثاق اطاعت در قرآن کریم به عنوان یکی از عناصر اصلی حکومت نام برده شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی در سومین نشست فقه حکومتی که در سالن اجتماعات موسسه آموزشی و …

حکومت اسلامی با حضور ولایت فقیه نمی‌تواند بدون نقد باشد چرا که مدیریت‌ها در این حکومت به صورت دوره‌ای در اختیار مدیران میانی قرار می‌گیرد و این افراد می‌توانند در عملکرد خود اشتباه داشته باشند به همین علت نقش نظارتی مردم در ادامه حرکت حکومت به خوبی قابل احساس است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین علی عباسی در …

سخاوتی در بررسی فقهی تعارض خواست اکثریت و اقلیت در نظام اسلامی گفت: منظور ما از اکثریت به معنای ارجحیت نیست بلکه هدف اهم و مهم است؛ اکثریت در دموکراسی نصف به علاوه یک است و در فقه شیعی مبانی مختلفی وجود دارد که فقها نیز خیلی به آن نپرداخته اند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین نصرالله سخاوتی در …

حجت‌الاسلام پارسانیا با بیان این که در زمان مشروطه علما درباره اصل تشکیل ولایت فقها مخالفتی نداشتند بلکه درباره امکان اجرا و مصادیق حرف داشتند، گفت: آخوند خراسانی ولایت فقیه را قبول داشته، ولی درباره شدن یا نشدن آن نظر متفاوتی داشته است. این در حالی است که به اعتقاد اکبر ثبوت، آخوند اعتقادی به حکومت اسلامی در عصر غیبت …

شهید صدر معتقد بود قبل از انقلاب باید کادرسازی کنیم اما امام خمینی معتقد بود باید به هرشکلی انقلاب کنیم بعدا کادرها ساخته می‌شود؛ تجربه امام خمینی به نتیجه رسید اما تجربه شهید صدر به نتیجه نرسید گرچه امروز همین نیروهای حزب الدعوه قدرت را در عراق در دست دارند اما شهید صدر در انقلاب و تحقق انقلاب موفق نبود. …

فقیهان امامیه بعد مشروطیت متوجه این شدند که حریف مادی گرای غربی با عِدّه و عُدّه در حال تسخیر جهان اسلام است و مسائل عدیده‌ای را برای عموم مسلمانان پدید آورده یا می‌آورد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین داوود مهدوی زادگان عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی طی یادداشتی آورده است: فقیهان امامیه بعد مشروطیت متوجه …

مرحوم نائینی می‌گوید عبور از سلطنت به دوران مدرن، منع شرعی ندارد بلکه با حمایت شرعی نیز مواجه است. او دولت‌های سلطنتی را دولت نمی‌بیند و معتقد است که ذات دولت، امانتی است و از ابتدا مشروطه بوده است؛ بنابراین مرحوم نائینی بین دولت جدید و ملیت ایرانی و مذهب تشیع آشتی برقرار می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین …

مقاله حاضر تقریرات درس خارج آیت‌الله سیّد محمّدرضا مدرّسی طباطبایی یزدی در خصوص بررسی موضوع، درک حدود، مقدار گسترش و حکم «مفسد فی الارض» می‌باشد که به قلم یکی از شاگردان ایشان تنظیم شده است. شبکه اجتهاد: از عناوینی که در قرآن کریم مکرّر به کار رفته و فی‌الجمله حکم جزایی خاصّی برای آن ذکر شده است «افساد فی‌الارض» می‌باشد …

مرابطه در اصطلاح قرآن کریم یعنی مرزبانی از سنگرهای ‌ایدئولوژیک اسلام، مرزبانی از باورها و ارزشهای اسلامی به همراهی رهبر جامعه اسلامی. اما در اصطلاح فقهی، مرابطه، مرزبانی فیزیکی و دیده بانی صِرف است؛ یعنی باید یک عده در مرز وظیفه دیدبانی را برای جلوگیری از نفوذ دشمن بر عهده بگیرند و در صورت نفوذ، اعلام بکند تا بشود با …

اینکه حضرت امام فرمودند زمان و مکان در حکم مؤثرند، در خصوص احکام اضطراری موضوع نیست، بلکه زمان و مکان، موضوع سازی می‌کنند به همین جهت مجمع تشخیص مصلحت نظام به دو بخش اجتهاد در خصوص موضوع و دیگری شناخت حکم آن بر اساس روش اجتهاد فقه جواهری نیازمند است. شبکه اجتهاد: عنصر زمان و مکان و شرایط جامعه اسلامی …

اگر در عصر غیبت، ولیّ سیاسی نصب نشود، دو تالی فاسد مهم در پی می‌‌آورد: «تعطیل شدن حاکمیت خدا» و «مضطر ساختن مردم به حاکمیت طاغوت»؛ از طرفی نیز به عنوان دلیل سوم می‌توان گفت؛ بین غیبت زمانی با غیبت مکانی فرقی وجود ندارد و امامان در غیبت‌های مکانی خود تعیین جانشین کرده‌‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی …

امام به اصالت روحانیت معتقد بود. گروه‌های دیگر، حتی اگر تحت نفوذ روحانی ارزشمندی هم بودند، باز آن‌ها را قبول نداشتند./ امام به روحانیت موقعیتی داد که اگر روحانیت مثل سال اول انقلاب، موقعیتی را که امام به آن‌ها داد، حفظ می‌‌کردند، وجهه و محبوبیت بسیار قدرتمندی داشتند. به گزارش شبکه اجتهاد، بازاندیشی در نگاه امام به روشنفکران صرفاً یک …

شورای نگهبان طبق یک تفسیر مبنای عمل خود را «اجتهاد فقهای شورای نگهبان» دانسته است؛ لیکن در عمل مشاهده شده است که فتوای ولی‌فقیه نقش به مراتب پررنگ‌‌تری داشته است که این امر بر ابهام موضوع می‌افزاید. به گزارش شبکه اجتهاد، به همّت مرکز پژوهش‌‌های کتابخانه مجلس شورای اسلامی، جلسه نقد و بررسی کتاب «فقه و قانون‌گذاری، آسیب‌‌شناسی قانون‌گذاری در …

کتاب «شرح و تبیین نظریه خطابات قانونیه امام خمینی(ره)» به همت معاونت پژوهشی دفتر نمایندگی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) در قم منتشر و در دسترس علاقمندان قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، این اثر شامل دو بخش است که بخش اول «کلیات» و بخش دوم «کاربردهای خطابات قانونیه» را شامل می‌شود که هر کدام از این بخش‌ها …

فقه اسلامی، احکام سیاسی را نیز در برمی‌گیرد؛ اختلاف فقها در وجود فقه سیاسی در اسلام وعدم انسداد فهم فقیه از این مسائل نیست، بلکه در این است که آیا حکومت و اجراء احکام الهی شأن فقیه است یا او هم مثل سایر مکلفین، از باب امر به معروف و نهی از منکر حق ورود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، …

زمانی می‌توانیم از پیشرفت صحبت کنیم که نخستین گام‌ها پیشرفت را در مشروطه دنبال کنیم. دولت مشروطه دولتی است که در تاریخ تحقق داشته، ملی است و در عین حال اسلامی نیز هست. یعنی تجربه تاریخی دارد، به حقوق مردم توجه دارد و در چارچوب دستگاه‌های فقهی قرار می‌گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «مبانی حاکمیت و الگوهای دولت در …