عبادات و مناسک

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد محمد عندلیب همدانی از شاگردان حضرات آیات میرزاجواد تبریزی، فاضل لنکرانی و وحید خراسانی و عضو سابق جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است. او که اکنون به تدریس خارج فقه اصول و تألیف کتب علمی در حوزه علمیه قم مشغول است در گفتگویی به شبهات فقهی و کلامی در رابطه با موضوع عزاداری در شرایط موجود پاسخ داده است. این استاد حوزه علمیه معتقد است وثاقت علمی کسانی که در ستاد ملی کرونا حضور دارند ثابت هست و همین مقدار برای حجیت قول آن‌ها کفایت می‌کند و این یک مسئله اجتماعی است، نمی‌توان گفت تشخیصش بر …

آیا پذیرفتن محدودیتهای مجالس عزاداری به کمرنگ شدن شعائر حسینی نمی‌انجامد؟ آیا اساساً تشخیص و توصیه متخصصان علوم تجربی برای ما حجت است؟ مگر مجالس اهل بیت دارالشفا نیست؟ چه دلیلی برای حساسیت نسبت به مجالس عزاداری با وجود سهل انگاری‌های دیگر در جامعه وجود دارد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، آزمون عزاداران در دوران جولان کرونا، اقامه شعائر حسینی در چارچوب ضوابط بهداشتی و دفاع توامان از حیثیت عزای حسینی و سلامت عزاداران حسینی است. سربلندی در این آزمون، آگاهی‌هایی می‌طلبد که در کتاب «آزمون عزاداران» به طور فشرده از آن گفتگو شده است. این کتاب در پنج گفتار سامان …

نرم افزار اندرویدی «صراط محرم» با بیش از ۱۵۰ پرسش در دو «احکام عزاداری» و «پرسش‌های عاشورایی» از سوی «شبکه اجتهاد» تولید شد و در آستانه ماه محرم الحرام در دسترس عموم علاقه‌مندان قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اپلیکیشن «صراط محرم» از سوی «شبکه اجتهاد» و با تلاش تیم فنی اداره برنامه ریزی و فناوری آموزشی اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تولید و عرضه شد. «احکام عزاداری» و «پرسش‌های عاشورایی» با بیش از ۱۵۰ پرسش، دو بخش اصلی این نرم افزار است که می‌تواند پاسخگوی بسیاری از سؤالات شما در زمینه عزاداری و پرسش‌هایی درباره قیام امام …

شبکه اجتهاد: پیکر مطهر مرحوم آیت‌الله محمدعلی تسخیری (رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب و مشاور رهبر انقلاب در امور جهان اسلام) عصر روز پنج شنبه از مقابل مسجد قم نو به سمت حرم مطهر حضرت معصومه(س) با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی تشییع و پس از نماز توسط آیت‌الله نوری همدانی در جوار بارگاه ملکوتی بانوی کرامت به خاک سپرده شد.  

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در یک نشست علمی به بیان مباحثی دقیق در حوزه فقه عزاداری و کرونا پرداخت و نسبت میان لزوم سلامتی نفس با احیای شعائر حسینی را تشریح کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «پرسش‌های فقهی عزاداری در دوران کرونا» با حضور استاد محمد جواد فاضل‌لنکرانی در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد. رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در این نشست که به همت مرکز ملی پاسخگویی به به سؤالات دینی و هیأت اندیشه ورز دین و سلامت حوزه علمیه خراسان برگزار شده بود، به مهمترین شبهات و …

شبکه اجتهاد: در شرائط خطیر کنونی، بحکم وظیفه‌ی طلبگی، نکاتی را به حضور باهرالنور علمای اعلام، مؤمنین و فضلای کرام معروض می‌دارد: ۱- شریعت اسلام، «محمدی الحدوث» و «حسینی البقاء» است؛ لهذا سوگواری مشروع برای حضرت سیدالشهداءِ و الأحرار حسین بن علی (سلام الله علیه و علی اصحابه الذین بذلوا مُهَجهم دونه)، از مصادیق قطعی تعظیم شعائر و موجب قوام و دوام شریعت محمدیه است. تعظیم شعائر عامه اگر فی نفسها (جز مواردی که دلیل خاص دارند) مستحب باشد، تعطیل کلی و کامل آن حرام است؛ بر مؤمنین و شیعیان آن بزرگوار شاید و باید که در ذکر مصائب و …

شبکه اجتهاد: با اعلام موضع صریح رهبر معظم انقلاب در باره مرجع تصمیم‌گیری و ضوابط برگزاری مراسم عزاداری سیدالشهداء علیه السلام در ماه محرم، احساس می‌شد دیگر نیازی به اظهار نظرهای موافق و مخالف در این باره نباشد، ولی با توجه به پاره‌ای نوشته‌ها و گفته‌ها و فرسته‌ها، شاید درنگی دیگر در این زمینه خالی از لطف و حتی ضرورت نباشد. صورت‌بندی موضوع بحث گاه به نظر می‌رسد هنوز محل اصلی نزاع و اختلاف رأی بین کسانی که در رد و قبول یکدیگر سخن می‌گویند روشن نیست. استدلال کردن به اهمیت و برکات اقامه عزا بر سیدالشهداء در پاسخ کسانی …

فرق حد ترخص و مسافت شرعی، فاصله در نماز جماعت، انجام معاملات بورس با قرار داد مضاربه و پوشیدن لباس جنس مخالف از جمله استفتائات (مردادماه ۹۹) می‌باشد.  به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (مردادماه ۹۹) حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن سؤال و جواب ۱۱ استفتاء در موضوعات عبادات، معاملات و مسائل مستحدثه به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است: فاصله در نماز جماعت سؤال ۱: در نماز جماعت فاصله نمازگزاران در موارد زیر تا چه مقدار به صحت جماعت ضرر نمی‌‌زند؟ الف) فاصله محل سجده مأموم با محل ایستادن امام. ب) فاصله محل سجده …

برخی این روزها باتوجه به دستورالعمل‌های ستاد ملی مبارزه با کرونا مبنی بر توصیه به تغییر نذری‌های محرم به بسته های ارزاق و یا شیوه‌های دیگر این سوال را مطرح می‌کنند که ما نذر کردیم که ماه محرم غذا یا خوراکی توزیع کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، امسال با وجود کرونا از لحاظ شرعی می‌توانیم نذر خود را به چیز دیگری از قبیل مواد خام غذایی و یا لوازم بهداشتی تبدیل کنیم؟ پاسخ مراجع به این سوال بدین شرح است: آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای: اگر به درستی صیغه نذر و شرایط نذر رعایت شده باشد، قابل تغییر نیست. ولی باتوجه به …

مقام معظم رهبری در این قضیه به نوعی هم فتوا دادند و هم به عنوان حاکم اسلامی و ولیّ فقیه دستور صادر کردند و بر همه لازم و ضروری است که آن را مراعات کنند. در مورد این مسئله چند نکته را از دیدگاه و منظر مقام معظم رهبری عرض می‌کنم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محسن مهاجرنیا، عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه در نشست کرسی‌های آزاد‌اندیشی مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم که با موضوع «عزاداری محرم در شرایط کرونا از دیدگاه مقام معظم رهبری(مدظله)» به صورت مجازی برگزار شد، گفت: مقام …

شبکه اجتهاد: احیای شعائر مذهبی و برپاداشتن مناسک آیینی یکی از مهمترین رموز حفظ هویت و استمرار اصالت جامعه است، چرا که تحکیم پیوندهای اجتماعی و جامعه پذیری افراد از طریق همین آیین‌ها صورت می‌‌پذیرد و ارزشها و آداب و عناصر فرهنگی نیز در خلال همین مناسک از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌‌شود. این موضوع در جامعه ما -که بافت و متن دینی ویژه دارد- از جهات دیگری نیز اهمیت پیدا می‌‌کند، زیرا آیین‌هایی چون مراسم عزاداری سالار شهیدان در ماه محرم بخشی از فرصت‌های تعلیم و تربیت فکری و معرفتی نیز هست و علاوه بر جنبه شکلی و …

آیت‌الله سید موسی ‌شبیری زنجانی به پرسش‌‌هایی درباره مراسم سوگواری ایام محرم با توجه به شیوع کرونا پاسخ داد. به گزارش شبکه اجتهاد، متن پرسش‌‌های مطرح شده و پاسخ این مرجع بدین شرح است: ۱- با فرا رسیدن ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام، و با توجه به ادامه وضعیت هشدار نسبت به شیوع کرونا و تأکید متخصصین بهداشتی به پرهیز از برپایی تجمّعات، وظیفه مؤمنین و ارادتمندان به آن حضرت نسبت به اقامه عزا و سوگواری این ایام چیست؟ پاسخ: هر عملی که با توجه به شرایط زمان، موجب تقویت شعائر الهی و ارزش‌های دینی باشد، مطلوب …

دفتر ‌آیت‌الله سیستانی،‌ کتابچه‌ای را درباره حوادث مهم ماه‌های قمری، موقعیت ماه، استهلال و رویدادهای فلکی مربوط به سال جدید قمری منتشر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دفتر آیت‌الله سیدعلی سیستانی به‌تازگی کتابچه‌ای را مربوط به زمان‌های ماه‌های قمری و مهم‌ترین رخدادهای این ماه‌ها به همراه تقویم هجری برای سال جدید قمری (۱۴۴۲ق) منتشر کرد. این کتابچه همچنین شامل پیش‌بینی‌های ویژه استهلال ماه در ابتدای ماه‌‌های قمری، بیان مهم‌ترین حوادث فلکی و تاریخی، زمان‌های خسوف و کسوف و تعیین قبله می‌شود. در مقدمه این کتابچه آمده است: دفتر حضرت ‌آیت‌الله سیستانی(دام ظله) تقویم سالانه ویژه تعیین اوایل ماههای قمری سال …

دبیرخانه ستاد ملی مدیریت کرونا دستورالعمل و ضوابط برگزاری مراسم ماه محرم و صفر را ابلاغ کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، کارگروه مراسم عزاداری با توجه به نکات ذیل نسبت به مدیریت و برنامه ریزی برگزاری مراسم عزاداری حسینیه‌‌ها، تکایا، مساجد و هیات‌‌های مذهبی در کشور اقدام می‌نمایند: – برنامه ریزی برگزاری مراسم دارای مجوز کارگروه بند پنج دستورالعمل صرفا در اماکن و فضاهای باز با رعایت فاصله گذاری (از هر طرف حداقل دو متر) و تجمعات حداقلی. – رعایت کاهش ساعات برگزاری مراسم (حداکثر دو ساعت). – جابجایی هیات‌‌ها و دسته روی ممنوع می‌باشد. – استفاده از طبل، سنج …

در حالی که چند روز بیشتر تا فرا رسیدن ماه محرم باقی نمانده جملات مختلفی درباره وضعیت عزاداری امسال دست به دست می‌‌شد. بخش زیادی از مردم منتظر شنیدنِ نظر دین و علما در این باره بودند. نظری که پس از اعلام تقریباً همه جامعه آن را پذیرفتند؛ «هم عزاداری؛ هم رعایت پروتکل‌های بهداشتی». از این دست اتفاقات، در چند دهه اخیر کم نبوده و نظر مرجعیت شیعه نیز همیشه مبتنی بر اجتهاد ضابطه‌مند و زمان‌شناس بوده است؛ اما نکته‌ای که این بار بیش از گذشته مورد توجه نمایاند یکسان بودن موضع و نظر مرجعیت شیعه در ایران و عراق …

شبکه اجتهاد: بیماری منحوس کرونا سبب شد امسال کشورهای اسلامی از حضور در برنامه حج محروم بشوند و حسرتی از این محرومیت بر دلها بماند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این باره فرمودند: «موسم حج امسال دستخوش اندوه و حسرت مؤمنان و مبتلا به احساس فراق و ناکامی مشتاقان است. دلها از غربت کعبه احساس غربت میکند و لبّیکِ جداماندگان با اشک و آه در هم می‌آمیزد.» پیام‌های حج رهبرانقلاب که هر سال صادر می‌شود محورهای مختلفی در زمینه معنویت حج و فرصتهای اجتماعی و بین‌المللی آن دارد. باتوجه به این مسئله KHAMENEI.IR در گفتگو با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالفتاح نواب، نماینده …

شبکه اجتهاد: وقف با موضوعات فراوانی در جامعه درهم‌آمیخته و مدیریت مستقل و جزیره‌ای آن بدون نگاه واقعی به جامعه نتیجه مطلوبی نخواهد داشت. فرهنگ، اقتصاد، دین و شعار آن، از موضوعات کلانی هستند که ارتباط عمیقی با مقوله وقف دارند. البته تمام زیر موضوعاتی مانند علم، بهداشت و … که واقفان با آن نیت‌ها اموال خود را وقف کرده‌اند نیز می‌تواند با وقف مرتبط باشد. استفاده حداکثری از این فرصت، نیازمند مدیریتی مقیّد و در عین‌ حال چابک دارد. تولیت اوقاف در برخی کشورهای اسلامی مانند مصر، مالزی، ترکیه، عراق و… با یک وزارتخانه است و متولی اوقاف در …

آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی و آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی در خصوص عزاداری امام حسین (ع) و یاران باوفایشان در دوران کرونا نظر خود را اعلام داشتند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نظر آیت‌الله سبحانی در خصوص عزاداری سیدالشهدا (ع) در دوران کرونا بدین شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم سلام بر سالار شهیدان حضرت حسین بن علی (علیه السلام)، سلام بر شهیدان راه حسین (علیه السلام) درود بی‌پایان بر شهداء راه حق بالاخص شهداء دشت کربلا ایام ماه محرم و صفر، ایام عزاداری است و حسینیان که قلوب آنان لبریز از مهر سالار شهیدان است این دو ماه را نمی‌توانند …

شبکه اجتهاد: فقه سیاسی که به نوعی تکالیف شرعی و زندگی سیاسی مومنان بلکه شهروندان را تعیین می‌‌کند فی‌‌الواقع خود «حکمرانی» و «آیین اداره مطلوب جامعه» است و دارای قواعد متعددی است که در میان آنها «قاعده مصلحت» و «قاعده اهم و مهم» از جایگاه ویژه‌‌ای برخوردار است. اولی حاکمان و فقها را ملزم می‌‌کند که همواره «مصالح انسان‌‌ها و جامعه» را بر هر امر دیگری مقدم بدارند و بر پایه «مقتضیات زمان و مکان» نیازها و شرایط جامعه را مورد بررسی و احکام و مقررات دینی را بر پایه آن تبیین و درخواست کنند. «قاعده تقدم اهم بر مهم» …

شورای هیئات‌ مذهبی کشور در خصوص مجالس محرم و تجمعات مذهبی و عمل به رهنمودهای مقام معظم رهبری بیانیه‌ای صادر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، در بیانیه شورای هیئات مذهبی کشور آمده است: مقام معظم رهبری در خصوص عزاداری‌های محرم ۱۴۴۲ ه. ق فرمودند «در عزاداری‌ها معیار آن چیزی است که کارشناسان و ستاد ملی کرونا اعلام می‌کنند؛ بنده به توصیه این عزیزان عمل می‌کنم. توصیه من به مردم این است که ببینیم ستاد ملی کرونا چه می‌گوید و در مسئله عزاداری به گفته این ستاد عمل کنیم. اگر وضعیتی که داریم را شل بگیریم، فاجعه بزرگی رخ خواهد داد». …

شبکه اجتهاد: فریضه حج تمتع امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا به لحاظ کمی و کیفی با مختصات استثنایی آغاز شد. بزرگترین آیین عبادی مسلمانان جهان که هرساله با جمعیتی قریب ۳ میلیون نفر از مسلمین سراسر دنیا برگزار می‌شد، با تصمیم وزارت حج و اوقاف سعودی فقط با حضور هزار نفر از اتباع سعودی و مسلمانان مقیم این کشور برگزار خواهد شد. تمامی زائران تست کرونا داده و با طی مرحله قرنطینه چند روزه و تایید سلامت خود، در این مراسم امکان تشرف یافته‌اند. این مراسم از ۸ مردادماه تحت تدابیر شدید امنیتی و کنترل سخت پروتکل‌های بهداشتی در …

شبکه اجتهاد: اولین چیزی که در شرایط کرونایی برای برخی از نویسندگان در اولویت قرار می‌گیرد مناسک دینی و مذهبی و ضرورت تعطیلی آنهاست. بگذریم از کسانی که تعطیلی مناسک می‌گویند و تعطیلی شریعت منظور می‌کنند، برخی از مخالفان برگزاری مراسم محرم صادقانه نگران سلامتی مردم و جامعه هستند و هراس از این دارند که با کرونایی شدن جامعه نه فقط جامعه دینداران بلکه خود دین و منطق حفظ نفس و «لا تلقوا بایدیکم الی التهلکه» آسیب ببیند. در این باره چند نکته به نظر می‌رسد که برگزاری مناسک محرم را و لو در وضعیت کرونایی ضروری نشان می‌دهد: ۱- …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در گفت‎وگوی زنده تلویزیونی با مردم به مناسبت عید سعید قربان، تصریح کردند: در برگزاری عزاداری‌ها معیار آن چیزی است که کارشناسان بهداشت و ستاد ملی مبارزه با کرونا می‌گویند. بنده خودم شخصاً هرچه آنها لازم بدانند، مراعات خواهم کرد. توصیه و تأکید من به همه هیئات، منبری‌ها، مداحان و صاحبان مجالس این است هر کاری می‎‌کنید ببینید ستاد ملی مبارزه با کرونا چه می‌گوید. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، پیش از ظهر امروز، جمعه ۱۰ مردادماه، همزمان با عید سعید قربان در یک گفت‌وگوی زنده تلویزیونی با ملت ایران سخن …

شیخ «غازی یوسف حنینه»، از علمای سرشناس اهل سنت لبنان، تأکید کرد: علی‌رغم اینکه اداره حرمین شریفین برعهده مسئولان عربستان و مکه و مدینه است، این مکان‌های مقدس از آنِ همه مسلمانان بوده و عربستان می‌توانست با اجماع بین‌المللی در قالب برگزاری وبینار تعطیلی حج را به شور بگذارد. به گزارش شبکه اجتهاد، انتشار ویروس کرونا در جهان و محدودیت‌های ایجاد شده حج را هم تحت تأثیر قرار داده است. مقامات عربستان در این باره اعلام کردند که حج امسال با تعداد محدودی از زائران برگزار شود. در ابتدا عربستان سعودی از حضور فقط ۱۰۰۰ زائر برای حج امسال خبر …

زائران بیت‌الله الحرام، مصادف با هشتم ذی‌الحجه در حالی احرام بستند که در سرزمین وحی امسال حج متفاوتی را از سالیان گذشته تجربه می‌کنند؛ این شرایط به دلیل بیماری نوپدیدی است که از چند ماه گذشته بر کل جهان سایه افکنده و کشورها را درگیر کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، زائران از اوایل هشتم مرداد از قرنطینه خارج شدند، تا مراسم حج را آغاز کنند. حاجیان در میقات محرم می‌شوند سپس به سوی مکه مکرمه حرکت می‌کنند تا عمل «طواف القدوم»، سپس «سعی بین مروه و صفا» را به‌جا بیاورند. سپس زائران خانه خدا برای گذراندن «یوم الترویه» به …

در مجالس عمومی، باید همه ضوابط بهداشتی با دقت تمام رعایت گردد؛ بدین معنا که فاصله اجتماعی بین حاضران منظور شود و ماسک‌های بهداشتی و دیگر لوازم بازدارنده از گسترش ویروس کرونا مورد استفاده قرار گیرد. در این مورد همچنین لازم است به تعداد مجاز حاضران برابر با ضوابطی که مقامات ذی‌ربط تعیین می‌کنند، اکتفا شود، که البته این موضوع با توجه به برگزاری مراسم در فضاهای سرپوشیده یا باز و بسته به میزان گسترش ویروس در شهرهای مختلف، تفاوت دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سیدعلی سیستانی به پرسشی درباره مراسم محرم و مراسم عزاداری حضرت ابا عبدالله (علیه‌السلام) …

تدبّر و اندیشیدن در پدیده‌ی حج، حج‌گزار را به این باور قطعی می‌رساند که بسیاری از آرمانها و آرزوهای دین برای بشریّت، بدون هم‌افزایی و همدلی و همکاری مجموعه‌ی دین‌داران، به بار نمی‌نشیند، و با پیدایش این همدلی و همکاری، کید معاندان و دشمنان، مشکل مهمّی بر سر این راه پدید نمی‌آورد. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای هر سال بمناسبت برگزاری حج ابراهیمی خطاب به زائران بیت‌الله الحرام پیامی صادر می‌کردند که در مراسم برائت از مشرکین در صحرای عرفات قرائت می‌شد. امسال به دلیل شیوع جهانی ویروس کرونا و عدم حضور زائران کشورهای دیگر در سرزمین وحی …

در شرایط حساس و خطیری که بسیاری از بیماران و مبتلایان کرونایی فراری بودند، ورود روحانیت و طلاب به این عرصه و کمک به بیماران و حتی غسل و کفن و دفن مرحومان تاثیر بسیار زیادی در جامعه گذاشت و این خود از بهترین نوع تبلیغات تاثیرگذار است‌ به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در دیدار حجت‌الاسلام والمسلمین قمی رییس سازمان تبلیغات اسلامی، با اشاره به گزارش ارائه شده از سوی وی، خاطرنشان کرد: شکی نیست که ما اصول داریم که به هیچ وجه نمی‌توانیم آنها را رها کنیم؛ از جمله آن مسألۀ عزاداری محرم و صفر است. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای این که فهم عمیق و دقیق از تکالیف عملی داشته باشیم؛ باید پشتوانه فکری لازم داشته که بدون آن پشتوانه، این فهم صورت نخواهد گرفت. به دیگر سخن؛ مستندات برای ارزیابی در حوزه علمی نیاز است و روشمندی و روش شناسی در کاربردی کردن و عملیاتی کردن اصول و قواعد در استنباط از ادله فقهی بسیار مهم است. لذا تحقیقات علمی زمانی ارزشمند خواهند بود که مبتنی بر واقعیات باشند و عملیات استنباط روشمند انجام شود. بر این اساس و با این مقدمه به بررسی دربارۀ‌ حکم وجوب یا استحباب و تعجیل زمانی غسل جمعه و …

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدامین پورامینی می‌گوید: موسوعه اعتکاف نگاهی جامع و فراگیر به سنت اعتکاف دارد. در مجلد سوم و چهارم مباحث فقهی و ذکر آراء و فتاوای فقیهان مذاهب اسلامی پیرامون موضوعات اعتکاف به گونه مقارنه‌ای آمده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدامین پورامینی همزمان با گرفتن دیپلم دروس حوزوی را در حوزه علمیه قم آغاز کرد و پس از تکمیل دوره سطح دروس خارج از محضر فقهای بزرگ مانند وحید خراسانی، شیخ جواد تبریزی، سید ابوالقاسم موسوی کوکبی، شیخ محمد فاضل لنکرانی، شیخ محمد تقی بهجت، سید محمد صادق روحانی و بهره برده است. وی علاوه بر …