قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب (صفحه 391)

همه مطالب

جایگاه حسن نیت در فقه امامیه

حسن نیت به معنای انجام وظائف به صورت صادقانه، منصفانه، معقول که دو طرف قرارداد یا اشخاص ثالث مرتبط با قرارداد از یکدیگر انتظار دارند، همراه با اهتمام به رعایت حقوق و منافع دیگران و دوری از هرگونه سوءنیت و فریب کاری است و مفاهیم فرافقهی، صداقت، عدالت، انصاف، قواعد فقهی چون اصل لزوم در عقود، لاضرر، احسان و اصل صحت، از مبانی اصل حسن نیت در منابع اسلامی است.

توضیحات بیشتر »

سرمنشأ مشکل رباخواری در سیستم بانکی کجاست؟

شبهات سود معین در مضاربه‌های بانکی

هم اکنون ربا در عملکرد بانک‌ها کتمان کردنی نیست، ولی تعیین مصادیق کار مشکلی است و نمی‌توان گفت، فعالیت‌ها ربوی بوده است. اکنون بسیاری از اقدامات بانکی در شکلی که انجام می‌شود ربوی نیست، ولی در باطن اتفاقاتی می‌افتد که شائبه ربوی بودن را ایجاد کرده است. شبکه اجتهاد: پس از آخرین اظهارنظر آیت‌الله جوادی آملی درباره سیستم ربا در بانکداری کشور، بار دیگر بحث بایدها و نباید‌ها در بانکداری اسلامی داغ شده و شائبه بانکداری ربوی در پوشش بانکداری اسلامی، از جمله موضوعاتی است که بارها مورد انتقاد مراجع تقلید قرار گرفته است. آیت‌الله جوادی آملی در روزهای گذشته …

توضیحات بیشتر »

موسویان: قانون بانکداری بدون ربا نیازمند بروزرسانی مجدد است

فرهنگ خردجمعی، حلقه گمشده بانکداری اسلامی/ مهدی سلحشور

دبیر کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس با تاکید بر لزوم بازنگری و بروزرسانی قانون بانکداری بدون ربا، گفت: سرمایه در اسلام در صورت ترکیب شدن در قالب کار انجام شده سهمی از سود را دارا است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر سیدعباس موسویان دبیر کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس در گفت‌وگو با فارس، اظهار داشت: بخش کلی جامعه باید همواره با قوانین به روز روبرو باشد. این در حالی است که آخرین اصلاحات قانون عملیات بانکی بدون ربا مصوب ۱۳۶۲ و قانون پولی بانکی مربوط به سال ۱۳۵۱ است. وی افزود: از سال ۱۳۶۲ تاکنون قوانین بانکداری اسلامی تغییری …

توضیحات بیشتر »

انتشار «دانشنامه امام خمینی» به سه زبان

مبنای سیاست خارجی جهادی در اندیشه امام خمینی(ره)

دانشنامه امام خمینی(ره) با بیش از ۸۰۰ مدخل علمی به عنوان یک منبع علمی مناسب برای کلام امام در ۶ گروه فلسفه و کلام، فقه و اصول، آثار و کلیات‌، تاریخ و حوادث، اعلام و شخصیت‌ها تدوین شده که تا پایان سال ۱۳۹۵ آماده چاپ و انتشار خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، علی داستانی، معاون پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، با بیان این مطلب به جماران گفت: یکی از پروژه‌های مهم پژوهشی که توسط این موسسه در سال ۹۴ انجام شده، تدوین دانشنامه حضرت امام خمینی با بیش از ۸۰۰ مدخل علمی است که با به …

توضیحات بیشتر »

آرای فقهی «آیت‌الله جوادی‌آملی» در باب نظام بانکداری اسلامی

باید با نشاط مردم را ساکن، نه ساکت کرد!/ نیروی انتظامی نه تنها کشف جرم، بلکه باید دفع جرم کند

حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی‌آملی، با توضیحاتی درباره آرای فقهی آیت‌الله جوادی‌آملی در باب نظام بانکداری اسلامی تصریح کرد: برخی دوستان این‌گونه می‌پندارند که اعاظم فقه و فقاهت فرق بین درهم و دینار را با ریال و دلار نمی‌دانند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر مرتضی جوادی آملی مدرس حوزه و دانشگاه، نیز توضیحاتی درباره آرای فقهی آیت‌الله جوادی آملی در باب «نظام بانکداری اسلامی» داده است که در ادامه از نظر می‌گذرانیم: «حکم فقهی و فتاوی فقها در چهارچوب نظام فقهی قابل بررسی و ارزیابی است و خلط بین دانش فقه و دانش اقتصاد که برخی بدان گرفتارند از مغالطات …

توضیحات بیشتر »

نگاهی به زندگی و اندیشه مرحوم شیخ مفید الفقیه

مفید الفقیه

آیت‌الله شیخ مفید الفقیه از شاگردان مراجع و علمای بزرگ نجف بود که دو فرزندش در انتفاضه شعبانیه به شهادت رسیدند و پس از بازگشت به لبنان، با تاسیس حوزه علمیه و تدریس خارج فقه به کمک حرکت دینی در آن دیار شتافت. به گزارش شبکه اجتهاد، مرحوم آیت‌الله مفید الفقیه بنیانگذار دانشگاه علوم دینی “نجف اشرف” در جنوب لبنان بود و ده‌ها سال بود که به تدریس خارج فقه اشتغال داشت. این عالم لبنانی روز یکشنبه در سن ۷۹ سالگی درگذشت. نگاهی به زندگی شیخ مفید الفقیه آیت‌ا‌لله شیخ مفید الفقیه از یک خانواده علمی معروف و شناخته شده …

توضیحات بیشتر »

امکان جریان اصل برائت در احکام وضعی در تقابل فقه و حقوق (با تکیه بر احکام وضعی جزئیت، شرطیت، مانعیت)

معرفی کتاب امکان جریان اصل برائت در احکام وضعی در تقابل فقه و حقوق (با تکیه بر احکام وضعی جزئیت، شرطیت، مانعیت)

توضیحات بیشتر »

احکام سقط جنین در فقه اسلامی

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف به تحقیق و پژوهش در زمینه احکام سقط‌جنین در فقه اسلامی می‌پردازد. مؤلف بیان می‌دارد که سقط‌جنین ازجمله مسائل بحث‌برانگیز دنیای معاصر است که تبیین احکام و جزئیات آن به‌دقت و تأمل کافی نیازمند است. از سویی دیگر، فقه اسلامی که آکنده از آرای اجتهادی گوناگون است پژوهشگری توانا می‌طلبد که از میان آرای موجود در هر مسئله، آن نظری را که با مقاصد قرآن و سنت همخوانی بیشتری دارد، برگزیند. مؤلف سعی کرده به انصاف حق مطلب را به شیوه ممکن ادا کند و خلأ نبود مرجع در زمینه سقط‌جنین را از دیدگاه فقه اسلامی پر نماید.

توضیحات بیشتر »

معاونت در جرم در حقوق جزای اسلام (بررسی تطبیقی در فقه امامیه و اهل سنت)

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف به موضوع معاونت در جرم در حقوق جزای اسلام، در چهارفصل می‌پردازد. فصل اول حاوی مباحثی از قبیل مفاهیم معاونت در جرم و واژه‌های مرتبط و نیز مبانی جرم‌انگاری معاونت در فقه امامیه اهل سنت است. مؤلف در فصل دوم نیز به بررسی شرایط تحقق معاونت در جرم اعم از شرایط مادی و معنوی با تمام جزئیات آن می‌پردازد. در فصل سوم انواع و صور مختلف معاونت از منظر فقه جزایی امامی و سنت را مورد بررسی و تطبیق قرار می‌دهد. وی در فصل چهارم به معاونت در جرائم گوناگون، حدود، قصاص و مصادیق و احکام مربوط آن از دیدگاه فقه امامیه و اهل سنت می‌پردازد.

توضیحات بیشتر »

سودهای بانکی که به وسیله عقود اسلامی به دست می‌آید حلال است

پیشنهاد آیت‌الله مکارم برای نامگذاری هفته‌ای به نام حوزه علمیه

دفتر آیت‌الله مکارم‌شیرازی با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که سودهای بانکی که به وسیله عقود اسلامی به دست می‌آید حلال است؛ آنچه محل اشکال است، جریمه دیرکرد است. به گزارش شبکه اجتهاد، دفتر آیت‌الله مکارم‌شیرازی با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که سودهای بانکی که به وسیله عقود اسلامی به دست می‌آید حلال است؛ آنچه محل اشکال است، جریمه دیرکرد است. متن این اطلاعیه به شرح زیر است: «در بعضی از سایت‌ها از قول حضرت آیت‌الله العظمی مکارم‌شیرازی (مدّ ظلّه العالی) نقل کرده‌اند که معظم‌له هرگونه سود بانکی را تحریم کرده‌اند؛ این سخن کذب محض است. سودهای بانکی که به وسیله …

توضیحات بیشتر »

واکنش عضوشورای فقهی بانکی به یک فتوا

نظر قطعی شورای فقهی بانک مرکزی درباره نحوه محاسبه وجه التزام

عضو شورای فقهی بانک مرکزی با بیان اینکه فرمایش آیت‌الله جوادی‌آملی یک هشدار به نظام بانکی است، گفت: نباید این مساله خلط شود، زیرا منظور ایشان قطعا این نیست که دستمزد کارمندان بانک‌های ایرانی حرام است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید عباس موسویان با اشاره به نظر آیت‌الله جوادی آملی مبنی بر حرام بود دستمزد کارمند بانک ربوی، اظهارداشت: فرمایش ایشان درست است زیرا در اسلام معتقدیم دستمزد حلال تابع کار حلال است. وی افزود: اگر کار حلال باشد، دستمزد حلال می‌شود و اگر کار حرام باشد دستمزد حاصل از آن هم حرام خواهد بود. عضو شورای …

توضیحات بیشتر »

اسلام هر سودی را حرام نکرده است

تأسیس و توسعه دانشگاه‌های تک جنسیتی گامی در جهت تحقق آزادی است

آیت‌الله علوی گرگانی گفت:اسلام هر سودی را حرام نکرده است؛ بلکه سودهایی که در راه قرض و وام گرفته شود، حرام می‌باشد. به گزارش شبکه‌ اجتهاد، آیت‌الله علوی گرگانی در دیدار مدیر امور شعب بانک مهر اقتصاد استان قم اظهار داشت: اگر بتوانیم نظرات مقام معظم رهبری را اجرایی نمایید، امتیاز ویژه‌ای است که برای شما به حساب می‌آید و همانطور که رهبر انقلاب نیز فرمودند، مباحث نباید فقط بر روی کاغذ باشد؛ بلکه باید به آن عمل شود. آیت‌الله علوی گرگانی همچنین با اشاره به احکام فقهی سود بانکی خاطرنشان ساخت: اسلام هر سودی را حرام نکرده است؛ بلکه …

توضیحات بیشتر »

عید باستانی نوروز، از نگاه فقیه عرب

اما در این میان آیت الله سید عبدالرضا شهرستانی، کتابی با عنوان «النوروز فی الاسلام» در ۱۸ صفر سال ۱۳۷۱ ق نگاشته است که به زیبایی مسئله نوروز را با نگاه تازه فقهی به بحث گذاشته است. با این‌که این کتاب بعد از تقریباً بیست سال، توسط حجت الاسلام علی کاظمی ترجمه شده و در دو هزار نسخه، توسط انتشارات اعلمی تهران در تاریخ ۵/۳/۱۳۵۴ (۱۳۹۴ ق) به چاپ رسیده است، به نظر می‌رسد، در فضای علمی و رسانه‌ای کشور مغفول مانده است. امید است این نوشته در معرفی و احیای دوباره این کتاب مؤثر باشد.

توضیحات بیشتر »

تکافل خانواده در قالب الگوی وکالت از دیدگاه فقه امامیه، عامه و حقوق ایران

به نظرمی رسد لازم است در فقه امامیه و حقوق ایران نیز به طور مفصل به جوانب مختلف تکافل و به ویژه تکافل خانواده پرداخته شود. سوالی که ذهن حقوقدانان ایرانی را مشغول کرده این است که آیا از جهت فقهی - حقوقی تکافل خانواده در حقوق ایران اجرا شدنی است یا خیر؟ به نظر می رسد الگوی وکالت در تکافل خانواده به عنوان یک نهاد حقوقی کارا از جنبه اقتصادی در حقوق ایران اجرا می شود (از جنبه حقوقی و فقهی مقتضی موجود و موانع مفقود است). لذا در این زمینه لازم است به تحلیل فقهی و حقوقی نهادهای بیمه عمر و تکافل خانواده پرداخته شود.

توضیحات بیشتر »

کاربرد دلالت نهی بر فساد در تفسیر قوانین

مقاله حاضرضمن طرح دیدگاه های اصولیان در بحث دلالت نهی بر فساد معاملات، نظریه بطلان و عدم نفوذ را به شکل مستوفی مورد بازخوانی قرار داده و به این نتیجه رسیده است که کمک گرفتن از قرینه های خارجی و مراجعه به قواعدعمومی، راه پیداکردن ضمانت نهی از شیء است، ضمن این که در برخی از موارد، ضمانت اجرای نهی قانونی، به صورت خاص در قوانین موضوعه پیش بینی شده است.

توضیحات بیشتر »

مبانی فقهی و حقوقی مهریه

معرفی کوتاه:کتاب حاضر، گامی مؤثر در ایجاد و تدوین تعالیم دین اسلام در تعیین مهریه است. این کتاب در قالب سه فصل به بررسی و تبیین موضوع مهریه پرداخته است. فصل اول به منتخبی از تعاریف و اصطلاحات ضروری مهریه در حد موضوع کتاب اختصاص یافته است. در فصل دوم تحولات مهریه قبل و بعد از اسلام، و از دید قرآن و روایات مورد توجه بوده است. بررسی احکام مختلف مهریه موضوع اصلی فصل سوم است. این کتاب به بررسی یکی از حقوق و امتیازات جمع شده مالی برای زوجه به نام مهر از منظر فقهی و حقوقی می‌پردازد.

توضیحات بیشتر »

بررسی فقهی و حقوقی روابط مالی زن در اسلام «مهریه و نفقه»

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف با استناد به آیات قرآن کریم و روایات و کلام فقها به بررسی روابط مالی زن در اسلام می‌پردازد. مؤلف بیان می‌دارد که از حقوق مالی زوجه مهریه و نفقه است. مهریه به‌عنوان امتیازی است که دین اسلام برای زن قائل شده است و آیات قرآن کریم و روایات و کلام فقها این مطلب را اثبات می‌کند. از موضوعات مربوط به مهریه مقدار آن است. امروز افزایش بی‌رویه میزان مهریه مایه نگرانی است که مشکلاتی در جامعه به همراه دارد. مهریه سنگین روابط مالی و گاه غیرمالی خانواده را با مشکل مواجه می‌کند.

توضیحات بیشتر »

بررسی فقهی و حقوقی آلودگی محیط زیست و هوا

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف به بررسی فقهی و حقوقی آلودگی و پاکی محیط‌زیست می‌پردازد. مجازات‌های لازم جهت جلوگیری از آلوده کردن هوا، قانون نحوه جلوگیری از تخریب محیط‌زیست، مستندات و دیدگاه فقهای امامیه درباره تخریب محیط‌زیست، تخریب و تجاوز به تربیت ازنظر منابع اسلامی، اهتمام دین اسلام به محیط‌زیست، ضرورت توجه فقهی و حقوقی به محیط‌زیست، اهمیت مباحث زیست‌محیطی، جایگاه حقوق محیط‌زیست، جرائم زیست‌محیطی، تعریف جرم زیست‌محیطی برخی از موضوعات مورد بررسی در این کتاب هستند.

توضیحات بیشتر »

نقش فقه در تربیت اجتماعی

معرفی کوتاه:یکی از دغدغه‌های انسان، رسیدن به کمال و خوشبختی است و انسان‌ها برای این گرایش ذاتی، تلاش‌هایی را انجام می‌دهند. دین برای پاسخ به این گرایش فطری توسط انبیای الهی به کمک انسان‌ها شتافته است و برنامه‌ای را با هدف تربیت انسان برای رسیدن به کمال حقیقی و واقعی، ارائه کرده که در سه حوزه مهم شناخت، احساس و رفتار و سه شاخه کلی عقاید، اخلاق و احکام است. کتاب حاضر با نگاهی میان‌رشته‌ای، به دنبال بیان نقش فقه در یکی از با اهمیت‌ترین ابعاد تربیت؛ یعنی تربیت اجتماعی است.

توضیحات بیشتر »

المسار التاریخی لنظریه التقلید فی الاحکام الشریعیه

معرفی کوتاه:بررسی برخی از مبانی فقهی و اصولی علمای شیعه در زمینه تقلید کردن از مجتهد در احکام شرعی است. در ابتدای این اثر به بیان معنای لغوی و اصطلاحی فقه پرداخته شده و لزوم تفقه در دین و ادله مربوط به آن بیان شده است. آن گاه مکاتب و مشرب¬های فکری متفاوت فقها، اصولیان و اخباریان در مورد اجتهاد و تقلید بیان شده و مفهوم اجتهاد و تقلید از منظر آنان بیان شده است. در ادامه نویسنده به ادله روایی و عقلی لزوم تقلید کردن در احکام شرعی برای افراد غیر مجتهد اشاره کرده و اقسام تقلید مورد قبول و غیر قابل قبول را در فرهنگ و آموزه¬های اسلامی بیان کرده است. در ادامه نویسنده به نقد برخی از ادله نفی کننده تقلید اشاره کرده و لزوم تقلید از مجتهد اعلم و دارای شرایط افتاء را مورد تأکید قرار داده است. وی همچنین به بنای عقلاء در تقلید از اعلم اشاره کرده و جواز یا عدم جواز از مجتهد میت را بررسی کرده و اقوال مختلف فقهای شیعه در این زمینه را بیان کرده است.

توضیحات بیشتر »

ارتداد در فقه و حقوق

معرفی کوتاه:یکی از موضوعاتی که در دوران‌های مختلف مورد مناقشه میان فقهای اسلامی بوده، موضوع ارتداد است. در فقه اسلامی شیعه و سنی، برای ارتداد از دین، مجازات‌هایی تعیین شده و حتی در نوعی از ارتداد، مرتد را مهدورالدم می‌شمارند. هدف از تألیف کتاب حاضر بررسی ارتداد در حقوق جزای اسلام و حقوق موضوعه ایران است. نگارنده ابتدا به کلیات موضوع پرداخته و تعریف لغوی و اصطلاحی ارتداد، اقسام و اسباب ارتداد و شرایط و سابقه ارتداد در میان ادیان مختلف را مورد بررسی قرار داده و سپس، ادله و احکام مربوط به ارتداد در حقوق جزای اسلام را بررسی کرده است. در ادامه نیز به مطالبی چون حکومتی بودن کیفر ارتداد و ماهیت تعزیری یافتن آن اشاره‌هایی شده است.

توضیحات بیشتر »

اجتهاد مقاصدی

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف به تشریح و تبیین چیستی و چگونگی اجتهاد مقاصدی پرداخته است. حقیقت اجتهاد مقاصدی، معنای لغوی و اصطلاحی مقاصد، اهمیت مقاصد، اقسام مقاصد، تعریف مصلحت و جایگاه آن در شریعت، مفاسد اجمالی سنت پیامبر، حقانیت اجتهاد مقاصدی، اهمیت و توجه به ضوابط مقاصد، دلیل مستقل بودن مقاصد، اجتهاد مقاصدی و علم پزشکی»، «دلایل شرعی تغییر فتوا»، «حقیقت اجتهاد گروهی»، «پیامدهای منفی شبیه‌سازی»، «نیاز به اجتهاد مقاصدی» برخی از موضوعات موردبررسی در این کتاب هستند.

توضیحات بیشتر »

وکالت از دیدگاه فقهی و حقوقی

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف در ذیل مقدمه به تعریف لغوی و اصطلاحی وکالت، مشروعیت آن در منابع مورد اتفاق فقهای اسلامی و قوانین ملی و میثاق‌های بین‌المللی، اقسام وکالت، شرایط اخذ جواز وکالت، حقوق و وجایب وکیل مدافع و سرانجام اینکه آیا می‌توان از حضور وکیل مدافع در جلسات قضایی ممانعت کرد یا خیر و درنهایت، فرجامین واژگان پیوست به این اثر را به نتیجه‌گیری و ذکر برخی منابع خاتمه می‌دهد. مؤلف بیان می‌دارد که هرگاه آزادی و یا حقوق انسان به مخاطره افتد الزاماً باید از حق انتخاب وکیل مدافع بهره‌مند گردد.

توضیحات بیشتر »

پاسخ استاد خسروپناه به شبهه مخالفت فقه با حقوق

خسروپناه

مخالفت فقهای اسلامی و شیعی با نظام‌های حقوقی سکولار است، نه مخالفت با هر نوع نظام حقوقی و به تعبیر اهل منطق، نفی خاص یعنی حقوق سکولار مستلزم نفی عام، یعنی مطلق نظام حقوقی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه پژوهشگر فلسفه دین و رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه، طی یادداشتی پیرامون شبهه مخالفت فقه با حقوق، نوشت: مخالفت فقه با حقوق سخنی نیست که برای اولین بار گفته شده باشد این‌گونه سخنان هنجارشکنانه در دوران مشروطه هم توسط شبه لیبرال مسلکان مطرح بوده است حال که سابقه تاریخی این شبهه معلوم شد بدون طرح …

توضیحات بیشتر »

تشریع حجاب در اسلام و حدو فقهی آن

حجاب دستوری قرآنی و تکلیفی دینی است که به واسطه ماهیت اجتماعی آن، فراتر از ادای تکلیف فردی توسط دین مداران، هنجاری لازم الاجرا در جامعه دینی محسوب می­شود. تتبع در منابع نشان می­دهد که زنان در عموم ادوار و جوامع داشتن پوشش را رعایت می کرده­اند؛ اما حجاب (به معنای پوشش زن در برابر نامحرم با ملاحظه اعلام شده آن) از احکام تاسیسی اسلام است.

توضیحات بیشتر »

نگاهی بر کتاب «الاقطاب الفقهیه علی مذهب الامامیه»+ دانلود

ابن ابی جمهور احسائی

کتاب «الاقطاب الفقهیه علی مذهب الامامیه» از جمله دست نوشته‌های ارزشمند محقق نامی قرن دهم، شیخ محمدبن زین‌الدین معروف به ابن ابی جمهور احسائی است. کتاب مذکور منحصر به قواعد فقهی نیست، بلکه در آن تعدادی از قواعد اصولی و قواعد عربی نیز طرح شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، مؤلف در این کتاب فقط به آراء و نظرات علماء امامیه نپرداخته، بلکه بعضی آراء و فروع فقهیه علماء عامه را تحت عناوین «و فیه قولین» و «فیه احتمالان» بیان کرده است. نویسنده، نوشتار حاضر را با هدف بررسی و معرفی کتاب مذکور به رشته تحریر درآورده است. وی در …

توضیحات بیشتر »

تحول مفهوم رضایت ولی نسبت به دختر باکره بالغ در ازدواج و آثار آن

بحث درخصوص لزوم و یاعدم لزوم جلب رضایت ولی برای صحت ازدواج ازسوی دختر بالغ باکره، موضوعی با سابقه طولانی میباشد، بهنحوی که وجود این سابقه، قانون گذار قانون مدنی را مجاب به سه دوره قانون گذاری در خصوص ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی با سه رویکرد، متفاوت نموده است.

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky