شبکه اجتهاد: اولین اجلاسیه فقه مسائل مستحدثه با حضور اساتید دروس خارج حوزههای علمیه چندی قبل در سالن همایش مدرسه علمیه معصومیه قم برگزار شد. بر اساس این گزارش: آیات و حججاسلام والمسلمین مؤمن، استادی، اعرافی، علیدوست، شب زندهدار، میرمعزی، احمدی فقیه یزدی و غرویان از سخنرانان این اجلاسیه بوده و به ارائه نقطه نظرات خود پیرامون نحوه ورود در مسائل مستحدثه پرداختند.
توضیحات بیشتر »متون آموزشی حوزه انگیزشی و خروجیمحور نیست
درصدی از طلاب سطوح عالی که در قم مشغول تحصیل هستند اعتقادی به این کتب درسی و خروجی آن ندارند. این یک آسیب بزرگی را ایجاد کرده و میکند. برخی از طلبهها و حتی اساتید میگویند آنچه ما میخوانیم کهنه است و کارایی ندارد. این آسیب وجود دارد، حال باید چه کار کرد؟ آیا از اساتید کاری بر میآید؟
توضیحات بیشتر »منابع فقهی ظرفیت شناسی شوند/ از افراط و تفریط در ورود به موارد نوپیدای فقهی حذر کنیم
باید از علوم فقهی و با انضباط و با چارچوب مدون و معین، در حل و فصل مسائل نوپیدا و جدید بهره برد و از بی انضباطی و افراط و تفریط در ورود به موارد نوپیدا حذر کرد.
توضیحات بیشتر »مقاصد غیرقطعی شریعت، حجیتی ندارند
علمای عامه که به ظنون و استحسانات اخذ میکنند مورد تائید ما نیستند. لذا ما در جای خود ذکر کردیم که قول به مصالحمرسله در استنباط احکام اگر به مصالحی که در یک دلیل عام ذکر شده ولو در دلیل خاصی ذکر نشود، منتهی بشود اشکالی ندارد، اما اگر به مصالحی ختم شود که نه دلیل عام و نه دلیل خاصی بر آن وجود ندارد نمیتوان به آن اخذ کرد. چون این کار همان اخذ به ظن است که ما از آن نهی شدهایم.
توضیحات بیشتر »فقیه در «فقه حکومتی» باید فتوا را با قانون مقایسه کند
استاد علیدوست بین فقه اجتماعی با فقه حکومتی تفاوت قائلاند. ما در فقه حکومتی نیاز داریم که فقیه، فتوا را با قانون مقایسه کنند. در فضای مقاصد شریعت معتقدند وقتی یک نص، مصلحتی را معرفی میکند، قانون ارائه نمیکند و بیان قانونی ندارد لذا نمیشود آن را منبع قانون دانست.
توضیحات بیشتر »حمله به قبایل در «کلش آو کلنز»، ضمان ندارد
با توجه به اینکه تمام بازی کنندگان، با انجام این بازی و ایجاد اکانت، در حقیقت، خود را در معرض سایر قبایل قرار داده و بدین صورت، غارت شدن را پذیرفته اند، لذا ضمانی متوجه فرد غارت کننده نیست.
توضیحات بیشتر »نیازمند تأمّلات نظری و آراء جدید در «فقه هنر» هستیم/ همایش «فقه هنر» به دنبال تکرار مباحث موجود نیست
دبیر علمی همایش ملی فقه هنر، نگاه به اقتضائات زمان و مکان، و بروز کارکردهای نوین هنر را در نیل به روشهای جدید استنباط در عرصه فقه هنر مؤثّر دانست.
توضیحات بیشتر »در تمام نصوص دینی یک روایت متقن در مذمت عقل نداریم
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با انتقاد از بیمهری به تأثیر عقل در استنباط احکام شرعی، گفت: در تمام نصوص دینی یک روایت متقن در مذمت عقل نداریم و کسانی که مدعی ناتوانی عقل در درک احکام هستند این ادعای خود را در نوشتههایشان نقض کردهاند.
توضیحات بیشتر »منظور از نظام سازی، کشف قانون است نه قانونگذاری/ سهم ورود فقیه و غیر فقیه در مسائل مشخص شود
تمام عملیات استنباط، عملیات کشف است و فقیه هم در هر ساحتی قرار بگیرد، کاشف است و قانونگذار نیست./ برای حضور فعال در مطالعات میان رشتهای و مباحث نظام سازی باید سهم فقیه، از سهم دیگران معلوم بشود.
توضیحات بیشتر »ظرفیتشناسی و تدوین مواد فقهی در چارچوبهای نظامحقوقی
استاد دانشگاه شهید بهشتی ضمن تأکید بر تجددی نظری در طرحهای فقهی تصریح کرد: اگر بتوانیم مواد فقهی را در چارچوبهای نظام مدون امروز قرار دهیم، نظام حقوقی اسلامی در کنار نظامات حقوقی دیگر تبلور بیشتری خواهد داشت.
توضیحات بیشتر »نشست علمی و رونمایی از فصلنامه «جستارهای فقهی و اصولی»
نشست علمی و مراسم رونمایی از فصلنامه «جستارهای فقهی و اصولی» که بهتازگی از سوی شورای اعطا مجوز حوزه علمیه قم موفق به دریافت رتبه «علمی پژوهشی» شد، با حضور علما و اساتید حوزه و دانشگاه در مشهد برگزار میشود.
توضیحات بیشتر »باید دفتر دوم اصول فقه نوشته شود/ ابوالقاسم علیدوست
شبکه اجتهاد: در سالهای اخیر، ساختارهای نوینی برای دانش اصولفقه ارائه شده است که به آنها در مجلّه الکترونیکی «تحوّل ساختاری دانش اصول» اشاره گردیده است
توضیحات بیشتر »طرح اصول فقه، ساختار جدید با توسعه گستره در بوته نقد
از جمله مواردی که باید به مسائل اصول فقه افزوده شود، بحث شئون بیانکنندگان شریعت است. بخش عظیمی از فقه ما باید به وظیفه مبینان شریعت بپردازد. در کتاب «فقه و مصلحت» یکسری شئون برای مبینان شریعت برشمردهاند. سؤال اینجاست که آیا ما باید در همه مسائل با همین اصول فقه پیش برویم؟ آیا مثلاً متد استنباط ما در روایات جهاد و صلح غیر از متد استنباط ما باشد در روایات عبادات و معاملات؟
توضیحات بیشتر »کتاب شناسی «مجموعه مقالات همایش ملی فقه هنر»
ابعاد محتوایی مقالات، مباحث مربوط به روششناسی فقاهت هنر تا بررسی زمانبندی احکام منصوص هنر، مباحث درون فقهی مانند بازپژوهیهای احکام و اصطلاحات مرتبط با هنر، تحلیل جایگاه عرف در فقه هنر، نقش انگیزه و محتوا در احکام هنر و مباحث پیرامون حاکمیت اسلامی و هنر را در بر میگیرد. شبکه اجتهاد: هنر به عنوان یکی از شئون زندگی اجتماعی و فردی انسان مورد توجه و مداقه حکومتها و دولتهاست و فهم و درک کارکردها و کجکارکردهای آن و تأثیر آنها به فرهنگ عمومی از وظایف مسئولان و برنامهریزان کشور است. بعد از انقلاب اسلامی فرهنگ و هنر نقش اساسی …
توضیحات بیشتر »گزارشی از مراسم رونمایی کتاب «فقه هنر»
مراسم رونمایی از کتاب «مجموعه مقالات همایش ملی فقه هنر» با حضور آیتالله مقتدایی، آیتالله فاضل لنکرانی، حججالاسلام علیدوست و نواب و جمعی از اساتید فقه و هنر در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای این مراسم حجتالاسلام والمسلمین سید محمدحسین نواب گفت: مساله فقه و هنر بیش از پنج سال پیش در مدرسه اسلامی هنر دنبال شد ولی به دلیل اینکه باید انظباط کار دنبال میشد احتیاط صورت میگرفت. وی افزود: مساله اصلی ما این است که در دورهای زندگی میکنیم که هنر از سرگرمی به بخشی از شئون زندگی مردم …
توضیحات بیشتر »در عرصه هنر از «انضباط فقهی» خارج نشویم/ اسلام با هنر شروع میشود
باور ما این است که اگر فقه در فضای طبیعی قرار بگیرد انضباط فقهی و احساس پاسخگویی و تعهد به حل مشکل و راهگشایی، این ظرفیت را دارد که با آنچه به نام هنر مطرح میشود رقابت کند. منتها باید مواظب باشیم که از انضباط فقهی خارج نشویم. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم رونمایی از کتاب «مجموعه مقالات همایش ملی فقه هنر» عصر دیروز با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست و دیگر استادان حوزه و دانشگاه، مسئولان و صاحبنظران عرصههای فرهنگ و هنر در دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی برگزار شد. در ابتدای این مراسم بخشی …
توضیحات بیشتر »انتشار کتاب «فقه و حقوق قراردادها» اثر جدید استاد علیدوست
کتاب «فقه و حقوق قراردادها» اثر جدید استاد ابوالقاسم علیدوست در دو مجلد که به «ادله عام روایی» و «ادله عام قرآنی» قراردادها پرداخته، بهتازگی از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی چاپ و روانه بازار نشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جلد اول کتاب «فقه و حقوق قراردادها» در ۴۹۶ صفحه، «ادله عام روایی قراردادها» را وجهه نظر خود قرار داده است. در ادله روایی قراردادها روایات مهمی که محوریت در آنها معاملات و عقود بوده و یا بـر ساختار قراردادها تأثیر زیاد داشته به صورت اجتهادی مورد بحث قرار داده شده اسـت. در این اثر، هر …
توضیحات بیشتر »باید فقه را از «تقابل» به «تعامل» کشاند
وقتی هدفی بهعنوان مواجهه تمدنی تعریف میشود، باید اصول فقه را ترمیم کرد و فقه را در آنچه مربوط به مواجهه تمدنی مربوط میشود تکان داد؛ باید فقه را از فقه تقابل به فقه تعامل کشاند. این، هم وظیفهی مراجع و فقهاست و هم وظیفهی طلاب. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «حوزه و بایستههای دیپلماسی مذهبی» به همت پژوهشکده مهدویت و آیندهاندیشی مسجد مقدس جمکران با حضور اساتید، طلاب و فضلای حوزوی و دانشگاهی برگزار گردید. در این نشست علمی که چهارشنبه گذشته برگزار گردید، حججاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، ابوالحسن نواب و احمد رهدار به ارائه بحث پرداختند. همچنین …
توضیحات بیشتر »بررسی جایگاه خطابات مقاصدی در فقه شیعه
جایگاه خطابات مقاصدی در فقه شیعه با ارائه ابوالحسن حسنی مورد نقد و بررسی قرار گرفت و سه دیدگاه فقهای شیعه در این زمینه بیان شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «بررسی جایگاه خطابات مقاصدی در فقه سیاسی شیعه» با ارائه ابوالحسن حسنی از سوی گروه فقه سیاسی انجمن علمی مطالعات سیاسی حوزه علمیه چندی پیش در ساختمان انجمنهای علمی حوزه علمیه واقع در بلوار جمهوری اسلامی برگزار شد. عضو گروه فقه سیاسی انجمن علمی مطالعات سیاسی حوزه علمیه با بیان این که خطابات شرعی به دو قسم خطابات مقاصدی و حکمی تقسیم میشوند، اظهارداشت: خطابات مقاصدی، بیان کننده …
توضیحات بیشتر »ولایت فقیه از الزامات حکومت اسلامی است/ سوء مدیریتها را به حساب حوزه نگذاریم
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: حوزه و روحانیت باید هادی برای نظام اسلامی باشد. نمیتواند بگوید من حسابم از حساب حاکمیت جدا است، اگر ما یک حکومت سکولار داشتیم خیلی راحت روحانیت میتوانست خودش را کنار بکشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، با اشاره به وظایف و رسالتهای حوزه و روحانیت اظهارداشت: روحانیت در دو ساحت میتواند از اصول انقلاب اسلامی صیانت کند؛ یکی ساحت نظریه پردازی و دیگری ساحت رفتار و عمل است. رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم افزود: در ساحت نظریه پردازی، باید به آن بنیانها و اساسها بپردازد …
توضیحات بیشتر »«از صدر تا ذیل» همایش دو روزه اسلام و حقوق بشردوستانه بینالمللی
همایش بینالمللی «اسلام و حقوق بشردوستانه بینالمللی”با حضور عالمان و محققان علوم اسلامی و سایر ادیان الهی، اساتید و پژوهشگران دانشگاهی از ایران و ۲۰ کشور جهان، همچنین شخصیتها و فعالان حوزه حقوق بشردوستانه، طی دو روز در تاریخ ۱۷ و ۱۸ آذر ماه در شهر قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کنفرانس به ابتکار و همت مرکز مطالعات تطبیقی اسلام و حقوق بشردوستانه و با حمایت جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و دفتر نمایندگی کمیته بینالمللی صلیب سرخ در ایران، همچنین مشارکت علمی نهادهای حوزوی و دانشگاهی در محل سالن همایشهای غدیر دفتر تبلیغات اسلامی برگزار …
توضیحات بیشتر »«فقه» میتواند پشتوانه گفتمان و تعامل باشد
این پرسش به صورت جدی مطرح است که فقه ما بر اساس تقابل است یا تعامل! و یا چه مقدار بر اساس تعامل پایه ریزی شده است؟ معتقدم در فقه شیعه این ظرفیت وجود دارد که یک جریان فقاهتی قوی و منظم بر اساس تعامل، پایه ریزی کند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی «بررسی ظرفیتهای تعاملی دنیای اسلام و مسیحیت» با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست مسئول انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم و حجتالاسلام والمسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء در محل این بنیاد برگزار شد. در این نشست تخصصی …
توضیحات بیشتر »فقه، برای کاربردی کردن علوم انسانی اسلامی حرف جدی دارد
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: کسانی که به دنبال اسلامیزه کردن علوم انسانی هستند بیشتر دارای مطالعات فلسفی دارند و شاید اگر کسانی که مطالعات فقهی بیشتری داشتند در این صحنه وارد میشدند بر فقه تأکید بیشتری میشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم، درباره ورود حوزههای فقه و فلسفه در جریان تولید علوم انسانی اسلامی به طلیعه گفت: رسالت و تعریف فقه با فلسفه متفاوت است و کاری که فلسفه در ارتباط با اسلامی سازی علوم انسانی میکند را فقه نمیتواند انجام دهد و کاری که …
توضیحات بیشتر »ظرفیت شناسی اصول فقه موجود در «فقه اجتماعی»
استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان اینکه در فقه اجتماعی اصول فقه موجود به تنهایی کارایی ندارد، گفت: در برخی مسائل اجتماعی اصول ما ناقص است که باید تکمیل شود و در برخی دیگر نیاز به ترمیم دارد و حتی در برخی موارد باید تغییراتی در اصول فقه صورت بپذیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجاه و پنجمین نشست علمی تخصصی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با عنوان «ظرفیت شناسی اصول فقه موجود در فقه اجتماعی» در سالن نشستهای این مرکز برگزار شد. در این نشست حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد درس خارج حوزه علمیه و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه …
توضیحات بیشتر »تحول متکامل یا مرتجعانه کدامیک!؟
هیچکس مخالف تحول در حوزه نیست اگر هم عدهای نسبت به این امر احتیاط میفرمایند علتش این است که لزوماً هر تحولی را تحول متکامل نمیبینند و دغدغههایی پیرامون این موضوع دارند که در صورت برطرف شدن آنها همگی موافق این جریان هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خار فقه و اصول حوزه علمیه قم در خصوص موانع و راهکارهای تحول حوزههای علمیه با تأکید بر اینکه هیچکس مخالف تحول متکامل در حوزه نیست به پایگاه ۵۹۸ گفت: بیشک در خصوص تحول حوزه، بعد از انقلاب کارهای خوبی درون حوزه صورت گرفته است اکنون با نسلی …
توضیحات بیشتر »از «قواعد مهجور» و «شعارات بیسند» تا «کارکردگرایی شریعت»
در فقه، اصل اولی این است که دنبال اسناد باشیم؛ یعنی احکام را طبق ادله به دست بیاوریم؛ منتهی ما در فرآیند استنباط از اسناد، نمیتوانیم «مقاصد»، «مطبوع بودن» و «قابلیت اجرا» را نادیده بگیریم. اینها هیچکدام سند فتوا نیستند ولی در فهم اسناد اثر میگذارند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مدرسه مبارکه حضرت امام حسن مجتبی (علیهالسلام) مشهد چندی پیش میزبان حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد مطرح خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم بود. ایشان علاوه بر تدریس، سالهاست به منقح کردن عرصههای نوپدید فلسفه فقه و فلسفه اصول اهتمام نموده که ثمره این تحقیقات در قالب تألیفاتی همچون …
توضیحات بیشتر »۶ نهاد؛ واسطه رسیدن به تراث اسلامی
در تراث شیعه نهادهایی وجود دارد که میتوان از آنها ظرفیت پیشرفت را بدست آورد، ظرفیتهایی که میتواند در قالب دهها گزاره نمود پیدا کند. کشف این ظرفیتها باعث میشود تا عالمان ویژه این عرصه بدون اینکه دغدغه خروج از شریعت را داشته باشند، برای همه حوادث واقعه پاسخ مناسب و راهگشا داشته باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رئیس شورای عالی انجمنهای علمی حوزه علمیه، در بیست ودومین نشست اندیشهورزی در مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با موضوع «نهاد شناسی ظرفیتهای پیشرفت در تراث اسلامی» به سخنرانی …
توضیحات بیشتر »ظرفیتهای فقه در رویارویی با مسائل دنیای معاصر
جدیدترین شماره فصلنامه «اقتصاد اسلامی» مقالهای را با عنوان «ظرفیتهای فقه در رویارویی با مسائل دنیای معاصر» به چاپ رسانده است. نویسنده در این مقاله میکوشد به این سوال پاسخ دهد که چه نیرویی در فقه نهفته است که توان پاسخگویی به مسائل نوپیدا را دارد بدون آنکه نیاز به خروج از ضوابط اجتهاد باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه علمی- پژوهشی «اقتصاد اسلامی» به منظور طرح و توسعه مطالعات بنیادی و کاربردی در باب اقتصاد اسلامی ایران، به صاحب امتیازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مدیرمسئولی علیاکبر رشاد و سردبیری عباس عرب مازار به شماره شصت و دوم خود …
توضیحات بیشتر »کارکردهای عدالت در فقه
عضو جامعه مدرسین به تبیین نقش عدالت در کشف احکام و اجرای احکام مکشوف پرداخت و گفت: عدالت در فقه حداقل چهار کارکرد دارد که نیاز است به این قواعد توجه شود. به گزاش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در مراسم پاسداشت مقام علمی شهید حاج ناصر قرباننیا که در دانشگاه مفید برگزار شده بود، اظهار داشت: عدالت در کشف احکام و اجرای احکام مکشوف نقش بسیار مهمی دارد. عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ابراز داشت: بهطور یقین عدالت میتواند به عنوان یک قاعده در استنباط و اجرای احکام اثر …
توضیحات بیشتر »بایستگیهای روششناسی در فقه تمدنی/ بدون فقه جواهری دچار توهم فقه خواهیم شد
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اهمیت پرداختن به فقه تمدنی و لزوم اطلاع از بایستگیها برای روش شناسی در فقه تمدنی، گفت: وقتی ما میگوییم تمدن یعنی تمدن اسلامی، یعنی کاری بشود که اهداف خداوند در بعث رسولان و در انزال کتب آسمانی و تشریع مقررات دینی، در تمام شؤون زندگی انسانها پیدا شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در نشست علمی روش شناسی فقه تمدنی، در جمع طلاب حوزه علمیه اصفهان، با بیان این که روش شناسی فقه تمدنی موضوعی دست نخورده و بکر …
توضیحات بیشتر »