خانواده و سلامت

در آن کنگره رسماً اعلام شد: تنها دینى که در جهان به طور صریح مشروبات الکلى را تحریم نموده و با آن به شدت مبارزه کرده، دین اسلام است و روى همین اصل، عوارض این سمّ کشنده در میان پیروان اسلام به چشم نمی‌‌خورد.

مسائلی در مناسبات جامعه مذهبی ما اتفاق می‌افتد که سابقه نداشته است. هویت‌های فردگرایانه در مذهب ضرب می‌شود. نوعی فردگرایی مذهبی. نمونه مثال‌های آن را می‌توان در شرکت خانم‌ها در مناسک مذهبی بعضا مستحب به صورت فردی دید. استقلال که یک معنای لیبرال است با یک گزاره مذهبی کنار هم قرار گرفته‌اند.

ساحت خانواده در حال حاضر با توجه به شیوع مفاسد در حال تهدید شدن است، تاخیر در سن ازدواج جوانان و نیز افزایش آمارهای طلاق آن هم چند ماه بعد از ازدواج تکان دهنده است.

مدیر گروه فقه مرکز ملی پاسخگویی به سئوالات دینی گفت: مسائل فقهی و شرعی بسیاری درباره افراد ترا جنسی (ترنس‌ها) و عمل تغییر جنسیت مطرح است که فقه اسلامی در کشور به آنها پاسخ مناسب داده است.

با توجه به آمار بالا و رو به رشد سقط جنین قانونی و نیز آمارهای تکان دهنده و غیررسمی از وضعیت سقط‌های غیر قانونی و با در نظر گرفتن اشتباهات زیاد در طرح غربالگری سلامت جنین که به صورت میدانی قابل مشاهده است، سؤال این است که با استناد به قاعده نفی عسر و حرج، در چه صورت و با چه شرایطی می‌توان از لحاظ فقهی و قانونی، به جواز سقط جنین که فرضی که بقای جنین موجب حرج و مشقت شدید برای دیگران خصوصاً برای مادر باشد، حکم کرد؟

علامه طباطبائی به‌روشنی بر حق حاکم یا حکومت اسلامی برای دخالت در قلمرو اختیارات افراد ازجمله در امور خانواده تصریح کرده است و نظریۀ «منطقه الفراغ» از آیت‌الله صدر در ادامه و در راستای همین نگاه و ظاهراً برخاسته از آن بوده است.

پشت بسیاری از ازدواج‌های بچه‌ها، فقر، نابرابری، عدم تحصیل، حاکمیت ایدئولوژی مردسالار و استیلای مردانه وجود دارد که معتقد است بچه‌ها باید توسط همسر یا پدر حمایت شوند. این خانواده‌ها ترجیح می‌دهند از ترس تجاوز جنسی یا حاملگی خارج از ازدواج، زودتر دختر خود را به اصطلاح از خانه بیرون کنند.

اختصاصی شبکه اجتهاد: در رابطه با دو عنوان بلوغ و رشد مباحث بسیاری مطرح است که در اینجا مجال پرداختن به آن‌ها نیست، امّا دو نکته ارتباط مستقیم با موضوع این بحث دارد: نخست اینکه بلوغ چیست و آیا مقصود از آن خصوص رسیدن به مرحله خاصی از رشد جنسی است یا ملاک و معیار دیگری وجود دارد؟ دوم اینکه چه آثاری بر آن مترتب گردیده است؟

اختصاصی شبکه اجتهاد: انسان در مسیر رشد خود، با پدیده‌ای بسیار اعجاب‌انگیز روبرو می‌شود که باعث به وجود آمدن تغییرات جسمی، روانی و رفتاری بسیاری در انسان می‌شود. البته بلوغ فقط یک پدیده زیستی صرف نیست بلکه می‌توان آن را از آغازین مراحل رشد فکری و اجتماعی دانست که انسان را آماده پذیرش مسئولیت در حوزه‌های مختلف انسانی می‌کند. بلوغ در ادیان الهی، به‌خصوص اسلام از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ چراکه از شرایط تکلیف است و با بالغ شدن فرد، مسئولیت‌های دینی به‌سوی او روی آورده و زیست معنوی وی آغاز می‌شود.

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام قدرت‌ الله انصاری، پژوهشگر ارشد مرکز فقهی ائمه اطهار و از اساتید حوزه علمیه قم است. با او که چند سالی است مدیریت پروژه موسوعه فقهی «احکام الطفل و ادلّتها» را به عهده داشته و به‌تازگی نگارش این مجموعه ۹ جلدی را با گروهی از محققین به پایان رسانده است، در رابطه با حکم ارتباط جنسی با کودک بدون رضایت او و با اذن ولی گفتگو کردیم

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام علی شفیعی، مدیر گروه فقه دفتر تبلیغات مشهد، علاوه بر مسؤولیت حقوقی، به لحاظ شخصی نیز از دغدغه‌مندان حوزه حقوق کودکان به شمار می‌رود. این کارشناس فقه تربیت، در یادداشت شفاهی زیر، به بررسی امکان فقهی تنبیه کودکان و محدوده جواز آن پرداخته است.

«ویژگی و معیار غذای حلال و طیب»؛ «معیار حلیت گوشت و فرآورده‌های آن»؛ «قواعد فقهی مرتبط با فرآورده‌های حلال»؛ «طهارت و نجاست در فرآورده‌های حلال» و «مسائل مستحدثه در فرآورده‌های حلال» محور شریعت این همایش را تشکیل داده است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌‌الله فاضل مالکی، از شاگردان آیت‌الله سید محمدباقر صدر و از مبارزان قدیمی انتفاضه در عراق و انقلاب اسلامی در ایران است. وی پس از مراجعت اجباری از عراق، در درس آیات عظام تبریزی و وحید خراسانی شرکت نمود و پس‌ازآن، خود کرسی تدریس سطوح عالی و خارج را بنا نهاد.

کتاب «جنین شناسی فقهی؛ کاوشی در موضوع شناسی و احکام فقهی جنین بر اساس مبانی فقه جعفری و اجتهاد جواهری» تألیف حجت‌الاسلام سعید حسنی، پژوهشگر علوم اسلامی، به همت انتشارات جهاد دانشگاهی استان مرکزی چاپ و منتشر شد.

آیت‌الله سبحانی با شعاری خواندن طرح حضور زنان در ورزشگاه‌ها، گفت: این کار با عفت زنان سازگار نیست و مفسده‌آور است.

مشاور دبیرکل مجمع تقریب در امور بانوان با تأکید به پاسخگویی نسبت به شبهاتی که علیه بانوان مطرح است، گفت: امیدواریم در فرصت نزدیک، همۀ شبهاتی که در جامعه بین‌الملل علیه زن و خانواده در اسلام وجود دارد با اجماع نظری شیعه و سنی پاسخ داده شود.

برخی شروط ضمن عقد مانند حق طلاق یا حق حضانت فرزند مربوط به زمانی هستند که زن و شوهر می‌خواهند از هم جدا شوند اما برخی شروط مانند حق مسکن مربوط به زمان صلح و آشتی هستند که به نظر می‌رسد اجبار زن برای استفاده از این شروط به صلح خانواده ضربه می‌زند.

کتاب رویکردی انتقادی به آیین دادرسی خانواده «با تأکید بر قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱» تألیف امین امیرحسنی از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: گذر زندگی در طول زمان دستخوش تغییرات شگرفی شده است گاه با انواع سنت‌ها در هم آمیخته و گاه در فضای مدرنیته سنت‌ها رنگ باخته و معنای خود را از دست داده است اما آنچه با گذر صدها سال هنوز رنگ و بوی تازه‌ای دارد توصیه‌های دینی است که سینه به سینه از پیامبر خدا (ص) و ائمه اطهار (ع) نقل شده و گردباد زمان نیز نتوانسته بر آن تاثیر بگذارد.

شبکه اجتهاد: خانواده، سازنده‌‏ترین واحد اجتماع محسوب می‏شود و ثبات و سلامت جامعه در گرو سلامت خانواده است؛ به‏‌طوری که می‏‌توان گفت اولین شرط داشتن جامعه‌‏ای سالم و پویا، سلامت و پایداری خانواده است. دین مبین اسلام همواره بر اهمیّت تشکیل خانواده تاکید داشته است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: در باب علمی، علی بن موسی الرضا (ع) آداب معاشرتی را متذکر شده‌اند که اگر این روش‌ها را به صورت عملی در زندگی افراد به کار بگیرند در طول زندگی کمتر با چالش روبه رو می‌شوند. یکی از مواردی که مورد تاکید ایشان بوده حق همسایگی است در سیره این امام بزرگوار (ع) آمده است کسی که همسایه‌اش از شر او در امان نباشد و مراعات حال یکدیگر را نکنند علاوه بر به وجود آوردن مسائل و مشکلات اجتماعی روابط انسانی کاهش می‌یابد زیرا مردم باید با یکدیگر متعهد و هم پیمان باشند.

این تقابلی که میان تداعی آزاد و حزمت اذلال نفس احساس می‌شود، به نظر می‌رسد تقابل بدوی است و با بازخوانی متون دینی و با شناخت فرایند روان تحلیل گری، فهمیده می‌شود تقابلی وجود ندارد.

پزشک می‎تواند از نظر پزشکی نقصان را احراز و بیان کند ولی اینکه این مساله به حد حرج یعنی به حد ضیق برسد نیز باید از سوی عرف تائید شود؛ در اینجا این فرع فقهی را می‎توان بیان کرد که اگر پزشکی جنینی را فاقد العقل تشخیص داد نیز جواز سقط جاری نمی‎شود. نکته بعد آن است که در تعارض فقه و قانون در این زمینه چه باید کرد؛

این اثر در فصل نخست به مروری بر خاستگاه و جایگاه تاریخی روایات طبی پرداخته، در فصل دوم به کاوش در اعتبار و اصالت منابع روایات طبی می‌پردازد و فصل سوم آن به مبانی فهم و معیارهای نقد روایات طبی اختصاص دارد.

دولت باید میان افرادی را که صلاحیت نداشته، درسی نخوانده و علمی درباره طب ندارند با افرادی که سوابق درخشانی داشته و مطالعات و تجربیات ارزنده‌ای دارند تفاوت قائل شود؛ نه اینکه همه را به طور کلی دفع کند.

یک عده‌ای سراغ طب شیمیایی رفتند و منتظر ماندند که نقض و ابرام‌ها از آن‌طرف بیاید و یک عده‌ای هم سراغ طب سنتی رفتند و یک عده‌ای هم سراغ طب اهل‌بیت و پیامبر رفتند. خیلی زود این نتیجه به دست آمد که طب اسلامی جلوتر است و این چیزی است که الآن مشهود به این‌همه مراجعات و تأثیرات و درمان‌هاست؛ و این قابل‌انکار نیست.

کاظمی، کارشناس حقوق زن در اسلام گفت: در پرتو شناخت مقاصد شریعت و دستیابی به رده بندی آن می‌توان بسیاری از تعارض‌های موجود در عرصه حقوق خانواده و اجرای آن را بر طرف ساخت.

مسأله تعدد زوجات هم از احکامی است که به بدنه جامعه اسلامی مربوط است و بسیار خوب است که مسأله به فقه حکومتی و اختیارات حاکم حواله شود. درواقع، همان‌طور که اصل حکم، مسلم است، بهتر است وارد شدن در فروعات آن از منظر فقه حکومتی باشد چون در احکام حکومتی حاکم اختیارات خود را اعمال می‌کند؛ بدون این‌که به اصل حکم دست بزند.

هجدهمین شماره از مجموعه «فقه و زندگی» با عنوان «حجاب و عفاف» اثر محمدحسین فلاح زاده کتابی که توصیه می‌شود، مطالعه کنید.

جلد نخست کتاب فقه پزشکی از سوی سازمان بسیج جامعه پزشکی در چندین فصل چاپ و روانه بازار نشر شد.