دیدگاه و گزارش

رساله‌های «معیار تشخیص و کاربرد قیاس منطقی و فقهی در کتاب جواهرالکلام» و «قاعده دیه اعضای فرد و زوج و استثنائات آن در مذاهب خمسه» در سطح ۴ و پایان‌نامه «ماهیت و آثار استیفای از عمل و ملک غیر در فقه و حقوق» در سطح ۳ حوزه علمیه خراسان بررسی و دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه‌ی دفاعیه رساله‌ی سطح ۴ حجت‌الاسلام غلام‌رضا محمدزاده با عنوان «معیار تشخیص و کاربرد قیاس منطقی و قیاس فقهی در کتاب جواهرالکلام»، با حضور حجج‌اسلام والمسلمین رضا حق پناه و مرتضی نوروزی در مقام استادان داور، به همت اداره مدارج علمی معاونت آموزش …

آن روش آقای بروجردی اگر اِحیا بشود، یعنی اگر ما روش و متد را یاد بگیریم و در ثانی وسایل کار را آماده کنیم، می‌توانیم فقیهی را تربیت بکنیم که در طی سه سال، چهار سال بتواند در تمام ابواب فقه نظر بدهد. ما در این جهت مشکل نداریم. ما مشکل‌مان این است که اینها بحث تخصص را با یک امکانات محدود مطرح کردند. شبکه اجتهاد: استاد سید احمد مددی در سال ۱۳۳۰ در نجف اشرف متولد می‌شود و در سن پنج سالگی به همراه خانواده به مشهد مقدس مهاجرت می‌کند. ایشان در مشهد وارد حوزه علمیه می‌شود و از …

ضرورت توسعه به‌عنوان یکی از مستحدثات مهم امروز از طرفی و گستردگی قلمروی شریعت مقدس اسلام از سویی دیگر فقیه را به پاسخگویی در مورد تعیین وظیفه عملی در قبال اجرای طرح‌های توسعه وادار می‌کند. از سویی دیگر می‌بینیم موقوفات بسیار گسترده هستند و خواه ناخواه تحت تأثیر اجرای طرح‌های توسعه قرار می‌گیرند. به دلیل اهمیت بسیار بالایی که در فقه اسلامی برای حفظ موقوفات و منافع آن‌ها و منافع موقوف علیهم داده شده است، ضروری است که به‌صورت مشخص رابطه توسعه و موقوفات و احیاناً چالش بین این مفهوم مورد بررسی دقیق قرار گیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیست …

یک مغالطه‌ای در این چند دهه‌ی اخیر از سوی افرادی که می‌خواهند دین را از اعتبار ساقط کنند صورت گرفته و تفکیک کرده‌اند بین دین و برداشت از دین، بین قرآن و برداشت از قرآن، بین روایات و برداشت از روایات. وقتی دین و قرآن و سنت را از برداشت آنها جدا کنیم، نتیجه‌اش این می‌شود که بگوییم شما یک جور برداشت می‌کنید این آقا یک جور دیگر و آن فقیه هم جور دیگری. بنابراین هر کسی می‌تواند حق هر برداشتی از متون دینی را داشته باشد. یا برخی از روشنفکران ادعا می‌کنند احکامی که در قرآن آمده تاریخ‌مند است …

شبکه اجتهاد: معمولا هر روز پس از نماز مغرب اگر به دفتر آیت‌ﷲ‌ سید موسی شبیری زنجانی بروید که نزدیک‌ترین دفتر در میان دفاتر مراجع بزرگ تقلید به حرم حضرت معصومه(ع) است، این مرجع تقلید ۹۳ ساله را می‌بینید که حتی روز تعطیل آخر هفته به دفتر می‌آید و با حاضرین در دفترش بحث آزاد علمی می‌کند. این دفتر که تا ربع قرن پیش محل سکونت خاندان پدری امام موسی صدر بوده، اغلب روزها شاهد گعده علمی آیت‌ﷲ با شاگردان و طلاب است. این گعده که محل حضور برخی استادان و محققان حوزوی هم هست، به بررسی موضوعات و مسائل …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، تفکیک میان دو مکتب قم و نجف را در حال حاضر سخت دانست و گفت: مبادلات علمی و تضارب آراء به‌ویژه بعد از سقوط صدام به شکل خوبی بین دو مکتب انجام گرفته و روبه رشد است و آینده منزلت مرجعیت در گرو رفتارهای مراجع تقلید، مردم، اقتضائات جهانی و حاکمیت می‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، پیرامون مکتب قم و ویژگی‌های آن به شفقنا گفت: سخت است که بتوانیم دو مکتب به‌نام‌های نجف و قم را از هم تفکیک کنیم. اگر پنجاه …

همان قدر که سهم عرف و عادت در شریعت و دخالت فهم آن در استنباط احکام امری مسلم روشن و مقبول همگان است، تعیین دقیق این دخالت و فهم صحیح آن امری مبهم و بحث‌دار است؛ از این رو بسیاری از اظهار نظرهایی که درباره‌ی نقش و تاثیر عرف در این زمینه شده خالی از افراط و تفریط نیست. اختصاصی شبکه اجتهاد: کلاس آموزشی درس خارج اصول فقه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد خارج فقه و اصول و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در روزهای پایانی خردادماه ۹۹ در مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بر پایه آموزه‌های قرآن و سنت، تأسی و الگوگیری از افعال پیامبر(ص) لازم و ضروری است. خداوند، پیامبر را به‌عنوان الگو معرفی کرده و مؤمنان را به تأسی از رفتار ایشان فراخوانده است (احزاب، ۲۱). همچنین امیرالمؤمنین (ع) تأسی به افعال انبیا به‌ویژه رسول اکرم(ص) را جزو وظایف دینی مسلمانان برشمرده و آنان را به پیروی از سیره حضرت دعوت کرده است (سید رضی، ۱۴۱۴: خطبه،۱۶)، الگوگیری از افعال پیامبر(ص) همیشه ساده و هموار نیست و گاه بهره‌گیری از افعال ایشان به دلیل محدودیت‌های تاریخی با دشواری همراه است. غذا خوردن با بردگان، سوار شدن بر الاغ بی …

منتقدان «تاریخ‌مندی احکام» ضمن استناد به قاعده اشتراک احکام به حدیث «حَلاَلُ مُحَمَّدٍ حَلاَلٌ أَبَداً إِلَى یَوْمِ اَلْقِیَامَهِ…» تمسّک کرده و اثبات ابدیت احکام فقهی را در پس این روایت می‌جویند. هدف نگارنده در این نوشتار، ارزیابی بحث «تاریخ‌مندی» احکام فقهی و ابعاد آن نیست و تنها نگرش فقیهان به این روایت مد نظر قرار داشته است. شبکه اجتهاد: مسأله دائم یا موقّت بودن احکام فقهی همواره مورد بحث و مناقشه قرار داشته و در سال‌های اخیر (۱)، در نتیجه پرسش‌ها و نقد‌هایی که جریان نواندیشی دینی به ویژه در جهان عرب (تحت عنوان «تاریخیه الأحکام» ۲) مطرح ساخته، بیش …

هرکسی مبنایی دارد و فتوایی می‌دهد که نتیجه آن سردرگمی مردم است. این سردرگمی‌ها سبب بدبینی به نظام فقهی ما شده است. مردم می‌پرسند چرا نباید فقهاء بنشینند و درباره این مباحث به نتیجه برسند. وقتی‌که شورا تشکیل شد مردم نظر اکثریت را می‌بینند. یعنی شورای فتوا جلو بدبینی به فقه و موهن شدن دین را می‌گیرد. فایده دیگر این است که زمینه تبادل نظر و نقد و نظریه‌پردازی بر اساس آخرین مباحث روز و مسائل کارشناسی و موضوعات مستحدثه را فراهم می‌کند. شبکه اجتهاد: اجتهاد در کل ادوار فقه شیعه و در غالب دوران‌های فقه اهل سنت، مبتنی بر …

عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی در تبیین کارکردهای چندگانه فعل معصوم در فقه به تشریح کارکردهای اعتبارشناسانه، مبناشناسانه، روش‌شناسانه و موضوع‌شناسانه پرداخت، اظهار کرد: با رفع برخی محدودیت‌ها در رفتار معصومان(ع) می‌توانیم از آن‌ها در آموزه‌های فقهی استفاده کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مردانی، عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی، در نشست علمی «کارآمدی سیره امام رضا(ع) در فقه شیعی»، به تعریف سیره پرداخت و گفت: سیره اقوال و افعالی از معصوم(ع) است که استمرار دارد و نشان‌دهنده سبک و روش ایشان در حیطه‌های مختلف زندگی است. وی با بیان اینکه میزان استفاده از سیره در …

شبکه اجتهاد: عده‌ای تصور‌‌ می‌کنند آنچه ما از پیشوایان اصلی مذاهب فقهی اهل سنت به ویژه مالک بن انس و ابو حنیفه و یا حتی شافعی در اختیار داریم از لحاظ سندیت قوی‌تر از آن چیزی است که در مباحث فقه از ائمه شیعه داریم. در مقام استدلال به دو موضوع عموما اشاره‌‌ می‌شود: یکی اینکه ما جز به شکل محدود از ائمه شیعه برخلاف ائمه مذاهب اهل سنت متن فقهی مکتوبی که خود آنان نوشته باشند در اختیار نداریم. دوم اینکه آنچه به عنوان حدیث از ائمه شیعه و به ویژه دو امام باقر و صادق (ع) در کتاب‌‌های …

حجت‌الاسلام علی اصغر نجابت گفت: حضرت امام خمینی (ره) نسبت به بحث شأن شارع تصریحی نداشته، منتهی این مباحث به صورت ارتکازی در مباحث ایشان قابل رهگیری است. حضرت امام در جلد دوم کتاب البیع به مکررا بیان می‌کنند که قوانین اسلام مطلوبات بالعرض هستند و می‌خواهند ما را به تشریع واقعی برسانند، به بیان دیگر، قوانین ظاهریه برای رساندن ما به آن حقایق واقعی هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «شأن شارع در مقام تخاطب در اندیشه امام (ره)» به همت فرهنگستان علوم اسلامی و با حضور حجت‌الاسلام علی اصغر نجابت پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی قم، در روزهای …

شبکه اجتهاد: درباره نحوه شکل‌گیری فقه امامیه به عنوان یک مکتب فقهی هنوز هیچ پژوهش قابل اعتنایی صورت نگرفته. اما آنچه مسلم است این است که از سوی شاگردان امام صادق (ع) آثاری فقهی شامل پاره‌ای ‌‌‌از تعالیم فقهی امامان باقر و صادق تدوین می‌‌شد. این البته با شکل‌گیری فقه امامی به عنوان یک مکتب فقهی فرق می‌‌کند. نخستین تلاش‌ها‌‌‌ برای تدوین منظم فقه امامی به اوائل سده سوم بر می‌‌گردد. با این وصف حتی در ‌آن دوران هم فقه امامی به عنوان مجموعه‌ای ‌‌‌منظم و منتسب به امامان شیعه کاملا در دسترس همگان نبود و اسنادی هست که نشان …

فقه نظام ولایی، فقهی است که رویکرد حاکم بر کلّ آن ولایی است از طهارت تا دیات؛ لذا می‌توان گفت که اکثر فقهای شیعه فقه‌السیاسه یا فقه‌الاجتماع داشته‌اند ولی فقهایی چون امام خمینی، الفقه الاجتماعی داشته‌اند و رویکردشان در تمام ابواب، فقه نظام بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست افتتاحیه دوره تخصصی «فقه رسانه، ارتباطات و فضای مجازی» به همت مؤسسه مطالعات اسلامی فتوح اندیشه و با همکاری دانشگاه باقرالعلوم(علیه‌السلام) و دانشگاه جامع امام حسین(علیه‌السلام)، در موسسه فتوح اندیشه برگزار شد. در ابتدای نشست، حجج اسلام صانعی، مشکانی و فرج‌نژاد از مسئولین مؤسسه فتوح اندیشه، به تبیین اهداف مؤسسه …

حجت‌الاسلام متقیان گفت: در نگاه اصولیون، «مولویت» مربوط به علم کلام دانسته شده و امتداد در اصول پیدا نکرده است اما شهید صدر (ره) این نگاه کلامی را در مفهوم سازی و در منطق تفقه و علم اصول جریان داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «شأن شارع در مقام تخاطب از منظر شهید صدر» به همت فرهنگستان علوم اسلامی و با حضور حجت‌الاسلام محمد متقیان پژوهشگر فرهنگستان، در اتاق جلسات ساختمان مفید در قم برگزار شد. آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح این نشست علمی به نقل از پایگاه وسائل است: شأن شارع در مقام احتجاج شارع اقدس با …

واقعا اسلام از دست دو دسته نادان، نالان است: یکى آنهایى است که اخبار ضعیفه را قاطى اخبار صحیحه کرده، همه را وحى مُنزل مى‏‌دانند؛ و دیگرى هم آن‌هایی هستند که اخبار صحیحه را قاطى اخبار ضعیفه کرده، فاتحه همه را مى‌‏خوانند! هر دو دسته، فاقد قوّه تمییزند و قضاوتشان، سر بى‌‏صاحب تراشیدن است! شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید احمد زنجانی صاحب کتاب «الکلام یجرّ الکلام» درباره جایگاه ویژه اجتهاد در علوم دینی و روش تخصصی و پر زحمت شناخت احادیث صحیح می‌نویسد: «…علوم دیانتى گاه مورد سوء استفاده واقع مى‏‌گردد؛ آن هم در وقتى است که به دست نادان بیفتد …

این متن، گزارشی از مجلد اول کتاب شرح اصول اعتقاد اهل السنه و الجماعه، از طبری لالکائی (م ۴۱۸) است، معتقداتی که متعلق به اصحاب الحدیث بوده و طی قرن‌‌های سوم و چهارم به تدریج شکل گرفته و در رساله‌‌ها و کتاب‌های اعتقادیه ارائه شده است. این آثار و از جمله همین کتاب، منبع مهمی برای شناخت تاریخ تفکر و اندیشه میان مسلمانان است، منابعی که دست کم میان ما، کمتر به آنها توجه شده است. نویسنده، پیش از این، گزارشی از صریح السنه طبری، و برخی دیگر از این اعتقادیه‌‌ها نوشته است. یک جنبه مهم آنها، مبارزه با عقل …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با بیان اینکه مذاق شارع، قواعد کلی و مسائل کلی، فقه را نظام‎مند می‎کند، گفت: روح فقه را بر فقه حاکم می‎کند و فقیه در یک فرع جزئی که می‎خواهد فتوا دهد باید ملاحظه این عناصر سه‎گانه را بکند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علی‌اکبر سیفی مازندرانی در تبیین نظریه «فقه فعال» به تفاوت مفهومی فقه در ادبیات کنونی با ادبیات روایی- قرآنی اشاره کرد و گفت: باید فقهی که اسلام و قرآن به ما عرضه کرده و فقیه بحث می‌کند، فقهی باشد که بتواند حکومت اسلام را اداره کند. این استاد خارج فقه …

معمولا دانش‌ها تجارب انتقال پذیر و ارزش‌مند خویش را در بخش‌های مختلف و بستر‌های مورد علاقه خود، به فنونی مبدل می‌سازند که از استادان به شاگردان و از نسل پیشین به نسل پسین ودیعه داده می‌شوند. به همان میزان که هر دانش، چشم اندازی سترگ‌تر و مناسباتی پیچیده‌تر را در خود پرورانده باشد، نیازمندی آن به فنون و مهارت‌های مناسب برای موقعیت‌های متفاوت، بیشتر خواهد شد. شبکه اجتهاد: دانش فقه از جمله دانش‌هایی است که نه تنها چشم اندازی مهم دارد که معمولا درگیر حل وضعیت‌هایی می‌شود که به لحاظ پیوند خوردن با موقعیت‌هایی چندگانه و چند سویه، پیچیدگی به …

روش فقه اخلاق باید تثلیثی باشد یعنی یا انجام می‌دهیم یا ترکش می‌کنیم و یا مشکوک است که مجرای احتیاط است. منبع نیز همان گستره حجج الهیه است که از پیامبر شروع می‌گردد و تا فرد عاقل ادامه می‌یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه سلسله جلسات فقه گروه فقه اخلاق حکومتی مؤسسه فتوح اندیشه؛ نشست علمی و آنلاین «ساختارهای ماهوی فقه اخلاق حکومتی» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی صانعی کرمانی، استاد سطح عالی حوزه قم برگزار شد. حجت‌الاسلام و المسلمین مجتبی صانعی کرمانی با اشاره به فلسفه وجودی فقه اخلاق، بیان کرد: خاستگاه فقه اخلاق، فقه ربوبی است و …

اگر صحبت‌های ایشان را در شورای افتاء یادداشت می‌کردند و چاپ می‌کردند و منتشر می‌شد، مجامع علمی که مدعی نقد و بررسی و تحقیق مسائل علمی هستند، می‌فهمیدند که در گوشه‌ی تهران فقیهی نشسته است که سرآمد بقیه فقها است و او نظراتی دارد که از نظرات بقیه فقها قوی‌تر است. لکن الان که کسی خبر ندارد و همه خیال می‌کنند که آقای خامنه‌ای فقط همان ولی فقیه است. شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیدجعفر کریمی، فقیه برجسته‌ی حوزه‌ی علمیه، پس از عمری مجاهدت علمی و انقلابی سرانجام در سن ۹۰ سالگی (۹ فروردین ۹۹) دار فانی را وداع گفت. حضرت آیت‌الله …

تنها ملاکی که باید بدان توجه کرد این است که مواردی که از باب ولایات است بر اساس ادله‌ی تعبدی زنان نمی توانند مسئولیت های سنگینی که ناشی از ولایت است را بر عهده بگیرند مثلا آن جایی که جنگ است، آنجایی که قضاوت است، آنجایی که دفاع است، یا مسائل انتظامی است این موارد یک سری اقتضائاتی دارد که با روح زن و زن بودن سازگار نیست و باید توجه داشت که این نظر را نمی توان نگاه فمنیستی به زن پنداشت. اختصاصی شبکه اجتهاد: برخی معتقدند دانش فقه در ذات خود، دانشی اقتدارگرا است. این اقتدارگرایی نیز از …

شبکه اجتهاد: پس از انتشار یادداشت «حاشیه» بودن فقه شیعه بر فقه عامه «در حاشیه»، یکی از خوانندگان به نام «سید حامد خاتمی» متنی را درباره مبنای ‌آیت‌الله شبیری زنجانی نگاشته که نوشته ایشان را عیناً برای مخاطبان به اشتراک می‌گذارم: «احادیث شیعه به منزله تعلیقه (حاشیه) بر فقه عامّه است»، این عنوانِ یکی از دیدگاه‌‌ها و مبانی منسوب به فقیه والامقام، مرحوم آقای بروجردی است که محقق گرانقدر جناب آقای تمدن در یادداشتی به جمع آوری سخنان ناقلین این مبنا پرداخته بودند. جا دارد به جهت اضافه نمودن برخی شواهد دیگر، به تعابیری از فقیه گرانقدر ‌آیت‌الله شبیری زنجانی …

شبکه اجتهاد: شاید بحث برانگیزترین نظر درباره نسبت فقه شیعه با فقه اهل سنت، این عبارت از ‌‌آیت‌الله سید حسین بروجردی(ره) است که: «فقه شیعه، حاشیه‌‌ای بر فقه عامه است». گاه ظاهر این عبارت موجب شده است تا برخی همچون ‌‌آیت‌الله سید علی میلانی انتساب این عبارت به ایشان را نادرست بدانند و این نظر خود را به نقلی از ‌‌آیت‌الله صافی گلپایگانی مستند کرده‌اند (گفتگویی منتشر شده در شبکه اجتهاد به تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۹۵؛ ظاهراً منظور ایشان شیخ لطف‌الله صافی گلپایگانی است که البته خود ایشان در مصاحبه‌‌ای چاپ شده در کتاب چشم و چراغ مرجعیت به توجه …

استاد سطح عالی حوزه علمیه با بیان اینکه دین مجموعه‌ای از روایات و آیات قرآن است، تأکید کرد: نسبت دادن دیدگاهی بفه دین با استناد تنها به یک روایت، غلط است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قائنی، استاد فقه حوزه علمیه قم در ادامه سلسله مباحث فقه پزشکی خود به بحث سرایت بیماری به مناسبت کرونا پرداخت و گفت: سرایت برخی بیماری‌ها مسئله قابل انکاری نیست، زیرا تجربه قطعی بشری در آن وجود دارد و همه پزشکان بر آن تأکید دارند. وی با اشاره به توصیه قرنطینه و سفارش بر اینکه مردم باید در خانه بمانند و حتی …

قدرت‌های مادی دنیا مثل آمریکایی‌ها که سعی می‌کنند سلطه خود را برتمام دنیا گسترش بدهند یک معارض جدی دارند و آن معارض جدی هم همین عقلانیت فکری و اجتهادی است که منبعث از حوزه‌های علمیه ماست. این عقلانیت فکری و اجتهادی به هیچ وجه تئوری‌ها و مبانی فلسفی و رفتاری و هنجاری جهانی سازی آمریکا را نمی‌پذیرد و با آن معارضه می‌کند و ان شاء الله قدرت این را دارد که این هژمونی مسلط فکری و فرهنگی و اجرایی را بشکند و زمینه را برای یک تمدن نوین جهانی اسلامی فراهم بکند. اختصاصی شبکه اجتهاد: «تولید علم و نظریه در …

شبکه اجتهاد: نگاهی به تاریخ علم حقوق و به ویژه دگرگونی معنایی خود اصطلاح «حق» پس از قرون وسطی و در دوران روشنگری بیانگر این نکته است که آدمیان نسبت به «حقوق» خود آگاه شدند، حال آن که ادیان عمدتاً بر «تکالیف» تأکید کرده‌اند. البته این بدان معنا نیست که در دوران کهن یا در ادیان نمی‌توان اثری از حق به معنای مدرن آن یافت، بلکه چه بسا در متون دینی، قانون نامه‌ها ومنشورهای حمورابی و کوروش و…، بحث حق و حکم در فقه و مواردی از این قبیل بتوان مشابهت‌هایی با آنچه در دوران مدرن، حق نامیده می‌شود مشاهده …

در تاریخ شیعه تا زمان علامه حلی و سید بن طاووس، چندان بهایی به علم رجال داده نمی‌شد. شیعه کتاب رجالی ندارد. کتاب‌هایی هم که از گذشتگان به ما رسیده هیچ رنگ و بوی رجالی در آن‌ها نیست؛ اما سنیان کتاب‌های رجالی بی‌شماری دارند مانند لسان المیزان و تهذیب التهذیب ابن‌حجر عسقلانی یا کتاب ذهبی، میزان الاعتدال و نمونه‌هایی مثل سیر الاعلام النبلاء ذهبی که بیش از سی جلد است. اختصاصی شبکه اجتهاد: مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین اکبر ترابی شهرضایی، رئیس مدرسه عالی فقه تخصصی جامعه‌المصطفی و از اساتید شناخته‌شده دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم بود که تألیفات …

استاد گروه رجال‌پژوهی حوزه علمیه خراسان، گفت: در میزان اهمیت و اعتبار روات، باید بین رواتی که صاحب اثر هستند، رواتی که از صاحب اثر نقل می‌شوند و رواتی که نه صاحب اثر هستند و نه از صاحب اثر نقل می‌کنند، فرق گذاشت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سید علی دلبری، استاد گروه رجال‌پژوهی معاونت پژوهش این حوزه، در یکی از نشست‌های دوره تربیت پژوهشگر علوم حدیث، به تمرین و تطبیق عملی گام‌های پنج‌گانه اعتبارسنجی حدیث پرداخت. وی، گفت: در بررسی اعتبار هر حدیث باید پنج گام کلی برداشته شود، در گام اول وضعیت اعتبار نویسنده و کتاب را تحقیق …