قالب وردپرس افزونه وردپرس

دیدگاه و گزارش

نمایه مقالات فقهی و حقوقی محیط‌ زیست و منابع طبیعی

نمایه مقالات فقهی و حقوقی محیط‌ زیست و منابع طبیعی

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه محیط زیست و منابع طبیعی، هنوز فقهی نوپاست که پژوهش‌های صورت گرفته در آن، به میزان کافی نیست. شاید کتاب‌هایی که در خصوص این باب فقهی نوپدید نگاشته شده است به تعداد انگشتان یک دست هم نرسد. در این میان اما وضعیت مقالات کمی بهتر است و به میزان قابل قبولی رسیده است. این مقالات، برخی سویه فقهی و برخی سویه حقوقی دارند. در زیر، نمایه مقالات فقهی و حقوقی محیط زیست و منابع طبیعی، به تفکیک، از نگاه شما می‌گذرد. مقالات فقهی ۱- نظریۀ عمومی حقوق اسلامی محیط‌زیست؛ مبانی ایدئولوژیک و قواعد فقهی نویسنده مسئول: …

توضیحات بیشتر »

آنچه داریم «مسائل فقهی معاصر» است نه «فقه معاصر»! / فقه را با مسائل غیرمبتلابه فرد، جامعه و دولت فربه نکنیم/ تکثیر قواعد فقه محیط‌زیست، سودمند نیست

آنچه داریم «مسائل فقهی معاصر» است نه «فقه معاصر»! / تکثیر قواعد فقه محیط‌زیست، سودمند نیست

امروز یک رویکردی در حوزه علمیه ایجاد شده که تکثیر قواعد و ابداع قواعد جدید، یک ارزش محسوب می‌شود؛ با اینکه در بسیاری موارد، این قواعد، متداخل بوده یا صرفاً تغییر نام است و حقیقتاً قاعده نیست. در فقه محیط‌زیست پیشنهادم این است که به سراغ قواعد عقلایی برویم و با مطالعه تجربیات ارزشمند کشورها و دانشمندان این حوزه، فکری برای حل معضلات رو به تزاید زیست‌محیطی برداریم تا تکثیر قواعد فقهی. اختصاصی شبکه اجتهاد: محیط‌زیست اصلی‌ترین مسئله بشریت زمان حاضر است. به همین دلیل در دنیا کنوانسیون‌های متعددی در این زمینه تشکیل شده تا این بحران را مدیریت کند. …

توضیحات بیشتر »

فقه محیط‌ زیست بر مدار ضمان؛ به‌سوی فتاوای الزام‌آور در حفظ منابع طبیعی

فقه محیط‌ زیست بر مدار ضمان؛ به‌سوی فتاوای الزام‌آور در حفظ منابع طبیعی

استاد عزیزالله فهیمی، پیش‌گام فقه محیط‌زیست، معتقد است با تکیه بر قواعدی مانند «ضمان» و «لاضرر»، می‌توان فتاوای الزام‌آور برای حفظ طبیعت صادر کرد. او منابع طبیعی را «مال عمومی» می‌داند که تخریب آن، ضامن به‌بار می‌آورد؛ چنان‌که شهید صدر نیز تخریب مسجد را موجب ضمان دانسته است. فهیمی بر لزوم مردمی‌سازی فقه محیط‌زیست و ورود جدی فقها به این عرصه تأکید دارد و معتقد است با همین مبانی سنتی، می‌توان چارچوب‌های نوین زیست‌محیطی در فقه استخراج کرد. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر عزیزالله فهیمی، یکی از کسانی است که بیشترین تلاش را برای تأسیس فقه محیط‌زیست کرده است. این …

توضیحات بیشتر »

اکتفا به بدیهیات عقلایی در مفاهیم محیط‌ زیست اسلامی، منجر به احساس بی‌نیازی از دین می‌شود/ آیا دست فقه در مسئله محیط‌ زیست بسته است؟

اکتفا به بدیهیات عقلایی در مفاهیم محیط‌ زیست اسلامی، منجر به احساس بی‌نیازی از دین می‌شود/ آیا دست فقه در مسئله محیط‌ زیست بسته است؟

گاهی در نوشته‌های مربوط به مسائلی مثل محیط‌زیست – که ذهنیت عقلاً در آن شکل‌گرفته است – مبلغین دینی و مذهبی آموزه‌هایی را از متون دینی استخراج و برای مردم بازگو می‌کنند که از بدیهیات دریافت‌های مخاطب است؛ از همان دست گزاره‌هایی که به ارزش‌های کلی و اصیل اشاره دارند. در بلاغ و معرفی دین نمی‌توان به چنین گزاره‌هایی اکتفا کرد. بلاغ دین به این است که طبقه‌بندی این ارزش‌ها و أحیانا تعریف و تطبیق خاص دین از این ارزش‌ها را عرضه کنیم. اکتفا به بدیهیات در معرفی دین، آرام‌آرام این حس را در مخاطب ایجاد می‌کند که برای هدایت، …

توضیحات بیشتر »

صدای کودکان مظلوم غزه باید در اجتهاد فقهی طنین‌انداز شود/ پیشنهاد تشکیل دبیرخانه‌ای تخصصی در فقه اسلامی با محوریت مسائل کودکان

صدای کودکان مظلوم غزه باید در اجتهاد فقهی طنین‌انداز شود/ پیشنهاد تشکیل دبیرخانه‌ای تخصصی در فقه اسلامی با محوریت مسائل کودکان

بانو زهره صفاتی با تأکید بر ضرورت بازاندیشی فقهی در حوزه حقوق کودکان، خواستار تشکیل دبیرخانه‌ای تخصصی برای حمایت فقهی از کودکان در جهان اسلام شد. او با اشاره به همسانی تهدیدات علیه کودکان در کشورهای مختلف، تبادل تجربیات و هم‌افزایی علمی را راهی برای پاسخ به چالش‌های مشترک دانست و در پایان، با نگاهی انسانی، فاجعه غزه را نماد رنج کودکانه‌ای خواند که فقه معاصر نمی‌تواند از آن چشم بپوشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بانو مجتهده زهره صفاتی در بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی، در کمیسیون «مسائل نوظهور در زمینه حمایت از کودکان» سخنانی ایراد کرد و گفت: …

توضیحات بیشتر »

تأسیس فقه تربیتی، نیازمند رویکردهای آینده‌شناسانه و مسئله‌محوری است / چگونه فقه تربیتی می‌تواند علوم رفتاری را متحول کند؟

تأسیس فقه تربیتی، نیازمند رویکردهای آینده‌شناسانه و مسئله‌محوری است / چگونه فقه تربیتی می‌تواند علوم رفتاری را متحول کند؟

گشودن مرزهای دانش نیازمند خودآگاهی است و تجربه فقه تربیتی نشان داده خودآگاهی در تولید عرصه‌های جدید، خصوصا در فقه پژوهی و توسعه علوم اسلامی و اسلامی‌سازی علوم انسانی، می‌تواند مبتنی بر مدیریت تولید دانش باشد. فقه تربیتی دارای دو حیث حوزوی و فقهی و حیث دانشگاهی در تناظر با علوم تربیتی موجود است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدنقی موسوی در در کرسی علمی ترویجی فلسفه فقه تربیتی اظهار داشت: چگونگی تاسیس فقه تربیتی، نیازمند اتخاذ رویکردهای آینده شناسانه و مسئله‌مندی و مسئله محوری و در تناظر با جامعه بودن است. این استاد حوزه و دانشگاه در کرسی …

توضیحات بیشتر »

اصلاح قانون هوای پاک به اقتضای فقه و حقوق

اصلاح قانون هوای پاک به اقتضای فقه و حقوق

به همّت کارگروه فقه و حقوق محیط زیست ذیل گروه پژوهشی فقه و حقوق بشر، نشست علمی «ضمان آلایندگی هوا و تأثیر آن بر اصلاح قانون هوای پاک» در مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام برگزار گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست علمی، مدیر این کارگروه حجت‌الاسلام والمسلمین سلمان بهجتی اردکانی، در تبیی مسئله آلودگی هوا از دیدگاه فقه شیعه، ضمن برشمردن آلودگی‌های هوایی از قبیل انواع گازهای سمی و ذرات معلق، به بروز انواع بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا در انسان‌ها اشاره کرد. وی در ادامه به بیان برخی از خسارات ناشی از آلودگی هوا در گیاهان، …

توضیحات بیشتر »

تحلیل و نقد کتاب «درآمدی بر نظریه جنسی در اسلام»

تحلیل و نقد کتاب «درآمدی بر نظریه جنسی در اسلام»

کتاب درآمدی بر نظریه جنسی در اسلام نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین حسین بستان در نشستی علمی با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین مجید دهقان در پژوهشکده زن و خانواده تحلیل و نقد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسین بستان؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در نشست علمی ترویجی «نقد و تحلیل کتاب درآمدی بر نظریه جنسی در اسلام» به معرفی این کتاب که به قلم خود او نگارش یافته است، پرداخت و گفت: “نظریات” در حوزه‌های مختلف دانشی جایگاه ویژه‌ای دارند و اگر از نظریات صرفنظر کنیم با مجموعه گسترده ای از داده‌ها و اطلاعات پراکنده روبرو خواهیم …

توضیحات بیشتر »

از حقوق خصوصی تا فقه حکمرانی: گستره‌ی نوین مطالعات فقه خانواده

از حقوق خصوصی تا فقه حکمرانی: گستره‌ی نوین مطالعات فقه خانواده

افتتاحیه رسمی «حلقه فقه خانواده» مرکز تخصصی آخوند خراسانی(ره) با حضور و سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین فرج‌الله هدایت‌نیا، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی و حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد، در جمع دانش‌پژوهان این حلقه در مرکز تخصصی طوبی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین فرج‌الله هدایت‌نیا، در این مراسم به تبیین جایگاه فقه خانواده و چالش‌های مهم این حوزه اشاره نمود و بیان داشت: مسائل خانواده در زمان ما پیچیده و چندلایه شده و از موضوعات چندرشته‌ای است. بینارشته‌ای بودن یا چندرشته‌ای بودن مباحث خانواده ایجاب می‌کند که ما از نگاه‌های …

توضیحات بیشتر »

معنویت در فقه: فراتر از احکام ظاهری/ رسالت حوزه در عرصۀ معنویت چیست؟

معنویت در فقه: فراتر از احکام ظاهری/ رسالت حوزه در عرصۀ معنویت چیست؟

شبکه اجتهاد: مفهوم معنویت، بر اساس آنچه در مطالعات معنوی (spiritual studies) مطرح می‌شود، قلمرویی گسترده و مطرح در حوزه‌های مختلفی است. شاید گسترده‌ترین کاربرد معنویت در حوزه زیستی ـ به معنای زیست معنوی ـ باشد که عبارت است از معنادادن به زندگی با هویتی ثابت و متعالی. رویکرد معنوی در زندگی، همواره نیاز طبیعی آدمی بوده و متولیان و مدعیان گوناگونی دارد. در عصر حاضر هم علاوه بر معنویت‌های وحیانی (مبتنی بر دین یا گوهر الهی)، معنویت‌های سکولار (منهای دین) و حتی معنویت‌های تجربی و تکنیکی، به چشم می‌‌خورد. تجربه زیستۀ معنوی در هر کدام از رویکردها تجربه‌ها، تفاوت‌هایی …

توضیحات بیشتر »

زندگی پسندیده همسران قاعده وجوب معاشرت به معروف

زندگی پسندیده همسران قاعده وجوب معاشرت به معروف

کتاب «زندگی پسندیده همسران، قاعده وجوب معاشرت به معروف» تالیف دکتر بی‌بی رحیمه ابراهیمی استادیار گروه فقه دانشگاه شهید مطهری از سوی انتشارات بنیاد پژوهشهای اسلامی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این نوشته تلاش شده است با اهتمام بر شیوه‌ی اهل بیت (علیهم‌السلام) مبنی بر قاعده‌نگرى و کل‌نگرى، در جهت تکامل مباحث فقهی خانواده گامی برداشته شود. فاصله گرفتن از نگاه فردگرایانه یعنی عطف نظر به زوجین به منزله‌ی «افرادی» در خانواده و در مقابل، نزدیک شدن به نگاه نظام‌مند و توجه به «نقش» زوجین در خانواده، از سویی و بازخوانی روایات بر اساس این …

توضیحات بیشتر »

حبیبی‌تبار: متعه باکره رشیده نیاز به اذن ولی ندارد/ علی‌اکبریان: این حکم نتایج مثبتی ندارد

حبیبی‌تبار: متعه باکره رشیده نیاز به اذن ولی ندارد/ علی‌اکبریان: این حکم نتایج مثبتی ندارد

استاد حبیبی‌تبار در نشست علمی «ولایت در نکاح با تاکید بر نکاح متعه باکره رشیده» تاکید کرد که متعه باکره رشیده نیاز به اذن ولی ندارد ولی استاد علی‌اکبریان معتقد است که ولو با فرض پذیرش سندی روایات مرتبط، کارکرد اجتماعی مثبتی ندارد و در مواردی باعث ایجاد نفاق در خانواده‌ها خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد جواد حبیبی‌تبار؛ مدرس خارج حوزه علمیه، در نشست علمی «ولایت در نکاح با تاکید بر نکاح متعه باکره رشیده» که در چندی پیش در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، با بیان اینکه امروزه جهان غرب و شرق با سرعتی سرسام‌آور …

توضیحات بیشتر »

بررسی قرآن و سیاست جنسیتی: دوگانه زن/ خانواده

بررسی قرآن و سیاست جنسیتی: دوگانه زن/ خانواده

عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده با طرح این پرسش که آیا قرآن سیاستی برای رفع دیگر بودگی زن در جامعه داشته است، بیان کرد: باید دید سیاست جنسیتی قرآن و پیامبر(ص) در مدینه که سعی کردند جامعه‌ای را از نو و بر اساس پایه‌های دینی بنیان گذارند، چه بود؟ اگر به این نکته برسیم که می‌توان قرائتی از سیاست قرآن داشت که در آن زن می‌تواند مستقل موضوع سیاست پیشگیری، درمان و قضایی نظام سیاست‌گذاری ما باشد و در عین حال منجر به تضعیف یا محور نبودن خانواده نشود، می‌توان از این الگو برای سیاست‌گذاری هم بهره برد. …

توضیحات بیشتر »

بدون شناخت موضوعات زیست‌محیطی، امکان ورود به فقه محیط‌زیست وجود ندارد/ اولویت در همه ابواب فقهی، با فقه محیط‌زیست است

بدون شناخت موضوعات زیست‌محیطی، امکان ورود به فقه محیط‌زیست وجود ندارد/ اولویت در همه ابواب فقهی، با فقه محیط‌زیست است

آلودگی هوای شهر یا بحث فضای سبز شهر و مسائلی ازاین‌قبیل مثل بحث پسماندها ارتباط تنگاتنگی با محیط‌زیست دارد؛ اما گاهی با لحاظ شهرسازی اسلامی و معماری اسلامی به مسائل پرداخته می‌شود و گاهی از نگاه زیست‌محیطی با این قضایا برخورد می‌شود به‌طورکلی مباحث زیست‌محیطی با همه مباحث مرتبط با زندگی بشر ارتباط دارد. مثلاً با صنعت و اقتصاد ارتباط تنگاتنگ دارد. مثلاً اگر می‌خواهند در جایی کارخانه‌ای را احداث کنند یا می‌خواهند بیمارستان بسازند باید پیوست محیط زیستی و به دنبال آن پیوست فقه محیط زیستی داشته باشد که متأسفانه معمولاً مورد غفلت قرار می‌گیرد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در …

توضیحات بیشتر »

فقها «حق حیات» برای گیاهان و حیوانات را به رسمیت ‌می‌شناسند

فقها «حق حیات» برای گیاهان و حیوانات را به رسمیت ‌می‌شناسند

در نگاهی که انسان را محور قرار می‌دهد و محیط‌زیست انسانی را موضوع قرار می‌دهد برای حیوانات و گیاهان حق حیات قائل هستند و مراقبت از این حق، به‌وضوح در کلمات فقها قابل ردیابی است. البته مآل و مرجع و نتیجه و نفع حفظ گیاهان و حیوانات به خود انسان می‌رسد، ولی درهرصورت، حق حیات برای آن‌ها محفوظ است؛ لذا یکی از پیش‌فرض‌های فقها قطعاً این نبوده است که برای گیاهان و حیوانات حق حیات قائل نباشند. بله، ممکن است این مسئله مورد غفلت واقع شده باشد؛ ولی به‌هیچ‌عنوان عدم حق حیات، پیش‌فرض نبوده است. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه محیط‌زیست، …

توضیحات بیشتر »

وظیفه‌مندی والدین نسبت به تربیت ایمانی فرزندان

وظیفه‌مندی والدین نسبت به تربیت ایمانی فرزندان

نشست علمی «بررسی فقهی وظیفه‌مندی والدین نسبت به تربیت ایمانی فرزندان» با ارائه حجت‌الاسلام یاسر کافی؛ پژوهشگر و مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی؛ استاد دروس خارج حوزه علمیه قم و معاون پژوهش حوزه‌های علمیه در سالن نشست‌های مؤسسه پژوهشی فقه نظام برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام کافی در این جلسه بیان کرد: مهم‌ترین ساحت تربیت از منظر اسلام و قرآن، ساحت «تربیت ایمانی» است. تربیت، مطابق با تعریف مشهور عبارت است از: «مجموعه فعالیت‌های مربی برای یاری‌رسانی به متربّی، برای رسیدن به تکامل» و ایمان، یک امر قلبی، متأثر از …

توضیحات بیشتر »

۳ تعهد متفاوت حکومت در قبال حقوق زنان

3 تعهد متفاوت حکومت در قبال حقوق زنان

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به تئوری ولایت مطلقه فقیه حدود تصرفات حاکمیت را منوط به عرصه عمومی عنوان و خاطر نشان کرد که حاکمیت زمانی می‌تواند حقوق و آزادی‌های اجتماعی افراد را محدود کند که یک مصلحت عمومی اقتضا نماید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر فرج‌الله هدایت نیا، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نشست تخصصی «مبانی تحدید حقوق و آزادی‌های زنان» که در محل دانشگاه فردوسی مشهد به صورت حضوری و مجازی برگزار شد، به بررسی معیارها و ضوابط دولت‌ها در حدود و آزادی‌های …

توضیحات بیشتر »

گزارشی انتقادی از کتاب «فقه البیئه» اثر مرحوم آیت‌الله سید محمد حسینی شیرازی

گزارشی انتقادی از کتاب «فقه البیئه» اثر مرحوم آیت‌الله سید محمد حسینی شیرازی؛

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه محیط‌زیست و منابع طبیعی، سابقه زیادی ندارد و نگاشته‌های آن، عمر خیلی طولانی ندارند. شاید بتوان یکی از اولین نگاشته‌های فقه شیعی در عرصه محیط‌زیست را کتاب «فقه البیئه» مرحوم آیت‌الله سید محمد حسینی شیرازی دانست. در زیر گزارشی انتقادی از این کتاب، از نگاه شما می‌گذرد: کتاب «فقه البیئه» اثر مرحوم آیت‌الله سید محمد حسینی شیرازی، در ۱۱ عنوان اصلی به ترتیب زیر سازمان داده شده است: اسلام و محیط‌زیست؛ زیان رسانیدن به دیگران؛ محیط‌زیست طبیعی؛ اقسام آلودگی‌ها در طبیعت و محیط‌زیست؛ اسراف و آلودگی؛ نابودی کشاورزی و نسل انسان‌ها؛ سموم نابودکننده حشرات؛ لایه اُزن؛ …

توضیحات بیشتر »

گفتمان سنتی، گفتمان انقلاب و لایحه ارتقا امنیت زنان/ مجید دهقان

ماهیت شناسی فقه مضاف/ مجید دهقان

شبکه اجتهاد: گفتمان دینی از پیش از مشروطه تا دهه‌های بعدی در مسائل زنان دو ویژگی کلی داشت: اول این که مساله‌اش دین بود و به مسئله زنان به عنوان اشکالی بر دین می‌نگریست. دوم این که خانواده‌گرا بود با تفسیری که زنان را درون خانواده تعریف می‌کرد و با مفهوم خانواده‌گرایی با هرگونه حضور اجتماعی زنان مخالفت می‌کرد. اندیشه شهید مطهری نقطه عطف بود. مساله او در کتاب “نظام حقوق زن در اسلام” گرچه دین است ولی در “مساله حجاب” دغدغه زنان را دارد، البته تنها زنان دیندار و نه همه زنان. تاکید او بر خانواده نیز سر از …

توضیحات بیشتر »

وجوه مختلف حقوق کودک در فقه و اقتضائات دنیای مدرن

وجوه مختلف حقوق کودک در فقه و اقتضائات دنیای مدرن

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: گاهی کودک موضوع فقه است مانند جایگاه کودک در مسئولیت‌های اجتماعی و کیفری یا اینکه کودکی از آغاز انعقاد نطفه است یا بعد از تولد آغاز می‌شود یا ممکن است امری بینابین باشد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا پیوندی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در نشست علمی «عرصه‌های نوین فقاهت با تأکید بر فقه کودک» که از سوی مرکز تخصصی طوبی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد، گفت: بحث اطفال و نوجوانان بسیار مهم است، زیرا آینده این قشر با برنامه‌ریزی ما …

توضیحات بیشتر »

بررسی چارچوب نفقه در عرف امروز

بررسی چارچوب نفقه در عرف امروز

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: وقتی نفقه را بررسی می‌کنیم می‌بینیم که نفقه اصلا حقیقت شرعیه یا متشرعه ندارد و اصلا معنای نفقه هر چیزی است که هزینه می‌شود، هر چیزی که باید خرج و مصرف شود و برای احتیاجات آن کسی است که نیاز است به او نفقه داده شود. دقت در روایاتی که بحث نفقه را مطرح می‌کنند نشان می‌دهد که باید میزان را باید عرف بدانیم. از طرف دیگر با توجه به این‌که وقتی به آیات مراجعه می‌‌کنیم، مثلا می‌فرماید که «رِزْقُهُنَّ وَ کِسْوَتُهُنَّ» و یا مثلا «وَ إِن‌ کُن‌َّ أُولات‌ِ حَمل‌ٍ فَأَنفِقُوا عَلَیهِن‌َّ حَتّی‌ …

توضیحات بیشتر »

مسئله آلایندگی هوا اولین بار توسط علامه حلی مطرح شد/ عناوین فقهی قابل تطبیق بر آلودگی هوا

مسئله آلایندگی هوا اولین بار توسط علامه حلی مطرح شد/ عناوین فقهی قابل تطبیق بر آلودگی هوا

نویسنده کتاب «ضمان آلودگی هوا از منظر فقه امامیه» ضمن بیان فتوای فقهای معاصر درباره حرمت آلایندگی هوا و ضمان ناشی از آن، عناوین فقهی قابل تطبیق بر آلودگی هوا را اضرار، ایذاء، افساد، اتلاف، اسراف و تغییر خلقت برشمرد و افزود: آیه «وإذا تولّی سعی فی الأرض لیفسد فیها و یهلک الحرث و النسل و الله لا یحب الفساد» قابل تطبیق بر برخی از انواع آلودگی‌های هوایی است زیرا طیف‌هایی از آلودگی هوا موجب از بین رفتن گیاهان، حیوانات و انسانها می­‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سلمان بهجتی اردکانی، در نشست علمی «آلودگی هوا از منظر فقه …

توضیحات بیشتر »

یافته‌های جدید در پژوهش «مبانی تطبیق قاعده نفی عسر و حرج بر مسائل فقهی خانواده»

یافته‌های جدید در پژوهش «مبانی تطبیق قاعده نفی عسر و حرج بر مسائل فقهی خانواده»

عضو هیأت علمی پژوهشکده زن و خانواده گفت: اگر ما از نظر فقهی بپذیریم که قاعده نفی عسر و حرج یک قاعده فقهی است و بر احکام اولیه، مقدم و حاکم است، نباید محدود شود به دو موردی که در قوانین کشور وجود دارد. در این پژوهش، علاوه بر بررسی جریان این قاعده در طلاق و سقط جنین، تطبیق آن در سایر مسائل خانواده مثل «حضانت»، «قوامیت زوج»، «حقوق زوجین در کمیت و کیفیت رابطه جنسی»، «فرزندخواندگی»، «رعایت ولایت ولی در ازدواج دختر باکره» و «حق حبس زوجه و حرج زوج» مورد بررسی و تحلیل واقع شده است. در نهایت، …

توضیحات بیشتر »

بررسی فقهی مالکیت بند ناف نوزاد و جواز تصرف اطباء در آن

سلول‌های بنیادی با ظرفیت تکثیر و تمایز از سلول‌های بالغ، می‌توانند سلول‌های شبیه خود را ساخته و منبعی برای ترمیم و جایگزینی سلول‌های فرسوده ‌‌باشند. خون بند ناف یکی از منابع غنی منابع سلو‌ل‌های بنیادی است که به دلایل مختلف و مزایای فراوان، بهره‌گیری از آن‌ها در درمان برخی بیماری‌های دشوار، در اولویت قرار دارد و از این رو دارای مالیت و ارزش منحصر به فردی است. پرسش کلیدی، مالکیت سلول‌های بنیادی خون بند ناف است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هشتمین نشست لجنه علمی «فقه سلامت» حوزه علمیه مشهد در روزهای پایانی مهرماه در محل موسسه «بسوی اجتهاد» برگزار شد …

توضیحات بیشتر »

تأملی بر قوامیت مرد بر زن در فقه اسلامی

تأملی بر قوامیت مرد بر زن در فقه اسلامی

از فقه ما چنین برداشت می‌شود که خانواده بر‌اساس قدرت هرم طولی است؛ یعنی برساخت طولی مرد قوامیت دارد و قرار است خانواده را مدیریت کند. اما این امر به این معنا نیست که هرچه مرد گفت، همان بشود. بلکه زنان قدرت نفوذ داشتند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام امیر مهاجر میلانی، عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده در گفتگو با «رهیافت اندیشه» به بیان مطالبی درباره موضوع خانواده و زنان و تحولات جنسیتی در ایران معاصر پرداخته است که متن کامل آن را می‌خوانید؛ زنان تا پیش از این تحولات دو سدۀ اخیر هویت فردی به‌معنای مدرن آن …

توضیحات بیشتر »

درختان، نه ملک نسل حاضر هستند نه ملک نسل آینده!/ نه گوشت‌خواری حرام است و نه گیاه‌خواری/ امام (ع) از قطع بی‌دلیل یک شاخه گندم هم نهی کردند

درختان، نه ملک نسل حاضر هستند نه ملک نسل آینده!/ نه گوشت‌خواری حرام است و نه گیاه‌خواری/ امام (ع) از قطع بی‌دلیل یک شاخه گندم هم نهی کردند

متأسفانه فقه ما در دوره‌های متوالی، فقه فردی بوده و مکلّفین مسائل و مشکلات شخصی مرتبط به خود را از مراجع معظم تقلید استفتا می‌کرده‌اند. فقط در دوره اخیر و پس از برقراری جمهوری اسلامی، فقه ما به سمت «فقه جمعی» یا «فقه حکومتی» حرکت کرده و مسائل مبتلابه کشوری یا جهانی (مثل معضل تخریب و آلودگی محیط‌زیست یا تخریب لایه اُزُن که برای جمعیت جهان زیانمند است) مطرح شده است. باتوجه‌به مبانی فقهی موجود می‌توان نتیجه گرفت که هر عملی که مستقیم یا غیرمستقیم به تخریب یا نابودی منابع طبیعی و گونه‌های حیوانی، نباتی و انسانی منجر شود، ‌ممنوع …

توضیحات بیشتر »

کاشتن درخت واجب کفایی و قطع آن، حرام است/ محیط‌زیست، ملک همه نسل‌های بشری است

کاشتن درخت واجب کفایی و قطع آن، حرام است/ محیط‌زیست، ملک همه نسل‌های بشری است

مرحوم علامه طباطبایی می‌فرماید اگرچه بین حرث و نسل با حرف «واو» عطف شده است؛ ولی حرث اول آمده است. این دولت‌های فاسد، این‌گونه عمل می‌کنند که اول نسل گیاهان را از بین می‌برند و بعد خودبه‌خود نسل حیوانات هم از بین می‌رود؛ چون حیوانات وابسته به گیاهان است و بعد هم نسل انسان خودبه‌خود از بین می‌رود؛ زیرا انسان هم به گیاهان و هم به حیوانات وابسته است. بعد قرآن می‌فرماید خدای متعال فساد را دوست ندارد. این عدم دوست داشتن فساد یعنی فساد حرام است. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام ‌والمسلمین سید علی حسینی نیشابوری، یکی از کسانی است …

توضیحات بیشتر »

درآمدی بر نظریه جنسی اسلام

درآمدی بر نظریه جنسی اسلام

کتاب «درآمدی بر نظریه جنسی اسلام» تألیف حجت‌الاسلام والمسلمین حسین بستان، نویسنده و محقق حوزه فقه زنان و عضو هیئت ‌علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، از سوی نشر مناهج علم به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از حوزه‌های علوم اسلامی و انسانی که از فقر نظریه و نظریه‌پردازی به‌شدت رنج می‌برد، حوزۀ مطالعات جنسی است. البته نباید کوشش‌های ارزندۀ اندیشمندانی مانند علامه طباطبایی و استاد شهید مطهری در جهت تبیین عناصر تشکیل‌دهنده یک نظریه جنسی را نادیده گرفت. ولی حاصل این کوشش‌ها در بهترین حالت، مجموعه‌ای از مباحث پراکنده است که برای احراز عنوان نظریه، همچنان …

توضیحات بیشتر »

سیره همسرداری امامان معصوم (ع)

سیره همسرداری امامان معصوم (ع)

کتاب «سیره همسرداری امامان معصوم(ع)» با محور بازتاب خوشبختی در نهاد خانواده بر پایه اصول و شیوه‌هایی که از عقلانیت وحیانی ائمه‌اطهار(ع) نشات می‌گیرد به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین یدالله مقدسی توسط نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، چاپ اول کتاب «سیره همسرداری امامان معصوم(ع)» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین یدالله مقدسی است که در پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۵۰۷ صفحه و به قیمت ۲۶۰ هزار تومان منتشر شدهاست. تعامل درست با همسر، خوشبختی خانواده را در پی دارد و این بر …

توضیحات بیشتر »

فقه تربیتی، وضعیت فعلی و نگاهی به آینده

فقه تربیتی، وضعیت فعلی و نگاهی آینده

شبکه اجتهاد: فقر تئوریک و بومی نبودن علوم تربیتی یکی از مهمترین چالشهای جریان تربیت (رسمی و غیررسمی) در ایران و جهان اسلام است. جریان خوباور تولید «دانش تربیت اسلامی»، درحال رشد و توسعه است و لازم است همزمان علم و عملِ تربیت اسلامی در دامنِ انقلاب اسلامی ایران رشد یابد. اسلامی‌‌‌‌سازی تربیت مانند دیگر عرصه‌‌‌‌های اسلامی‌‌‌‌سازی علوم انسانی بدون توجه به فقه و فلسفه اسلامی ناکارآمد است. تئوری‌‌‌‌پردازی بومی در تربیت با هدف حاشیه‌‌‌‌نگاری بر نظریات غربی و یافتن شواهد از آیات و روایات برای توجیه و اسلامی‌‌‌‌سازی، تجربه ناموفقی در سه دهه اخیر برجای گذاشته است.  وضعیت فعلی: …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky