قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / یادداشت فقهی و اصولی (صفحه 50)

یادداشت فقهی و اصولی

یادداشت فقهی و اصولی

تفاوت‌های حکمی بلوغ و رشد در فقه اسلامی/ علی شریفی

تفاوت‌های حکمی بلوغ و رشد در فقه اسلامی/ علی شریفی

اختصاصی شبکه اجتهاد: در رابطه با دو عنوان بلوغ و رشد مباحث بسیاری مطرح است که در اینجا مجال پرداختن به آن‌ها نیست، امّا دو نکته ارتباط مستقیم با موضوع این بحث دارد: نخست اینکه بلوغ چیست و آیا مقصود از آن خصوص رسیدن به مرحله خاصی از رشد جنسی است یا ملاک و معیار دیگری وجود دارد؟ دوم اینکه چه آثاری بر آن مترتب گردیده است؟

توضیحات بیشتر »

بانکداری مرکزی اسلامی/ سید عباس موسویان

جزییات سازوکار ابزار مالی «وارانت» از زبان عضو شورای فقهی مشورتی بانک مرکزی

شبکه اجتهاد: تحقیقات انجام شده در حوزه مهم و جدید «بانکداری مرکزی اسلامی» معدود و پراکنده هستند. در واقع، پژوهش‌های بسیار کمی مشاهده می‌شود که در آن به صورت متمرکز، ابعاد فعالیت بانک مرکزی و رابطه این بانک با دولت، بانک‌ها و عموم مردم از منظر اسلامی مورد تحلیل قرار گرفته باشد. این در حالی است که بدون شک اثرگذاری فعالیت‌های بانک مرکزی در زندگی عموم مردم، بسیار بیشتر از یک بانک تجاری است و به همین دلیل، اسلامی بودن فعالیت‌های این بانک (و به ویژه در زمینه ابزارهای مورد استفاده) از اهمیت بیشتری برخوردار است.

توضیحات بیشتر »

بلوغ در مذاهب اسلامی/ یاشار صدری

بلوغ در مذاهب اسلامی/ یاشار صدری

اختصاصی شبکه اجتهاد: انسان در مسیر رشد خود، با پدیده‌ای بسیار اعجاب‌انگیز روبرو می‌شود که باعث به وجود آمدن تغییرات جسمی، روانی و رفتاری بسیاری در انسان می‌شود. البته بلوغ فقط یک پدیده زیستی صرف نیست بلکه می‌توان آن را از آغازین مراحل رشد فکری و اجتماعی دانست که انسان را آماده پذیرش مسئولیت در حوزه‌های مختلف انسانی می‌کند. بلوغ در ادیان الهی، به‌خصوص اسلام از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ چراکه از شرایط تکلیف است و با بالغ شدن فرد، مسئولیت‌های دینی به‌سوی او روی آورده و زیست معنوی وی آغاز می‌شود.

توضیحات بیشتر »

هفت پیشنهاد برای آینده حوزه/ عبدالحسین خسروپناه

دریافت مالیات از خانه‌های خالی با بحث مالکیت خصوصی در اسلام تعارض ندارد/مصلحت جامعه اسلامی اولی بر منافع شخصی است

شبکه اجتهاد: برای آینده‌نگری حوزه‌های علمیه هفت پیشنهاد دارم. پیشنهاد اول این است، اگر چه دفتر تبلیغات اسلامی در حوزه پژوهش نخبگانی موفق بوده است و توانسته تعامل خوبی با نخبگان علمی داشته باشد، اما در شرایط کنونی باید نیازهای عمومی و اجتماعی را شناسایی کرد و در این عرصه پژوهش‌هایی انجام داد و باید پژوهش‌ها را به این سمت سو پیش برد مانند طلاق که از جمله این مسائل است.

توضیحات بیشتر »

«کودک» در فقه اسلامی و حقوق بین‌الملل/ علیرضا اسدی

«کودک» در فقه اسلامی و حقوق بین‌الملل/ علیرضا اسدی

اختصاصی شبکه اجتهاد: حداقل در فرهنگ ما، سخن گفتن از «کودک»، تداعی‌کننده افرادی با سن تقریبی ۳ تا ۷ سال است؛ اما شکل‌گیری این مفهوم برخاسته از آن چارچوبی است که ساخت مفاهیم و تعیین قلمرو آن‌ها را در حوزه زندگی روزمره را موجه می‌سازد.

توضیحات بیشتر »

نصوص تجویز تنبیه کودکان، فرازمانی نیستند/ علی شفیعی

استقلال حوزه؛ آری یا نه؟/ علی شفیعی

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام علی شفیعی، مدیر گروه فقه دفتر تبلیغات مشهد، علاوه بر مسؤولیت حقوقی، به لحاظ شخصی نیز از دغدغه‌مندان حوزه حقوق کودکان به شمار می‌رود. این کارشناس فقه تربیت، در یادداشت شفاهی زیر، به بررسی امکان فقهی تنبیه کودکان و محدوده جواز آن پرداخته است.

توضیحات بیشتر »

توضیحاتی درباره یک کلیپ جنجالی

توضیحاتی درباره یک کلیپ جنجالی

شبکه اجتهاد: چندی قبل و همزمان با ایام هفته وحدت، قطعه فیلمی از یک روحانی شیعه در فضای مجازی منتشر شد که با واکنش‌های کاربران مواجه گردید. در این کلیپ مشاهده می‌شود فرد روحانی دست مولوی‌ گرگیج امام جمعه اهل سنت آزادشهر گلستان را می‌بوسد و آن را وظیفه خود می‌داند و قرآن‌هایی از آستان‌قدس رضوی به وی هدیه می‌دهد.

توضیحات بیشتر »

الازهر، پیشگام حمایت از انتفاضه سوم فلسطین/ محمد باقری

اختصاصی شبکه اجتهاد: رد دیدار رسمی با مایک پنس، معاون رئیس جمهور آمریکا توسط دکتر احمد الطیب شیخ الازهر را می‌توان جزء اولین واکنش‌های جدی و مهم شخصیت‌های جهان اسلام نسبت به تصمیم ترامپ در به‌رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی سرزمین‌های اشغالی دانست.

توضیحات بیشتر »

«خودسازی بی‌پایان»؛ مقایسه نوع جهاد اسلامی در مکه و مدینه/ محمدباقر صدر

مولّفه‌های «جهش تولید» در مبانی اقتصادی شهید صدر

اختصاصی شبکه اجتهاد: بارها دیده‌ام و می‌بینم بسیاری از کسانی که درباره دین اسلام می‌نویسند یا در این باره سخن می‌گویند ، آشکارا بین دوران مکی و مدنی زندگی پیامبر- و کسانی که با او ایمان آوردند ، فرق می‌گذارند و دوران مکه را دوران خودسازی و صبر و شکیبایی و دوران مدینه را دوران اجرا و برپایی حکومت ، می‌شمارند و تلاش می‌کنند به گونه‌ای ویژگی‌های این دو دوره را تبیین کنند که گویی این دو دوران با یکدیگر متضاد هستند .

توضیحات بیشتر »

نگاهی تحلیلی به روش مورد استفاده در فهم خشونت‌گرا از دین/ احمد مبلغی

آینده‌پژوهی فقهی ضرورتی انکارناپذیر است/ عدم توجه به موضوع آینده‌پژوهی، منجر به فاصله گرفتن مردم از متن دین می‌شود

شبکه اجتهاد: مفروضات و اندیشه‌های حاضر در ذهن، در موارد بسیار، به مثابه خاستگاه و چارچوبی برای حرکت فکری و استنباطی عمل می‌کنند، به آن جهت می‌بخشند و نص را متناسب با خود شکل می‌دهند.گاه ابعاد این تاثیرگذاری تا آنجا به پیش می‌رود که این دیگر نص نیست که حرف می‌زند؛ بلکه چارچوب‌های فکری پیشینی هستند که به نام نص و در جایگاه استنباط از آن، سخن می‌گویند و اندیشه یا اندیشه‌هایی را القا می‌کنند.

توضیحات بیشتر »

ترجمه نگاران وحدت/ مسلم شهابی

60 اثر علمی از «سید مرتضی» در حال آماده‌سازی و چاپ

شبکه اجتهاد: از همان اوایل، جریان واقعی دین اسلام دست خوش تحریف و دگرگونی شد و مسلمانان با پشت کردن به اصل ولایت ضربه جبران ناپذیری را به اسلام وارد ساختند. قبل از ورود به اصل بحث نگاهی کوتاه و تطبیقی به اوضاع و احوال زمان این دو بزرگوار، یعنی علامه امینی و میرحامد حسین هندی صاحب عبقات الانوار می‌اندازیم:

توضیحات بیشتر »

گذار از «وحدت» به «تعایش»/ محسن حسام مظاهری

شبکه اجتهاد: با گذشت چهار دهه از اجرای پروژه‌ی حکومتی «وحدت اسلامی» امروزه نه تنها مسأله‌ی شیعه - سنی حل نشده، بلکه برعکس شاهد رشد اندیشه‌های تکفیری و منازعات فرقه‌ای هستیم و به‌موازات تهی از معناشدن شعار وحدت و تقلیل آن به فهرستی از تشریفات صوریِ رسانه‌ای و حکومتی، در بدنه‌ی مذهبی جامعه‌ مناسک تازه‌ای با محوریت برجسته‌سازی افتراقات مذهبی بنیان گذاشته می‌شود.

توضیحات بیشتر »

سطرهایی برای تقریب/ فاطمه تاج

سطرهایی برای تقریب/ فاطمه تاج

شبکه اجتهاد: آیت‌الله بروجردی که پس از رحلت آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی به مرجعیت تام رسید از فقهای نامداری بود که علاوه بر «فقه» در علوم دیگر از جمله علم الحدیث و رجال، شخصیتی برجسته و بی نظیر به شمار می‌رفت و در این میدان، تسلط کاملی بر حدیث و فقه اهل سنت هم داشت.

توضیحات بیشتر »

چند برش کوتاه از راهبرد وحدت/ رضا نظرزاده

چند برش کوتاه از راهبرد وحدت/ رضا نظرزاده

شبکه اجتهاد: در زمان رسول اکرم (ص) بین امت اسلامی اختلاف و دوگانگی وجود نداشت و پیامبر (ص) همواره برای وحدت و یکپارچگی امت می‌کوشیدند. اما با این که همه مسلمانان خود را پیرو پیامبر (ص) می‌دانند و مدعی تبعیت از سنت نبوی هستند، امروزه از این سنت سرباز می‌زنند. در حالی که خود پیامبر (ص) طبق دستور قرآن کریم همواره منادی وحدت بود و برای تحقق وحدت و عزت امت اسلامی، سخت ترین مصائب را تحمل کرده و هرگز تفرقه و تشتت را تأیید نکردند و برای حفظ دین، به جهاد در همه عرصه‌ها و حوزه‌های اعتقادی و دینی پرداخته و نسبت به آفات و خطراتی که امت اسلامی را تهدید می‌کرد هشدار می‌دادند.

توضیحات بیشتر »

اصلاحات بنیادین فکری-فرهنگی و اجتماعی پیامبر (ص)

تقدیر رئیس دانشگاه الزیتونه تونس از اقدام آیت‌الله صافی گلپایگانی

شبکه اجتهاد: وجود مقدس حضرت محمد بن عبدالله (ص) جامع انواع عظمت‌های انسانی و بزرگواری‌های یک فرد بی نظیر و بی مانند بشری است. در این نوشتار با چند رشته از عظمت‌های آن حضرت از نگاه حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی آشنا می‌شویم و از هر یک برای سازندگی شخصیّت خود درس و سرمشق می‌گیریم:

توضیحات بیشتر »

به خاطر تفرقه سیلی خورده‌ایم!/ استاد محسن قرائتی

به خاطر تفرقه سیلی خورده‌ایم!/ استاد محسن قرائتی

شبکه اجتهاد: یکی از ابتکارات بزرگ امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی را باید هفته وحدت دانست. انقلاب ما الگوی خوبی برای دنیا است که شیعه و سنی درآن با تأسی به آموزه‌های نبی مکرم اسلام برادرانه با هم زندگی می‌کنند. حجت‌الاسلام و‌المسلمین استاد محسن قرائتی ضمن آنکه تفرقه را عامل فتنه می‌داند، تکیه بر مشترکات را راه دستیابی به وحدت بر می‌شمارد:

توضیحات بیشتر »

بازشناسی و ساختارشناسی همگرایی شیعه و سنی/ محمد حسن پاکدامن

بازشناسی و ساختارشناسی همگرایی شیعه و سنی/ محمد حسن پاکدامن

شبکه اجتهاد: بی گمان همه کسانی که در این گیتی به امر خداپرستی واقفند می‌دانند که حق مطلق فقط اوست و در سایه سار همین حق است که می‌توان دین حقیقی را تشخیص داد. تردید در چنین مقوله فطری باعث می‌شود که همه چیز در چشم انداز اولش جلوه حق و حقیقت داشته باشد و سر از اثبات نظریه تکثر حق‌ها در آورد. در چنین موازنه غیر عاقلانه همه چیز در این جهان، حق اطلاق می‌شود و هیچ حقیقتی را نباید و نمی‌توان حق مطلق دانست.

توضیحات بیشتر »

اندیشه امام و رهبری نقطه عطف جهان اسلام شد/ سعید یوسفی

اندیشه امام و رهبری نقطه عطف جهان اسلام شد/ سعید یوسفی

شبکه اجتهاد: حکایت غریبی است. تمام دنیا دوشادوش هم در تلاشند تا تخم تفرقه را میان مسلمین جهان بکارند. جریان‌هایی مثل داعش سعی دارند تا با اقدامات وحشیانه شان تعریفی نامناسب از اسلام به جهانیان نشان دهند. می‌خواستند بگویند که شیعیان با اهل سنت فرق دارند و نزدیک نیستند. می‌خواستند کاری کنند تا این دو نتوانند در صلح با هم و در کنار یکدیگر معیشت کنند.

توضیحات بیشتر »

معیشت و اقتصاد در نگاه پیامبر(ص) / دکتر محمدرضا جباری

معیشت و اقتصاد در نگاه پیامبر (ص)/ دکتر محمدرضا جباری

شبکه اجتهاد: نیاز انسان‌ها به مواهب طبیعی، اقتصاد و معیشت در زندگی مادی، امری ضروری است و دراین اصل کلی تفاوتی میان انسان‌ها نیست. آنچه منشأ تفاوت در اخلاق اقتصادی انسان‌هاست، نوع رفتار آنان در کسب روزی و معیشت و درآمد و نیز چونگی بهره گیری و مصرف است. پیامبر اعظم (ص) در این دو عرصه چوپانی، تجارت و زراعت اشتغال داشتند و ضمن اینکه از جلب روزی از راه‌های معنوی نیز غافل نبودند، به وقت ضرورت قرض هم می‌کرد. اهتمام آن جناب بر حلال بودن درآمد قابل توجه است.

توضیحات بیشتر »

چرا صدای تقریب از قم بلند نمی‌شود؟/ مهدی سلیمانیه

چرا صدای تقریب از قم بلند نمی‌شود؟/ مهدی سلیمانیه

شبکه اجتهاد: ظاهراً آیت‌الله سیستانی در جمع علمای شرکت کننده در کنفرانس وحدت در نجف، سخنانی گفته‌اند که شایسته‌ی توجه و تأمل به ویژه از منظر جامعه‌شناختی است. ابتدا به بخش‌هایی از این مطالب (به نقل از "شبکه اجتهاد") توجه کنید:

توضیحات بیشتر »

وحدت آمرانه، از نادرشاه تا جمهوری اسلامی/ محسن حسام مظاهری

وحدت آمرانه، از نادرشاه تا جمهوری اسلامی/ محسن حسام مظاهری

نقدهای وارده و انتشار آن در «شبکه اجتهاد» به هیچ روی، به منزله تأیید و یا رد دیدگاه‌های وارده نیست و صرفاً از باب تعاطی افکار و تضارب آرا و زمینه‌سازی برای هماوردی اندیشه‌های متفاوت صورت می‌پذیرد. این نقد و نقدهای مشابه که در گذشته منتشر شده و در آینده بیشتر خواهد شد، به همین دلیل فوق‌الاشاره است.[/box]

توضیحات بیشتر »

انسجام اسلامی، از تصور تا تصدیق/ مجتبی الهی خراسانی

سرمایۀ اجتماعی روحانیت و انتخابات سیزدهم/ مجتبی الهی خراسانی

اختصاصی شبکه اجتهاد: وحدت و انسجام اسلامی، اصل اساسی و راهبردی دائمی برای ارتباط اجتماعی در امت اسلامی است. اما این امر، نیازمند بازخوانی چند مسأله اساسی است که موضع شایسته در قبال آنها، مبادی تصدیقی انسجام اسلامی را در ابعاد شناختی، اخلاقی و رفتاری، تشکیل می‌دهد.

توضیحات بیشتر »

نقدی بر نوشتار «جعل خواب از طرف اخباری‌ها، علیه اصولی‌ها/ مصطفی بارگاهی

راه دشوار اصول فقه فعلی تا فقه حقوق شهروندی/ حسن اجرایی

[box type="shadow" align="" class="" width=""]اشاره: نقدهای وارده و انتشار آن در «شبکه اجتهاد» به هیچ روی، به منزله تأیید و یا رد دیدگاه‌های وارده نیست و صرفاً از باب تعاطی افکار و تضارب آرا و زمینه‌سازی برای هماوردی اندیشه‌های متفاوت صورت می‌پذیرد. این نقد و نقدهای مشابه که در گذشته منتشر شده و در آینده بیشتر خواهد شد، به همین دلیل فوق‌الاشاره است.[/box]

توضیحات بیشتر »

تأملی دوباره در مفهوم یا مصداق سلاح در جرم محاربه/ جلیل محبی

نکاتی فقهی، حقوقی و جرم شناختی درباره «دختران خیابان انقلاب»/ جلیل محبی

شبکه اجتهاد: فقها به استناد روایاتی که در باب محاربه وارده شده است، یکی از شروط تحقق جرم محاربه را کشیدن سلاح می‌دانند و حقوقدانان نیز به پیروی از آنان در تعریف محاربه این عنصر را وارد کرده‌اند و قانون گذار جمهوری اسلامی ایران نیز آن را پذیرفته است. پرسش مهمی که در این خصوص قابل طرح است، موضوعیت یا طریقیت داشتن سلاح در محاربه و نوع سلاح است. پرواضح است که با پذیرش هر یک از دو رویکرد می‌بایست به آثار و تبعات آن پایند بود.

توضیحات بیشتر »

سید مرتضی و ادعای تواتر در بیشتر احادیث امامیه/ سیدحسن موسوی بروجردی

سید مرتضی و ادعای تواتر در بيشتر احادیث امامیه/ سیدحسن موسوی بروجردی

اختصاصی شبکه اجتهاد: با توجه به آنچه از میان عبارات سید مرتضی در مختلف رسائلش و کتاب الذریعه او فهمیده می‌شود، موقف او در قبال روایات موجود در میراث فقهی و حدیثی امامیه به وضوح فهمیده می‌شود که او حجیتی برای روایات آحاد قائل نیست و در تمام جزئیات مباحث فقهی و کلامی خود بر این عقیده پافشاری می‌کند.

توضیحات بیشتر »

«بادمجان» و «ولایت» / مصطفی بارگاهی

نقدی بر سخنان استاد فاضل لنکرانی پیرامون «اجتهاد در ضروریات دین»

اختصاصی شبکه اجتهاد: با تبدیل عالَم، به دهکده جهانی و توسعه یافتن دنیای مجازی، دامنه‌ی مخاطبین کثرت یافته و حجم کسانی که می‌توانند در زمانی اندک، به یک متن یا سخنرانی دست پیدا کنند بالا رفته و کما کان رو به افزایش است و این برای منسوبین به دنیای علم (خصوصا علم دین) شرائط را بسیار حساس‌تر کرده تا هر سخنی را بر زبان نرانند مگر اینکه تحقیق وافی در آن مسأله کرده باشند یا از نتائج تحقیق دیگران، استفاده کرده باشند تا خدای نکرده دین، متهم به خرافات و اموری که در شأنش نیست نگردد.

توضیحات بیشتر »

تدابیر ویژه امام‌ رضا(ع)؛الهام‌بخش فقه‌سیاسی/حمزه واقعی

تدابیر ویژه امام‌ رضا(ع)؛الهام‌بخش فقه‌سیاسی/حمزه واقعی

اختصاصی شبکه اجتهاد: می‌خواهم با وام گرفتن اصطلاح «زمین بازی» و «قاعده بازی» از یک واقعیت تاریخی سخن بگویم که هم تعریف فقهی و حقوقی دارد و هم تعریف اخلاقی و هم تعریف معرفتی و کلامی.

توضیحات بیشتر »

فصلی که دوباره باید خواند/ نجم‌الدین طبسی

شبکه اجتهاد: زندگی امام‌رضا(ع) را باید در چند دوره، مورد ارزیابی قرار داد. دوران زندگی امام‌رضا(ع) در دوران امامت امام‌کاظم(ع) تا قبل از زندان. دوم، دوران زندگی امام‌رضا(ع) در زمان زندانی شدن کاظم(ع). سوم، دوران امامت ایشان پس از شهادت امام‌کاظم(ع) تا قبل از احضار اجباری به مرو و دوره چهارم، دوران ولایت‌عهدی حضرت(ع)؛ یعنی از لحظه خروج امام‌رضا(ع) از مدینه تا رسیدن ایشان به مرو و پذیرش ولایت‌عهدی تا شهادت.

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky