اندیشوران فقهی

کسانی که در مقام قانونگذاری هستند، فقه‌شناس و فقیه نیستند. آنچه در بحث تدوین قانون اساسی اتفاق افتاد این بود که برای تدوین آن همه فقها حضور موثر داشتند و برهمین اساس روح قانون اساسی در همه بخش‌ها با فقه سازگار است. ولی اکنون کسانی که در کرسی مجلس به عنوان قانون‌گذار نشسته‌اند، تمام تلاش‌شان این است که آن قوانین از دیدگاه شورای نگهبان مخالف با شرع نباشد. این چالش اساسی کشور در تعاض اخلاق و قانون است. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه و اخلاق دو دانش در تعلیمات اسلامی هستند که یکی از آن‌ها به‌عنوان علم اخلاق، ناظر بر …

آیت‌الله اعرافی گفت: اصول و سطوح عالی باید آزاد باشد؛ اما در کنار این مسئله نیاز به یک اشراف و هدایت داریم و مراکز تخصصی باید به این مسئله توجه داشته باشند و همچنین مراکز تخصصی باید بخش‌های مهم فقه و اصول را با مراقبت پیش ببرند تا محدوده‌های موردنیاز خوانده شود. در نظام جامع آموزشی مسئله‌ای مطرح است تحت این عنوان که ما به دنبال درس‌های خارج تخصصی برویم و در شورای عالی نیز رأی آورد و به تصویب رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، اجلاسیه اساتید مراکز تخصصی حوزه علمیه قم با عنوان «جایگاه فقاهت در علوم انسانی و …

یک استاد حوزه علمیه گفت: گاهی از فقه پویا سوءاستفاده می‌شود و بعضی افراد در قالب فقه پویا از چارچوب اسلام خارج می‌شوند. یعنی قوانین روز و قوانین غربی را به اسلام مرتبط می‌کنند که این روش نادرست است. ما نباید از اول خودمان نتیجه گیری کنیم و آن نتیجه‌گیری را به اسلام ربط دهیم. بلکه باید با رجوع به کلمات ائمه (ع) برای امروزمان نتیجه گیری کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سید محمدعلی فقیهی، در خصوص رابطه اخلاق و فقه، اظهار کرد: میان فقه و اخلاق نوعی رابطه تلازم وجود دارد، یعنی به هیج وجه تفکیک پذیر نیستند. …

بزرگداشت بیست و هفتمین سالگرد رحلت آیت‌الله خویی(ره)، با حضور علما، اساتید و فضلای حوزه علمیه خراسان، در مشهد برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به مناسبت بیست و هفتمین سالگرد رحلت فقیه بزرگ اصولی و مرجع عالیقدر آیت‌الله سید ابوالقاسم خوئی مجلس بزرگداشتی با حضور علمای اعلام و علاقه‌مندان به جایگاه فقاهت و مرجعیت در مشهد برگزار گردید. در این مراسم بزرگداشت حجت‌الاسلام خداپرست، از اساتید حوزه علمیه خراسان، طی سخنانی اظهار کرد: معیارهای قرآنی و اسلامی با معیارهای اجتماعی متفاوت است، عظمت و بزرگی شخصیت‌ها‌ی عالیقدر نیز بر همین مبنا با یکدیگر متفاوت است به گونه‌‌ای که جامعه …

حوزه‌های علمیه باید به نحوی عمل کنند که بتوانند موضوعات و چالش‌های فکری مردم را حل کنند و عالمی که نتواند چالش و شکافی از مسائل اجتماعی جامعه را حل کند، نخواهد توانست در میان مردم جایگاه و منزلت اجتماعی داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، منزلت روحانیت متاثر از تحولات جهانی عصر جدید و شرایط پس از پیروزی انقلاب اسلامی دستخوش تغییرات قابل توجهی شده است و احساس مساله بودگی در آن در چند سال اخیر زیاد شده است. فارغ از ارزیابی‌های شتاب زده درباره کاهش آن و لزوم نگاه دقیق تر بدان، کشف عوامل موثر بر آن نیز …

واسعی وابستگی‌های بیرونی حوزه،‌ مدرک گرایی رو به گسترش، حفظ محوری و رتبه بندی‌های صوری را از جمله اشکالات نظام آموزشی فعلی حوزه دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر سید علیرضا واسعی رییس سابق پژوهشکده اسلام تمدنی در گفت‌وگویی،‌ با اشاره به ایام ابتدایی سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه به بیان نکاتی در باب نظام آموزشی حوزه پرداخت و اظهار داشت: نظام آموزشی حوزه که حاصل تجربه بومی شریعت مدارانه و تعهد محور بود، چند ویژگی مهم داشت که سوگمندانه امروز تا حد بالایی در حال تغییر بنیادی است و ضرورت دارد متصدیان امر به آن بیاندیشند. دانشیار پژوهشگاه علوم …

استاد دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) با بیان اینکه تبادل نظرات میان دستگاه قضا و مراجع منجر به افزایش کیفیت فقاهت و قضاوت می‌شود، گفت: اجتهاد بدور از تحولات جامعه و قضاوت بدور از اجتهاد برای آینده فقه و قضا سهمناک است به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر حسام‌الدین آشنا، دانش‌آموخته حوزه علمیه و دانشگاه امام صادق(ع) به نامه آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی به رئیس قوه قضائیه درباره موضوع مهریه واکنش نشان داد. مشاور رئیس‌جمهوری با بیان اینکه مکاتبات و مباحثات تخصصی مراجع بزرگ حوزه با مسئولان فقهی‌ترین نهاد جمهوری اسلامی پیرامون مهریه بسیار مبارک است، اظهار کرد: …

برخی از روشنفکران دینی متاسفانه به صراحت می‌گویند که امروز باید دانش فقه را کنار زد و دانش حقوق یا قوانین را جایگزین کرد. آنها از این نکته غافل هستند که دانش حقوق یا قوانین بر عقل خود بنیادی تکیه می‌کند که نشان و بهره‌‌ای از وحی ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی در گفت‌وگویی اظهار کرد: یکی از علوم و دانش‌های بسیار اساسی و ریشه دار در مکتب تشیع که برگرفته از کتاب و سنت رسول گرامی اسلام و ائمه معصومین (ع) می‌باشد علم وزین فقه است. این علم از زمان پیامبر اکرم(ص) در طول …

مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه تمام بخش‌های حوزه دارای برنامه پنجساله هستند، گفت: امروز مراکز علمی جهان به‌نظام استادی حوزه نزدیک می‌شوند البته باید با اقتضائات امروز این سنت تکمیل شود و امیدوارم که طرح جامع استادی تا سال آینده تکمیل شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی در اجلاسیه اساتید سطح یک  حوزه علمیه قم که در سالن همایش‌های مرکز  فقهی ائمه اطهار(ع) قم برگزار شد، با اشاره به فرازی از نهج البلاغه ابراز داشت: تربیت و هدایتگری اساتید آمیزه‌ای از جان آن‌ها است و اینکه ما می‌گوییم نقشه جامع استادی در سنت حوزه شامل تعلیم، تربیت، …

صادق‌نیا استاد دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه حوزه دچار سکولاریسم معرفتی است و روحانیت به نقش اصلی خود قانع شده است گفت: با وجود دینی‌ترشدن مکان‌ها و تقویم، کیفیت دینداری در کشور کمتر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌والمسلمین مهراب صادق‌نیا، استاد دانشگاه ادیان و مذاهب،  در نشست علمی «حوزه سکولار؛ هشدار یا واقعیت» در مؤسسه مفتاح کرامت در قم گفت: حوزه و سکولاریسم مفاهیمی کلی هستند که ابتدا باید این دور را به‌ درستی تعریف کنیم؛ زیرا گاهی مراد از حوزه یک سازمان اجتماعی است که معاونت‌ها و بخش‌های مختلف و وظایفی دارد که به این …

ایزدهی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، درپیش گرفتن مسیری غیر از اجتهاد مصطلح حوزه با سابقه هزارساله را موجب به خطرافتادن فهم دین و تحجر و تجدد و در نهایت خروج از مسیر اسلام دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سید سجاد ایزدهی اظهار داشت: اصولا دو نوع تلقی از اسلام وجود دارد که براساس یک نگاه، صرف مراجعه به آیات و روایات و مبانی کفایت نمی‌کند بلکه باید این استناد براساس روش اجتهادی مصطلح بین فقها انجام شود و حجیت فهم از دین و استناد یک نکته به دین مستلزم درک فقیهانه‌‌ای است که این درک …

غالبا در حوزه‌ها دیده می‌شود سراغ تخصصی کردن علوم اسلامی رفته‌اند، اما از فقه و اصول فاصله گرفته‌اند. مثلا طلبه‌ای در حوزه تاریخ اسلام یا حقوق یا اقتصاد مطالعاتی دارد ولی وقتی از فقه و اصول سوال می‌شود بی‌اطلاع است. البته در حوزه علمیه فقه و اصول باید در صدر مطالعات قرار گیرد و لااقل امهات مباحث اصول و فقه در اختیار طلبه باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین مختاری استاد سطوح عالی حوزه و دانشگاه و رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی ضمن گفتگویی به وضعیت آموزشی فعلی حوزه‌های علمیه پرداخته و آن را بررسی کرده است که در …

رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء گفت: تقریرات درس اصول امام خمینی (ره) در چهار مجلد تحقیق شده و به زودی تقدیم علاقمندان خواهد شد و نیز مجموعه ۱۰ جلدی تقریرات درس خارج فقه آیت‌الله‌‌ العظمی محقق داماد (ره) برای کنگره علمی ایشان آماده می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء در مراسم معارفه مدیر جدید امور عمومی بنیاد اسراء گفت: پویایی، حرکت و بالندگی سازمان‌ها به نیروی انسانی آنها از یک سو و فعالیت‌های سازمان از سوی دیگر، وابسته است؛ اگر این حرکتها بر مبنای حکمت و مصلحت …

معاون جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و رئیس پژوهشکده حوزه و دانشگاه ضمن بر شمردن نواقص و نارسائی‌‌های حوزه علمیه، گفت: لازم است در حوزه علمیه به روش مدرک گرایی اعتنایی نداشته باشیم و برگردیم به اینکه تحصیل علم یکی از وظایف ذاتی است حال مدرک باشد یا نباشد. اگر هم‌ می‌خواهیم مدرک بدهیم این روش را تعیین کنیم که هر کسی که به یک درجه از اجتهاد رسید، مدرک اجتهاد را از کسی که صلاحیت دارد، دریافت کند. لازم است مراجع پس از سنجش طلاب آنان را شایسته دریافت مدرک اجتهاد بدانند که متأسفانه در حوزه علمیه ایران اینگونه …

نشست تخصصی با موضوع جریان‌شناسی پژوهش‌ها در حوزه مطالعات زنان در ایران با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین زیبایی‌نژاد، رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده، وپژوهش‌گران گروه فقه زنان در پردیس اصفهان برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی با موضوع جریان‌شناسی پژوهش‌ها در حوزه مطالعات زنان در ایران با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایی‌نژاد و پژوهش‌گران گروه فقه زنان در پردیس اصفهان برگزارشد. زیبایی‌نژاد در این نشست علامه طباطبائی را یک فرد جریان‌ساز در حوزه مطالعات زنان قلمداد کرده و معتقد است در میان اندیشمندان شیعی از زمان علامه طباطبایی به این طرف صرفاً بحث‌های تبیینی صورت گرفته است. شاگردان …

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان با بیان این که اصل مشورت در موضوعات مختلف همراه با موضوع شناسی دقیق و هدفمند در ارتقا کیفیت کار ارزش و منزلت فراوانی دارد، اظهار کرد: احکام در مقام استنباط اگر مورد مشورت قرار بگیرند قطعا خروجی بهتری خواهند داشت و این کمیسیون‌ها نیز به دنبال همین مشورت در مسائل اصلی هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ مهدی مروارید، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان، در نشست مشترک کمیسیون‌های تخصصی این شورا در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهش‌هاس اسلامی آستان قدس رضوی با بیان این که فلسفه وجودی این کمیسیون‌ها و هدف …

با حضور و سخنرانی آیت‌الله مکارم شیرازی و جمعی از اساتید و مسئولین حوزه، بیستمین اجلاسیه اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم با عنوان «رسالت اساتید در هدایت تربیتی و علمی» در سالن همایش مدرسه امام کاظم (ع) قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، به‌منظور تجلیل از اساتید مکرم حوزه علمیه قم، بیستمین اجلاسیه اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم با عنوان «رسالت اساتید در هدایت تربیتی و علمی» با استقبال جمع کثیری از اساتید حوزه علمیه قم در سالن همایش مدرسه امام کاظم(ع) برگزار شد. بر اساس این گزارش: در این اجلاسیه که تعدادی …

شبکه اجتهاد: منزلت روحانیت متاثر از تحولات جهانی عصر جدید و شرایط پس از پیروزی انقلاب اسلامی دستخوش تغییرات قابل توجهی شده است و احساس مساله بودگی در آن در چند سال اخیر زیاد شده است. فارغ از ارزیابی‌های شتاب زده درباره کاهش آن و لزوم نگاه دقیق تر بدان، کشف عوامل موثر بر آن نیز بسیار قابل توجه است. موسسه صراط مبین در راستای توجه به این مساله کتابی با عنوان “بررسی وضعیت و راهکارهای ارتقاء منزلت روحانیت” به همت حجت الاسلام وحید نجفی منتشر نموده است. بخش‌هایی از این کتاب با رجوع به اندیشمندان حوزوی و مصاحبه با …

بنده معتقد به تحول در متون هستم؛ اما تحول در متون، به‌معنای عوض کردن متون نیست. بنده معتقدم اولویت اول این است که همین کتاب‌های موجود خوانده شود؛ اما لازم نباشد که طلاب از ابتدا تا آخر آن‌ها را بخوانند. می‌شود بخشی از این کتب را حذف کرد و حذفیات را برای تکمیل مطالعات بگذارند تا طلبه بتواند جاهای خوب آن را بخواند. ما امروز در حوزه کسانی را داریم که بتوانند مکاسب، رسائل و کفایه به‌روز بنویسند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست از فضلا و اساتید حوزه علمیه قم است که عضویت در جامعه مدرسین حوزه …

شبکه اجتهاد: در اعتراضات دی‌ماه ۹۶ و ادامهٔ کم‌رمق آن در اوایل تابستان ۹۷، شاید برای اولین بار در تاریخ چهل‌سالهٔ جمهوری اسلامی، حوزه و روحانیت به‌صورت واضح و مستقیم در شعارهای مردم مورد هجمه قرار گرفت. بی‌شک یکی از ریشه‌های این هجمه وجود ذهنیت این‌همانی میان حوزه و حکومت است؛ مسأله‌ای که مباحثات آن را در قالب یک پروندهٔ ویژه در مصاحبه با صاحب‌نظران مورد بررسی قرار داد. اما شاید بتوان مسأله را از یک زاویهٔ دیگر نیز مورد بررسی قرار داد و آن سهم تأثیر کم‌کاری یا کج‌کاری مؤسسات علمی و پژوهشی زیرمجموعه یا مرتبط به حوزهٔ علمیه …

در بحث اجتهاد و تقلید گفتیم معیار اعلمیت، اقواییت در استنباط است؛ حتی طبق این نظریه ما به تجزی در اجتهاد قائل نیستیم چون تجزی در اجتهاد معنا ندارد؛ این آقا یا قوه استنباط دارد یا ندارد؛ اگر قوه استنباط دارد در هر کتابی وارد بشود همین است؛ بله تجزیه در فعلیت اجتهاد است؛ کسی در کتاب حج کار کرده است و در مکاسب کار نکرده است؛ این فعلیت است اما تجزی در اجتهاد که قوه استنباط در این کتاب داشته باشد و در آن کتاب نداشته باشد اصل این حرف غلط است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله سید محمدجواد …

درباره انگیزه مخالفت و اعتراض امام حسین(ع) چندین نظریه بیان شده است و همه نظریات در یک امر مشترک هستند که امام برای اثبات حقانیت شیعه وارد عمل شده است و تمام هویت و حرکت به این خاطر بوده است که امام می‌خواسته است که شیعه را سرافراز کند و حق شیعه را بگیرد اما حرکت امام حسین(ع) فراتر از این قضایا بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، علیرضا واسعی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در نشست «دمی با مکتب عاشورا» که به همت کانون بعثت اخلاق مشهد با حضور علاقه‌مندان برگزار شد، با اشاره به وجود واژه‌هایی مانند …

مدیر دفتر تدوین متون درسی حوزه‌های علمیه گفت: تا کنون موفق به تولید محتوا برای ۴۸ عنوان درسی شده‌ایم که به چاپ رسیده و ۴۰ عنوان دیگر نیز در دست اقدام است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین سید حمید جزایری با بیان اینکه دفتر تدوین متون درسی از واحد‌هایی است که مستقیما زیر نظر مدیر حوزه‌های علمیه اداره می‌شود، گفت: مهم ترین رسالت این دفتر پشتیبانی و تولید متون و منابع آموزشی حوزه‌های علمیه اعم از متون درسی، کمک درسی، روش تدریس و دروس اقتضایی با رعایت تمام ضوابط و معیار‌های لازم است. تولید محتوا برای ۴۸ عنوان …

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به نقش پیروی و اطاعت مردم از مرجعیت در دوران‌های مختلف گفت: اگر اطاعت از مرجعیت نباشد، معنویت مردم افول و سقوط می‌کند و در نتیجه دشمن هم بر مردم غلبه پیدا می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله احمد بهشتی در مورد جایگاه مرجعیت شیعه اظهار داشت: در غیبت کبری، مسئولیت پاسداری از مذهب حق و مقدسات دینی برعهده علمای جامع الشرایط است و مراجع تقلید در چنین سنگری قرار دارند که همواره به وظیفه خود در هر مرحله و شرایطی عمل کرده اند. او با اشاره به فتوای معروف میرزای شیرازی در زمان …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: ورود افراد به حوزه باید براساس ضوابط صورت پذیرد، تحول با تغییر در کتب درسی و تغییر در روند تدریس به تنهایی صورت نمی‌پذیرد، سابق، وقتی طلبه می‌آمد، پای درس استاد می‌نشست تنها برای حفظ درس و سخنان استاد نبود بلکه برای فهم بود. حوزه باید سنتی عمل کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علی‌اکبر مسعودی خمینی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در خصوص نقش و رسالت حوزه در شرایط کنونی کشور به شفقنا گفت: حوزه از اول انقلاب تاکنون یک اشتباه بزرگ کرده و آن اینکه از دولت بودجه گرفته …

شبکه اجتهاد: در میان نویسندگان و پژوهشگران حوزوی و دینی، افراد معدودی وجود دارند که بخش عمده‌ای از فعالیت علمی خود را صرف عاشوراپژوهی کرده باشند. حجت‌الاسلام والمسلمین محمد صحتی سردرودی از جمله افرادی است که بیش از ۲۰ سال از فعالیت علمی خود را متمرکز بر این موضوع کرده است. ده‌ها کتاب و مقاله وی گویای این امر است. مباحثات با وی درباره تفاوت خرافه و بدعت با سنت در عزاداری حسینی گفت‌وگو کرده است. محور سؤالاتم سنت، بدعت و خرافه است؛ اگر ممکن تعاریفی از این سه مفهوم ارائه بفرمایید. صحتی سردرودی: سنت، بدعت و خرافه تفاوت‌هایی باهم …

شبکه اجتهاد: امام حسین علیه‌السلام انسانی محدود به فلان سال نیست، بلکه ایشان تمامیتِ اسلام است. یعنی ایشان کل اهدافی است که به خاطرش از خودگذشت؛ چراکه این اهداف، روح ایشان است و اندیشه ایشان و دل ایشان و عواطف ایشان. اگر کوفیان در حالی که می‌گریسته‌اند حسین علیه‌السلام را کشته اند، پس این خطر بزرگ هست که ما هم به همان بدبختی دچار شویم. یعنی حسین علیه‌السلام را بکشیم در حالی که بر او گریه می‌کنیم. گریستن به این معنا نیست که ما از قاتلان حسین علیه‌السلام نیستیم؛ زیرا اگر گریه به تنهایی بِدین معنا باشد که کسی از …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در مرکز مطالعات بین رشته‌ای، خرافه گرایی و فروکاستن قیام امام حسین(ع) در جهت منافع شخصی و حزبی را از جمله آسیب‌ها‌ی عدول از فلسفه عاشورا برشمرد و گفت: باید تلاش کرد تا قیام امام حسین(ع)، سیاست‌زده تحلیل نشود و نیز منبرها و جلسات مذهبی، نباید دچار فرقه‌ گرایی، گروه‌ گروی‌ها و حزب گرایی‌ها‌ شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌سیدکاظم سیدباقری در گفت‌وگویی، پیرامون ضرورت بازگشت فلسفه عاشورا در منابر و مجالس اظهار داشت: هر تحلیل، جایگاه و هدفی که برای هر قیام و مکتبی، تعریف می‌‌شود، برخاسته از واژگان و …

رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء با بیان اینکه مداحی‌ها‌ و روضه خوانی برای خودی‌ها‌ شاید مناسب باشد اما برای معرفی نهضت به جهانیان مناسب نیست، گفت: در اینجا باید به گونه دیگری و با نگارش متفاوت، با عقلانیت و اخلاق امروزی که بشر می‌پسندد، همراه شود تا این نهضت به جهانیان معرفی شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین مرتضی جوادی آملی در نشست‌ «عاشورا و امروز ما» که به همت انجمن اندیشه و قلم، بنیاد احسان توحید و خانه اندیشمندان علوم انسانی در محل این خانه برگزار شد، درباره موضوع دوگانه عقل و وحی در عاشورا گفت: …

راهبری چیست؟ آیا می‌توان مرتبت امامت و راهبری را برای حوزه تصویر کرد؟ اگر آری، حوزه راهبر چه مختصات و ویژگی‌‌‌هایی دارد؟ با چه بسته سیاست‌‌‌ها و راهبردهایی میتوان به حوزه راهبر نایل شد؟ چه خلاها و فقدانهایی در الگوها و طرح واره‌‌‌های مرسوم فعالیت‌‌‌های حوزوی برای نیل به حوزه راهبر وجود دارد؟ موانع تاریخی، تمدنی ما در نیل به حوزه راهبر چه مواردی است؟ شبکه اجتهاد: برای تجمیع و تالیف عقلانیت موجود در نیل به حوزه راهبر ما برآن شدیم تا در گام اول به مطالعه مدلهای رایج در بین روحانیون در باب راهبری دینی پرداخته و با دغدغه …