عبادات و مناسک

شبکه اجتهاد: گرچه نام بردن و نسبت فسادِ ثابت نشده به افراد را در یک توئیت -چه رسد به خطبه نماز جمعه- جایز نمی‌دانیم؛ اما اینگونه نیست که بطور کلی نماز جمعه هیچ نسبتی با مفسدان اقتصادی نداشته باشد.(۱) چند نمونه آن را مرور می‌کنیم. ۱- حاضر کردن زندانیان در نماز جمعه روایت صحیح السند صدوق و شیخ طوسی از امام صادق(ع): “بر امام است که زندانیان قرض و بدهکاری را روز جمعه به نماز جمعه و روز عید به نماز عید بیاورد. با آنان نگهبانانی بفرستد و وقتی نماز تمام شد به زندان برگرداند”(۲) فقهاء بزرگ برای زمان حضور …

هزینه کردن وام در غیر مورد قرار داد، حکم زمین مسجدی که تخریب شده، ناتوانی در ادای کفاره روزه و بازی‌‌های رایانه ای؛ برخی از استفتائاتی است که در آبان ۱۴۰۰ به آن پاسخ داده شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (اآبان ۱۴۰۰) حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن سؤال و جواب ۹ استفتاء در موضوع عبادات و معاملات به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است: نماز خواندن بر روی فرش نجس سوال۱: آیا نماز خواندن بر روی فرش نجس صحیح است؟ جواب: محل سجده نمازگزار باید پاک باشد ولی اگر مکان نمازگزار به …

از ابتدای غیبت کبری تاکنون چهار نوع نگرش نسبت به مسئله خمس، مطرح شده است که عبارتند از: «نیمی از خمس ملک شخصی امام و نیم دیگر آن ملک شخصی سادات است»، «همه خمس ملک شخصی امام است»، «همه خمس ملک مقام ولایت امام است» و «نیمی از خمس ملک ولایت امام و نیم دیگر آن ملک عناوین سادات است». به گزارش شبکه اجتهاد، وبینار «بررسی نظریه‌های مطرح شده در مسئله خمس از نظر امامیه» در مدرسه علمیه پیروان حضرت زهرا (س) برگزار شد و زهرا مؤمنی، مدرس حوزه علمیه در این وبینار، ضمن ارائه خلاصه مباحث جلسات پیشین اعم …

اثر جدید حیدر حب‌الله، پژوهشگر لبنانی و مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم با عنوان «خوانشی انتقادی از استخاره» با ترجمه محمدرضا ملّایی، توسط نشر کتاب طه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در برخی از جوامع دینی، و به ویژه در ایران ما، استخاره یکی از شیوه‌های رایج برای تعیین تکلیفِ افراد در قبال انجام یا ترک کارها بوده و هست. دامنه این شیوه تا جایی است که حتی برخی از تصمیمات سیاسی به آن گره می‌خورد. ایده مرکزی استخاره این است که گویا با انجام استخاره خداوند به نحوی مداخله کرده و راه صحیح را …

شبکه اجتهاد: استخاره در سده‌های اخیر مورد توجه شایان شیعیان بوده و توجه ویژه به آن، به‌نوعی از اختصاصات مذهب امامیه به شمار می‌رود. محمدبن مسعود عیاشی از محدثان شیعه که احتمالا در نیمه اول قرن چهارم درگذشته است، اثری با عنوان «کتاب الاستخاره» نگاشته است (رجال النجاشی، ص۳۵۲؛ الفهرست للطوسی، ص۲۱۳) که به نظر می‌رسد اولین اثر مستقل در این باب باشد. رضی‌الدین سیدبن طاووس از علمای قرن هفتم و استاد علامه حلی حدود هشت قرن پیش نخستین کتاب مفصل درباره استخاره را با عنوان «فتح الابواب بین ذوى الالباب و بین رب الارباب فى الاستخارات» تألیف کرد. ابن‌طاووس …

عضو هیئت علمی دانشگاه مفید با اشاره به رواج برخی دهه‌سازی‌ها در سال‌های اخیر مانند دهه محسنیه، تاکید کرد: رواج مناسک بدون پشتوانه دینی و تاریخی نه تنها کمک به دینداری مردم نیست بلکه نتیجه عکس دارد و سبب دل‌زدگی بخشی از جامعه، کاهش سرمایه اجتماعی و دامن زدن به اختلافات مذهبی می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در سال‌های اخیر با وجود مواضع صریح برخی از مراجع و علما در خصوص دهه‌سازی‌های بدون پشتوانه همانند «محسنیه» باز هم شاهد برپایی برخی مجالس و محافل به این مناسبت‌ها هستیم آن هم در روزهای ابتدایی ماه ربیع‌الاول که اکثر ایرانیان و شیعیان …

کتاب «مهندسی قرارداد اجاره موقوفات؛ سنجه اصل رعایت غبطه وقف» به همت مرکز پژوهش دانشگاه علوم اسلامی رضوی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «مهندسی قرارداد اجاره موقوفات؛ سنجه اصل رعایت غبطه وقف» که ماحصل پایان نامه کارشناسی ارشد یکی از دانشجویان رشته حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی است به مباحثی چون: غبطۀ وقف و تبیین فقهی و حقوقی آن، مبانی و ابعاد رعایت غبطۀ مال وقفی، بررسی جامع مقررات غبطۀ وقف، اجارۀ مال موقوفه و الگوسازی قرارداد آن، مزایده، پذیره، اهدایی و حق تقدیمی در اجارۀ مال وقفی و مزایا و معایب قرارداد اجارۀ موقوفات می‌پردازد. بررسی …

رئیس پژوهشکده وقف با بیان اینکه أخذ مجوز برای این پژوهشکده از دغدغه‌های نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه بوده است، گفت: مجوز پژوهشکده وقف از سوی شورای اعطای مجوزها و امتیازات علمی حوزه علمیه زیر نظر شورای عالی حوزه علمیه اعطا شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حسین قشقایی، رئیس پژوهشکده وقف درباره اعطای مجوز به این پژوهشکده اظهار کرد: ما با استناد به ماده هشت قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف مبنی بر اینکه «درآمد موقوفات مجهول‌المصرف و موقوفاتی که به صیغه مبرات مطلقه وقف شده قابل مصرف در تحقیق و تبلیغ و نشر کتب …

شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای شامگاه یکشنبه با حضور در کنار پیکر مرحوم آیت‌الله حسن‌زاده آملی، ضمن اقامه نماز میت و قرائت کلام‌الله مجید با آن عالم ربّانی و سالک توحیدی وداع کردند. در این مراسم جمعی از نزدیکان مرحوم آیت‌الله حسن‌زاده آملی نیز حضور داشتند. آیت‌‌الله حسن‌زاده آملی پس از طی یک دوره بیماری شامگاه شنبه ۳ مهر ۱۴۰۰ در آمل به لقاءالله پیوست. پیکر آن دانشمند ذوفنون صبح دوشنبه مصادف با اربعین حسینی در آمل، تشییع و به خاک سپرده شد. [easy_image_gallery gallery=”956″]

حضرات آیات خامنه‌ای، نوری همدانی، علوی گرگانی، جوادی آملی، سبحانی، مکارم شیرازی، شبیری زنجانی و جمعی از علما در پیام‌های جداگانه‌ای ارتحال دانشمند نادر و ذوفنون، علامه فقید آیت‌الله حسن حسن‌زاده آملی را تسلیت گفتند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله حاج شیخ حسن حسن‌زاده آملی، از علما و اساتید مبرز حوزۀ علمیۀ قم، در ایام اربعین حسینی و پس از عمری مجاهدت‌های علمی، در سن ۹۳ سالگی دارفانی را وداع گفت. این عالم ۹۳ ساله، فقه، اصول، عرفان و فلسفه را از محضر آیات محمدتقی آملی، طباطبایی، الهی قمشه‌ای، محمدحسن الهی، شعرانی، احمد آشتیانی و رفیعی قزوینی بهره برد و …

مراسم ختم آیت‌الله سید محمدسعید طباطبایی حکیم با حضور مراجع تقلید، علما، روحانیون و شخصیت‌های سیاسی و پارلمانی در مسجد سهله کوفه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این مراسم، حضرات آیات بشیر نجفی و محمد اسحاق فیاض از مراجع نجف اشرف و حجج‌الاسلام والمسلمین سید محمدرضا و سید محمدباقر سیستانی فرزندان آیت‌الله سیستانی، حجت‌الاسلام والمسلمین سید احمد صافی، تولیت آستان مقدس عباسی، سردار اسماعیل قاآنی فرمانده سپاه قدس حضور داشتند. همچنین برهم صالح رئیس جمهور، مصطفی الکاظمی نخست وزیر، سید مقتدی صدر رئیس جریان صدر، هادی العامری، رئیس ائتلاف فتح، سید عمار حکیم رئیس ائتلاف نیروهای ملّی عراق، …

شبکه اجتهاد: مراسم تشییع پیکر مطهر آیت‌الله سید محمدسعید حکیم با حضور جمع زیادی از علما، روحانیون، نمایندگان دفاتر مراجع تقلید، طلاب حوزه علمیه و مسئولین دولتی و پارلمانی در شهر کربلا و سپس نجف اشرف برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ عبدالمهدی کربلایی، نماینده آیت‌الله سیستانی و متولی شرعی حرم امام حسین (ع) بر پیکر آیت‌الله حکیم در حرم حضرت سیدالشهدا (ع) نماز خواند. سپس پیکر آیت‌الله حکیم در میان اشک و ناله تشییع کنندگان به سوی حرم حضرت ابوالفضل العباس (ع) تشییع شد و مورد استقبال حجت‌الاسلام والمسلمین سید احمد صافی متولی شرعی حرم حضرت عباس (ع) و خادمان …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله بشیر نجفی از مراجع تقلید عراق با پیکر مهطر آیت‌الله سید محمدسعید حکیم وداع کرد.

آیت‌الله سید محمدسعید حکیم، از مراجع چهارگانه نجف، فقیهی نستوه و بزرگ احیاگر پیاده روی اربعین، که در سراسر عمر شرف خود از کیان تشیع حمایت کرد و با تدوین آثار فقهی و اصولی مختلف و نیز تربیت فقیهان فاضل خدمات ماندگاری به حوزه‌های علمیه انجام رساند؛ امروز جمعه بر اثر ایست قلبی در یکی از بیمارستان‌های نجف به دیار حق شتافت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله حاج سید محمدسعید طباطبائی حکیم، از مراجع تقلید مقیم نجف، ساعتی پیش در ۸۶ سالگی به دیار باقی شتافت. وی نوۀ دختری مرحوم آیت‌الله‌ سید محسن حکیم و از شاگردان برجستۀ ایشان و …

در این اثر تجربیات و فعالیت‌های یکی از اصیل‌ترین نهادهای بومی، مردمی و مذهبی در جامعه ایران در مواجهه با شرایط و محدودیت‌های کرونایی از طریق مشاهده مشارکتی و گفت‌وگو با فعالان میدانی روایت شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، از جمله پیامدهای گسترده و مهم کرونا، پیامدهای فرهنگی آن است و هر جمله عامل‌های مؤثر بر کنترل کرونا نیز عامل‌های فرهنگی است. دین داری مردم نیز به آن دلیل که امری اجتماعی و فرهنگی است، در تعامل و ارتباط متقابل با کرونا قرار دارد؛ یعنی هم کرونا بر کیفیت و کمیت دین داری آدمیان، وهم رفتار دینی مردم بر …

مراسم تشییع و خاکسپاری پیکر استاد فید علامه محمدرضا حکیمی، با حضور جمعی از علما، اساتید و مسئولان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در حرم مطهر امام رضا (ع) برگزار شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: مراسم تشییع پیکر مطهر علامه فقید استاد محمدرضا حکیمی، صبح امروز در جوار بارگاه منور ثامن الائمه(ع) حضرت علی بن موسی الرضا(ع) از بست نواب صفوی با رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی شروع و پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله سید جعفر سیدان، در رواق دارالحجه به خاک سپرده شد. در این مراسم آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی، نماینده ولی فقیه در استان، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی، تولیت آستان قدس …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مراسم تشییع پیکر مطهر علامه فقید استاد محمدرضا حکیمی و اقامه نماز بر پیکر این اسلام‌شناس عدالت‌خواه توسط آیت‌الله سید جعفر سیدان در حرم مطهر رضوی با حضور علما، فضلا و اساتید حوزه علمیه خراسان برگزار شد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: مجله الکترونیکی «فقه و عاشورا» در ۹ بخش («گفتگوهای علمی»، «یادداشت‌های تحلیلی»، «گزارش‌های تفصیلی»، «احکام عزاداری»، «عاشورا پژوهی»، «عزاداری در ایام کرونا»، «مرجعیت»، «کتاب» و «چندرسانه‌ای») با بیش از ۱۶۰ مطلب از علما و اساتید مطرح حوزه و دانشگاه، از سوی «شبکه اجتهاد» منتشر شد و در دسترس عموم علاقه‌مندان قرار گرفت. در بخش «گفتگوی‌های علمی» ۲۲ گفتگوی علمی با اساتید و در بخش «یادداشت‌ » ۲۸ یادداشت تحلیلی- چالشی از سوی اندیشوران پیرامون فقه عاشورا، حادثه عاشورا، قیام امام حسین (ع)، شعائر حسینی، فقه و معیارهای عزاداری و آسیب‌شناسی عزاداری منتشر شده است. در بخش «گزارش‌های …

متاسفانه گاهی در کنار عزاداری‌های شرع پسند و عقل پسند و مطابق شرع حرکاتی انجام می‌شود که وهن مذهب و دین و حتی وهن ملت است که یکی از آنها خرافه و دیگری بدعت است. بدعت یعنی چیزی که جزو دین نیست ولی وارد دین شود؛ مثلا من هیچوقت با قمه زدن کنار نیامدم و هیچوقت نتوانستم از زنجیر زدن‌هایی که باعث می‌شود تا خون جاری شود، دفاع کنم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست به مناسبت ماه محرم و عزاداری سیدالشهدا (علیه‌السلام) ضمن بیان برخی ظرفیت‌ها، همچنین آسیب‌هایی که در عزاداری‌ها وجود دارد، در گفت‌وگو با «ایرنا» اظهار …

‌شبکه اجتهاد: همزمان با فرارسیدن دهه اول ماه محرم الحرام، مراسم عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در بیوت مراجع معظم رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی برگزار شد. [easy_image_gallery gallery=”717″]

شبکه اجتهاد: آنچه در پی خواهد آمد گزارشی است از واقعه کربلا آنچنان که در مصادر قدیمی آمده است. ضمیمه آن تحلیل‌هایی هم هست که بر اساس همان نقلهاست. امام حسین (ع) در سوم شعبان(۱) سال چهارم(۲) هجرت در مدینه به دنیا آمد و روز دهم محرم سال ۶۱ هجری به شهادت رسید. آن حضرت در تمام سال‌های کودکیش در کنار جدش رسول خدا (ص) و با آن حضرت مأنوس بود. درباره وی و برادرش روایاتی چون الحَسَنُ و الحُسین سیدا شبابِ أهلِ الجنَّه، مَنْ أحبّنى فلیحبّ هُذَین،(۳) من أحبّ الحَسَن و الحسین فقد أحبّنى، و من أبغضهما فقد أبغضنى،(۴)، …

شبکه اجتهاد: در روزگاری که حجم ابهامهای واقعی و یا غیرواقعی و پرسش‌سازی‌ها و شبهه‌سازی‌های طبیعی و یا مدیریت شده در باره قیام حضرت سید الشهداء ‌‌علیه‌السلام بسیار زیاد است، سزاوار است درنگی در باره چگونگی مواجهه با این پدیده داشته باشیم. شکل‌های گوناگون دسته‌بندی شبهات و پرسشها پرسش‌ها و شبهه‌های عاشورایی از منظرهای مختلف قابل دسته‌بندی است. اگر بر پایه سه مؤلفه مهم انگیزه، تبار و موضوع آنها را دسته‌بندی کنیم، می‌توانیم به چنین گونه‌شناسی برسیم: ۱- پرسش‌ها و شبهه‌های عاشورایی از نظر انگیزه که می‌توان آنها را به دو دسته غرض‌ورزانه و حقیقت‌جویانه تقسیم کرد. ۲- پرسش‌ها و …

شبکه اجتهاد: شاید هیچ عمل مستحبی به اندازه اقامه عزا بر حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام مورد تاکید پیشوایان دینی ما نبوده است. تاکید و تشویقی که نسبت به بزرگداشت قیام عاشورا و یادآوری حوادث کربلا صورت گرفته است، هم از نظر کمّیت و شمار توصیه‌ها و هم از نظر کیفیت و مفاد وعده‌ها، شگفت‌انگیز است. گذشته از سیره عملی پیامبر و امامان معصوم در ذکر مصائب امام حسین علیهم‌السلام و گذشته از آن که حتی انبیای پیشین نیز ذاکر و عزادار این حادثه بی‌نظیر تاریخی بوده‌اند، احادیث و روایات پرشماری در این باره به دست ما رسیده است که بی‌تردید از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: با ورود ماه محرم هرساله شاهد اشکالات و ایرادات و روشن‌فکری‌هایی نسبت به این مقوم اسلام و زنده کننده آن هستیم. گاهی به مصادیق شعائر حسینی ایراد می‌گیرند و گاهی نسبت به روضه‌ها و گاهی بود و یا نبود حضراتی در این واقعه را شاهد هستیم. قبل از کرونا به ایستگاه‌های صلواتی ایراد می‌گرفتند که مزاحمت ایجاد می‌کند و یا دسته‌های عزا به محیط‌زیست و درختان صدمه می‌زنند، یا چرا خرج سیاه‌پوشی شهر می‌کنند به فقرا کمک نمی‌کنند؟  هرکسی هر چه به ذهنش می‌رسید می‌گفت و می‌نوشت. حال که کرونا آمده است قالب ایرادات جدید شده است …

استاد محمد مروارید با انتقاد از افرادی که دستورات بهداشتی را در ایام شیوع ویروس کرونا رعایت نمی‌کنند، گفت: روی چه‌حسابی برخی از افراد نسبت به پروتکل‌های بهداشتی بی‌اعتنا هستند، خدا کند از روی جهالت باشد و از باب لج بازی نباشد؛ چون هیچ مبنای فقهی و هیچ دلیل قانع کننده‌ای برای روشی که بعضی در مقابله با کرونا پیش گرفته‌اند، دیده نمی‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد حاج شیخ محمد مروارید در سخنانی بر لزوم برگزاری مراسم عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) همراه با رعایت تمام دستورات بهداشتی تأکید کرد و گفت: مراسم عزاداری امام حسین (علیه‌السلام) از شعائر الهی …

اقامه عزای سیدالشهداء (ع) در ماه محرم از جمله مهم‌ترین شعائر دینی است که هرگز نباید فراموش شود؛ اما کرونا، محرم ۱۴۰۰ را کاملاً متفاوت کرده تا جایی که فضای کشورمان را تحت تأثیر قرار داده و شرایط را بحرانی کرده است. سؤال این است با فرا رسیدن ماه محرم و با توجه به ادامه وضعیت هشدار نسبت به شیوع کرونا و تأکید متخصصین بهداشتی به پرهیز از برپایی تجمّعات، وظیفه مؤمنین و ارادتمندان به آن حضرت نسبت به اقامه عزا و سوگواری این ایام چیست؟ اختصاصی شبکه اجتهاد: شیوع ویروس کرونا نتوانسته ذره‌ای خلل در ارادت دلباختگان اهل‌بیت عصمت …

کتاب «دراسه فقهیه لمعاییر العزاء الحسینی_التطبیر نموذجا» تالیف حجت‌الاسلام مسلم منفرد به بررسی فقهی معیارهای صحیح عزاداری حسینی پرداخته است. این کتاب که به زبانی عربی نگاشته شده به نقد افراط‌گرایی در عزاداری و نقد ادله ترویج کنندگان این نوع عزاداری‌ها می‌پردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام منفرد از پژوهشگران و مولفین جوان حوزه علیمه قم و مدیر مسئول موسسه علمی فرهنگی حبل الله در این کتاب تلاش نموده بحثی علمی، فقهی و تحقیقی ارائه دهد و در تمامی فصول و بخشهای کتاب، از حدود بحث علمی خارج نشود و بایسته‌های علمی تحقیقی را رعایت کند. مولف در مقدمه این …

آیت‌الله سید محمدتقی مدرسی از مراجع و علمای کربلای معلی در آستانه ماه محرم و ایام عزاداری اهل بیت علیهم السلام، طی سخنانی بر ضرورت بهره‌گیری از منابر حسینی در جهت آگاهی دینی تأکید کرده و سهل‌انگاری در استفاده از این فرصت را خیانتی بزرگ به اهداف امت اسلامی برشمرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله مدرسی در توصیه ای به خطبای منابر حسینی گفت: اول: «ضرورت افزایش آگاهی نسبت به مصیبت کربلا، چرا که آنچه در کربلا گذشت در تمام تاریخ بی‌مثال است. ائمه علیهم السلام بارها فرموده‌اند: (هیچ روز و سرنوشتی مانند روز و سرنوشت تو نیست یا اباعبدالله)، …

شبکه اجتهاد: مراسم تشییع پیکر استاد سید عادل علوی لاجوردی صبح امروز از مسجد امام حسن عسکری(ع) تا حرم حضرت معصومه(س)، با حضور علما، اساتید و طلاب حوزه علمیه برگزار شد و استاد سید هاشم حسینی بوشهری، دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه بر پیکر مطهر وی اقامه نماز کرد و بعد از آن در حرم مطهر به خاک سپرده شد. بخوانید: نگاهی به حیات علمی و اجتماعی مرحوم استاد سید عادل علوی لاجوردی [easy_image_gallery gallery=”722″]

کتاب «بحثی فقهی پیرامون توریه» به قلم حجت‌الاسلام سید محمدمهدی رفیع‌پور تهرانی، از مدرسان سطوح عالی حوزه علمیه قم مکتوب و توسط انتشارات خویی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نویسنده کتاب حاضر این بحث نخستین بار ۱۱ سال پیش در مجله فقه اهل‌البیت علیهم‌السلام منتشر ساخت و سپس در سال ۱۳۹۷ در جلد اول کاوش‌های فقهی که به تجمیع مقالات و یادداشت‌های کوتاه و بلند فقهی و اصولی نگارنده اختصاص داشت، بدون تغییر بازنشر شد و اینک با اصلاحات و اضافاتی مستقلاً از سوی انتشارات خویی روانه بازار نشر شده است. در این رساله درباره توریه …