«گرانی، تورم و معیشت»، «توسعه در کار و تولید»، «نظام بانکی و حذف ربا»، «قاچاق و واردات بیرویه»، «مدیریت منابع آبی کشور»، «مسئله کشاورزی»، «لزوم خودکفایی در عرصههای مختلف»، «بهرهمندی از نخبگان باسابقه»، «لزوم عقلانیت و تدبیر عالمانه در اداره کشور»، «وضعیت نابسامان فرهنگی»، «کمتوجهی به فرهنگ دینی»، «سیاست خارجی و مذاکرات» و «ارتباط با جهان با حفظ عزّت و …
Read More »حکومت و قانون
نسبت فقه با کارشناسی
شبکه اجتهاد: دانش پر ارج و ریشه دار فقه، عهده دار بیان ضوابط و قوانین «معاش و معاد» مؤمنان میباشد. «علم الفقه الذی هو قانون المعاش و المعاد و طریق الوصول إلی قرب الرب، بعد العلم بالمعارف.»(موسوعه الامام الخمینی، ج ۵، ص ۱۰) چنین تلقی و تعریفی از فقه نتیجه و مقصد تعریف اصطلاحی فقه است که گفته شده: دانش …
Read More »توسعه امور حسبه با قرائت امام(ره) از ولایت فقیه/ روشنفکران بهدنبال تفکر حوزه نجف هستند
حجتالاسلام روحالله شاکری ضمن اشاره به اینکه در سده کنونی به مدت پنجاه سال فقها نگاهی حداقلی به ولایت فقیه و امور حسبه داشتند، گفت: تنها کسی که قرائت جدیدی را از مرجعیت، ولایت و امامت بیان میکند امام خمینی(ره) است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی با عنوان «تطور تئوری امور حسبیه در پرتو اندیشه ولایت فقیه امام خمینی(ره) …
Read More »«نظام مالکیت فکری»؛ خاستگاه، زیرساختها و ساختار
نظام مالکیت فکری مجموعهای از نهادهای حقوقی است که درصدد است روابط تولیدکننده علم و فناوری و صنعت و بازار مصرف را بهگونهای تنظیم کند تا هزینه تولید علم و فناوری را نه ازطریق دولت یا تولیدکننده علم و فناوری و یا تولیدکننده صنعت بهطور مستقیم تأمین کند، بلکه این نظام میخواهد با تحلیل روابط صنعتی جدید، هزینه تولید را …
Read More »«نظریه دولت» در ششمین کنگره علوم انسانی-اسلامی بررسی شد/ گفتمان انقلاب اسلامی بدون ملاحظات فقهی ناقص خواهد بود
عضو هیئت علمی گروه فقه سیاسی دانشگاه شهید بهشتی گفت: دولت مطلوب بر اساس روش شناسی فقهی میتواند حکومت پیشرو را اداره کند؛ در این صورت، آن دولت پاسخگوی تمام مسائل و راه حلهای منطقی که جامعه با آنها مواجه هست را پوشش میدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، کمیسیون تخصصی علوم سیاسی – اسلامی ششمین کنگره بین المللی علوم انسانی …
Read More »«کیفرگذاری»؛ مبانی، اصول، معیارها و چالشها
انتخاب کیفر در مرحله قانونگذاری، یکی از موضوعات مهم و محوری زیرمجموعه مباحث کلی و فلسفی مربوط به کیفر است که از آن باعنوان «کیفرگذاری» یاد میشود؛ ازاینحیث که مبانی، اصول و معیارهای کیفرگذاری کداماند؟ این موضوع چه چالشهایی دارد؟ راههای برونرفت از چالشها کداماند؟ به گزارش شبکه اجتهاد، انتخاب واکنش دربرابر جرم ازجمله دقیقترین و پیچیدهترین مسائل حوزه جرمانگاری …
Read More »نظر فقها در باب معاملات اشخاص حقوقی/ بررسی چالشها
بحث مشروع بودن اشخاص حقوقی به معنای مالک بودن و صحت معاملات اشخاص حقوقی است. آیا اشخاص حقوقی با این گستردگی که بسیاری از آنها زمان شارع نبوده، شارع آنها را مشروع میداند و معاملاتشان را صحیح میداند؟ اگر اشخاص حقوقی مشروعیتشان و مشروعیت معاملات آنها زیر سؤال رود، مشروعیت اموال ما زیر سؤال میرود و به این جهت ضروری …
Read More »تأثیر باور به کرامت ذاتی انسان در استنباط فقهی
حجتالاسلام سیدجواد ورعی ضمن اشاره به سابقه مفاهیمی چون حقوق شهروندی و حقوق بشر در دین اسلام، گفت: اگر انسان دارای کرامت ذاتی باشد، قهراً این کرامت آثاری را در پی دارد و موجب میشود که همه انسانها از حقوقی مساوی برخوردار باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «چالشهای فقهی حقوق شهروندی» با سخنرانی حجتالاسلام سیدجواد ورعی، استاد خارج فقه …
Read More »۱۴ تطبیق برای قاعده اصالت حاکمیت دین
اولین و بدیهیترین تطبیق قاعده اصاله حاکمیه دین، عدم تفکیک میان دین و سیاست است؛ چرا که اگر این قاعده را بپذیریم، دین در شریعت تجسد پیدا خواهد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عباس کعبی، عضو جامعه مدرسین و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در جلسه درس خارج «قواعد فقه سیاسی» اظهار داشت: با فحص منابع …
Read More »حقوق سیاسی بشر از نگاه فقه سیاسی
کتاب «حقوق سیاسی بشر از نگاه فقه سیاسی» اثر حجتالاسلام والمسلمین روحالله شریعتی، چاپ و منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «حقوق سیاسی بشر از نگاه فقه سیاسی» به قلم حجتالاسلام والمسلمین دکتر روحالله شریعتی، عضو هیأت علمی پژوهشکده فقه و حقوق و انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه قم، از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به …
Read More »محققداماد و دغدغۀ سیاستزداییِ از حوزه/ مهدی جمشیدی
شبکه اجتهاد: آقای محققداماد در سخن اخیر خویش، مطلقِ «دخالت در سیاست» را نفی و تقبیح کرده است، نه گونۀ خاصی از آن را و بدتر اینکه آن را به «دو تن از بزرگان حوزه»، نسبت داده است. این یعنی حوزه از «اساس»، سکولار است و بر اساس سکولاریسم، بنا شده است. این سخن، «استنتاجِ منطقیِ» من از سخن ایشان …
Read More »«سرکه انداختیم و شراب شد!»؛ واکاوی چهره سیاسی آخوند خراسانی
شخصیت و اندیشه سیاسی مرحوم آخوند خراسانی (ره) در هفتاد و دومین شماره دوهفته نامه «عهد» از سوی خانه طلاب جوان قم واکاوی و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هفتاد و دومین شماره از این دوهفته نامه با موضوع معرفی چهره سیاسی مرحوم آخوند خراسانی (ره) مشتمل بر آثاری با عناوین: «خدشه آخوند بر ولایت فقیه»، «الگوی ناقص از …
Read More »تحلیل فقهی جایگزینی روشهای جدید احراز ملکیت/ بلال شاکری
شبکه اجتهاد: دانش فقه همیشه پویایی خود را داشته و بر اساس آن توانسته است نسبت به مسائل مستحدثه پاسخگو باشد.هر چند یکی از جنبههای پویایی فقه توجه به احکام حکومتی است، اما باید توجه داشت احکام حکومتی به عنوان مسکن موقت بوده و در بزنگاههای خاص برای حل مشکلات اجتماعی به صورت موقت به کارگیری میشود. بنابراین اصل اولی …
Read More »دستور رئیس دستگاه قضا برای توسعه اعمال مجازاتهای جایگزین حبس
رئیس قوه قضائیه گفت: در حال سنجش راهکارهایی هستیم که به موجب آن برخی از محکومین به جای رفتن به زندان و انتظار برای عفو و آزادی مشروط، از ابتدا یا در اثنای تحمل محکومیت، مشمول مجازات جایگزین حبس شوند و از هنر، مهارت و توان مالی آنها در راستای نفع اجتماعی بهره گرفته شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام …
Read More »کفر مستضعف همانند کفر معاندین نیست/ مراد برخی روایات یا سخنان علما درباره فرق مسلمانان، کفر در مقابل ایمان است/ تکفیرهای نسنجیده پیامدهای منفی برای جامعه اسلامی دارد
حجتالاسلام هاشمی گفت: بررسی آیات و روایات نشان میدهد که کفر ترک برخی واجبات مثل نماز و روزه یا انجام برخی محرمات مثل شرابخواری، کفر از روی انکار عالمانه و عمدی است، نه ترک واجبات از روی ضعف در مقابله با هوای نفس با اعتراف به وجوب آن عمل؛ چنان که اگر کسی کار حرامی مانند شرابخواری را انجام میدهد، …
Read More »گفتمان فقهی در تعامل حوزههای علمیه و نظام حکمرانی شکل بگیرد
عطاءالله رفیعی آتانی، رئیس جدید مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با بیان اینکه باید یک گفتمان فقهی قوی برای پاسخ به نیازهای جامعه و مسائل مستحدث و جدی پیش روی نظام در دل حوزههای علمیه شکل بگیرد، گفت: لازم است یک گفتمان فقهی قوی در تعامل حوزههای علمیه و نظام حکمرانی کشور در فضای حل مسائل کشور شکل بگیرد و مرکز …
Read More »احیای حقوق عامه صحیح در گرو تقویت و توسعه نظریهپردازی است/ چهار نکته اساسی در مسئلۀ حقوق عامه
دکتر حکمتنیا معتقد است در مسئلۀ حقوق عامه باید توجه داشت که جامعۀ علمی کنونی کشور از اساس دچار خلأ نظریهپردازی و مفهومی در این زمینه است. ما در حال حاضر نتوانستهایم پیشینۀ ذهنی و مفهومی از حقوق عامه را بیابیم و لذا نیاز به نظریهپردازی داریم. او میگوید وقتی که ما از حقوق عامه صحبت میکنیم، نباید خودمان را …
Read More »تعبیر اسلام سیاسی غلط است، سیاست باید اسلامی باشد/ من به اسلام جامعنگر قائلم/ فرق نواندیشی دینی با عقلانیت اسلامی
جریان عقلانیت اسلامی یا اسلام ولایی معتقد به سیاست اسلامی است نه اسلام سیاسی. این جریان دنیای مدرن را میشناسد، میراث سنت را هم پذیرفته است اما خرافههای جریان سنت را میزداید و از سنت اسلامی و علوم اسلامی کمک میگیرد که پرسشهایی که تفکر مدرن از عقلانیت تا سبک زندگی به روی ما باز کرده را پاسخ دهد. به …
Read More »آیا فقه موجود، تضمینکننده عدالت در جامعه است؟/ زوایای عدالت در حکمرانی اسلامی
حجتالاسلام حسنعلی علیاکبریان ضمن اشاره به جایگاه عدالت در عرصه حکمرانی تصریح کرد: ما یقین داریم احکام از روی عدالت وضع شده است. با این حال ممکن است در ظرف خاص یک جامعه و در یک زمان خاص به دلیل بروز عوارضی اجرای یک حکم ظالمانه باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «زوایای عدالت در حکمرانی اسلامی» با سخنرانی …
Read More »طرح لزوم قوه مقننه دو مجلسی در ساختار نظام جمهوری اسلامی
حجتالاسلام جوان آراسته گفت: ما باید بر نقاط قوت و ضعف نظامهای دو مجلسی یا یک مجلسی تامل کنیم بخصوص با تمرکز به اینکه آیا در نظامهای تک ساخت و بسیط در مقابل با نظامهای فدرال گرایش به دومجلسی شدن قابلیت دفاع و توجیه عقلانی دارد؟ با دلایل که در این طرح نامه ارائه شده است نیازمندیم تا در نظام …
Read More »مدارس فکری نجف؛ تمایز نظر و میدان عمل/ ادبیاتِ «دوگانه مکتب نجف و قم» در ایران خاستگاه سیاسی پررنگی دارد
دکتر فراتی گفت: ما باید بین مرامنامههای فقهی علمای نجف در باب دولت مشروع، پذیرش یا عدم پذیرش ولایت و بین طرحوارههایی که آنها بلحاظ عینی در باب اداره دولت در عراق دارند تمایز بگذاریم. ما نمیتوانیم از طریق آثار فقهی آنها بفهمیم که آنها در باب تغییر دولت در عراق چگونه فکر میکنند. به همین دلیل کسانی که طرفدار …
Read More »امنیتی کردن علم، عالمان را وادار به عقبنشینی میکند/ از حیث علمی نباید هیچ خط قرمزی در حوزه علمیه وجود داشته باشد
حجتالاسلام ایزدهی معتقد است امنیتی کردن علم عالمان را وادار به عقبنشینی میکند. او میگوید باید بین حوزه علم و ژورنالیسم و فضای عمومی و نخبگانی فرق گذاشت، چون بسیاری واهمه دارند که مباحثشان را در فضای فشار و هراس و امنیتی بیان کنند. همچنین از حیث علمی نباید هیچ خط قرمزی در حوزه علمیه وجود داشته باشد. البته باید …
Read More »حکومت اسلام حکومت قانون/ محمدکاظم تقوی
شبکه اجتهاد: زندگی انسان در اجتماع تحقق مییابد و معنا پیدا میکند و از اجتماع یک زن و مرد به عنوان اساس خانواده، اولین واحد اجتماعی تشکیل میشود و در شکلهای متنوع و کوچک و بزرگ دیگر متجلی شده و استمرار مییابد؛ یعنی محله و شهر و منطقه و کشور و قاره تا اجتماع جهانی، همه جامعه انسانی هستند. انسان …
Read More »دلایل کمتوجهی منابع فقهی به آیات قرآنی مربوط به تعزیر
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهار کرد: یکی از علتها درباره اینکه چرا موضوع تعزیر در کتابهای فقهی مطرح نشده، این است که مؤلفان معتقد بودند قرآن در موضوع تعزیر آیه و حکمی ندارد. در برخی از منابع نیز استناد محدودی به تعزیر از منظر قرآن شده که یکی از آنها سرائر ابن ادریس است که فقط …
Read More »پیگیری «اعتبار اسناد عادی در اموال غیرمنقول» در چندمرحلۀ فقهی/ دنبال عناوین ثانوی نروید!
اختصاصی شبکه اجتهاد: پنجمین نشست از سلسله نشستهای نقد و بررسی طرح پژوهشی «تحلیل فقهی اعتبار اسناد عادی در اموال غیرمنقول» با ارائه حجتالاسلام مصطفی جلالی و نقادی حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، رئیس میز تخصصی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی و عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی برگزار شد. این جلسه از سوی معاونت پژوهش …
Read More »۲۳ نکته در تحلیل فقهیِ «اعتبار اَسنادِ عادی»
اختصاصی شبکه اجتهاد: چهارمین نشست از سلسله نشستهای نقد و بررسی طرح پژوهشی «تحلیل فقهی اعتبار اسناد عادی در اموال غیرمنقول» با ارائه حجتالاسلام مصطفی جلالی و نقادی حجتالاسلام والمسلمین سیدمحسن حسینیفقیه برگزار شد. این جلسه از سوی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و معاونت راهبردی قوه قضائیه با حضور برخی از اساتید و فضلا، در تیرماه ۱۴۰۰ در مدرسه …
Read More »تحقیق فقهیِ «اعتبار اسناد عادی»، روشمند و براساس ضوابط فقهی- اصولی و دارای نظم منطقی است
اختصاصی شبکه اجتهاد: سومین نشست از سلسله نشستهای نقد و بررسی طرح پژوهشی «تحلیل فقهی اعتبار اسناد عادی در اموال غیرمنقول» با ارائه حجتالاسلام مصطفی جلالی و نقادی حجتالاسلام والمسلمین مهدی زمانیفر، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد برگزار شد. این جلسه از سوی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و معاونت راهبردی قوه قضائیه با حضور برخی از …
Read More »همه فقه، سیاست است/ نسبت صحیح میان فقه و سیاست، توصیف است نه تقیید
با رجوع به منابع اسلامی به دست میآید که فقه عین سیاست است؛ به تعبیر دیگر همه فقه، سیاست میباشد. از دیدگاه حضرت امام(ره) که دیدگاه صحیحی نیز است، اسلام چیزی غیر از سیاست نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، عضو شورای عالی حوزههای علمیه قم و مدرس خارج حوزه علمیه قم در همایش «فقیه فقه سیاسی» که …
Read More »سه راه برای ولایی شدن قانون/ سکوت قانون با ولایی شدن حکم امکانپذیر است
حجتالاسلام حسنعلی علیاکبریان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تاکید کرد: اگر در جامعه امروز ما قانون بخواهد بر همه الزام شود مشروعیت آن به حکم ولایی وابسته است، ولی پدیده سکوت قوانین را به دلایل مختلف شاهدیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حسنعلی علیاکبریان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در نشست علمی «جایگاه …
Read More »پاسخ متفاوت فقه شیعه و سنی به دوگانه جنگ و صلح/ کدامیک از جنگهای پیامبر(ص) دفاعی بود؟
حجتالاسلام سیدعلی حسینی ضمن اشاره به اینکه از نظر اهل سنت اصالت با جهاد و از نظر فقه شیعه اصالت با صلح است تصریح کرد: گرچه جهاد ابتدایی توسط ائمه(ع) جایز است ولی وقتی جنگهای رسول اکرم(ص) و امیرالمومنین(ع) را بررسی میکنیم میبینیم عموما دفاعی بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «ماهیت و الزامت فقه مقاومت» با حضور حججاسلام …
Read More »