اقتصاد و بازار

رییس کمیته فقهی بورس با بیان اینکه امروز جای خالی مباحث فقهی در پول و بانک بیشتر از هر زمان دیگری ملموس است، گفت: ورود به مباحث فقه سرمایه و فقه اقتصاد خانواده نیز ضرورت امروز جامعه است و از طرفی باید به فقه امروز به صورت حکومتی نگاه کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، گردهمایی شناسایی ظرفیت‌های پژوهشی و پژوهشگران اقتصادی با حضور آیت‌الله مصطفی اشرفی شاهرودی، استاد درس خارج حوزه علمیه مشهد، حجت‌الاسلام والمسلمین مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و جمعی از پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی چندی پیش در مدرسه علمیه سلیمانیه برگزار شد. تفکر اقتصادی امری …

مراجع عظام تقلید و رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تذکرات و توصیه‌هایی را خطاب به رئیس جمهور و مسئولین دولتی بیان کردند که عمده آن مربوط به پیگیری مشکلات مردم، رسیدگی به حقوق‌های نجومی و رعایت حال اقشار کم درآمد جامعه در بودجه بود. به گزارش شبکه اجتهاد، در همین رابطه، رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از ارسال نامه این نهاد عالی حوزوی به رییس جمهور و تذکر درباره مشکلات کشور و ضرورت رسیدگی به آ‌ن‌ها خبر داد. آیت‌الله محمد یزدی رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با انتقاد از وجود حقوق‌های نجومی و عدم ساماندهی فضای مجازی …

بزرگترین مرکز جهانی حلال با هدف ایجاد یک مرجعیت قابل اعتماد در تولیدات و محصولات حلال در مکه مکرمه تأسیس شد. به گزارش شبکه اجتهاد از خبرگزاری عربی اینا؛ هدف از راه‌اندازی این مرکز جهانی، تطبیق شروط حلال و رعایت‌ استانداردهای شرعی و نظارتی در واردات و صادرات محصولات حلال است. همچنین، قرار است پایگاه اطلاع‌رسانی این مرکز به ۲۰ زبان زنده دنیا با حمایت انجمن جهان اسلام راه‌اندازی شود. انجمن جهان اسلام در صدد است تا با اعزام متخصصان و علمای دینی به تعدادی از کشورها از جمله برزیل، استرالیا، کانادا و دیگر کشورها بر فعالیت‌های حلال و ثبت …

دومین نشست منتخبی از اساتید علوم انسانی اسلامی «ویژه اقتصاد اسلامی با تأکید بر مالی و بانکداری اسلامی» پنجم بهمن ماه، با ارائه۱۱ مقاله توسط اساتید و کارشناسان اقتصاد اسلامی، در محل بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در جوار حرم رضوی(ع) برگزار شد. در این نشست استادان و صاحبنظران برجسته اقتصاد اسلامی، مقاله‌های خود را ارائه و دیدگاه‌های علمی خود را بیان کردند، که در ادامه منتخبی از مسائل طرح شده به حضورتان تقدیم می‌شود: به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رضا غلامی رئیس شورای سیاست‌گذاری کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی پس از …

مدیرگروه بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی اظهار کرد: بررسی‌های فقهی که تاکنون در مورد «بیت‌کوین» صورت گرفته، بسیار ابتدایی است اما از نظر فقهی، اگر بیت کوین را پول دانستیم، در درجه اول باید ببینیم که مال هست یا نیست و اگر فی نفسه، مال بود و مشکلی نداشت، آیا عوارضی برای مملکت دارد یا خیر. به گزارش شبکه اجتهاد، در ماه‌های اخیر بحث استفاده از پول‌های مجازی، مخصوصا «بیت‌کوین» در فضای رسانه‌ای کشور رواج گسترده‌ای داشته و با مخالفت‌ها و موافقت‌‎هایی مواجه شده است؛ تا جایی‌که برخی مسئولان ارشد اقتصادی کشور از جمله رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان …

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد اظهار کرد: کارمزد دریافتی در وام‌های قرض‌الحسنه اشکال شرعی دارد؛ چراکه باید کارمزد وام یک میلیون تومانی با وام ده میلیونی متفاوت باشد اما بانک، برای همه وام‌های قرض‌الحسنه، ۴ درصد دریافت می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، افزایش حجم نقدینگی در اقتصاد کشور و پدیده خلق پول در نظام بانکی، همواره به عنوان یکی از مشکلات جدی در اقتصاد ایران شناخته شده و تبعات مختلفی نیز برای آن بیان شده است. خلق پول در اقتصاد یک کشور به روندی اطلاق می‌شود که باعث افزایش نقدینگی در یک حوزه پولی می‎شود. پدیده خلق پول، علاوه بر دامن …

به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی نقد و بررسی کتاب «راه‌های شرعی سپرده گذاری در بانک‌ها» (اثر تحسین شده شانزدهمین کتاب سال حوزه) تالیف حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حسین احمدی پژوهشگر و مدرس جامعه المصطفی، با نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر جواد ایروانی، عضو هیات علمی دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی با حضور طلاب و پژوهشگران مدرسه تحصیلات تکمیلی و مدرسه عالی خواهران جامعه‌المصطفی العالمیه مشهد در روزهای پایانی دی‌ماه برگزار شد. در این نشست حجت‌الاسلام احمدی به معرفی اجمالی اثر، ویژگی‌ها و محتوای اثر پرداخت، سپس حجت‌الاسلام ایروانی با اشاره به ساختار بانک‌ در قالب چند سؤال نقد خود را مطرح …

مجموعه «فقه نظام اقتصادی اسلام» نوشته آیت‌الله محسن اراکی توسط انتشارات مجمع الفکر الاسلامی به مجلد سوم رسید.

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد می‌گوید در سیستم بانکی، وقتی بانک ربوی باشد این سود چیزی غیر از ربا نیست؛ بنابراین عامل اصلی خلق پول در سیستم ربوی، چیزی غیر از ربا نیست. او معتقد است ما بانکی به عنوان بانک بدون ربا نداریم. در نظریه، پدیده‌ای به اسم بانکداری اسلامی و بدون ربا داریم، اما کشوری نتوانسته بانکداری بدون ربا را به معنای واقعی خودش اجراء کنند.

تاسیس شرکت اقتصادی اسلامیه اصفهان در ۱۳۰ سال پیش به توصیه علما به منظور دسترسی به سود اقتصادی از طریق یک شرکت در نسبت به کار تعاونی جمعی، خروج از ذلت احتیاج به امتعه خارجی، تثبیت و تقویت هرچه بیشتر تجارت داخله در برابر تجارت خارجه، ارایه الگویی تجاری برای آینده ملت و دولت و جلوگیری از معاملات ربوی با بیگانگان، تولید اشتغال و عدم برون رفت سرمایه مادی و انسانی انجام شد.

پژوهشکده پولی و بانکی گزارش تفصیلی جلسه بیستم سلسله جلسات نقد و بررسی پژوهش‌های بانکداری و مالی اسلامی تحت عنوان «بررسی امکان خلق پول توسط نظام بانکی در نظام مالی اسلامی» را به قلم زینب بیابانی منتشر کرده است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: اواخر هفته گذشته، دوحه پایتخت کشور قطر شاهد برگزاری چهارمین کنفرانس بین‌المللی مالیه اسلامی با حضور قابل توجه فقهاء، محققان و کارشناسان اقتصاد اسلامی از کشورهای مختلف مسلمان بود.

فصلنامه مطالعات مالی و بانکداری اسلامی در شماره جدید خود مقاله‌ای با عنوان «تحلیل نظری الگوی نظام بانکداری اسلامی اندونزی (راهبردی برای اصلاح قوانین بانکداری ایران)» به قلم سیدعباس موسویان، محمدنقی نظرپور و یحیی لطفی‌نیا منتشر کرده است.

سوآپ بدهی ـ مالکیت، مجموعه‌ای از معاملات مالی است که به موجب آن شرکت بدهکار می‌تواند تمام یا بخشی از بدهیهای خود را به صورت سهام به اعتباردهنده ارائه دهد. در مقاله پیش رو ضمن بررسی سوآپ بدهی ـ مالکیت از دید تعریفها، انواع، ویژگی‌ها، سازوکار، کاربردها، مزیت‌ها و معایب و ضرورت استفاده از این ابزار در بازار سرمایه ایران، برای نخستین‌بار بررسی فقهی این معامله انجام شده است.

مدت زمانی است که پرسش‌های فراوانی از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی پیرامون حکم شرعی استفاده از پول دیجیتال «بیت کوین» و رویکرد شرع به آن و حکم معاملات و خرید و فروش‌هایی که با آن صورت می‌گیرد، مطرح شده است. این سوالات سبب شد تا شوقی علام مفتی مصر با بررسی ابعاد کامل ماهیت شرعی «بیت کوین» فتوای خود پیرامون استفاده از پول دیجیتال را اعلام کند.

با توجه به تحولات روزافزون صنعت بانکداری و استفاده گسترده از فناوری‌های نوین، لازم است تحقیقات مالی اسلامی به تحلیل ابزارها و شیوه‌های جدید مبادلات بپردازد.

مقاله سیاستی «بررسی ابعاد فقهی سپرده‌پذیری سرمایه‌گذاری مدت‌دار بانکی» توسط پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی منتشر شد و در اختیار علاقه مندان قرار گرفت.

شبکه اجتهاد: تحقیقات انجام شده در حوزه مهم و جدید «بانکداری مرکزی اسلامی» معدود و پراکنده هستند. در واقع، پژوهش‌های بسیار کمی مشاهده می‌شود که در آن به صورت متمرکز، ابعاد فعالیت بانک مرکزی و رابطه این بانک با دولت، بانک‌ها و عموم مردم از منظر اسلامی مورد تحلیل قرار گرفته باشد. این در حالی است که بدون شک اثرگذاری فعالیت‌های بانک مرکزی در زندگی عموم مردم، بسیار بیشتر از یک بانک تجاری است و به همین دلیل، اسلامی بودن فعالیت‌های این بانک (و به ویژه در زمینه ابزارهای مورد استفاده) از اهمیت بیشتری برخوردار است.

با حضور جمعی از اساتید و پژوهشگران حوزه و دانشگاه نشست علمی «بررسی فقهی معاملات سهام در بورس اوراق بهادار» با سخنرانی رئیس کارگروه تخصصی فقهی بازار سرمایه و عضو هیئت علمی دانشگاه مفید در موسسه فقهی امام محمد باقر(ع) قم برگزار شد.

آیت‌الله مکارم شیرازی از مراجع تقلید شیعه با اشاره به گردش پول مردم در بانکها گفت که بر این اساس غذای بدون شبهه هیچ جا پیدا نمی‌شود.

عضو هیئت علمی جامعه المصطفی، گفت: گستره تغییر در آموزه‌های اقتصادی به این شکل است که تناسب حکم و موضوع برقرار است و آموزه‌های اقتصادی در چهار محور مفاهیم، احکام فقهی‌عبادی‌ اقتصادی(خمس و زکات)، احکام فقهی‌حقوقی‌ اقتصادی(ابواب بیع و معاملات) و نظام اقتصادی قابل طرح است.

می‌توان علی‌الحساب به سپرده‌گذاران سودی پرداخت کرد که عجالتاً معیشت‌شان را بتوانند تأمین کنند ولی نباید این سود که پیش‌بینی می‌شود در سقف آن سودی باشد که بانک بعداً می‌تواند بدهد بلکه باید به اندازه‌ای باشد که در پایان سال مالی پس از حسابرسی که سود و زیان صورت می‌گیرد، یک مابه‌التفاوتی به سپرده‌گذاران بدهند تا سپرده‌گذاران این توهم برایشان پیش نیاید که این نرخ بهره است یا سود پول است ولی عملکرد سیستم بانکی ما طی این سی و چند سال دقیقاً سود پول را نشان می‌دهد و هیچ چیز غیر از سود پول محقق نشده است، از این جهت حرف مراجع بزرگواری که می‌گویند اساس این بانکداری بر ربا است حرف درستی است و نمی‌توان انکار کرد.

شبکه اجتهاد: نیاز انسان‌ها به مواهب طبیعی، اقتصاد و معیشت در زندگی مادی، امری ضروری است و دراین اصل کلی تفاوتی میان انسان‌ها نیست. آنچه منشأ تفاوت در اخلاق اقتصادی انسان‌هاست، نوع رفتار آنان در کسب روزی و معیشت و درآمد و نیز چونگی بهره گیری و مصرف است. پیامبر اعظم (ص) در این دو عرصه چوپانی، تجارت و زراعت اشتغال داشتند و ضمن اینکه از جلب روزی از راه‌های معنوی نیز غافل نبودند، به وقت ضرورت قرض هم می‌کرد. اهتمام آن جناب بر حلال بودن درآمد قابل توجه است.

دومین شماره ماهنامه فرهنگی و تحلیلی اندیشه نامه توسط موسسه فرهنگی قدس(روزنامه قدس) وابسته به آستان قدس رضوی با موضوع بانکاری اسلامی منتشر شد.

حجت‌الاسلام محسن ملکی گفت: اسلام بدون حکومت ابتر است و مسلمانان باید حاکمیت داشته باشند و این حاکمیت اقتضا می‌‌کند به گذشته برگردیم و پیشینه فقه اسلامی و دیدگاهش را در برخی مسائل تغییر دهیم، حوزه علمیه این جرأت را برای تغییر و تحول در نظرات گذشته مطابق با فقه سنتی را لازم دارد تا بتوان موضوعات را در زمان حاضر تغییر داد.

معصومی‌نیا عضو شورای فقهی بورس با بیان این که بانک توان اسلامی شدن ندارد افزود: سود علی الحساب در هیچ کتاب فقهی نیامده و قرارداد مرابحه کلاه شرعی جدیدی است.

عضو شورای فقهی مشورتی بانک مرکزی با تأکید بر اینکه «پول امروز در کل جهان پشتوانه ندارد و قابل تبدیل به طلا و نقره نیست» خاطرنشان کرد: با توجه به تفاوت ماهیت پول امروزی با پول نیم قرن گذشته نیازمند موضوع‌شناسی و استخراج احکام جدید در حوزه هستیم.

علما و مراجع تقلید ظاهرسازی شرعی بر عقود بانکی را نمی‌پذیرند و آن را تحت عنوان اسلام‌-مالی تلقی می‌کنند و این نگاه عمدتا در کشورهای اهل سنت طرفدار دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، بانکداری اسلامی و لزوم عمل به آن مسئله‌ای است که امروزه به چالش بزرگی تبدیل شده است. دریافت سودهای بالای بانکی و دریافت سرسام آور جریمه دیرکرد از یک سو در سالهای اخیر با واکنش مراجع تقلید روبه‌رو شده است و از سوی دیگر با اعتراضات مردمی نسبت به دریافت این نوع سودهای بانکی بالا و نابرابر مواجه شده‌ است. همچنین یک علت عمده و مهم ایجاد …

در قرارداد مضاربه بانک در شرطی خارج از عقد مشتری را متعهد می‌کند تا در هر صورت اصل پول را به بانک بازگرداند و نیز او را ملزم به پرداخت سود می‌نماید در حالی که جمع بین این دو مخالف صریح احادیث می‌باشد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: سومین نشست از سلسله نشست‌های «اقتصادنا» از سوی «هیأت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی» حوزه علمیه خراسان،(ویژه اساتید سطوح عالی حوزه) با عنوان «بررسی سیره پیامبر اکرم(ص) در مقابله با تهدیدهای اقتصادی و دلالت‌های آن برای اقتصاد مقاومتی»، و با ارائه دکتر سعید سید حسین‌زاده یزدی، پژوهشگر مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق(ع) در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد برگزار شد.