تلاشها و گامهای بلند و تأثیرات استاد داود فیرحی در عرصه فقه و فلسفه سیاسی و بهطور خاص بررسی تحولات و تطورات قانون و قانونگرایی در ایران معاصر قابلتوجه است؛ او با تکیه بر اندوختههای حوزوی دانشگاهی خویش و توان تحلیلی بالای خود، سعی در بازکردن افقی نو در سپهر اندیشه سیاسی داشت و بر این اساس کوشید با نگاهی …
Read More »همه مطالب
روشنفکری دینی و دکتر فیرحی/ علی صارمیان
شبکه اجتهاد: درگذشت دکتر داود فیرحی فرصت بازخوانی اندیشه او را یادآور میشود. او با نقد روشنفکرانی چون دکتر سروش و مجتهد شبستری و مصطفی ملکیان که اخلاق را در برابر فقه قرار میدهند معتقد بود که فقه میتواند عرف را وارد اداره زندگی کند و بنیادی برای حقوق مدرن باشد. فقه توان نقد سنت و دفاع از تجدد را …
Read More »دکتر فیرحی، الگوی کارآمد برای چگونگی تعامل با مهمترین دوگانههای جامعه
شبکه اجتهاد: رحلت جانسوز آقای دکتر داود فیرحی جامعه علمی را در بهتی تلخ نشاند. او را میتوان در زمره اندیشهورزانی نیکسرشت دانست که به گفته آیه شریفه ۱۶ سوره مبارکه مائده «یَهْدِی بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلَامِ وَیُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَیَهْدِیهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ» از آن جا که در جستجوی خشنودی خدا بود، خداوند …
Read More »اندیشمندِ نواندیش
شبکه اجتهاد: داود فیرحی، عالم و استادی نواندیش بود که کوشید فقه پویا را معنا بخشد. تمرکز اصلی او در همه این سالها، بر اندیشه سیاسی بود و در این میان، رابطه فقه و سیاست یا به بیان دیگر، دین و دولت، نقطه پرگار این سویه فکری بود. همین هم، مهمترین میراث اوست. امروز، جهانِ علم سیاست و نواندیشی دینی، …
Read More »نظریهپردازی فقهی و نقش آن در استقلال فقیه؛ گزارشی از آراء دکتر فیرحی در باب نظریهپردازی فقهی/ علی شفیعی
شبکه اجتهاد: دانش فقه و اصول مانند دیگر دانشهای دینی و بشری در طول حیات خویش از حیث شکلی همانند تبویبها و ساختارهای جدید و محتوایی همانند اصلاح و تغییر برخی مبانی، افزایش و تفاوت در جایگاه و میزان توجه به منابع؛ مسائل نوپیدا و جغرافیای آنها و …تطورات تاریخی فراوان و تحولات بسیاری را تجربه کرده است. یکی از …
Read More »نگاهی به زندگینامه و آثار مرحوم داود فیرحی/ اندیشمندی که «قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام» را واکاوی کرد
حجتالاسلام والمسلمین دکتر داود فیرحی، نویسنده، پژوهشگر اندیشه سیاسی اسلام و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران که هفته گذشته به دلیل ابتلا به کرونا در بخش آیسییو بستری شده بود، امروز (بیست و یکم آبان) در سن ۵۶ سالگی دارفانی را وداع گفت. به گزارش شبکه اجتهاد، در هنگامه شنیدن اخبار بد و فقدانهای نابهنگام و غریبانه خبر درگذشت حجتالاسلام …
Read More »مراحل رشد و تکوین جنین از نگاه متوین دینی و دانش جدید
سیونهمین نشست تخصصی «فقه سلامت» از سوی هیئت اندیشهورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان با موضوع «مراحل رشد و تکوین جنین از نگاه متون دینی و دانش جدید» با حضور آیتالله مهدی مروارید، استاد خارج فقه سلامت و ارائه دکتر سید محمدرضا طباطبایی، متخصص سلول شناسی به صورت وبینار برگزار شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام سید مسعود …
Read More »حق شهید صدر را ادا نکردهایم/ حوزه ایران و عراق از عدم شناخت شهید صدر، خسارت میبیند/ ایشان از مرزهای متعارف حوزه عبور کرد و قلمرو فقه و اصول را توسعه داد
استاد علیرضا اعرافی معتقد است هنوز ما حق شهید صدر را ادا نکردهایم و خیلی از محورهایی که ایشان برنامهریزی کرده بود، هنوز شناخته نشده است. باید گفت که شخصیت ایشان در حوادث و وقایع پشتابرها و غبارها رفت و از این عدم شناخت ایشان، حوزه ایران و عراق خسارت میبیند. اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله علیرضا اعرافی در دیدار اعضای …
Read More »الگوی بومی پایش علم فقه طراحی شد
سرپرست دبیری میز کار تخصصی توانمندسازی و توسعه علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم از طراحی الگوی بومی پایش علم فقه در قطبهای فکری و فرهنگی این دفتر خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدمحمدرضی آصف آگاه (اشکوری) در گفتوگویی اظهار داشت: یکی از کارهای مهمی که میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی انجام داده، پروژه …
Read More »آیا در تفکر اسلامی جایی برای اندیشه تکفیری هست؟/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: درباره تکفیر در میان فرق و مذاهب اسلامی حرف و سخن بسیار است. در اینکه در طول تاریخ عدهای از علماء و فقهاء و دانشمندان و یا مذاهب فکری و دینی وابسته به سنتهای اسلامی از سوی مخالفاشان تکفیر شدهاند البته جای تردید ندارد. در سایر ادیان هم انواعی از تکفیر همیشه وجود داشته است. در اسلام به …
Read More »هوش مصنوعی مقدمه واجب تفقه در دین
شبکه اجتهاد: استاد محمدمهدی شب زندهدار، عضو شورای عالی حوزههای علمیه قم استفاده از امکانات جدید چون هوش مصنوعی را مقدمه واجب تفقه در دین میداند.
Read More »هویت اصلی فقه تمدنی، فقه فرآیندی است/ درک از مقیاس کلان؛ اصلیترین اهرم برای شکلگیری فقه تمدنی است/ مرکز ثقل اجتهاد تمدنی، تلاش برای استنباط حکم فرآیندهاست
آنچه در بحث فقه تمدنی بیان میشود ابداً ساختارشکنی ندارد بلکه فقاهت موجود را ضروری و حیاتی میداند و برای رسیدن به استنباط در مقیاس تمدنی بستههای تکمیلی تعریف میکند؛ و این هم بدین معنا نیست که فقاهت کنونی ناقص است بلکه بهواسطه مطرح شدن مساله مستحدثی با عنوان «چگونگی تمدنسازی» که مقیاس آن و فروعاتش صِرفا در مقیاس تکلیفی …
Read More »آیتالله خویی در اواخر عمر به جریان حدیثگرایی نزدیک شد/ وقتی میخواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، بسیاری ناراحت میشوند!/ اخباریگری به نوعی دیگر متولد شده است/ هیچ زمانی، هجمههای اینچنینی به تراث شیعی نداشتهایم
مرحوم آیتالله خوئی که مدرسهاش، مدرسه حاکمی است، در اویل عمر علمی خود، قاعده عدل و انصاف را میپذیرد ولی در اواخر، آن را انکار میکند! ایشان هر چه به اواخر عمر خود نزدیک شده، به جریان حدیثگرایی نزدیک شده است، در اواخر عمر خود با صراحت قاعده عدل و انصاف را رد میکند. یا وقتی از «قاعده ضمان» بحث …
Read More »برنامهها و اقدامات مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان
حجتالاسلام علیرضا نوروزی، مدیر مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان در گفتگویی به تشریح آخرین برنامهها و اقدامات این مدرسه جدید التأسیس در حوزه علمیه مشهد پرداخت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان در سال جاری با هدف ساماندهی دروس خارج فقه و اصول و تفسیر تخصصی سطح چهار از سوی مرکز مدیریت حوزه …
Read More »آسیبشناسی مطالعات دینپژوهی؛ جزئینگری/ سید حسین حسینی
اختصاصی شبکه اجتهاد: جزئینگری یا بخشینگری یکی از آفتها یا آسیبهای مطالعات دینپژوهی قلمداد میشود که هم ساحت و صورتهای گوناگونی به خود میگیرد و هم ابتلاء و استفاده (خودآگاه و ناخودآگاه) از آن بسیار رونق دارد. گاه، جزئینگری (در مقابل کلّینگری) میتواند به معنای عدم توجه و یا حذف و یا پررنگ کردن بخشی از یک کلّ و مجموعه …
Read More »خداوند نمیآمرزد آنکسانی که در دانشکده حقوق رنگ و بوی فقه را کم کنند/ میخواستند درس فقه را اختیاری کنند، من به میدان آمدم
قانون مدنی ایران بهجز یک قسمت محدود از آن، عیناً برگرفتهشده از متن شرایع الاسلام محقق یا تبصره علامه یا متن اللمعهالدمشقیه شهید اول است. این را کسی میفهمد که آگاهی عمیق در حوزه فقه داشته باشد. به نظر من، خداوند نمیآمرزد آنکسانی که در دانشکده حقوق رنگ و بوی فقه را کم کنند و قلمروی فقه را کاهش بدهند. …
Read More »فقه سیاسی اهلسنت از زبان الریسونی
شبکه اجتهاد: این روزها دوحه قطر محل اجلاس گروههای مذاکره کنند دولت افغانستان و گروه طالبان است. اختلافاتی در میان دو گروه بوجود آمده که پیشبرد مذاکرات را با مشکل مواجه کرده است. برخی از این اختلافات اختلافات عقیدتی- سیاسی و دینی است. گروه طالبان که ادعای امارت اسلامی دارد با دکتر قرضاوی رئیس پیشین اتحادیه علمای مسلمین دیدار کرده …
Read More »سخنان نسنجیده تمام تلاشهای تقریبی را هدر میدهند/ ۵۰۰ سال زمان برای وحدت لازم است
رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب با تأکید بر اینکه تلاش دشمنان و سرسپردگی حاکمان کشورهای اسلامی به استکبار مانع اصلی وحدت مسلمین است، گفت: البته تقریب مذاهب قطره قطره ایجاد میشود، ولی برخی با یک سخنرانی در منبر و یک مداحی نسنجیده و نوشتن یک مطلب نادرست همه را به یکباره هدر میدهند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالحسن …
Read More »فراخوان مقاله دوفصلنامهعلمی تخصصی «مصباح الفقاهه»
دوفصلنامهعلمی تخصصی «مصباح الفقاهه» به صاحب امتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان فراخوان مقاله داد. به گزارش شبکه اجتهاد، در راستای گامهای تحولی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و با عنایت به تأکیدات مدیر این حوزه در خصوص لزوم تحوّلآفرینی در فعالیتهای پژوهشی، نشریه «مصباح الفقاهه» در تاریخ ۹۸/۰۵/۲۸ موفق به دریافت پروانه انتشار به شماره ۸۵۶۵۱ از معاونت امور …
Read More »تقریب و تئوریهای رقیب/ یحیی جهانگیری
شبکه اجتهاد: وقتی میگوییم تقریب، کدام تئوریها مدنظر ما نیست؟ وقتی میگوییم میخواهیم تقریب صورت گیرد یعنی نمیخواهیم کدام خوانشهای دیگر که بهدنبال وحدت هستند، رخ دهد؟ [یعنی وجه تمایز تقریب، چیست؟] رابطه وحدت و تقریب این است که وحدت، کنشگری عملی است و تقریب، همگرایی نظری و تئوریک است، یعنی ما میگوییم هیچگاه اندیشهها به وحدت نمیرسند و یکی …
Read More »نباید اجازه داد که طلاق توافقی به سهولت انجام شود/ لزوم احیای نقش قاضی مشاور زن در مجتمعهای قضایی
رئیس قوه قضاییه ضمن بازدید سرزده از مجتمع قضایی خانواده شماره یک استان تهران، خطاب به قضات و کارکنان این مجتمع گفت: امیدواریم حداکثر ظرف مدت سه ماه، با نگاه به سیاستهای جدید نظیر تقویت بخشهای قبل از دادگاه نظام حکمیت و احیای نقش مشاورین و قضات زن، شرایط متفاوتی برای مجموعههای دادگاههای خانواده داشته باشیم. به گزارش شبکه اجتهاد، …
Read More »اسلام دارای مذهب اقتصادی، نظام اقتصادی و علم اقتصاد جهانی با رویکرد اسلامی است
مسئول مرکز بررسیهای راهبردی و مطالعات حوزه و روحانیت بیان داشت: ما میتوانیم بر اساس دستگاه هستی شناسانه و معرفت شناسانه درست اقتصاد همه جوامع چه اسلامی و چه غیر اسلامی را تحلیل کنیم و مدعی علم اقتصاد جهانی با رویکرد اسلامی باشیم. این ادعا مخصوص علم اقتصاد هم نیست و شامل همه علومی که به تحلیل واقع جهت کشف …
Read More »انفال در عصر غیبت
کتاب «انفال در عصر غیبت» جدیدترین اثر میان رشتهای فقه و اقتصاد حجتالاسلام والمسلمین دکتر حسینعلی سعدی، رئیس دانشگاه امام صادق(ع) است که توسط نشر این دانشگاه منتشر شده و در بازار نشر دانشگاهی در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، از جمله عوامل مهم در پیشرفت اقتصادی جامعه، ثروتهای عمومی جامعه است. این ثروتهای عمومی …
Read More »جواز سقط جنین باعث ساقط شدن دیه نمیشود/ برخی خود را ذی حق در سقط جنین میدانند
پاسخ رهبر معظم انقلاب به استفتاء این است که ناقص الخلقه بودن جنین، مجوّز شرعی برای سقط جنین حتی قبل از ولوج روح در آن محسوب نمیشود، ولی اگر تهدید حیات مادر بر اثر استمرار حاملگی مستند به نظر پزشک متخصص و مورد اطمینان باشد، سقط جنین قبل از ولوج روح در آن اشکال ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام …
Read More »سیره تقریبی فقهای فریقین/ عبدالرحیم اباذری
شبکه اجتهاد: آنچه که روشن است در حوزه درسی حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) علاوه بر اصحاب خاص و شیعیان از شخصیتهای غیر شیعه زیادی با گرایشهای مختلف دینی و مذهبی در رشتههای گوناگون حضور داشتند و با آن حضرت و اصحابش ارتباط علمی و حدیثی بر قرار میکردند. در این میان علاوه بر پیشوایان مذاهب اربعه، جمعی از بزرگان …
Read More »نزاع اسلام برانداز شیعه و سنى
شبکه اجتهاد: ایام ولادت پیامبر اعظم (ص) به نیکویی و از سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان «هفته وحدت» نامیده شد؛ چنانکه همگرایی شیعیان و اهل سنت از ابتدا راهبرد بنیادین معمار فقید نظام اسلامی بود و آثار و برکات بی انتهای آن را نیز همگان شاهد بوده ایم؛ همان گونه که دشمنان زخم خورده نیز هیچگاه از دسیسه …
Read More »وحدت یا اتحاد؟ در گفتوگو با آیتالله گرامی قمی
آیتالله گرامی از فقهای حوزه علمیه قم معتقد به اتحاد است، نه وحدت شیعه و سنی. او میگوید اگر دشمن مشترک داریم، عقل میگوید که اوّل مراقب آن دشمن باشیم، بعد بیاییم راجع به مسائل داخلی خودمان گفتگو کنیم. اما این به معنای آن نیست که ما کلاً سکوت کنیم تا حقائق پنهان شود و طرف مقابل هرچه میخواهد در …
Read More »از تقریب اقناعی تا تقریب ساختاری
دکترهادی معصومی زارع در این پژوهش ضمن آسیب شناسی دکترین تقریب به بررسی راهحل برون رفت از این آسیبها و مشکلات میپردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، اساسا تقریب در حوزه مذهبی، نتیجه و خروجی تقریب در حوزههای سیاسی است و تا این حل نشود، نمیتوان توفیق چندانی برای پروژه تقریب متصور بود. تقریب در حوزه مذهبی بدون تقریب در حوزه …
Read More »حضور متخصصان در کنار فقیهان امری مهم در مقام بیان حکم شرعی در موضوعات نوظهور است
حجتالاسلام سید عبدالهادی مرتضوی، حضور متخصصان و پزشکان در کنار فقیهان را امری مهم و تاثیرگذار در مقام فتوا و بیان حکم شرعی در موضوعات نوظهور دانست. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هیئت اندیشه ورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان با توجه به رسالت اصلی خویش مبنی بر پاسخگوئی به نیازهای جامعه اسلامی، از ابتدای شروع فعالیت خود …
Read More »مبانی فقهی تحریم کالاهای فرانسوی
مصرف کالاهای ظالمان بی شک مصداقی از کمک کردن و مساعدت آنها است. حال اگر این مساعدت به گونهای باشد که اعانه مستقیم و یا غیرمستقیم در ظلم آنها موثر واقع شود، به طریق اولی مصداق اعانه خواهد بود. شبکه اجتهاد: حجتالاسلام مهدی جبرائیلی تبریزی در مقالهای به مبانی فقهی تحریم کالاهای فرانسوی پرداخته است که متن این مقاله بدین …
Read More »