خانواده و سلامت

استاد فقیهی به هشت طایفه از روایات اشاره داشت که از آنها استفاده استحباب کثرت جمعیت می‌شود، که عبارتند از: ۱- مباهات پیامبر صلی الله علیه و آله به کثرت امت؛ ۲- روایات ترغیب به ازدواج با ولود؛ ۳- روایت سفارش به کثرت نسل؛ ۴- روایات مذمت ازدواج با عقیم؛ ۵_ روایات ترغیب به اصل فرزند آوری؛ ۶- روایات تشویق به دختر دار شدن؛ ۷- ترغیب به ازدواج برای فرزند آوری و ۸- دعاهای وارده برای طلب فرزند در برخی از آنها دعا بر کثرت نیز وارد شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی با موضوع «فقه جمعیت؛ (بررسی …

کتاب «جراحی پلاستیک و شبیه‌سازی انسان از نگاه فقه» اثر استاد سید اصغر ناظم‌زاده قمی در ۲۸۷ صفحه به زیوز طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب حاضر، در مورد پدیده جدیدی است که به نام جراحی پلاستیک یا جراحی فانتزی می‌شناسیم. این عمل گاه برای بازگرداندن عضو ناقص به حالت اول یا رفع عیب آن و گاه به معنای تغییر عضو سالم برای زیباسازی است. موضوع جراحی پلاستیک علی رغم فراگیر بودن در جهان معاصر، کمتر در کانون پژوهش فقها قرار گرفته است. اثر حاضر با عناوینی مثل جراحی ترمیمی، جراحی زیبایی و فروع مرتبط با عمل جراحی …

تاکید‌ می‌شود که فرمان مقام عظمای ولایت مبنی بر تشکیل «نهاد قانونی در زمینه خانواده» که بتواند سیاست‌های یکپارچه‌ای را در خصوص خانواده طراحی و اجرایی کند، به طور جدی از طرف همه نخبگان و مسئولان قرار گرفته شده و اجرایی گردد. اعضای این جلسه معتقدند که مطالعات زیادی در مورد راههای برون رفت از این وضعیت انجام شده و طبق پژوهش‌های گوناگون صورت گرفته و باید یک اقدام عملی در این مورد صورت گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست بزرگ نخبگان دانشی و اجرایی در حوزه خانواده با محوریت «حکمرانی دینی در پهنه خانواده»، در راستای فرمایش مقام معظم …

به نظر می‌رسد که اگر ارتباط میان فقها و حامیان محیط‌زیست در حال حاضر هم قوی‌تر بود شاید حامیان محیط‌زیست بهتر می‌توانستند به اهدافشان که حمایت از محیط‌زیست است برسند. الآن به‌عنوان نمونه در اینکه شراب حرام است کسی تردید ندارد؛ ولی در اینکه ماشین سواری یک شخص بیش از حد دود می‌کند، چه‌بسا برای خود راننده و مالک خودرو هم جا نیفتاده که مرتکب حرام می‌شود؛ لذا همه فقها باید به‌طورجدی وارد صحنه محیط‌زیست بشوند و به کمک حامیان محیط‌زیست که یک سری قوانین کشوری و یک سری سازمان‌ها و نهادها هستند، برای حل این معضلات اقدام کنند. اختصاصی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آینده‌پژوهی اگرچه در جهان علم آن‌چنان نوپا نیست؛ اما در ایران و البته در علوم اسلامی، نوزادی بس نوپا به شمار می‌آید. در این میان به نظر می‌رسد برای پرهیز از رویکرد انفعالی فقه معاصر نسبت به موضوعات نوپدید و تبدیل آن به رویکرد فعال، مناسب است آینده‌پژوهی در فقه‌های نوپدید به‌صورت جدی دنبال شود. به مناسبت پرونده «مبادی فقه محیط‌زیست و منابع طبیعی»، حسن اجرایی، دانش‌پژوه و پژوهشگر حوزه علمیه قم، یادداشتی را در مورد آینده‌پژوهی فقط محیط‌زیست و منابع طبیعی نگاشته است که از نگاه شما می‌گذرد: زیستن در جهان امروز همراه با دغدغه‌ها و …

ما یک سری نمونه‌های جزئی داریم که فقها امور کیفی را به امور کمی تبدیل کرده‌اند. مثلاً در بحث مسافرت، دائم‌السفر بودن یک بحث کیفی است؛ اما برخی از فقها به بحث کمی تبدیل کرده‌اند. مثلاً اگر سه روز در هفته مسافر باشد، دائم‌السفر است و … . یا مثلاً در بحث الکل اگر از یک درصد خاصی بالاتر رود مسکر و حرام خواهد بود. در بحث محیط‌زیست هم همین‌طور است که تا زمانی که استانداردهای فقه به ما اجازه می‌دهد، باید بحث‌های کیفی به کمی تبدیل شود. البته در مواردی هم که این تبدیل ممکن نیست، این تطبیقات به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه‌های معاصر، به‌مقتضای نوپدید بودنشان، با ابهامات زیادی مواجه هستند. یکی از مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین این ابهامات، چیستی، ابعاد و شبکه مسائل آن است، امری که تقریباً در غالب فقه‌های نوپدید مورد غفلت قرار گرفته و لذا کمتر باب فقهی معاصر را می‌توان یافت که چیستی، ابعاد و شبکه مسائل آن به‌ صورت دقیق روشن شده باشد. دکتر خدیجه افشین، فقه‌پژوه و استاد دانشگاه زاهدان که مدتی است به طور تخصصی، به مسائل فقه محیط‌زیست و منابع طبیعی می‌پردازد، در این یادداشت اختصاصی، سعی دارد تا فقه محیط‌زیست، ابعاد و سرفصل‌های آن را بیان کند. از منظر …

خواستگاری و نامزدی از مقدمات مهم ازدواج می‌باشند. در فقه و حقوق برای این‌دو احکام، شرایط و اقسام متعددی ذکر شده که در برخی موارد عالمان مذاهب اسلامی و حقوقدانان با یکدیگر درباره آن‌ها اختلافاتی دارند. در این کتاب با توجه به اهمیت و کاربردی بودن موضوع، در ابتدا مفهوم شناسی خواستگاری و نامزدی و اقسام خواستگاری ذکر شده، سپس آداب و احکام خواستگاری و نامزدی همچون موانع خواستگاری، صفات مرد و زن مناسب، جایگاه استخاره در خواستگاری، حکم نگاه در خواستگاری، حکم گفتگو و ارتباط دوران نامزدی و در نهایت انحلال نامزدی از دیدگاه فقه و حقوق تبیین می‌گردد. …

به نظرم در حوزه خانواده، جریان نواندیشی که عهده‌دار تحول و بازنگری در فقه خانواده باشد، نداریم. نواندیش یا نداریم یا بسیار کم است، لذا احساس می‌کنم اتفاق خاصی در این عرصه روی نخواهد داد. به نظر می‌رسد در این قضیه، یک رودربایستی وجود دارد که اسمش حرکت نواندیشانه نیست بلکه معطل کردن ماشین نواندیشی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه خانواده ازجمله ابواب فقهی جدید است که مورد توجه فقها واندیشمندان قرار گرفته است؛ فقهی که در آن، به بسیاری از احکام مرتبط با زنان، کودکان و ارتباطات آنها با اطرافیان نیز پرداخته می‌شود. خانواده اگرچه نهادی دیرپا و به …

کتاب «تغییر جنسیت و دوجنسیتی‌ها از نگاه فقه» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین سید اصغر ناظم‌زاده قمی در ۳۳۶ صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، تغییر جنسیت و دوجنسیتی‌ها (خنثای مشکل) دو عنوان جدید در فقه شیعه هستند که امروزه در علوم گوناگون پزشکی، روانشناسی و جامعه شناسی موضوع بحث و بررسی قرار گرفته اند. این مقوله در فقه شیعه نیز معرکه آرا است و فقیهان درباره باید و نبایدهای شرعی آن بحث و گفت و گو کرده اند. کتاب پیشرو ماحصل پژوهش‌های فقهی حجت‌الاسلام والمسلمین سید اصغر ناظم‌زاده قمی است که طی چند …

این سخن که ذبح حیوانات موجب محرومیت حیوانات از حق حیات و باعث قساوت قلب می‌شود، با سنت الهی و قانون خلقت سازگار نیست؛ زیرا هر حیوانی، غذای نوع بالاتر از خود است؛ همان‌طور که گیاهان برای تغذیه حیوانات آفریده شده و حیوانات نیز برای تغذیه و امور ضروری انسان آفریده شده‌اند. علاوه بر اینکه استفاده‌نکردن انسان از گوشت حیوانات باعث نجات آن‌ها از مرگ نیست. حیوانات اگر یکدیگر را شکار نکنند، فاسد شده و می‌میرند و بیشتر از ذبح رنج خواهند برد. اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد محمد محمدی قائینی، سال‌هاست که در حوزه عملیه قم به تدریس و پژوهش …

شیخ طوسی در نهایه می‌نویسد: «اگر می‌خواهید سر حیوان را ببرید در جایی ذبح کنید که حیوان دیگری به این صحنه نگاه نکند». ازاینجا معلوم می‌شود حیوان در حد خودش، فهم و شعور دارد و از صحنه ذبح حیوان دیگر آزار می‌بیند. حق دیگر حیوان حق تولیدمثل است. حق‌دوستی دارد. حق میهمانی دارد. اگر یک حیوان را در خانه خود آوردید حق مهمان را باید رعایت کرد. اختصاصی شبکه اجتهاد: دررابطه‌با حقوق حیوانات، سال‌هاست که مطالب مختلفی از جانب طرفداران حقوق آنها مطرح می‌شود. یکی از اعتراضات آنها به فقها این است که چرا ایشان فتاوای صریح و روشنی برای …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید علی حسینی نیشابوری، یکی از کسانی است که بیشترین تلاش را برای تأسیس فقه محیط زیست کرده است. این دانشیار دانشگاه امام صادق (ع) نزدیک به بیست سال است که به فعالیت در عرصه فقه محیط زیست مشغول است. او هم مقالات و کتاب‌های فراوانی در این عرصه دارد و هم از بنیانگذاران دانشنامه اسلامی «کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست» است. با او که هم سابقه تدریس، هم پژوهش و هم برگزاری نشست و همایش در این عرصه را دارد، در رابطه با مبانی و پیشفرض‌های فقه محیط زیست گفتگو کردیم. او معتقد …

کتاب «بررسی فقهی – حقوقی انواع شروط ضمن عقد نکاح و ضمانت اجرای آن؛ با تاکید بر شروط مندرج در عقدنامه» به قلم دکتر عبدالله جوان توسط انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این نوشتار پس از بررسی معنا، کارکرد، انواع و مهم‌ترین ضوابط شروط ضمن عقد و واکاوی نکات کلیدی در این زمینه، و اشاره به تطبیق آن در خصوص نکاح، از ضمانت اجرای شروط ضمن عقد در نکاح بحث کرده و جریان خیار اشتراط را ارزیابی می‌کند. اثر حاضر، در فصل پایانی شروط مندرج در عقدنامه‌ها را بررسی می‌کند و …

ششمین جلسه لجنه اساتید فقه سلامت حوزه علمیه مشهد با موضوع «بررسی فقهی سلول‌های بنیادین» برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از اقدامات ارزشمند موسسه علمی پژوهشی «به‌سوی اجتهاد» تشکیل لجنه اساتید فقه سلامت است که این لجنه با حضور گروهی از اساتید برجسته دروس خارج و سطوح عالی حوزه علمیه خراسان از سال گذشته شکل گرفته است. در این جلسات موضوعات مختلف نوین پزشکی و سلامت به بررسی و کنکاش علمی گذاشته‌ می‌شود؛ در ضمن از اساتید دانشگاه به عنوان کارشناسان و متخصصان موضوع شناسی دعوت به عمل می‌آید تا موضوعات مختلف را تبیین و جوانب مختلف فقهی …

در بحبوحه جنجال گسترده‌ای که عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر در مورد «طلاق شفاهی» پشت آن ایستاده است، احمد الطیب، شیخ الازهر پیشنهاد تشکیل شورای علمای فقهی در جهان اسلام برای حل مسئله وقوع یا عدم وقوع طلاق شفاهی را داد. به گزارش شبکه اجتهاد، السیسی در مارس گذشته اعلام کرد که کار برای پیش نویس قانون جدیدی که مستلزم مستندسازی طلاق در دادگاه است، در حال انجام است. وی با اشاره به طلاق شفاهی گفت: ما هرگز اقدامی که با قانون خود مغایرت داشته باشد انجام نمی‌دهیم، اما کنترل گفتار در آن برای هر جامعه‌ای سخت است، با اینحال …

استاد دانشگاه قرآن و حدیث ضمن اشاره به اینکه صدور روایات طبی از اهل بیت(ع) قطعی است تصریح کرد: استناد بیشتر روایات طبی به پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) از منظر سندی دچار چالش است یعنی معمول روایات طبی وثاقت سندی ندارد و موثوق الصدور هم نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی آزاد اندیشی «چالش‌های بهره‌گیری از احادیث طبی» صبح امروز ۹ اسفندماه با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدکاظم طباطبایی، استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث در این دانشگاه برگزار شد که گزیده آن را می‌خوانید؛ اگر در بحث روایات پزشکی طیف دیدگاه‌ها را بررسی کنیم خیلی متنوع و …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: شیخ طوسی معتقد به وجوب طلاق در شرایط نفرت زن از شوهر است. دلیل وی برای وجوب طلاق نیز این است که در صورت نفرت زن از شوهر، این وضعیت، منکر است و نهی از منکر هم واجب است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «چالش‌های طلاق خلع در فقه و حقوق ایران» دوم اسفندماه از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با همکاری مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین فرج الله هدایت‌نیا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی که سخنران این نشست بود، گفت: …

در جلسه سمینار پروژه «معیارها و مبانی تشخیص حرج در سقط درمانی» رویکردها و سیاست‌های ناظر به افزایش یا کاهش جمعیت بازنگری شد و مشکلات حقوقی و فقهی تشخیص حرج مادر در سقط درمانی تبیین شد. به گزارش شبکه اجتهاد، سمینار پروژه «معیارها و مبانی تشخیص حرج در سقط درمانی» در روزهای پایانی بهمن‌ماه در اتاق جلسات پژوهشکده فقه و حقوق با حضور اعضای شورای علمی این گروه برگزار شد. این نشست به همت گروه مسائل فقهی و حقوقی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار گردید. در ابتدا دکتر اسماعیل آقابابایی محقق این پروژه به ارائه …

شبکه اجتهاد: آیین افتتاحیه اولین دوره سطح چهار رشته تخصصی «فقه خانواده» ویژه طلاب خواهر، با حضور بانوی مجتهده زهره صفاتی و حجت‌الاسلام والمسلمین علی خیاط، مدیر حوزه علمیه خراسان، حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی، مدیرکل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و حجج‌اسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی و مجتبی الهی خراسانی از اعضای هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی و اساتید خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد، در مرکز تخصصی طوبی برگزار شد.

کتاب درآمدی بر فقه جنسیت به قلم حجت‌السالام والمسلمین حسین بستان، محقق و مدرس حوزه علمیه قم به همت انتشارات منهاج علم منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جنسیت در اصطلاحی جدید در علوم اجتماعی به آن دسته از تفاوت‌های زن و مرد اشاره دارد که دارای خاستگاه اجتماعی و فرهنگی هستند و در تقابل با مفهوم جنس قرار می‌گیرند که به معنای تفاوت‌های زیست شناختی بین مذکر و مؤنث است. صرف نظر از میزان دقت این تفکیک و امکان مناقشه در آن، با توجه به گستردگی ملاحظات جنسیتی در احکام دینی زمینۀ شکل‌گیری شاخه‌ای از فقه به نام فقه …

آیا تلقیح مصنوعی از نظر شرعی جایز است؟ آیا فرزند به دنیا آمده از تلقیح مصنوعی ملحق به مرد صاحب اسپرم است و به صاحب تخمک یا زن صاحب رحم اجاره‌‌ای ملحق است؟ جنبه حقوقی آن مثل حق ولایت پدر، حق حضانت مادر و سپس حق ارث و نفقه و ازدواج به چه صورت است؟ به گزارش شبکه اجتهاد، «فقه پزشکی» عنوانی کلی است که برای مجموعه مباحث درباره مسائل فقهی مربوط به حوزه پیشگیری، درمان، سلامت و مسائل نوپدید دنیای پزشکی است. از این رو، فقه پزشکی برای هر پدیده‌‌ای در حوزه پزشکی به تعیین حکم‌ می‌پردازد و در …

زهرا صراف گفت: اصول و مبانی که برای چنین مدلی در نظر گرفتم، یکی کرامت انسان است، حق آزادی انسان، نبود تفاوت جوهری میان زن و مرد و نفی مهتری، یعنی یک مزیت سلطه‌آوری به صورت دائمی برای مردان نسبت به زنان وجود ندارد. اصل بودن قرآن در استنباطات فقهی، انحصار روایات به موارد خودشان، تأسیسی نبودن بعضی از احکام، دائمی نبودن بعضی از احکام، برائت جوهر فقه از تبعیض نابه‌جا و در نهایت پایداری و پایستگی اعتبار سنت فقهی، یعنی با یک نگاه همدلانه نسبت به آن چیزی که تا الان وجود دارد تلاش می‌شود گزارش و مسیر گذار …

یکی از مسائل نوپیدا در عرصه پزشکی مسأله کرایونیک یا سرمازیستی یا انجماد انسانی است. یک استاد و محقق فقه پزشکی، با تحلیل و واکاوی ادلّه‌ی فقهی و تبیین حقیقت کرایونیک و مفهوم مرگ، بدین نتیجه می‌رسد که کرایونیک و انجماد انسان زنده‌ای که بیماری لاعلاج دارد، مصداق القای در تهلکه و ضرر به نفس است و از جهت فقهی حرام است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از مسائل نوپیدا در عرصه پزشکی مسأله کرایونیک یا سرمازیستی یا انجماد انسانی است، در کرایونیک و انجماد انسانی که غالباً در بیمارانی که دارای بیماری لاعلاج هستند انجام می‌شود فرد را با …

استاد خارج فقه نظام خانواده معتقد است: مفهوم جامعه خانواده‌محور مورد تبیین و توجه قرار نگرفته و الزامات آن در نظام آموزشی و نظام اجتماعی و سیاسی دنبال نشده و منشأ این گسست بین نسلی که در حال رخ دادن است مورد دقت‌نظر قرار نگرفته است. جوان امروزی برای رفع شبهات ذهنی و اشکالاتی که هر روز توسط دشمن بیان می‌شود، نیاز به تئوری دقیق و تبیین آن دارد که ما سرنخ‌های اصلی این تئوری را در کلمات رهبر انقلاب می‌بینیم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سید منذر حکیم در درس خارج فقه نظام جامع خانواده، با اشاره به فرمایشات …

کتاب «بررسی فقهی ارث زوجه از زمین» نوشته حجت‌الاسلام علی جلیلی صفت، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم، توسط انتشارات میراث شرق به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از مسائلی که به فقه امامیه اختصاص دارد مسئله محرومیت زوجه از ارث زمین است و جمیع فقهای اهل سنت با آن مخالفت کرده‌اند و این فتوای به محرومیت با ظاهر آیه قرآن و روایات عام و مطلق در مورد ارث بردن زوجه از همه ماترک زوج، سازگار نیست، این شبهه در بعضی از افراد به وجود می‌آید که ارث نبردن زوجه از زمین چگونه مورد فتوای بعضی …

کتاب «قواعد فقه حاکم بر خانواده» و کتاب«فقه خانواده (نکاح)» از مجموعه آثار گروه حقوق و فقه اجتماعی پژوهشکده علوم اسلامی توسط انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه روانه بازار کتاب شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «قواعد فقه حاکم بر خانواده» اثر دکتر سیده ‌زهرا موسوی و دکتر زهرا فهرستی در ۲۸۰ صفحه از سوی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه چاپ و منتشر شده است. مجموعه‌ قواعد فقه ناظر به خانواده در اثر حاضر می‌تواند درک روشنی از سیاست‌های کلان اسلام و قانونگذار ایرانی در حوزه حقوق و تکالیف خانوادگی را پیش ‌روی دست‌اندرکاران امر قرار دهد. از کنار هم قرار …

رهبر انقلاب در دیدار جمعی از بانوان فرهیخته تصریح کردند: حجاب یک ضرورت شریعتی است؛ شریعت است؛ ضرورت شرعی است؛ یعنی هیچ تردیدی در وجوب حجاب وجود ندارد؛ این را همه باید بدانند. این که حالا خدشه کنند، شبهه کنند که آیا حجاب هست، لازم است، ضروری است، نه، جای خدشه و شبهه ندارد؛ یک واجب شرعی است که باید رعایت بشود، منتها آن کسانی که حجاب را به طور کامل رعایت نمی‌کنند، اینها را نباید متّهم به بی‌دینی و ضدّانقلابی کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، در آستانه ایام سالروز ولادت حضرت زهرا سلام‌الله علیها، جمعی از بانوان فرهیخته و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: درباره نقش احکام در اصلاح محیط اجتماعی، آن‌ها را می‌توان در دو دسته جای داد: احکامی که فلسفه نفسی آن‌ها اصلاح محیط است و احکام که فلسفه آن اصلاح محیط نیست اما زمینه اصلاح محیط اجتماعی می‌شوند؛ یعنی فلسفه دیگری دارند و محدود به اصلاح محیط نیستند و فارغ از آن، فلسفه‌ای دارند؛ اما می‌توانند طریق و راهی باشند برای اصلاح محیط عام اجتماعی. احکامی که به‌ظاهر درصدد اصلاح اجتماعی نیستند دسته‌ای از احکام، فلسفه نفسی دیگری دارند و انجام آن‌ها مقید به تأثیر در اصلاح محیط نیست؛ اما می‌توانند طریق و راه برای اصلاح محیط عام …

در ارتباط با نفس عمل زیبایی اختلافاتی بین فقها وجود دارد؛ به‌عنوان مثال امام‌خمینی (ره) فرمودند «این عمل زیبایی فی حد نفسه اشکال ندارد» البته اگر منحصر به لمس و نگاه نامحرم نشود. برخی مراجع فرمودند «چون این عمل جراحی درمانی محسوب نمی‌شود جایز نیست» و برخی فقها در مورد درمان فرمودند «اگر فرد به غیر هم‌جنس مراجعه کند بدلیل این‌که از نظر علمی، اعلم تر و بهتر از دیگری انجام می‌دهد مراجعه به غیر هم‌جنس هم جایز می‌شود»؛ پس فی‌نفسه عمل حرام نیست اما اگر مستلزم حرام باشد حرام می‌شود و برخی از علما مانند آیت‌الله سیستانی با پرهیز …