اجتهاد و اصول فقه

استاد ابوالقاسم علیدوست بر ضرورت استفاده فقیه از نظرات کارشناسان امین تاکید کرد و گفت: فقیه نمی‌‌تواند در حوزه‌هایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد در اینجا باید از کارشناسان استفاده کند. چندسالی است که پدیده‌ای به نام درس سه ضلعی را تعریف کردم به این معناکه در کنار فقیه، یک کارشناس متخصص صاحبنظر باشد که بتواند دقیق موضوع …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی قبل به مناسبت سخنان استاد فاضل لنکرانی، مبنی بر عدم امکان اجتهاد در حجاب، مطالبی میان فضلاء مطرح شد؛ مطالبی که بحث را به ماهیت ضروریات دین و امکان اجتهاد یا عدم اجتهاد در ضرویات دین کشاند. نگارنده در اینجا بر تعریف ضروری الدین تمرکز دارد؛ چراکه در صورت تبیین ماهیت آن قابل اجتهادی بودن و …

شبکه اجتهاد: اولین نشست «رویکردشناسی فقه نظام ساز» از پیش‌نشست‌های همایش ملی «فقه نظام ساز»، با حضور مقررین دیدگاه اساتید محسن اراکی، علیرضا اعرافی و احمد مبلغی به همت موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه‌السلام و با همکاری دبیرخانه هم اندیشی فقه حکومتی برگزار شد که گزارش آن را می‌خوانید: حجت‌الاسلام علی صالحی منش، مقرر دیدگاه استاد اراکی فقه …

«مناهج الوصول الی علم الاصول» نام دو جلد از شش جلد اثر اصولی امام خمینی (ره) در دانش اصول فقه‌ می‌باشد و تمامی مباحث الفاظ را در بردارد. حضرت امام در این اثر درباره تعدادی از مسائل فلسفی که اصولیون متأخر متأثر از آخوند خراسانی مطرح‌ می‌‌کنند، به تبیین و تحلیل پرداخته و ضمن ارائه تحقیقات خود، مزال اقلام را …

شبکه اجتهاد: اول خرداد؛ روز بزرگداشت صدرالمتالهین معروف به ملاصدرا است. در اندیشه سیاسی وی، سیاستمدارانِ منافق با لباس فقه و شریعت وارد میدان سیاست‌ می‌‌شوند و اخلاق را نابود‌ می‌‌کنند! وی در کتاب مهم «الشواهدالربوبی» می‌گوید: «سیاست ورزی که بیرون از مرز شریعت باشد مانند بدن بدون روح است؛ والسیاسهُ المجرّدهُ عن الشّرع کجسد لا روحَ فیه.» طبق بیان …

آیت‌الله شبیری زنجانی تاکید کرد: حوزه‌‌های علمیه باید به علوم حوزوی مخصوصا فقه و اصول که از علوم لازم و حیاتی برای حوزه است، به صورت شایسته‌ای اهتمام داشته باشند تا شاهد ترقی و پیشرفت بهتری در این زمینه باشیم و جامعه حوزوی ما باید به دنبال پرورش عالمانی باشد که پاسخگوی نیازهای جامعه خود باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، …

کتاب «مباحث‌الاصول»، شامل نظرات اصولی آیت‌الله محمدتقی بهجت (ره) است که به‌تازگی آخرین مجلد آن (جلد چهارم) از سوی نشر شفق به زبان عربی به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این کتاب به زبان عربی است که به قلم آیت‌الله بهجت، به رشته تحریر درآمده و در دوره‌های مختلف، توسط ایشان تدریس شده است. این فقیه …

آیت‌الله جوادی آملی گفت: سنت‌‌های خوب پیشینیان نباید فراموش شوند بنابراین سنت‌‌های علمای بزرگ قم و نجف باید مورد توجه قرار بگیرند. تقریب مذاهب میراث آیت‌الله بروجردی است، ایشان می‌‌فرمود طلبه باید علاوه بر فقه شیعه، فقه اهل سنت را هم بلد باشد، ما باید میراث آیت‌الله بروجردی را حفظ کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در …

شبکه اجتهاد: ما محتاج به «توسعه در روش استنباط» هستیم و ریشه آن هم موضوعاتى است که احکام آنها را با متد فعلى فقه نمى‏توان از دین استنباط کرد و آن موضوعاتى است که به آنها موضوعات حکومتى گفته مى‏‌شود که محل ابتلاء حکومت است نه محل ابتلاء افراد. احکام آن از یک جهت «احکام منتجه‌‏ها» و عناوین منتجه‌‏ها است …

شبکه اجتهاد: پژوهشگاه فقه معاصر نشست علمی با عنوان «روش‌شناسی فقهی آیت‌الله صافی در مواجهه با مسائل مستحدثه» در روزهای پایانی سال گذشته برگزار کرد. در این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی منتظری، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه به عنوان ارائه دهنده و حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی ولیئی، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه به عنوان ناقد به ارائه نظر پرداختند که گزارش …

اختصاصی شبکه اجتهاد: امام زادگان در بلاد اسلامی مانند درهایی هستند که نه تنها در آن شهر می‌درخشند بلکه سبب درخشش آن شهر نیز می‌شوند. برخی از این امام زادگان سند قطعی دارند؛ اما اثبات سندیت برخی از آنها دشوار است. جناب عبدالعظیم حسنی از امام زادگانی است که سندیت آن نیاز به بحث ندارد. آنچه سبب شده است نه …

کتاب «درسنامه فقه مقارن» یکی از تازه‌ترین کتاب‌های انتشارات ‌هاجر است که اثر پیش رو اولین جلد از آن می‌‌باشد. نویسنده در این اثر سعی نموده به سوالات گوناگونی در باب فقه مقارن پاسخ بدهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، علم فقه هنجارهای رفتاری مسلمانان را تعیین می‌کند و سلوک عملی آن را در مسیر بندگی و قرب الهی تنظیم و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش سخنانی از استاد محترم جناب آقای محمد جواد فاضل دال بر «عدم امکان اجتهاد در حجاب» در سایت اجتهاد منعکس شد (اینجا). متعاقب آن، نقدی بر سخن ایشان مطرح گشت (اینجا). در پاسخ به این نقد اولیه، عزیز دانشمندی، ایراداتی را بیان داشتند (اینجا). روی نوشتۀ حاضر به این ایرادات است. ۱- نقد اولیه دارای …

شبکه اجتهاد: اولین پیش نشست «همایش روز علم اصول» در سالروز تولد شیخ انصاری؛ با رونمایی از کتاب «تقریرات العالیه فی اصول الفقه» مباحث اصولی مرحوم محقق نائینی به تقریر آیت‌الله سید مرتضوی لنگرودی، با حضور اساتید و اعضای انجمن علم اصول حوزه در سالن اجتماعات مدرسه عالی دارالشفاء برگزار شد. در این مراسم آیت‌الله رضا استادی و حجج‌اسلام والمسلمین …

«مقایسه نظریه تزاحم واجبات شرطی در قانون‌گذاری با نظریات دیگر»، «نقش شئون معصوم در کشف حکم»، «راهکار فقهی رفع‌تعارض منافع در اجرای قوانین و مقررات حفاظت محیط‌ زیست» و «بازپژوهی ولایت حاکم در صدور حکم به ثبوت هلال و تحلیل گستره نفوذ حکم میان مکلفان» از جمله مقالات آخرین شماره فصلنامه است به گزارش خبرنگار اجتهاد، در تازه‌ترین شماره فصلنامه …

حجت‌الاسلام ابوالحسن حسنی ضمن اشاره به برخی از الزامات کلامی فقه نظام‌ساز تصریح کرد: مهمترین نتیجه که از مبانی کلامی می‌شود اخذ کرد این است؛ باید در تعریف فقه و موضوع آن تجدیدنظر کنیم. بدین ترتیب موضوع فقه از فعل مکلف به ساخت‌های ارادی تغییر می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین پیش‌نشست همایش ملی فقه نظام‌ساز با موضوع «الزامات کلامی …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید عزالدین حسینی زنجانی ازشخصیت‌های کم نظیر تاریخ معاصر تشیع است که تربیت و ظهور این رجال دینی در یک مکتب فکری و عقیدتی، نیاز به صرف زمان زیاد و سرمایه‌های انسانی و هزینه‌های اقتصادی فراوانی دارد تا مصداق برجسته‌ای از این میان ظهور پیدا کند. واکاوی این مصداق برجسته و منحصر به فرد حوزه علمیه مشهد، …

طرح پژوهشی «تحلیل فهرستی: دیدگاه‌ها، مبانی و سازوکار اجرایی»، طرح «بازیابی منابع روایات عیون اخبار الرضا(ع)» و طرح پژوهشی «مبانی سیره‌پژوهی؛ گونه‌ها و تأثیرات» در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در دست اجراست. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام سید رضا شیرازی، استاد سطح عالی حوزه علمیه مشهد و عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی رضوی با تشریح جزئیات طرح …

با توجه به سبک و روش نگارش کتب حدیثی در میان قدمای شیعه که کتاب محور بوده و سایر قراین اعتماد آفرین، انسان به گونه‌ای ‌‌وثوق و علم عادی به اعتبار روایات کافی برای او حاصل‌ می‌‌‌شود و‌ می‌‌‌توان ادعا کرد اصل بر اعتبار روایات کافی است مگر اینکه دلیل قوی بر خلافش محرز شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت …

کتاب «درایه الحدیث» پنجاه و چهارمین اثر استاد علی نصیری در قطع وزیری در ۲۵۳ صفحه از سوی انتشارات وحی و خرد انتشار یافت. «درایه الحدیث» دانشی است که از تقسیمات خبر، اصطلاحات مختلف از جمله اصطلاحات ناظر به سند و متن، طرق و شرایط تحمل، شرایط نقل و پذیرش روایات گفت‌وگو می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از دانش‌های …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی قبل یادداشتی با عنوان «نقدی بر سخنان استاد فاضل لنکرانی پیرامون اجتهاد در ضروریات دین» منتشر شد که به سبب خروج از موازین بحث علمی و گرایشِ آشکار و پیشداورانه به یک تفکر خاص، علی‌رغم کوتاه بودنش، مغالطات متعدد و خطاهای فاحشی در آن به چشم می‌خورد. این نوشتار با اشاره به چند نقطه اساسی از …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم، گفت: کسی که فیلسوف فقه است می‌تواند «فقه» را از حیث روشی اشباع کند و فقه را به سمت پاسخ‌گویی و معاصر سازی بکشاند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «ظرفیت‌های فقه مطهری برای فقه معاصر» به همت موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) با ارائه استاد احمد مبلغی، رئیس شورای دین پژوهان کشور …

شبکه اجتهاد: درباره تفاوت‌های میان اصولیان و اخباریان امامیه به ویژه از زمان شدت یافتن اختلافات بین این دو دسته در پایان قرن دوازدهم و ابتدای قرن سیزدهم قمری آثار فراوانی نوشته شده که بخشی از آنها نیز در مقام پاسخ به ادعای طرف مقابل به رشته تحریر درآمده‌اند. با ظهور میرزا محمد اخباری، به دلیل شخصیت جنجال‌برانگیز او و …

دومین دفتر «مجموعه مقالات صدسالگی حوزه قم» به کوشش استاد رسول جعفریان با ۲۰ مقاله از اساتید و پژوهشگران، توسط نشر مورخ چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پس از انتشار دفتر اول صدسالگی حوزه قم، همراهی اساتید و فضلا و استقبال از آن سبب شد، استاد رسول جعفریان مجموعه دیگری از مقالات را درباره حوزه قم تدارک …

جلسه دفاع از رساله دکتری محمدعلی صالحی مریزجانی با عنوان «روش شناسی و مبانی فقه زیدیان ناصری با محوریت کتاب الابانه به ضمیمه تصحیح دو کتاب الطهاره و الصلوه» ادیان و مذاهب برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاع از رساله دکتری محمدعلی صالحی مریزجانی با عنوان «روش شناسی و مبانی فقه زیدیان ناصری با محوریت کتاب الابانه به …

شبکه اجتهاد: مجموعه کتاب «مکاسب محرمه» استاد علیرضا اعرافی به منظور آشنایی هرچه بیشتر محققین و جامعه نخبگانی از سوی مؤسسه اشراق و عرفان منتشر شده است. برخی از امتیازات اثر به قلم ناصر نجفی، پژوهشگر موسسه فقاهت و تمدن اسلامی مرور می‌شود. برخلاف رویۀ عمومی دروس خارج که در آن از ادلۀ قرآنی کمتر استفاده می‌شود و بیشترین تمرکز …

کتاب «گزیده شناخت نامه حدیث» تألیف آیت‌الله محمدی ری‌شهری و با گزینش و ترجمه حجت‌الاسلام عبدالهادی مسعودی از آثار پژوهشگاه قرآن و حدیث منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حدیث، حکایت‌گر گفتار و رفتار معصومان و راهبر انسان به سوی سعادت جاودان است. بهره گیری از این گنج پر ارج و کاربست آن در دانش‌های دینی، نیاز به برخی آگاهی‌های …

اختصاصی شبکه اجتهاد: ۱. اگر نخواهیم کورکورانه سنت فلسفه پراگماتیستی امثال ریچارد رورتی در «فلسفه و آیینه طبیعت»ِ او و دور انداختن «نظریه نظاره گرایانه دانش»(spectator theory of knowledge) که صرفاً درصدد بازنمایی ذات یک جهان بیرونی است، برای فقاهت اسلامی و رویکردهای نو پای آن رقم بخورد، چاره‌‌ای نداریم جز اینکه مسیر تحول و ساختارهای حرکت از فقه فردی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در گزارشی از قول استاد محمدجواد فاضل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) آمده بود که ایشان گفته‌اند: شاید برخی فکر کنند حجاب بر اثر اجتهادهای پیچیده فقهی به وجود آمده است و در زمان ما قابلیت اجتهاد جدید دارد ولی هرگز اینگونه نیست. یکی از امور مسلم در اجتهاد این است که اجتهاد در ضروریات دین …

کتاب «قاعده اقرار» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمجتبی نورمفیدی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با تنظیم و تدوین احمد شایعی به همت مؤسسه بوستان کتاب منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «قاعده اقرار» اثر استاد سیدمجتبی نورمفیدی و تنظیم و تدوین احمد شایعی به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۱۳۶ صفحه منتشر شد. اقرار و اعتراف اشخاص …