همه مطالب

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفت: گاهی بیان می‌شود اگر در انتخابات شرکت کنیم و انتخابات پرشور باشد، سببِ فلان اتفاق می‌شود که آن اتفاق سببِ اتفاق دیگری می‌شود و … یعنی سلسله علل و اسبابی ذکر می‌کنند تا برسد به جایی که منجر به اقتدار و حفظ نظام یا منکوب شدن دشمنان شود. عرض می‌کنم اینطور نیست و شرکت در انتخابات برای ما حالت مقدمۀ خارجیه را ندارد، بلکه جزء مقدمات داخلیه است. یعنی الان که در کشور ما مردم سالاری دینی برپا است، شرکت در انتخابات در حقیقت از مقومات حفظ نظام و از مقومات اقتدار نظام …

در آستانه دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری، پرونده ویژه «فقه انتخابات» با آثار و گفتارهایی از صاحب‌نظران و اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در پنج بخش (یادداشت، گفتگو، گزارش، رهنمود، پنجره) با بیش ۶۵ مطلب از سوی «شبکه اجتهاد» منتشر شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه انتخابات، ابعاد، زوایا و مسائل مختلفی دارد که بررسی و پاسخ به این مسائل، علاوه بر حل پاره‌ای از شبهات، باب جدیدی در فقه شیعه باز می‌کند تا آیندگان بتوانند از آن بهره‌برداری کرده و بر غنای آن بیفزایند. یکی از اساسی‌ترین مباحث، جایگاه انتخابات در فقه سیاسی …

رهبر انقلاب صبح امروز در دیدار جمعی از رأی اولی‌ها و خانواده‌های شهدا تصریح کردند: هرکس ایران را دوست دارد، هرکس جمهوری اسلامی را دوست دارد، هرکس انقلاب را دوست دارد، هرکس قدرت ملی را دوست دارد، هرکس پیشرفت را دوست دارد باید در انتخابات فعال باشد، شرکت پرشور در انتخابات بایستی انجام بدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای صبح امروز در دیدار هزاران نفر از رای اولی‌ها و جمعی از خانواده‌های مکرّم شهیدان، حضور پرشور و قوی ملت را در انتخابات، ‌تجلی قدرت ملّی، تضمین‌کننده امنیت ملّی و مایوس‌کننده دشمنانِ چشم‌دوخته به ایران خواندند و با برشمردن …

کتاب حاضر با بهره‌گیری از بیانات رهبر انقلاب اسلامی در موضوع ویژگی‌های سیاستمدار در تراز انقلاب اسلامی تنظیم و تدوین گردیده است. این اثر شامل هفت فصل است که به ترتیب عبارتند از: باورهای سیاستمدار تراز، شناخت‌های لازم برای سیاستمدار تراز، شاخص‌ها، اهداف، وظایف، الگوهای سیاستمدار تراز و جلوه‌هایی از سلوک سیاسی برخی شخصیت‌های تراز اسلام و انقلاب. به گزارش شبکه اجتهاد، همزمان با شروع نهضت اسلامی در ایران زمزمه‌های شکل‌گیری حکومتی بر اساس مبانی اسلام در میان مردم در گرفت و رفته‌رفته این موضوع به خواسته‌ای عمومی مبدل و به عنوان شعار اساسی مردم انقلابی مطرح شد؛ چنانچه پس …

شبکه اجتهاد: نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظامی برآمده از متن معارف دینی، با محوریت فقه و کارگزاری فقیه عادل، حدوثاً و بقائاً وابسته و پیوسته با حوزه‌های علمیه، علمای اسلام و فقهای عظام است؛ چنانکه رهبری معظم انقلاب، نسبتِ حوزه و نظام را نسبتِ «مادری-فرزندی» تعبیر نموده و می‌فرمایند: «نظام جمهوری اسلامی  به طبیعت خود، نظامی وابسته‌ی به علمای دین  است» (۳۰/۱۱/۱۳۷۰). از سوی دیگر کنش‏گری علمی و عملی بسیاری از فقیهان در حوزه‌های علمیه، در طول تاریخ انقلاب اسلامی، در حوزه‌های علمی شیعی در عراق و نیز در حوزه‌های علمیه قم، خراسان، تهران و دیگر حوزه‌های علمی …

شبکه اجتهاد: فقه سیاسی خوارجی اساساً در تقابل با حکمرانی علوی شکل گرفته است و چارچوب نظری آن بر نظریه بی دولتی و تفکر آنارشیستی استوار است. آنچنانکه یکی از سه جریان اصلی معارض با حکمرانی امیر المومنین علی علیه السلام اهل خوارج بوده است. حضرت وصی علیه‌السلام در خطبه‌ای منطق بی‌دولتی خوارج را اینگونه توضیح داده است که آنان آموزه دینی “حاکمیت از آن خدا است” را برای اثبات اراده باطل شان که همان بی‌دولتی است به استخدام می‌گیرند. در حالی که این آموزه دینی ضرورت حکومت را نفی نمی‌کند، اگرچه حکومت فاجر باشد. چون نظام اجتماعی بدون برقراری …

آیت‌الله سید حسن مرتضوی شاهرودی، آیت‌الله مصطفی اشرفی شاهرودی، آیت‌الله شیخ رجبعلی رضازاده، آیت‌الله سیدجعفر سیدان و آیت‌الله شیخ مهدی مروارید با صدور بیانیه‌ای بر اهمیت مشارکت در انتخابات یازدهم اسفندماه تاکید و نکاتی مهمی را متذکر شدند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پنج نفر از علمای برجسته حوزه علمیه خراسان با صدور بیانیه‌ای از عموم مردم جهت شرکت در انتخابات دعوت کردند. متن این بیانیه بدین شرح است: بِسم اللّه الرَّحمن الرَّحیم «إِنَّ اللَّهَ یَأمُرُکُم أَن تُؤَدُّوا الأَماناتِ إِلىٰ أَهلِها وَإِذا حَکَمتُم بَینَ النّاسِ أَن تَحکُموا بِالعَدلِ ۚ إِنَّ اللَّهَ نِعِمّا یَعِظُکُم بِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ کانَ سَمیعًا بَصیرًا» با توجه …

شبکه اجتهاد: در ایام انتخابات تزاحمات مختلف فقهی درباره انتخابات مطرح می‌شود؛ از جمله این تزاحم‌ که: در انتخابات، عمل به تکلیف مقدم است یا رسیدن به نتیجه. پاسخ دقیق به این مسأله در گرو نگاهی به حکم شرکت در انتخابات و ادله شرعی آن است. یعنی ابتدا باید بررسی کنیم که به چه دلیل فقهی باید رأی داد، سپس این تزاحم را حل کرد. به چه دلیل فقهی باید رأی دهید؟ برخی با این بهانه که رأی دادن عنوان مستقلی در موضوعات فقهی نیست؛ می‌گویند حکم شرعی ندارد! یعنی نظام اسلامی بی‌جهت جنبه شرعی به آن می‌دهد! این سخن …

شبکه اجتهاد: عمدتاً حکومت‌ها بر سه عنصر محوری «مردم»، «کارگزاران یا حاکمان» و «سرزمین» شکل می‌گیرند؛ به این معنا که اگر حکومتی، دارای سرزمین نباشد، حکومت محقّق نیست؛ همان‌طور که اگر حکومتی، دارای کارگزار یا شهروند نباشد، باز هم صدق عنوان حکومت مشکل است. برای اینکه این سه عنصر بتوانند، «نظام سیاسی» را تشکیل دهند، ضروری است که کارگزاران با مردم در بستر سرزمین تعامل داشته باشند. در قدیم حضور فراگیر سیاسی مردم ذیل سازوکارهای متعددی چون عزل و نصب یک حاکم توسط پادشاده، بیعت یا کودتا و… انجام می‌شد؛ اما در جامعه مدرن و در عصر حاضر، از مقوله‌ای …

شبکه اجتهاد: یکی از مشهورترین، مقبول‌ترین و محکم‌ترین قواعد فقهی در فقه اسلامی و شیعی، قاعده «وجوب حفظ نظام» و «حرمت اختلال در نظام» است. در اینکه منظور از «نظام» چیست، تفاسیر مختلفی ارائه شده است: «کیان جامعه مسلمین»، «حدود و ثغور کشورهای اسلامی»، «نظام عام یا نظام کلان اجتماع و معیشت» و «حکومت یا نظام سیاسی اسلام». بر اساس این قاعده که مستند به مبانی دین‌شناختی و منابع قرآنی و روایی است، رعایت و انجام هر کاری که موجب حفاظت از جامعه مسلمین، تأمین امنیت جامعه اسلامی، استحکام کیان اسلامی و یا موجب بقا و استمرار نظام سیاسی اسلامی …

شبکه اجتهاد: جناب آقای سروش محلاتی، در سخنرانی ۲۵ رجب، با عنوان «نظریه دولت غاصب در فقه امامیه» پیرامون حقوق خدا، امام و مردم سخن گفته و در نهایت با تصویر امکان تزاحم میان حق امام و حق مردم چنین نتیجه می‌گیرد: «پرسش این است که اگر بین حق امام و حقوق مردم تزاحم به وجود آید، کدام حق مقدم است؟ وقتی به بیانات اهل بیت(ع) مراجعه می‌کنیم، آنان حق خود را مقدمه می‌دانند برای حق مردم، حکومت از نگاه امام علی(ع) مقدمه اجرای عدالت اجتماعی و رعایت حقوق مردم است. امام علی(ع) کفش خود را وصله می‌زند ابن عباس …

شبکه اجتهاد: برخی اساتید درس خارج حوزه گمان کرده‌اند که از مقدسات در تشویق مردم به انتخابات سوء استفاده شده و نام دین و قرآن و اسلام و امام زمان بیجا و ناروا به انتخابات گره خورد است و از شنیدن اینکه «حضور در انتخابات، واجب شرعی و اجرای فرمان امام زمان است» انگشت به دهان شده‌اند و اشاره کرده‌اند «انتخابات یک امر عقلایی است و هیچ جای دنیا در انتخابات از دین مردم مثل مسیحیت و یهودیت و اسلامیت مایه نمی‌گذارند». معلوم نیست تصویر این اساتید از دینداری چیست؟ آیا دینداری فقط نماز و روزه و تلاوت قرآن و …

شبکه اجتهاد: هنگامی که اعلم عیان نیست و با تعدد فتاوا و نظرات مختلف فقهی فقهای هم سطح روبروییم چه ضرورتی دارد که حتما از یک نظر و یک فرد تبعیت شود.‌ بلکه چرا نشود به فراخور وضعیت گاه از یک نظر و گاه از نظر دیگری تبعیت شود. وقتی همه نظرات مستند به دین و فقه است. همین که از خیمه دیانت و فقاهت خارج نشویم کافی است. به ویژه که به نظر می‌رسد هیچ دلیل قرآنی و روایی خاصی بر چنین انحصاری موجود نباشد. از منظر دیگری نیز بر این مطلب می‌توان دلیلی اقامه کرد. اگر فتوای مجتهد …

زئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: اگر ما رای ندیهم دیگران به جای ما و برای ما رای خواهند داد و انتخاب خواهند کرد. انسان زنده هرگز حاضر نیست اختیار و سرنوشت خودش را به دست دیگری بسپارد و رها کند تا دیگری برای او سرنوشت رقم بزند. به این جهت انتخابات علاوه بر اینکه تکلیف است علاوه بر اینکه نوعی اجرای حکم وضعی است، ایفا و استیفای حق هم هست. ما با حضور در انتخابات حق خودمان را استیفا می‌کنیم پس باید علمای بزرگوار، مدرسین محترم و فضلای حوزه این مسائل را برای مردم توضیح بدهند! به گزارش …

شماره جدید دیده‌بان اندیشه با عناوینی چون: «در حسرت تدبیر اجتهادی»، «خطر ظهور اخباری‌گری جدید»، «فقاهت معاصر جایگزین فقه معاصر»، «عادت به استنباط عرفی»، «متصدی رفاه عمومی» به بررسی شرایط و موانع کارآمدی فقه پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، علم فقه، مهمترین ساحت اندیشه دینی برای مدیریت زیست بشری است که وظیفه دارد تا بر روی ادعای جهانی‌‌ و جاودانگی دین، صِحه بگذارد. به دلیل همین اهمیت است که کمتر اندیشمند دغدغه‌‌مندی را می‌‌توان یافت که بحث از کارآمدی این علم در دنیای معاصر را دغدغه خود ندانسته و بدان ورود نکند. از سوی دیگر باید دانست که کارآمدی …

شبکه اجتهاد: حق رأی مردم با انتخابات شروع می‌شود. زیرا تجلی این حضور مردمی در مجلس یا ریاست جمهوری یا رهبری است، در مصوبات مجلس، فعالیت‌های رییس جمهور خودش را نشان می‌دهد لذا ما می‌توانیم در همان اوقات هم بسیاری از مصوبات و رفتارهای دولت، حتی رفتارهای رهبری را هم به مسأله انتخاب مردم ارجاع دهیم و براساس آن به تحلیل و بحث و بررسی بپردازیم. بنابراین، لازم است که رسانه‌های خبری- تحلیلی ما اینطور نباشد که فقط در ایام انتخابات به این موضوع بپردازند. مطلب بعد این که در اینجا بر استدلال عقلی دانش فقه پیرامون حق رأی‌ می‌‌پردازیم؛ …

اختصاصی شبکه اجتهاد: گزاره‌های فقهی در اسلام، همواره با پیش فرض‌ها و پیش زمینه‌های کلامی همراه بوده است و امروزه خلاء این اعتقادات و جایگاه آن، در جای جای دستورات عملی دین دیده‌ می‌شود. از طرفی دیگر تمام تلاش یک مجتهد فقیه در این است که دستوری حجت‌آور برای مکلف‌اش بیان کند. چرایی حجیت این دستور، از مبانی کلامی برداشت‌ می‌شود. بنابراین مادامی که سنگ بنای اعتقادی درست چیده نشود، عمل به دستورات فقهی در زندگی مکلف، روز به روز سطحی‌تر و به مرور کم رنگ ‌تر‌ می‌گردد. این تفکیک اعتقاد از فقاهت، به کتب کلامی و فقهی نیز سرایت …

چهارمین همایش ملی فقه هنر با عنوان «فقه هنر و حکمرانی» در روزهای پایانی بهمن‌ماه در جوار حرم مطهر رضوی برگزار شد. این همایش دو روزه با حضور جمعی از علما، اساتید، دانشگاهیان، فرهیختگان و فقه‌پژوهان در محل تالار شیخ طبرسی سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی برپا شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در مراسم افتتاحیه ضمن پخش خلاصه سخنان رهبر معظم انقلاب درباره همایش فقه هنر، استاد ابوالقاسم علیدوست، استاد حمید درایتی، استاد سیدمجتبی نورمفیدی و دیگر اساتید مدعو به سخنرانی پرداختند و آیت‌الله علم‌الهدی و محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سخنران پایانی این همایش بودند. …

اثر جدید استاد شیخ حیدر حب‌الله با عنوان «تعامل با دیگری از گفت‌وگوی عقلانی تا کرامت انسانی» در ۱۶۹ صفحه، به‌تازگی از سوی نشر نگاه معاصر به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اثر حاضر مشتمل بر دو تحقیق است که یکی از آن‌ها برگرفته از یکی از فصول کتاب حب‌الله با عنوان «مسأله المنهج فی الفکر الدینی» است که در سال ۲۰۰۶ میلادی در بیروت منتشر شد؛ و دومی از کتاب «قواعد فقه العلاقه مع الآخر الدینی» وی است که در سال ۲۰۲۰ میلادی در بیروت منتشر شده است. «دیگری‌زیستن و چالش الهیات دیگری ستیز» پیشگفتار کتاب …

شبکه اجتهاد: به جرأت می‌توان گفت مشروطه خواهان اولیه درک روشنی از ایده دولت – ملت در ذهن نداشتند. آنان غالباً خواهان مشروط شدن سلطنت بودند و از شاه می‌خواستند که سلطنت کند و نه حکومت. خواست آنان این بود که اداره مملکت به روشنفکران و فارغ‌التحصیلان فرنگ رفته و نمایندگان اصناف واگذار شود. روحانیت به‌ویژه فقیهان که همواره در مصائب ناشی از حاکمان مستبد در کنار مردم هستند علی‌رغم خوش‌بینی‌های اولیه نسبت به ایده حکمرانی مشروطیت، از فرآیند شکل‌گیری ابرهای استبداد مدرن احساس خطر کرده بعضاً علیه آن موضع گرفتند و تا پای چوبه دار رفتند و به شهادت …

نشست علمی «بررسی فقهی وظیفه‌مندی والدین نسبت به تربیت ایمانی فرزندان» با ارائه حجت‌الاسلام یاسر کافی؛ پژوهشگر و مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی؛ استاد دروس خارج حوزه علمیه قم و معاون پژوهش حوزه‌های علمیه در سالن نشست‌های مؤسسه پژوهشی فقه نظام برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام کافی در این جلسه بیان کرد: مهم‌ترین ساحت تربیت از منظر اسلام و قرآن، ساحت «تربیت ایمانی» است. تربیت، مطابق با تعریف مشهور عبارت است از: «مجموعه فعالیت‌های مربی برای یاری‌رسانی به متربّی، برای رسیدن به تکامل» و ایمان، یک امر قلبی، متأثر از …

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به تئوری ولایت مطلقه فقیه حدود تصرفات حاکمیت را منوط به عرصه عمومی عنوان و خاطر نشان کرد که حاکمیت زمانی می‌تواند حقوق و آزادی‌های اجتماعی افراد را محدود کند که یک مصلحت عمومی اقتضا نماید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر فرج‌الله هدایت نیا، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نشست تخصصی «مبانی تحدید حقوق و آزادی‌های زنان» که در محل دانشگاه فردوسی مشهد به صورت حضوری و مجازی برگزار شد، به بررسی معیارها و ضوابط دولت‌ها در حدود و آزادی‌های …

به مناسبت بررسی لایحه‌ی بودجه ۱۴۰۳ کل کشور در شورای نگهبان، نامه‌ی تاریخی دبیر وقت شورای نگهبان آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی در خصوص الزامات بودجه‌ریزی در نظام جمهوری اسلامی ایران بازخوانی می‌گردد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله صافی گلپایگانی به‌عنوان دبیر وقت شورای نگهبان در فرآیند بررسی بودجه سال ۱۳۶۵ کل کشور در نامه‌ای خطاب به کمیسیون بودجه مجلس شورای اسلامی‌، ضمن ترسیم تصویر واقعی از وضعیت کشور و ضرورت‌های بودجه‌ریزی مبتنی بر شرایط موجود، به آسیب‌شناسی دقیق نظام بودجه‌ریزی کشور می‌پردازند. در این متن به موضوعاتی همانند اشتمال مصوبه بر تصویب پیشنهادهای مازاد بر اعتبارات، توجه به منابع جبران …

مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه یکی از پیام‌های مهم بعثت پیامبر(ص) در بحث اجتماعی اصل «تقریب و نفی تنفیر» است، گفت: نفی تنفیر بدان معناست که پیامبر(ص) به دنبال آن بود که انسان‌ها اهل نفرت از یکدیگر نباشند و یکی از تلاش‌هایی که در طول ۲۳ سال پیامبری خود انجام دادند و شعاع آن را تا ابدیت زندگی انسان پراکنده کردند، مسئله نفی نفرت بود. به گزارش شبکه اجتهاد، بعثت نوری بود در ظلمت، راهی در برابر بیراهه، هدایتی در مقابل ضلالت و سعادتی در تعارض با همه شقاوت‌هایی بود که روح و روان انسان‌ها را درتنگنا می‌افکند …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تحقق انقلاب اسلامی را نتیجه اجابت پیام بعثت و دعوت امام بزرگوار از طرف مردم خواندند و گفتند: در ادامه هم مردم ما به توفیق و فضل پروردگار حرکت خود را در مسیر درست ادامه داده‌اند و تا هر زمان که اجابت دعوت پیغمبر ادامه داشته باشد، رشد و پیشرفت که فقط هم رشد معنوی و اُخروی نیست ادامه دارد و می‌توان به بهترین نمونه زندگی دنیوی و اُخروی دست یافت. به گزارش شبکه اجتهاد، در خجسته عید مبعث حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(ص)، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام، سفرا …

شبکه اجتهاد: انگار انقلاب علمیِ حضرت صادق و پدرش، کارد را به استخوان خلیفه رسانده بود. چون برای اولین بار بود که دستگاه حاکم دستور داده بود امامِ بعدی در همان ابتدای امامتش، شناسایی شود تا سرش را به دربارِ «منصور دوانیقی» ببرند. بعد از شهادت امام ششم، جاسوس‌ها در مدینه به این‌در و آن‌در می‌زدند تا کسی را پیدا کنند که شیعیان به دور او جمع شده‌اند. بخاطر همین، حتی بزرگانی مثل «مومن‌الطاق» و «هشام بن سالم» هم در کوچه‌های شهر پیامبر، سرگردان بودند و گریه می‌کردند و با خودشان می‌گفتند: «معتزلی شویم یا زیدی یا به سوی مرجئه …

شبکه اجتهاد: بر اساس اخبار رسانه‌ها در جشنواره امسال، جناب آقای شیخ‌طادی دو قطعه لباس (یک روسری و یک کراوات) به صحنه آورده و کراوات را با توضیحاتی به جناب وزیر ارشاد اهدا کردند. پیشینه فرهنگی ایشان در عرصه سینما و نیز سابقه علمی و تجربی در عرصه طراحی لباس، برای این کاربر کوچک محصولات هنری‌‌یشان، پرسشی را پدید آورده که خوب است از آن مطلع باشیم. شما ارباب هنر، دقیقتر و عمیقتر از صاحب این قلم می‌دانید که لباس یکی از «ابزارهای ارتباطات غیرکلامی» (Non-verbal Comunication) شمرده می‌شود. وقتی نشانه‌شناس و فیلسوفی چون اومبرتو اکو (Umberto Eco) از تعبیر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه محیط‌زیست و منابع طبیعی، سابقه زیادی ندارد و نگاشته‌های آن، عمر خیلی طولانی ندارند. شاید بتوان یکی از اولین نگاشته‌های فقه شیعی در عرصه محیط‌زیست را کتاب «فقه البیئه» مرحوم آیت‌الله سید محمد حسینی شیرازی دانست. در زیر گزارشی انتقادی از این کتاب، از نگاه شما می‌گذرد: کتاب «فقه البیئه» اثر مرحوم آیت‌الله سید محمد حسینی شیرازی، در ۱۱ عنوان اصلی به ترتیب زیر سازمان داده شده است: اسلام و محیط‌زیست؛ زیان رسانیدن به دیگران؛ محیط‌زیست طبیعی؛ اقسام آلودگی‌ها در طبیعت و محیط‌زیست؛ اسراف و آلودگی؛ نابودی کشاورزی و نسل انسان‌ها؛ سموم نابودکننده حشرات؛ لایه اُزن؛ …

شبکه اجتهاد: مشروطه خواهی سکولار در ایران با موج سنگینی از تهمت و افتراء علیه روحانیت و دستگاه فقاهت همراه بود. تهمت ضدیت فقه و فقاهت با دانش و پیشرفت ذهنیت مردم و بویژه دانشگاهیان را تسخیر کرده بود. دستگاه فکری که پیش از مشروطیت امورات مملکتی را مستقیم و غیر مستقیم بر عهده داشت، اکنون به مخالف با علم و تکنولوژی و نو آوری متهم شده است. این هجمه سنگین غیر منصفانه با برآمدن دولتی غربزده و ضد روحانیت دو صد چندان شده بود. چون حاکمیت استبدادی همه راه های حضور اجتماعی را بر فقیهان بسته بود و حوزه‌های …

شبکه اجتهاد: با نظر به برخی مبانی و ایده‌هایی که برخی از بزرگان طرح کرده‌اند، می‌توان تأملی دیگر هم درباره موضوع «سیره» و از جمله آن «سیره مستحدثه» داشت. اول: با استناد به ادله متعددی مانند «مَا مِنْ شَی‌ءٍ إِلَّا وَ فِیهِ کِتَابٌ أَوْ سُنَّهٌ» و «وَ اللَّهِ مَا تَرَکَ اللَّهُ شَیئاً یحْتَاجُ إِلَیهِ الْعِبَادُ» می‌توان این مبنا را اتخاذ نمود که، شارع مقدس در خصوص هر موضوعی دارای موقفی شرعی است. قدرمتیقن آن است که، هر موضوعی که به «فعل مکلف» ارتباط مستقیم پیدا می‌کند دارای حکم شرعی است. و این موقف شارع نیز با عمومات و اطلاقاتی که …