همه مطالب

چگونه می‌توان تصور کرد، اعلام ماه، حکومتی نباشد، معنا ندارد که خود آغاز و پایان ماه اختلافی باشد. این مسائل در حوزه مسائل حکومتی هستند و تنها حاکم اسلامی باید ورود کند. مقصودم از ورود این است که، در این موارد مردم باید عملا از یک نفر تقلید کنند. بنابراین فتوا و تشخیص حاکم اسلامی ملاک عمل قرار می‌گیرد. اگر هم منشاء اختلاف در شروع و پایان ماه، تشخیص مصداقی روئیت باشد، بی‌شک نظر حاکم اسلامی مقدم است. هم به خاطر مسند حاکمیت و هم این‌که او با امکانات و دقت بیشتری مساله را پیگیری می‌کند. شبکه اجتهاد: هر ساله …

آیت‌الله بروجردی (ره) معتقد بود، زعامت مرجعیت شیعه یا ولایت فقیه، فقط شیعه‌ها نیستند، بلکه عامه مسلمان‌ها هستند و ما در قبال منافع عامه مسلمانان مسئولیت داریم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید محمدجواد علوی بروجردی در دیدار با حافظ منافع جمهوری اسلامی ایران در کشور مصر به پیشینه مصر و اهمیت آن اشاره کرد و گفت: مصر، در همه زمینه‌ها و از جهات مختلف، نزد ما اهمیت بسیار دارد؛ و لو اینکه ما در گذشته تاریخچه خوبی در مصر نداریم. گفته می‌شود مصر قبلاً شیعه بودند. البته شیعه به این معنا که اسماعیلی بودند و خلفای فاطمی در آنجا …

اختصاصی شبکه اجتهاد: پژوهشگر محترم، جناب امیرحسین ترکاشوند اخیراً نظری در باب روزه‌داری مطرح کرده و بازخوانی‌ای در آیات روزه صورت داده است که به‌طور خلاصه بیان می‌دارد ایام روزه‌داری جمعاً ۳۶ روز در سال است که به‌شکل «سه روز در هر ماه» ادا می‌شود و این همان معنای عبارت «ایاماً معدودات» در آیۀ ۱۸۴ می‌باشد که راجع به مدت روزه‌داری ذکر شده. همچنین این حکم یک واجب تخییری‌ست و به‌غیر از سه‌روز مربوط به ماه رمضان در مابقی ماه‌ها فرد مختار است که مابین روزه گرفتن یا غذا دادن به فقیر یکی را انتخاب کند و این معنای عبارت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: با وقوع انقلاب اسلامی و تشکیل نظام جمهوری اسلامی، این پرسش به وجود آمد که آیا اسلام، نظام خاصی برای اداره جامعه در عرصه‌های مختلف دارد؟ در طول این سال‌ها اما اگرچه ایده‌های مختلفی در رابطه با نظام سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اسلام ارائه شد؛ ولی کمتر کسی به صرافت بیان رابطه بین اسلام و روانشناسی پرداخت، گویا روانشناسی وادی دانشی صرف است که اسلام و هیچ مکتب دیگری، راهی بدان ندارد. برای پاسخ دقیق‌تر به این پرسش، با حجت‌الاسلام‌ دکتر احمد مروارید، مدرس حوزه و دانشگاه و مشاور تحلیلی، گفت‌وگو کردیم. او معتقد است روانشناسی …

پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی چاپ دوم کتاب «پژوهشی فقهی در خبر و خبرگزاری» نوشته جواد فخار طوسی را در بهار ۱۳۹۶ منتشر کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نویسنده در پشت جلد و در معرفی کتاب چنین آورده است: دانش فقه که پیگیر تحققق سلامتف هدایت و عدالت در جامخ است و این سه ابتنای تامی دارند بر آگاهی‌های اجتماعی، نمی‌تواند در قبال خبر که حامل و ناقل بخش مهمی از آگاهی‌های اجتماعی است، برخوردی خنثی و یا غیرناظر به ماهیت و کارکرد آن داشته باشد. در کتاب پژوهشی فقهی در خبر و خبرگزاری سعی …

شبکه اجتهاد: وقتی یک جامعه دینی شعارگرا شود کمتر می‌تواند به عمق معانی و مفاهیم آموزه دینی و قرآنی رجوع کند؛ پس از آن است که اخباری مانند اختلاس، آزار جنسی، خیانت و…. هر روز بیشتر و بیشتر شنیده می‌شود و گوش به گوش می‌پیچد این جمله که «در برخی جوامع که مسلمان نیستند اسلام دیده می‌شود، اما در جوامع مسلمانان باید به جست وجوی اسلام برآمد!» حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا زائری مدیرعامل مجتمع فرهنگی سرچشمه و پژوهشگر و کارشناس دین معتقد است که اگر جامعه‌ای رفتار، عملکرد و حقیقتش قرآنی نباشد، هر چه روی این جامعه را با ظاهر …

شبکه اجتهاد: مجله خیمه در تازه‌ترین شماره خود، در کنار پرونده اصلی درباره حوزه علمیه خواهران، چند صفحه به آینده مرجعیت شیعه پرداخته و سرمقاله را هم به این موضوع اختصاص داده است. گرچه محمدرضا زائری در سرمقاله، این پرونده را به تناسب بضاعت ناچیز و توان اندک، بسیار ساده و مختصر دانسته، اما با اتکا به همان حساسیت و سرنوشت‌سازی‌ای که مدیر مسئول خیمه بدان اشاره کرده، به‌نظر می‌رسد باید نگاهی هرچند گذرا به پرونده مذکور انداخت. محمدرضا زائری در سرمقاله خود تأکید کرده است که مرجعیت آینده باید از سویی اصالت خویش را حفظ کند و با تکیه …

عتبه‌ی مقدسه‌ی عباسیه (علیه‌السلام) اخیرا کتاب شش جلدی «نجف اشرف و حوزه‌ علمیه‌ی آن» (النجف الأشرف و حوزتها) را به قلم دکتر عبدالهادی حکیم منتشر کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جلد اول، «نجف اشرف و حوزه‌اش، مکان و مکین» به دنبال پاسخگویی به این سوال است که: حوزه‌ی نجف اشرف چرا و چگونه توانسته است طی هزار سال جایگاه خود را به عنوان مادر حوزه‌های علمیه در شرق و غرب عالم حفظ کند و راز آن در چیست؟ کتاب به همه‌ی آنچه که به پاسخ این سوال مرتبط است پرداخته است، از جمله تاریخ نجف اشرف، و جغرافیای آن، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیدفاضل حسینی میلانی، رییس کالج بین‌المللی مطالعات اسلامی، استاد حقوق و فلسفه اسلامی در کالج اسلامی لندن است. او متولد ۱۳۲۳ شهر کربلاست و علوم اسلامی را زیر نظر پدربزرگش آیت‌الله سید محمدهادی میلانی و آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی در حوزه نجف و خراسان فرا گرفته است. وی که دکترای فلسفه از دانشگاه آکسفورد دارد، اکنون مسئول بنیاد آیت‌الله خویی(ره) در لندن و استاد فقه دانشگاه کمبریج است. میلانی که بیش از ۳۰ سال است به انگلیس سفر کرده، به عنوان یک روحانی برجسته و سرشناس دنیای غرب شناخته می‌شود. مباحث مطرح شده در دیدار «تحریریه …

شبکه اجتهاد: همیشه در آغاز و پایان ماه رمضان بحث امکان و عدم امکان رؤیت هلال ماه نو و آغاز ماه جدید داغ می‌شود. اما چه چیزی باعث این همه اختلاف نظر و عدم توان تعیین آغاز ماه می‌شود؟ بسیاری می‌پرسند چرا با وجود پیشرفت علم نجوم، مؤمنین به داده‌های نجومی استناد نمی‌کنند؟ بسیاری از فقها فتوا داده‌اند که اگر با داده‌های نجومی یقین به آغاز ماه حاصل شود، می‌تواند معیار عمل قرار گیرد؛ پس چرا این مشکل همچنان پابرجاست و همچنان در تعیین آغاز ماه دچار مشکلیم؟ ریشه این مشکل برمی‌گردد به معیار تعیین آغاز ماه. معیار تعیین آغاز …

حجت‌الاسلام موسویان گفت: واقعا زیبنده‌ی نظام جمهوری اسلامی ایران نیست که بعد از حدود ۳۴ سال از اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا، همچنان نظام بانکی ما متهم به ربوی و غیر شرعی بوده باشد به گونه‌ای که حتی از طرف بزرگان دین متهم بشود. به گزارش شبکه اجتهاد، چندی قبل در دیدار جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها با رهبر معظم انقلاب، ۱۳ تن از اساتید در مورد موضوعات تخصصی مختلف به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود پرداختند. حجت‌الاسلام دکتر سید عباس موسویان عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نیز به ‏ارائه‌ی دیدگاه‌های خود در مورد …

شبکه اجتهاد: بحث رویت هلال از موضوعاتی است که در شروع ماه رمضان و با توجه به وجوب روزه در آن و روز عید فطر که روزه آن حرام است، اهمیت ویژه‌ای دارد. برخی سال‌ها در میان مراجع تقلید اختلافی در این باره پیش می‌آید که ممکن است برای مردم سؤال پیش بیاید که مثلا چرا دو روز به عنوان عید مطرح می‌شود. در پاسخ باید گفت مهم‌ترین عاملی که باعث این اختلاف می‌شود مبنای فقها برای رویت هلال است که برخی از فقها رویت با چشم غیر مسلح را ملاک می‌دانند؛ ولی برخی دیگر از فقها از جمله رهبر …

دهمین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه مقارن»‎ دانشگاه مذاهب اسلامی به عنوان نخستین مجله تخصصی در حوزه فقه مقارن با مقالاتی از اساتید و صاحبنظران حوزه و دانشگاه در زمینه مباحث و مسائل مستحدثه از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی، با مدیرمسئولی محمدحسین مختاری و سردبیری عابدین مومنی چاپ و روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سرمقاله این شماره از دکتر عابدین مومنی با موضوع «اختلاف حرام و مجاز در فقه مقارن»‌‌ می‌باشد. همچنین مقالاتی از جمله؛ «قراردادهای اداری از منظر فقه مذاهب اسلامی از بیژن عباسی، سید مجتبی حسینی الموسوی»، «مبانی حکم حیات و موت در پدیده …

حضرت ‌‌آیت‌الله مکارم شیرازی با ابراز تأسف از اینکه بعضی از بانک‌ها به وظایف شرعی عمل‌‌ نمی‌کنند، گفتند: بنده معتقدم هنوز مسئله بانکداری در این کشور حل نشده است؛ باید فکری برای بانک‌ها کرد و تا مسئله بانک در این مملکت حل نشود، اقتصاد ما همچنان نابه سامان خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در آخرین برنامه چشمه معرفت که از شبکه یک سیما پخش شد، به موضوع بانکداری اشاره کرد و گفت: در زمان ائمه معصومین(ع)، بانک وجود نداشته و قرن‌ها بعد از آن هم نبوده اما در قرن ما مسئله بانکداری به وجود آمده …

باید بگوییم که اتحاد تسنن و تشیع میسور نیست. این دو جریان عقیدتی و فرهنگی و تاریخی وسیع را نه‌‌ می‌توان در هم ادغام کرد، و نه‌‌ می‌توان یکی را به سود دیگری – یا به سود اسلام – نابود ساخت. کاری که‌‌ می‌توان کرد و عملی است، دعوت سنی و شیعه است به اتحاد. این کار عملی است و لازم است و وظیفه. شبکه اجتهاد: امروز در جهان دو دین بزرگ آسمانی هست، یکی اسلام و دیگری مسیحیت. البته در مسیحیت حقایق چندان محفوظ نمانده، و دستخوش تحریف و تغییر و تصرف بسیار گشته است. با اینهمه، از نظر …

شبکه اجتهاد: موضوع استهلال و احراز حلول ماه قمری برای به جا آوردن تکالیف دینی امری ضروری است؛ از این رو، بحث و بررسی پیرامون این موضوع اهمیت زیادی دارد. در این نوشتار که مطابق نظرات حضرت آیت‌الله جوادی آملی است، سعی شده است تا نحوه شکل‌گیری هلال ماه و شرایط استهلال و موضوع اثبات اول ماه، با مبانی فقهی و وضعیت رؤیت‌پذیری هلال ماه‌های رمضان و شوال بیان شود. اغلب مذاهب اسلامی رؤیت هـلال را مهم‌ترین نشانه شروع ماه قمری می‌دانند و بر همین اساس نسبت به آن حساس هستند. حدیث «صُومُوا لِرُؤْیتِهِ وَ أَفْطِرُوا لِرُؤْیتِهِ‌؛ روزه‌ بگیرید با …

نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی در نشست ستاد استهلال گفت: تبعیت از حکم حاکم شرعی اختلافات را در مورد استهلال ماه شوال از بین خواهد برد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست ستاد استهلال آذربایجان غربی با حضور  علما شیعه و سنی در دفتر امام جمعه ارومیه برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی قریشی، نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی و امام جمعه ارومیه در نشست ستاد استهلال این شهر اظهار کرد: عمده اشکال در مساله استهلال این است که وقتی منجمان مومن و معتقد اعلام و اثبات‌‌ می‌کنند که براساس دلایل علمی و نجومی رؤیت هلال ممکن نیست ولی در …

مرجع تقلید عراق با تاکید بر لزوم فراگیری دقیق علوم دینی از طلاب خواست تا از شتاب در صدور فتوا به شدت پرهیز کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌آیت‌الله سید محمد سعید حکیم از مراجع تقلید عراق در دیدار با طلاب جامعه المصطفی خواستار پرهیز از شتاب در صدور فتوا و احکام شرعی به دور از موازین شرعی شد. ‌‌آیت‌الله حکیم با تاکید بر ضرورت اتقان معلومات دینی به طلاب علوم دینی توصیه کرد که با درنظر گرفتن شرایط متعدد پژوهش و تبلیغ، علوم فقهی و فتواهای شرعی را به دور از اوهام فرا بگیرند. این مرجع تقلید عراق خاطر …

دفتر امام جمعه اصفهان در بیانیه‌‌ای به نشر یک خبر درباره ‌‌آیت‌الله سید یوسف طباطبایی‌نژاد واکنش نشان داد و خطاب به رسانه‌ها گفت: انتشار تنها یک جمله؛ آن هم در مباحث فقهی و نقلی رفتاری غیرمنصفانه و به دور از اخلاق رسانه‌‌ای است به گزارش شبکه اجتهاد، متن کامل اطلاعیه به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن آرزوی قبولی طاعات و عبادات ملت شریف ایران ، توضیحات مختصری در راستای تنویر افکار عمومی در خصوص انتشار ناقص یک خبر تقدیم می‌گردد: حدیثی به سند صحیح در کتاب تهذیب شیخ طوسی در باب فضل جماعت امده است از امام …

کتاب حاضر سه ویژگی مهم دارد: نخست نگرش انتقادی به فقه سنتی، دوم تحلیل اثر عوامل تاریخی گوناگون در شکل گیری آن و سوم تبیین کوتاهی فقه در ایفای نقشی که در این روزگار. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب خصوصی گرایی و جهانی گرایی در اندیشه اسلامی معاصر اثر طاها جابر العلوانی ترجمه محمد حسین میرفخرایی با نظارت و ویرایش دکتر مسعود فکری توسط انتشارات ترجمان منتشر شده است. اندیشه اسلام در اندک زمانی توانست از دوگانه «ویژه و شخصی» و «عمومی و جهانی» عبور کند. این اندیشه عناصر معرفتی بسیاری را که از تمدن‌های یونانی، فارسی و هندی بر …

استاد حوزه علمیه قم در نشست «امام خمینی (ره)، چالش حقیقت و مصلحت» گفت: حرف امام (ره) بود که اگر حکومت محدود به احکام اولیه و ثانویه باشد، نخواهد توانست مسائل را به پیش ببرد، از نظر ایشان حکومت خود از حکم‌های اولیه است و حکم‌های حکومتی در چارچوب حکم‌های اولیه و ثانویه نیست و بر مبنای مصلحت عمومی عمل می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست امام خمینی (ره) چالش حقیقت و مصلحت، بعد از ظهر یکشنبه، ۲۰ خرداد با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجواد ورعی، استاد حوزه علمیه قم و حاتم قادری، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس در خانه …

هفته گذشته نشستی با سخنرانی آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور، با موضوع نگاه تمدنی اسلام، اجتهاد تمدن‌ساز و نقش انقلاب اسلامی برای تحقق تمدن اسلامی، به همت مؤسسه مفتاح (برگزارکننده دوره‌های آموزشی-پژوهشی علوم انسانی) برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مباحث مربوط به تمدن اسلامی چند سالی است که به طور جدی در عرصه فکر و نظر مطرح شده است و آیت‌الله علیرضا اعرافی نیز در همین زمینه کتابی با عنوان «درآمدی بر اجتهاد تمدن‌ساز» منتشر کرده است که در این کتاب به این سؤال پاسخ داده است که: آیا اجتهاد در حوزه‌های شیعی امکان، ظرفیت و …

هرچند سید احمد زنجانی را با کتاب فارسی «الکلام یجرّ الکلام» می‌شناسیم، اما اهتمام این مجتهد اخلاق‌محور به پژوهش‌های متفاوتی همچون تفاوت‌های میان زن و مرد در احکام شرعی، استخراج مستثنی‌ها در فقه شیعه، تنظیم موضوعاتی که حکم مشترکی در فقه دارند، تفاوت‌‌های مبنایی و فتوایی سید صاحب عروه و آیت‌الله‌ سید ابوالحسن اصفهانی (بین السیدین) و … حاکی از روحیه محققانه و دقت و دانش گسترده او در زمینه علوم مختلف است. شبکه اجتهاد: آیت‌الله ‌العظمی سید احمد زنجانی در ۲۹ رمضان ۱۳۹۳ قمری (۵ آبان ۱۳۵۲شمسی) پس از سالها تحصیل، تدریس و تحقیق در حوزه علمیه زنجان و …

رسانه‌های عربستان سعودی از رویت هلال ماه شوال در عصر روز پنج شنبه خبر دادند تا بدین ترتیب فردا جمعه اولین روزهای عید فطر در این کشور باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، روزنامه سبق عربستان در این باره نوشت: رویت هلال ماه رمضان درعصر امروز(پنج شنبه) موفقت آمیز بود در نتیجه انتظار می رود حکم رسمی از سوی دادگاه عالی این کشور درباره اعلام فردا جمعه به عنوان اولین روز عید فطر صادر شود. شبکه خبری اسکای نیوز عربی نیز گزارش داد: امارات متحده عربی فردا را اولین روزهای عید فطر در این کشور اعلام کرد. از سوی دیگر رسانه …

عبدالهادی فقهی‌زاده، نویسنده کتاب «علامه مجلسی و فهم حدیث» گفت: مرحوم مجلسی به این موضوع توجه داشته که روایات باید در راستای قرآن اخذ و تلقی شده و مورد اعتنا قرار گیرند. مبانی نظری و علمی علامه مجلسی، تأثیر مهمی در نوع نگرش‌ها و برداشت‌های او از روایات داشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، محمدباقر مجلسی، معروف به علامه مجلسی و مجلسی ثانی، فقیه شیعه در دوران شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی است. وی در ۱۳ سالگی از ملاصدرا اجازه روایت گرفت (مهدوی، سید مصلح‌الدین، زندگینامه علامه مجلسی، ج ۱، ص ۴۲۶)، سپس در حضور استادانی همچون علامه …

حجت‌الاسلام نظری اظهار کرد: اکنون تعداد فقرا بسیار بیشتر از میزان زکاتی است که پرداخت می‌شود و یکی از دلایل چنین وضعیتی این است که مکانیزم‌های رفع فقر از جمله حذف ربا را به خوبی به کار نگرفته‌ایم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن نظری، رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، به بیان نکاتی درباره اهمیت زکات و زکات فطره و نقش آن در فقرزدایی و بهبود وضعیت اقتصادی جامعه اسلامی پرداخت و به ایکنا گفت: زکات فطره در حد خود تأثیر بسیاری بر رفع فقر و کمک به حل مشکلات …

شبکه اجتهاد: پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، احکام مناسبتی عید فطر را منتشر کرده است که شامل ۳۸ پرسش و پاسخ می‌باشد. راههای ثبوت اول ماه س۱. آیا کسی که مرجع تقلید دیگری دارد در ثبوت اول ماه‌ می‌تواند به مقام معظم رهبری رجوع کند؟ راههای ثبوت اول ماه چیست؟ ج. اصل ثبوت رؤیت هلال ماه، تقلیدی نیست، بلکه اگر شخص از گفته و اعلام نظر یک مرجع تقلید، اطمینان به رؤیت ماه پیدا کند، باید ترتیب اثر دهد؛ در هر صورت اول ماه به پنج چیز ثابت‌ می‌شود: اول: آنکه خود انسان ماه را ببیند. دوم: عده‌ای که …

حجت الاسلام احمد مروی رئیس ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری گفت: پیش بینی‌‌های ما این است که جمعه اول ماه شوال است؛ اما تا برای مقام معظم رهبری ثابت نشود اعلام‌ نمی‌کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی رئیس ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری در نشست خبری که (چهارشنبه ۲۳ خرداد ماه) برگزار شد، گفت: ۱۲۰ گروه روز پنج‌شنبه مصادف با روز ۲۹ ماه مبارک رمضان برای دیدن ماه هلال ماه شوال اقدام می‌کنند. وی افزود: پیش‌بینی‌ها این است که اگر شرایط مساعد باشد و نتیجه‌ای به دست آید، طبیعتاً جمعه ۲۵ خرداد ماه جاری اول …

‌‌ای مسلمان، اسلام از تو‌‌ می‌‏خواهد که شبِ تارِ همسایه‏‌ات را روشن کنی، پیش از آنکه خانه ‌ات را روشن کنی. از این رو، به تو‌‌ می‌گوید پیش از آنکه نماز عید بخوانی و به خانه بازگردی و عید را جشن بگیری، زکات بده.‌‌ می‌خواهد شادی را به خانۀ همسایه‏‌ات ببری، پیش از آنکه خودت شاد باشی؛ و این نماد اسلام و معنای عید است. شبکه اجتهاد: متنی که در پیش روی شماست، خطبۀ دوم نماز عید فطر امام موسی صدر است که در جلد یازدهم مجموعۀ گام به گام با امام و همچنین کتاب ادیان در خدمت انسان منتشر …

به نظر می‌رسد، این روش، از انگیزه‌های دیگری که در این سال‌ها برای ترویج پژوهش به کار می‌رفته است مثل تشویق‌های مالی یا اجبارهای مدیریتی، روش بهتری باشد؛ یعنی کسانی که تابه‌حال وارد عرصه پژوهش شدند کمتر به دلیل جهات مالی یا اجبارهای مدیریتی بوده است. بلکه خودشان، علاقه پیدا کردند. ما هم در این کارگاه‌ها به دنبال علاقه‌مند کردن طلاب و ایجاد دغدغه و انگیزه در آن‌ها هستیم که این مسیر را ادامه دهند و اگر کسی نخواهد این کار را انجام بدهد، ما اهرم فشاری برای اجبار طلاب نداریم. اختصاصی شبکه اجتهاد: مدیر طرح ملی «روشمندسازی علوم اسلامی» …