همه مطالب

در مباحث فقه مضاف چنین نیست که با قواعدی مانند حفظ نظام و یا ضرورت و یا ولایت‌فقیه مباحث اجتماعی و حکومتی و اقتصادی را حل کرد، بلکه فقه پیچیده شده است. چنین نیست که با صرف قواعد کلی حکم به جواز و عدم جواز داد؛ مثلاً کاشت جنین به‌صرف اینکه زنا نیست سبب حلیت نمی‌شود؛ بلکه پیامدهای اجتماعی، تربیتی و… را نیز باید مورد لحاظ قرارداد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین خالد غفوری سردبیر مجله «فقه اهل بیت علیهم‌السلام» و عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه در هشتمین مدرسه «مشق اجتهاد» که با حضور طلاب در مدرسه تخصصی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یوزف شاخت معتقد است که در زمان سرنگونی امویان، ویژگی‌های بنیادی فقه اسلامی پایه‌ریزی شده بود و نیاز جامعه به یک نظم حقوقی تأمین گردیده بود. عباسیان برای اینکه خود و انقلابشان را از امویان ممتاز کرده حکومتشان را استقرار حکومت خداوند در جامعه نشان دهند، فقه اسلامی را به گونه‌‌‌‌ای که از سوی خبرگان پرهیزگار تدریس‌‌‌‌ می‌شد، هنجار مشروع در اسلام دانسته و پیاده ساختنش را در عمل آغاز کردند. آنان با جذب متخصصین فقه به دربار، در خصوص نحوه حل مشکلات حقوقی با آنان مشورت‌‌‌‌ می‌کردند. رساله مفصل ابویوسف که به درخواست ‌‌‌‌‌هارون‌الرشید، درباره امور …

مرجعیت در حوزه رکن رکین و قله عظیم معرفتی است؛ مرجعیت و ولایت اصول اساسی حوزه‌‌های علمیه هستند و مدیریت در پرتو مرجعیت و لایت و با هدایت‌‌های شورای عالی حوزه در مسیر تعالی و پیشرفت قدم‌‌های اساسی برمی دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی در آیین آغاز سال تحصیلی حوزه‌‌های علمیه که در سالن همایش‌‌های مدرسه عالی دارالشفای قم برگزار شد، اظهار داشت: همه ما در آغاز سال تحصیلی با مولا و آقایمان حضرت ولی عصر(عج) که صاحب ما و حوزه‌‌های علمیه است، میثاق بسته و دست بیعت‌‌ می‌دهیم که برای تعالی و پیشرفت حوزه‌‌های علمیه تلاش …

معاون آموزش حوزه‌‌های علمیه کشور گفت: در برنامه جدید آموزشی حوزه بیش از ۶۵ متن، تولید یا اصلاح گردیده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام رستم نژاد صبح شنبه در مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه‌‌های علمیه که در سالن اجتماعات مدرسه دارالشفا برگزار شد، اظهار داشت: گام‌‌های تحولی حوزه یکی پس ازدیگری در حال پیمودن است. او گفت: برای اینکه گام‌‌های تحول حوزه سریع تر طی شود بحث برنامه ریزی تنها کافی نیست بلکه اصل کار در مرحله اجرا و توسط عناصری که دخیل در اجرا هستند رقم‌‌ می‌خورد. معاون آموزش حوزه‌‌های علمیه کشور با بیان اینکه همه ما تلاشمان …

شبکه اجتهاد: امروز چهلمین سالگرد ربایش و ناپدید شدن امام موسی صدر، روحانی نامدار ایرانی و رهبر معنوی و سیاسی و فرهنگی شیعیان در لبنان. است در این چهل سال آنچه درباره علل ناپدید شدن وی گفته شده قانع کننده نبوده و نیست و گویا برخی از متنفّذان و صاحبان قدرت خوش ندارند این پرونده به روشنی بیان شود و‌ای بسا کسانی را گرفتار و افکار عمومی را غافلگیر کند!‏ آنچه اطرافیان قذافی، رئیس معدوم جماهیر لیبی، اینجا و آنجا گفته‌اند، بیان شتابناکی برای بستن پرونده است که می‌تواند حقایقی را مکتوم نگاه دارد تا تکانه حقایق موجب بررسی مجدد …

قطعاً اگر غدیر پاسخگوی مسائل مشترک میان فریقین باشد، از سویی، حقیقت وحدت بخش آن آشکار می‌شود و از سوی دیگر، باور غلط جدایی دین از سیاست را باطل می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، همواره در عالم تسنن و عالم تشیع دو گروه وجود داشته که یکی بر وجوه باطنی و معنوی دین و دیگری فقط بر وجوه اجتماعی و سیاسی دین تاکید و توجه داشته‌اند. این دو گروه تفاسیر خاص خود را از ماجرای غدیر و حدیث پیامبر(ص) ارائه داده‌اند. امام خمینی(ره) اما در این میان تفسیر ویژه و متمایزی از غدیر دارد که صبح‌نو در گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام …

تعمم طلاب از دیگر ضروریات طلاب است؛ نباید طلاب درس خارج خوان ما بدون لباس در کلاس حضور داشته باشند؛ معمم شدن، سربازی رسمی حضرت بقیه الله الاعظم است که طلاب باید نسبت به آن اهتمام داشته باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی در آیین آغاز سال تحصیلی حوزه‌‌های علمیه که در سالن همایش‌‌های مدرسه عالی دارالشفاء قم برگزار شد، با تبریک اعیاد این ماه با اشاره به قرار گرفتن در آستانه صدمین سال تاسیس حوزه علمیه قم توسط آیت‌الله حائری یزدی،‌اظهار داشت: اگر بنا باشد برای حوزه‌‌های علمیه نکوداشتی انجام دهیم، در آستانه صدمین سال تأسیس …

شبکه اجتهاد: پیش از ورود امام موسی صدر در سال ۱۳۳۸ شمسی به لبنان، شیعیان این کشور از حیث مذهبی، فرهنگی و به‌خصوص از نظر اقتصادی در وضعیت بسیار وخیمی قرار داشتند، آنها با این که همیشه در اکثریت مطلق بودند و هستند، اما شهروند درجه سه به شمار می‌آمدند. وقتی امام صدر وارد لبنان شد پس از مطالعه دقیق و مشورت با صاحبان فکر و اندیشه، بدون این که برای جوانان لبنانی جلسه وعظ، خطابه، موعظه و نصیحت برگزار کند و یا برای آنها کلاس درس کلام و معارف و اخلاق و عرفان و فلسفه تدریس کند و مراسم …

شبکه اجتهاد: چرایی افول تمدن اسلامی ازجمله پرسش‌های بسیار مهمی است که همواره طرح شده است. به‌ویژه اینکه متفکران مسلمان برای پی‌ریزی تمدن نوین اسلامی درصدد بودند با جست‌وجو درباره علل و عوامل افول تمدن اسلامی، به تجدید تمدن اسلامی بپردازند. امام‌موسی صدر در میان متفکران مسلمان معاصر از کسانی است که در این زمینه به تامل پرداخته و برای پرسش از عقب‌ماندگی، پاسخ‌هایی مطرح می‌کند. این فراز و فرودها دلایلی دارد. در نوشته حاضر به یکی از علل ضعف و عقب‌ماندگی تمدن و جامعه اسلامی از منظر امام‌موسی صدر می‌پردازیم. امام‌موسی صدر – به‌عنوان متفکری که دغدغه تمدنی دارد …

پژوهش حاضر تلاش می‌کند تا با رویکردی آموزشی، مهم‌ترین مسائل قابل طرح در حوزه پول و بانکداری در چهارچوب اسلامی را به زبانی ساده و مختصر به مخاطب دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد ارائه کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «پول و بانکداری با رویکرد اسلامی» به قلم دکتر سید هادی عربی (دانشیار دانشگاه قم) و دکتر حسین میثمی (استادیار پژوهشکده پولی و بانکی) و با ارزیابی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید عباس موسویان در تابستان ۱۳۹۷ توسط نشر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در ۲۶۴ صفحه و به قیمت ۱۴۵۰۰۰ ریال برای دومین بار چاپ و روانه بازار کتاب شده است. …

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد عنوان کرد: یکی از انحرافاتی که توسط برخی به اصطلاح فقها که هم در مجلس، هم در بانک مرکزی و نهادهای دیگر حضور دارند، در سیستم بانکی رخ داده، این است که در حال توجیه اقدامات غیرشرعی نظام بانکی هستند. این افراد به ربا، شکل فقهی داده‌اند و می‎گویند بیع است و اشکالی ندارد و با جابه جایی برخی کلمات آن را شرعی می‌کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، با توجه فرا رسیدن هفته بانکداری اسلامی، توجه جدی‎تر به این موضوع ضرورتی انکارناپذیر وظیفه همه افراد دغدغه‌مند در زمینه تحقق بانکداری اسلامی در کشور است. در همین …

استاد حوزه علمیه خراسان با اشاره به ویژگی‌های فقه شیعه، روزآمدی و کارآمدی فقه در پاسخگویی به مسائل روز جامعه را مورد تأکید قرار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حق پناه در جمع اساتید اعزامی فقه و اصول حوزه علمیه خراسان در مدرسه علمیه سلیمانیه عنوان کرد: فقه شیعه و اهل سنت علاوه بر ۲۳ اختلاف کلی، تفاوت‌های نسبی فراوانی دارند که یکی از آن‌ها این است که نظر و استنباط مجتهد شیعی وضع قانون نیست. وی با بیان این که فقه به معنای کشف و استنباط احکامی است که خداوند وضع کرده و نه طراحی قوانین جدید، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تفریح در جوامع مذهبی، معمولاً به‌عنوان امری مذموم شمرده می‌شود. بسیاری از متدینان، تفریح را مصداق لهو، لعب و یا لغو می‌دانند. این مطلب را با حجت‌الاسلام محمد قائینی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در میان گذاشتیم. او معتقد است لغو به‌کلی حرام نیست و لهو و لعب نیز تنها در بعضی مصادیق، مشمول ادله حرمت می‌باشند؛ بنابراین نمی‌توان تفریح را همواره مصداق این عناوین دانسته و به این بهانه، حکم به مذموم بودن آن داد.  قائینی همچنین معتقد است  رواج شادی در میان مردم وظیفه فقه نیست و متخصصان امر و افراد کارشناس‌، …

آیت‌الله رشاد برطرف سازی تعارض بین علوم انسانی موجود و شریعت، پیوند مهندسی فرهنگ با علوم انسانی، همراهی نخبگان با اسلامی سازی علوم انسانی و منوط شدن تحول حوزه در گرو تحول فقه و تحول فقه در گرو تولید علوم انسانی اسلامی را از مهمترین دلایل نیاز به تولید علوم انسانی اسلامی عنوان کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علی اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در سلسله جلسات اندیشه‎ای با عنوان «علوم انسانی اسلامی، بایستگی و بایسته‌ها» که به همت کانون غرب شناسی و اندیشه اسلامی که در دانشگاه رضوی برگزار شد، به تبیین دلایل چرایی تولید …

آیت‌الله سبحانی ضمن بیان نکاتی خطاب به طلاب و روحانیون، گفت: روحانیون و طلاب در مسایل سیاسی حتماً رعایت‌‌های لازم را داشته باشند البته منظور این نیست که چشم خود را ببندید و نبینید که در کشور چه اتفاقاتی‌‌ می‌افتد، اما طلبه نباید جزو دسته بندی‌‌های سیاسی باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی، در آیین افتتاح سال تحصیلی جدید حوزه‌‌های علمیه استان تهران که در مصلای حرم حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع) برگزار شد، اظهار کرد: با توجه به فرا رسیدن عید سعید غدیر، ابتدا نکاتی را با استناد به آیه «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ» (سوره مائده) در …

عضو هیئت‎علمی دانشگاه علامه طباطبایی عنوان کرد: الان واقعا سیستم بانکی به شدت از قانون عملیات بانکی بدون ربا منحرف شده است. البته از اول هم اراده‎ای در اجرای آن نبود و به صورت ناقص اجراء شد و هرچه جلوتر آمدیم شرایط بدتر شد. اگر الان از اجرای بانکداری بدون ربا سخن بگوئید، مردم نیشخند خواهند زد که این چه بانکداری بدون ربایی است. به گزارش شبکه اجتهاد، با توجه به در پیش بودن هفته بانکداری اسلامی، توجه جدی‎تر به این موضوع ضرورتی انکارناپذیر وظیفه همه افراد دغدغه‌مند در زمینه تحقق بانکداری اسلامی در کشور است. بیش از سه دهه …

شبکه اجتهاد: خبر کوتاه بود اما نشان از عقلانیت و حریت از یک سو و انسانیت و تلاش برای نهادینه کردن حقوق انسانی دختران و زنان از سوی دیگر داشت. سرکار خانم عابدین‌زاده، معاون محترم دادستان [مرکز] خراسان رضوی، در یک اقدام انسانی و قانونی پس از اطلاع از این که قرار است دختر ۹ ساله‌ای که به گمانم نه درکی از ازدواج دارد و نه اختیاری در انتخاب شریک زندگی‌اش؛ با اقدام قضایی مانع نهایی شدن مراسم عقد شدند و این دختر مظلوم و معصوم را که نمادی از همه دختران معصوم پیرامونی ماست را تحت مراقبت‌‌های قانونی قرار …

شبکه اجتهاد: گزیده دانشوران و رجال اصفهان، به همراه زندگی‌نامه خودنوشت مؤلف، از آثاری است که با تحقیق و تصحیح رحیم قاسمی، توسط مؤسسه کتاب‌شناسی شیعه چاپ شده و حاوی نکات ارزشمندی درباره نویسنده کتاب، سید محمدعلی مبارکه‌ای، و نیز نظرات و آرای او و همچنین شرح سفرهای وی به هندوستان است. کتاب، با مقدمه مصحح و شرح حال مؤلف آغاز می‌شود و گرچه در این فصل، به تفصیل در بیش از ۵۰ صفحه به شرح زندگی سید محمدعلی مبارکه‌ای پرداخته، اما تنها یک صفحه درباره انتخاب اثر و شیوه تحقیق و تصحیح سخن گفته شده است. در شرح حال …

محسن اسماعیلی، عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: یکی از کارکردهای اصلی حکومت و رهبری، همراه و همدل کردن مردم و جلوگیری از پیدایش تنازع است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محسن اسماعیلی، در یکصد و سی امین جلسه شرح و تفسیر نهج‌البلاغه در مجموعه فرهنگی سرچشمه، اظهار کرد: هرگاه تفاوت‌ها با گفت‌وگو و مدارا قابل تحمل نبود و عملاً زمینه تنازع و درگیری را پدید آورد، چاره‌ای جز ارجاع آن به یک مرجع مرضی‌الطرفین و پذیرش داوری او نیست؛ یعنی خدا و رسول و اولوالامر. اسماعیلی افزود: معمولاً هر یک از طرفین اختلاف فکر می‌کنند یا حداقل مدعی هستند که …

موضوع کتاب گونه شناسی رفتار سیاسی مراجع تقلید شیعه، سرگذشت نامه‌ای از روحانیون مبارز شیعه و فعالیت‌های سیاسی آنها در سال‌های ۱۳۳۲ تا ۱۳۵۷ هـ . ش است. مباحث این کتاب در دو بخش کلی “کلیات مفهومی و تاریخی” و “ارزیابی گونه‌های رفتار سیاسی مراجع تقلید شیعه” تدوین شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از بنیادی ترین امور ضروری بشر، وجود حکومت عادلانه است که پاسدار حقوق جامعه باشد. جوامع بشری در طول تاریخ حتی در سده‌های نخستین نیز به هیچ وجه بدون یک نظام اجتماعی و چیزی شبیه به دولت و حکومت نبوده اند. ضرورت وجود حکومت و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد محمدتقی شهیدی، شاگرد مبرز مرحوم آیت‌الله میرزا جواد تبریزی، سال‌هاست که یکی از مهم‌ترین کرسی‌های تدریس خارج فقه حوزه علمیه قم را در اختیار دارد. عضو هیئت استفتاء آیت‌الله سیستانی، در خلال مباحث مکاسب محرمه که در سال تحصیلی ۹۵-۹۶ تدریس کردند، به بحث لهو پرداختند. در زیر، بخش‌هایی از گفته‌های ایشان در این رابطه می‌آید. به باور ایشان، اگر لهو حرام باشد، لازم است که اموری همچون چرخاندن تسبیح نیز حرام باشد! بحث راجع به حرمت لهو است. در اینجا گاهی از حرمت مطلق لهو بحث می‌شود و گاهی از حرمت لهوهای خاص مثل استعمال …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی در نوشتاری به مناسبت عید غدیر خُم آورده است: امیرالمؤمنین علی علیه السلام، قهرمان عظمت‌های بی شمار است. علی علیه السلام همان است که پیامبر گرامی اسلام درباره فضایل و عظمت‌های او فرمود: «إِنَّ اللهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى جَعَلَ لِأَخِی عَلِیِّ بْنِ أَبِی‌طَالِبٍ فَضَائِلَ لَا یُحْصِی عَدَدَهَا غَیْرُه‏»(۱) یعنی خداوند متعال برای برادرم علی بن ابی‌طالب فضائلی قرار داده است که آنها را غیر از خداوند کسی قادر نیست حساب و احصا کند. فضایل بی شمار علوی نواحی متعدّد عظمت‌های علی علیه السلام، تجسّم بندگی و عبودیت خالص خدا، و بخش‌های گوناگون و بلکه …

 عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: در حال حاضر حوزه علمیه قم دچار تحریم است، بدین معنی که اندیشه‌هایی که در آن به وجود می‌آید با ممنوعیت انتشار در اقصی نقاط جهان مواجه می‌شود و این اوج مظلومیت می‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ محسن اراکی در دومین همایش تشیع انگلیسی با محوریت بررسی پیامدهای نظری و عملی، اظهار داشت: یکی از محورهای اصلی نظام استکبار برای ایجاد تفرقه و جدایی بین مذاهب مختلف اسلامی، حمله به عوامل وحدت و انسجام بین مسلمین است که مقابله با اسلام ناب محمدی (ص) و مذهب شیعه اصیل از جمله این برنامه‌ها است. …

استاد فلسفه دین دانشگاه تهران گفت: تفسیرهای متفاوت از یک متن، دلیل کنار گذاشتن آن نیست. از اعلامیه حقوق بشر هم تفسیرهای مختلفی وجود دارد و این اعلامیه هم نتوانسته از خشونت جلوگیری کند. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمد محمدرضایی، استاد فلسفه دین دانشگاه تهران و رئیس کارگروه فلسفه دین و کلام جدید شورای تحول علوم انسانی در مجمع عالی حکمت اسلامی مشهد در جمع اساتید کلام و عقاید و دانش پژوهان در مورد آسیبهای دین پژوهی معاصر سخنانی ایراد کرد. وی همچنین در جلسه دانش افزایی اساتید کلام حوزه علمیه مشهد که با همکاری مجمع عالی حکمت و …

آیت‌الله سید علی سیستانی از مراجع تقلید شیعه در آستانه ماه محرم الحرام، توصیه‌هایی به مبلغان و خطیبان ارائه کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید منیر خباز، استاد عرب زبان حوزه علمیه قم و شاگرد مطرح آیت‌الله سیستانی، گزارشی از دیدار خود و جمعی از مبلغان در ماه محرم با حضرت آیت‌الله سید علی سیستانی را در سایت رسمی خود منتشر کرده و توصیه‌های این مرجع تقلید به مبلغان در ماه محرم را ذکر کرده است. با نزدیک شدن به ماه محرم در پنجشنبه گذشته یعنی ۱۱ ذی الحجه سال ۱۴۳۹ هجری قمری به همراه جمعی از مبلغان …

شبکه اجتهاد: یک سخنران معروف در یک گردهمایی در قم گفته است که ریشه سکولاریسم در حوزه علمیه است و یکی از شواهدی که بر این مدعا آورده، موضوعات مطرح در درس‌های خارج حوزه علمیه است. به ادعای این سخنران محترم حتی یک درس خارج مرتبط با مسائل حکومتی در قم و نجف و مشهد و اصفهان وجود ندارد. به تعبیر این سخنران فقه رایج در حوزه‌های علمیه «بی‌ربط به زندگی» است. این یادداشت حاشیه‌هایی است کوتاه بر آن سخنرانی که از حواشی کم اهمیت آغاز کرده و به نکات مهم‌تر ختم می‌شود. ۱- درس‌های خارج در حوزه علمیه مرحله …

دفتر آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در اطلاعیه‌ای به برخی بندهای سخنران گردهمایی فیضیه پاسخ داده است به گزارش شبکه اجتهاد، در اطلاعیه دفتر این مرجع تقلید آمده است: پیرو انتشار بیانیه حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی پیرامون گردهمائی مدرسه فیضیه قم، سوالاتی از سوی برخی مخاطبین پایگاه اطلاع رسانی دفتر این مرجع تقلید دریافت شده است که جهت اطلاع بیشتر، توجه شما عزیزان را به نکات هفتگانۀ زیر به عنوان نمونه که عیناً از نوار سخنرانی ایشان پیاده شده جلب می‌کنم: این گویندۀ محترم که سوابق خوبی دارد در مدرسۀ فیضیه در سخنرانی خود مطالبی را عنوان کرد که نشان می‌دهد، …

آیت‌الله صافی گلپایگانی در پاسخ به استفتائی درباره حبس بدهکاران مالی که توانایی پرداخت دیون ندارند، این کار را از نظر شرعی جایز ندانست. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی در پاسخ به استفتائی درباره حبس بدهکاران مالی که توانایی پرداخت دیون ندارند، این کار را از نظر شرعی جایز ندانست. متن سؤال و پاسخ این مرجع تقلید به شرح زیر است: بسم الله الرحمن الرحیم محضر مبارک و نورانی مرجع عالیقدر شیعه حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (دام ظله العالی) سلام علیکم؛ بعرض می‌رساند با تأسف فراوان تعداد زیادی از مردم به دلیل ناتوانی در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول به مانند بسیاری از فلسفه‌های مضاف، عمر چندانی ندارد. نوپا بودن این دانش اما اگرچه به معنای کم ثمره بودن آن نیست، لکن موجب شده است تا نگاشته‌های زیادی در رابطه با آن موجود نباشد. در زیر تلاش شده است تا نمایه کلی از مقالات موجود در رابطه با این دانش نوپدید ارائه گردد. این نمایه در دو بخش تنظیم شده است. در بخش اول، مقالاتی که به صورت کلی به فلسفه علم اصول پرداخته‌اند گزارش‌شده‌اند. بخش دوم اما به مقالاتی پرداخته است که تنها به یک مسئله از مسائل این دانش یا بخشی …

شبکه اجتهاد: در میان فقهای شیعه دو نگرش کلی به عدالت اقتصادی را می‌توان یافت. گروهی که غالب فقهای شیعه را شامل می‌شوند و در اندیشه‌ی آنان عدالت اقتصادی همان ادای واجبات (خمس و زکات و …) و اجتناب از محرمات (ربا و قمار و …) است؛ این دسته، از زاویه‌ی نگاه فقاهتی صرف به عدالت اقتصادی توجه کرده‌اند. عدالت مفهومی است که دغدغه‌ی فکری بسیاری از متفکران از سپیده‌دم تمدن بشر تا عصر ما بوده است. در بین متفکران اسلامی، محمدرضا حکیمی جایگاهی والا در عرصه‌ی عدالت‌پژوهی دارد. در اندیشه‌ی وی، انگاره‌ی ارزشی عدالت را نمی‌توان از هیچ ساحتی …