«فقه مطلوب و بالنده» میبایست هسته مرکزی «منظومه معرفت بشری» را مستند به کتاب و سنت ارائه دهد و در گام بعد، این معرفتهای دینی در لایه «علوم و دانشها» امتداد یابد و در حلقه سوم نیز به «مدلها و برنامههای اجرایی» در صحنه مدیریت اجتماعی فراوری شوند. شبکه اجتهاد: «ملاک و معیار علم»، محور گفتگوهای دانش «معرفت شناسی» است. …
Read More »آخرین اخبار
طرح رشته تخصصی شکست خورده است/ راهکار مطلوب، تلفیق فقه با علوم انسانی
رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: بنده اولین مؤسسه آموزش عالی حوزوی کشور را ثبت کردم، اکنون معتقدم که اینها فایدهای ندارد و طرح رشته تخصصی شکست خورده، این روش غلط بوده و جواب نداده است. دانشگاه، تخصص میداد و اجتهاد نمیداد؛ چنان که ما آمدیم ظاهرا رشتههای تخصصی دایر کردیم، اما چیزی بیش از دانشگاه نشد، اجتهاد حاصل …
Read More »مواجهه تقلیلگرایانه با فقه از ایدئولوژی تا مهندسی
به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلاموالمسلمین حمید پارسانیا در مصاحبهای تفصیلی با هفدهمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا با عنوان «مرگ جامعهشناسی! احیای فقه بهمثابه معرفت علمی اجتماعی؛ مواجهه تقلیلگرایانه با فقه از ایدئولوژی تا مهندسی» به بررسی فقه اجتماعی و ارتباط آن با با جامعه شناسی مدرن پرداخته است. گزیدهای از اولین بخش این مصاحبه تقدیم علاقمندان میشود: …
Read More »داعش مولود فقاهت منهای اخلاق / اصغر زارع کهنمویی
داعش محصول پلشتیهای انسانِ دوران حاضر است؛ محصول استفراغ همه دیکتاتورهای مدرن و مرتجع زمانه و به زبان صریحتر، چکیده تمام اراذلی است که از همه سوی جهان آمدند و دست بر گردنههای خاورمیانه کشیدند و هر یک نوع خاصی از کروموزوم خشونت را بر زمین حاصلخیز آن کاشتند. داعش موجود قدرتمندی است چون همه زشتیها و البته بدترینهای جهان …
Read More »از «قواعد مهجور» و «شعارات بیسند» تا «کارکردگرایی شریعت»
در فقه، اصل اولی این است که دنبال اسناد باشیم؛ یعنی احکام را طبق ادله به دست بیاوریم؛ منتهی ما در فرآیند استنباط از اسناد، نمیتوانیم «مقاصد»، «مطبوع بودن» و «قابلیت اجرا» را نادیده بگیریم. اینها هیچکدام سند فتوا نیستند ولی در فهم اسناد اثر میگذارند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مدرسه مبارکه حضرت امام حسن مجتبی (علیهالسلام) مشهد چندی پیش …
Read More »مصباحیمقدم: بانکداری بدونربا جدی گرفته نمیشود
رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه بانکداری بدونربا در ایران جدی گرفته نشده است، گفت: معنا ندارد که سودی تحت عنوان علیالحساب اعلام و بعد همان پرداخت شود، بدون اینکه فرض بگیرند این سود، یک سود موقت است و باید در پایان سال مالی و بعد از حسابرسی، رقم آن کاهش یا افزایش پیدا کند. …
Read More »وحدت فقهی امر ناممکنی است/ ضرورت شناسایی قواعد فقهی وحدت
امکان وحدت فقهی اصلاً بحث مطلوبی نیست، چون شدنی نیست؛ حتی در شیعه یا در خود اهل سنت نیز وحدت فقهی به صورت دقیق امکانپذیر نیست. به هر حال فقهایی هستند که اجتهادهای مختلف دارند؛ اما اگر وحدت فقهی به این معنا باشد که ما وحدتی را بر پایه تعالیم و دستورات فقه بنا کنیم یک امر شدنی است. شبکه …
Read More »ساخت قاعده فقهی کرامت
کرامت انسان میتواند به عنوان قاعدهی فقهی، آن هم یک قاعدهی فراگیر مطرح باشد به این معنا که هر جا اجرای حکمی باعث مخدوش شدن اصل کرامت انسان شد، آن حکم با استناد به قاعدهی کرامت محدود، کنترل و یا تعلیق شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهلوچهارمین شماره فصلنامه علمی – پژوهشی «پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی»(تابستان ۱۳۹۵) با هفت …
Read More »نظام پیشنهادی بازچینی ابواب فقهی / محمدمهدی کمالی
در قسمت پایانی یادداشت «چند نکته در باب نظم نوین فقهی» گفته شد: زندگی بشر چهار ساحت اصلی مختلف دارد؛ ساحت الهی یا عبادی، ساحت فردی، ساحت اجتماعی و ساحت طبیعی که هرکدام به زیرشاخههای بسیار متنوع و گستردهای تقسیمشده و بررسی و تتبع فقهی در آن زمینه را میطلبد. در نوشتار پیشِرو، علاوه بر ارائه نمودار پیشنهادی برای بازچینی …
Read More »پروندهای در تشریح موضوع «تراریخته» و بررسی فقهی آن
زیستفناوری میتواند راهحلی کلیدی برای رشد روزافزون تقاضا برای غذا در جهان باشد. لذا بهرهبرداری هدفمند از زیستفناوری با رعایت تمامی جنبههای ایمنی و اخلاقی مربوطه منجر به افزایش تولید مواد غذایی و بهرهوری قابلتوجه خواهد شد. بررسی دیدگاهها و نظریات فقهی مصرف محصولات تراریخته حاصل از مهندسی ژنتیک ما را به مسائل اخلاق زیستی مربوطه و چگونگی استفادهی صحیح …
Read More »فقیهی که ادعای استقلال حوزه از ولی امر را بکند از عدالت خارج شده است!
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه استقلال نسبت به ولی امر که ولایت شرعی الهی بر همه امت اعم از حوزههای علمیه دارد معنا ندارد، گفت: متأسفانه شیادانی پیدا شدهاند و به این مسائل پرداختهاند؛ این استقلال درست مبغوض خداوند است، کسی که بخواهد خیال استقلال حوزه از ولی امر را در سر داشته …
Read More »تأثیر نگرش دینی در نوع موضوع شناسی/ گامهایی در جهت تمدن سازی
قبلاً میگفتیم که موضوع شناسی را دیگری انجام دهد و حکمش را فقیه بدهد، الان توجه میکنیم که نگرش فقیهانه در موضوع شناسی مؤثر است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند، قائممقام فرهنگستان علوم اسلامی در قسمت اول گفتگوی خود تصریح کرد: بخش عمدهای از فقه سلف صالح ناظر به اجتماعیات است؛ این حرف یعنی چه که فقه …
Read More »خاستگاه و چیستی اصل عدم ولایت در فقه سیاسی شیعه
فقیهان شیعه گرچه در ابواب مختلف فقه به این اصل استناد جسته و بر اساس آن به عدم ولایت اشخاص بر دیگران فتوا دادهاند، اما از چیستی این اصل و خاستگاه آن کمتر سخن گفتهاند. با توجه به اهمیت این اصل در فقه شیعه؛ به خصوص در بحث حکومت و سیاست و تأثیر آن در نفی یا اثبات برخی از …
Read More »انتشار کارت اعتباری با پشتوانه سپردههای مردم اشکال شرعی دارد
عضو هیئتعلمی دانشگاه خوارزمی اظهار کرد: کارتهای اعتباری که اخیرا توسط بانک مرکزی منتشر شده است باید با پشتوانه منابع درونی بانکها منتشر شود؛ چراکه انتشار این کارتها با پشتوانه سپردههای مردم دارای اشکال شرعی است. به گزارش شبکه اجتهاد، چندی پیش آئین رونمایی از کارت اعتباری مرابحه در شعبه مرکزی بانک ملی، با حضور ولیالله سیف، رئیس کل بانک …
Read More »بازتاب عاشورا در فقه سیاسی شیعه
آنچه دراین مقاله مورد نظر است، نه احکام فقهی مربوط به عاشورا و نه تحلیل فقهی انگیزه و ماهیت عاشورا بلکه بررسی و ارزیابی این موضوع است که فقهای ما از چه منظری به عاشورا نگریستهاند و حرکت امام به عنوان سیره عملی معصوم چه نقشی در فقه سیاسی آنان داشته است. شبکه اجتهاد: فرجام تاریخی و دستاوردهای ماندنی عاشورا …
Read More »سیر تطور مباحث فقهی درباره نهضت عاشورا
آیا قیام عاشورا فقهی است یا خیر؟ اگر هست، ذیل کدام یک از ابواب فقه بررسی شده یا باید بشود؟ فقهای شیعه در این باره چه گفتهاند و چه نظراتی دارند؟ در این مقاله تطور بحث فقهی درباره عاشورا از سوی حجتالاسلام رسول جعفریان، بررسی شده است. شبکه اجتهاد: اولبن پرسش این است که، آیا کربلا یک حرکت فقهی است …
Read More »فرهنگ عزاداری و گریز از وهن در مذهب / محمدغفوری نژاد
استدلالی که این نوشتار میخواهد بیان کند این است که فقه عزاداری از جمله مباحثی است که باید اصل را در آن بر احتیاط گذاشت و با آن مواجههای سختگیرانه داشت. این اصل هم باید در مقام افتاء رعایت شود و هم در مقام عمل. به گزارش شبکه اجتهاد، متن زیر یادداشتی از حجتالاسلام محمدغفوری نژاد، استادیار گروه شیعه شناسی …
Read More »فقدان بحث اختصاصی حقوق کودک در فقه به معنای بیاعتنایی آن نیست
یک دانشآموخته حوزه و دانشگاه گفت: فقدان بحث اختصاصی حقوق کودک به معنای بیاعتنایی به آن در فقه نیست، لیکن توجه اختصاصی به آن در ۱۴۰۰ سال پیش موضوعیت نداشته، اما موارد بسیاری در ابواب فقهی به چشم میخورد که به صورت عام از حقوق کودک یاد شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر مصطفی میراحمدی در نشست علمی حقوق …
Read More »شمارش معکوس برای تعیین تکلیف شورای فقهی بانک مرکزی
۳۸ روز دیگر باقی مانده تا تکلیف شورایفقهی بانک مرکزی مشخص شود؛ همان شورایی که اختلافات معنادار دولت و مجلس بر سر جایگاهش را رقم زده؛ اما احتمالا نظر مجلس در جایگاه این شورا به تصویب رسد. شبکه اجتهاد: ۳۸ روز دیگر باقی مانده تا تکلیف شورایفقهی بانک مرکزی مشخص شود؛ همان شورایی که اختلافات معناداری میان دولت و مجلس …
Read More »تحلیل شش تن ار فقها از حرکت امام حسین(ع)
امام خمینی در بحثهای ولایت فقیه میگویند یک مصلح، یک حاکم و یک انسان مکلف اسلامی مگر حتما باید حرکتی که میکند در زمان خودش به نتیجه برسد، ما الان کاری میکنیم که ۵۰ سال دیگر ممکن است نتیجه دهد، ممکن است تشکیل یک حکومت ولو ۵ قرن دیگر مستلزم این شود که یک حکومت صالح و مشروع که موجب …
Read More »تحولات فقه در تمدن متن محور / محسن آزموده
بررسی دانش فقه بدون در نظر آوردن تاریخ تحولات آنکه همسو با تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی رخ میدهد، امکان پذیر نیست. با این همه نگاه تاریخی به فقه و فقاهت در میان دانش پژوهان چنان که شاید و باید مورد توجه نبوده است، در حالی که پژوهشگران غربی سالهاست به این مقوله توجه کردهاند. شبکه اجتهاد: دانش …
Read More »بازتاب و پیامدهای «اجلاس گروزنی»
هیئت بلند مرتبه مصر شامل احمدالطیب شیخالازهر، شوقی علام مفتی مصر، اسامه الازهری مشاور رئیس جمهور، و علی جمعه مفتی سابق مصر که همگی از بزرگان مذهبی این کشور میباشند، مهمترین میهمانان شرکتکننده به شمار میرفتند. در مقابل هیچ یک از علمای وهابی عربستان و سلفی قطر به این کنفرانس دعوت نشده بودند. شبکه اجتهاد: چندی قبل گروزنی پایتخت چچن …
Read More »از معنا تا معناپردازی در «معماری اسلامی»
در راستای ترویج مبانی معماری و شهرسازی اصیل اسلامی، سازمان نظاممهندسی ساختمان استان قم اقدام به انتشار کتابی تخصصی در زمینه معماری اسلامی با عنوان «از معنا تا معناپردازی در معماری اسلامی» کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «از معنا تا معناپردازی در معماری اسلامی» در سه فصل به موضوعاتی از جمله «تحلیلی بر نظریات معناشناسی در معماری»، «نظریه …
Read More »سه راهکار ترویج مباحث «فقه حکومتی»
مدیر مؤسسه لوح و قلم با اشاره به لزوم فرهنگ سازی مباحث فقه حکومتی در حوزه گفت: پرداختن به مبانی، تبویب و موسوعه نگاری فقه حکومتی سه سرفصل ورود به عرصه پژوهشهای فقه حکومتی است تا در نتیجه نیاز حکومت در زمینه مسائل مبتلابه پاسخ داده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در سالهای اخیر، ایجاد کرسیهای تدریس فقه الحکومه یکی …
Read More »فقه و نیازهای جدید در دوره «پس از استقرار حکومت اسلامی»
استقرار حکومت اسلامی، برگشت به دوره جامعه طبیعی است یا ورود به جامعه مدنی اسلامی؟ هرکدام از این دوگزینه، فقه متناسب با خودش را میطلبد. همچنین فقه متناسب با شرایط پس از استقرار حکومت اسلامی، اصول فقه متناسب به خود را نیز طلب میکند. شبکه اجتهاد: بیگمان همه مخاطبان این مقاله، نخست از مسأله «تحول» جامعه بشری بهعنوان یک واقعیت …
Read More »ملاک جهاد ابتدایی عدوان کافر است نه عقیده/ لزوم بررسی آیات قتال
عضو هیئت علمی موسسه دارالحدیث با اشاره به آیات قتال با کفار و جهاد ابتدایی تاکید کرد: عمده علمای اسلامی معتقدند جهاد ابتدایی با کفاری است که عدو و دشمن هستند و صرف کشتن کفار به دلیل عقیده کفرآمیز آنان نیست از این رو آیات قتال نیز باید در منظومه کلی قرآن دیده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین …
Read More »بخش عمده فقه شیعه ناظر به اجتماعیات است
بخش عمدهای از فقه سلف صالح ناظر به اجتماعیات است و موضوعاتی که در فقه اجتماعی درباره آن صحبت میکنیم وصل به جامعه است، در مواردی، محصول جامعه است همانند بانک، فنآوریهای نو یا رسانه و در مواردی همانند سیاست و امنیت، وصف جامعه است. شبکه اجتهاد: بـر هـیچ یک از فقیهان اسلامى پوشیده نیست که شریعت اسلام به جز …
Read More »فقهای بزرگ و معروف شیعه در مورد قمهزنی چه میگویند؟
موضوع وهن مذهب بودن قمه زنی در زمان کنونی اگرچه یکی از تأکیدات علما بر نهی از قمهزنی است ولی این عمل از جهاتی دیگر مورد نهی و حرمت قرار میگیرد و فقهای بزرگ شیعه با توجه به این جهات فتوا به تحریم قمه زنی دادهاند. در ادامه نگاهی به فتوای علمای بزرگ شیعه دراینباره خواهیم داشت. شبکه اجتهاد: ضرری …
Read More »۶ نهاد؛ واسطه رسیدن به تراث اسلامی
در تراث شیعه نهادهایی وجود دارد که میتوان از آنها ظرفیت پیشرفت را بدست آورد، ظرفیتهایی که میتواند در قالب دهها گزاره نمود پیدا کند. کشف این ظرفیتها باعث میشود تا عالمان ویژه این عرصه بدون اینکه دغدغه خروج از شریعت را داشته باشند، برای همه حوادث واقعه پاسخ مناسب و راهگشا داشته باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین …
Read More »حوزههای علمیه؛ مدیریت سازمانی یا نهادی!
فرآیند توسعه بیمهار دیوانسالاری یکی از عوارضی است که این روزها در گفتار بزرگان حوزه بدان اشاره میشود. چنانچه مرکز مدیریت، برنامهریزی برای نهاد حوزه را از طریق رسمیتبخشی روزافزون ساختارهای حوزه و توسعه قوانین رسمی آن پیگیری نماید، به جهت ناسازگاری با ماهیت نهادی حوزه، بدون دستیابی به نتایج مورد انتظار، تخریب آداب و هنجارهای سنتی حوزههای علمیه را …
Read More »
شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت