امام خمینی (ره) حدود ۹۰ سال پیش به حج رفت. گفته شده است این تنها سفر حج بنیانگذار جمهوری اسلامی بود؛ سفری طولانی که دستنوشتههای همسر ایشان «خدیجه ثقفی»، تنها مستندات موجودِ آن است و نامه محبتآمیز امام خمینی به همسرشان نیز از دل این سفر بیرون آمده است. شبکه اجتهاد: سفر حج امام خمینی (ره) در نوروز ۱۳۱۲ خورشیدی …
Read More »Tag Archives: امام خمینی(ره)
از نظام فکری امام خمینی تا مکتب معرفتی انقلاب اسلامی/ سید مهدی موسوی
شبکه اجتهاد: انقلاب اسلامی ایران تولید کنندهی یک مکتب معرفتی جامع و بیبدیل است که طرحی نو در اسلامشناسی درافکند و بدین واسطه جهان معنایی جدیدی متولد شد و در این عالَم، افقهای جدیدی در عرصهی شناخت هستی و انسان، معرفت و سیاست، اجتماع و مدیریت به روی بشریت گشوده شد. بنیان این مکتب معرفتی را نظام فکری حضرت امام …
Read More »بررسی رویکرد امام خمینی در تعریف فقه حکومتی
شبکه اجتهاد: از آثار حضرت امام(ره) – تا آنجا که تتبع کردیم- مطلب روشنی در تعریف فقه حکومتی به دست میدهد، اما تعریف کلاسهای ارائه نشده است. یعنی دیده نشد که ایشان در جایی به تعریف جامع و کامل فقه حکومتی پرداخته و آن را با فقه متداول مقایسه کرده باشند. اما در عین حال، افق گشاییهای بسیار خوبی در …
Read More »مکتب اصولی امام خمینی (ره)/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: نام و یاد و نشان مکتب اصولی بیش از واقعیت آن به بحثها گذاشته میشود. عمدتا مکتب فقهی بر سر زبانها است و اگرچه بحثی علمی نسبت به عناصر و محتوای آن در میان نیست و بیشتر طرح اسم و ذکر یاد و نامی از آن است؛ در درجه بعد مکتب اصولی قرار دارد که آن هم بدتر …
Read More »نمایی از فقه اقتصادی امام خمینی (ره)
شبکه اجتهاد: دومین نشست از سلسله نشستهای جهان فکری اندیشمندان انقلاب اسلامی جشنواره علوم انسانی عمار، با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین محسن قنبریان در سالن علامه طباطبایی مرکز همایشهای غدیر برگزار شد که چکیدهای از ارائه را میخوانید؛ امام قائل به ترابط علوم اصیل (حکمت/ اخلاق/ فقه) است و قائل به فقه جواهری است. نوآوریهایی هم در اصول و فقه (خطابات …
Read More »فقه امام خمینی(ره) نه مصلحتاندیشانه بود، نه منفعل و ایستا
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ضمن اشاره به نگاه امام خمینی(ره) به فقه و جامعه تصریح کرد: یک برداشت این است که گویا حضرت امام به دانش فقه صرفا مصلحتاندیشانه نگاه میکردند و به موازین و چارچوب اصلی اجتهاد چندان پایبند نبودند. این نگاه کاملا نادرست است به خاطر اینکه امام صریحا و عمیقا به موازین فقهی …
Read More »رابطه میان استبدادستیزی و تحقق عدالت از منظر امام خمینی/ عبدالوهاب فراتی
شبکه اجتهاد: همیشه در تحلیل بحث استبدادستیزی در اندیشه حضرت امام، علاقه مند هستم که به بنیانهای عرفانی و اخلاقی این بحث اشاره کنم و از آن نقطه بحث خودم را آغاز کنم. حضرت امام قبل از آنکه وارد فاز سیاسی شوند تحت تأثیر آموختههای استاد خودشان مرحوم شاهآبادی بودند. بخشی از این آموختهها در «شذرات المعارف» بیان شده است. …
Read More »باید تلاش نمود افکار بلند امام، ماندگار و دستخوش تحریف نگردد/ لزوم حفظ وحدت حول محور ولی فقیه
حضرت آیتالله نوری همدانی حفظ اندیشههای امام خمینی را بر عهده مسؤولان نظام دانست و گفت: سفارش همیشگی امام حفظ وحدت بود و امروز هم حفظ وحدت حول محور ولی فقیه ضروری است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله حسین نوری همدانی به مناسبت فرارسیدن سی و چهارمین سالگرد ارتحال بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و قیام خونین ۱۵ خرداد پیامی صادر …
Read More »چرا تحریرالوسیله در میان کتابهای فتوایی امام منحصربهفرد است؟/ محمدکاظم تقوی
شبکه اجتهاد: دانش فقه در میان دانشهای متعدد اسلامی، علم به احکام شرعی و حلال و حرام الهی میباشد که فقیه پس از تحصیل مقدمات علمی و ایمانی برای استنباط احکام از منابع و ادله مربوطه، اجتهاد میکند و رهاورد جدّ و جهد او برای خودش و مقلدینش حجت است و در زمان غیبت امام معصوم(ع) که علم قطعی به …
Read More »«فقه پویا» در اندیشه امام خمینی چه معنایی دارد؟/ محمد رجایینژاد
شبکه اجتهاد: سده گذشته، روزگار رودرروشدن جهان اسلام ـ بهویژه ایران ـ با مدرنیته غربی بوده است؛ یعنی همان چالش بین سنت و تجدد. سدهای که آوردگاه اندیشهها و کنشگران فکری و فرهنگی بسیاری بود و خود این، جریانهای فکری و فرهنگی گوناگونی را بهوجود آورده است. تقسیمبندی این جریانها و جریانشناسی آنها نیز خود گفتار جدایی است؛ چراکه هر …
Read More »مطالبه استاد فاضل لنکرانی از حوزویان برای پرداختن به مکتب فقهی و اصولی امام خمینی (ره)
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) گفت: من هر چه بیشتر روی کتاب مناهج امام کار میکنم در مییابم امام این کتاب را به عنوان یک متن درسی نوشتهاند چون قلم شان در مناهج با قلم شان در کتاب البیع خیلی فرق میکند، اما در ذهن آقایان نمیآید که یک بار این مناهج را باز کنند، یا به گروهی بدهند …
Read More »امام خمینی «فقه عمومی» را زنده کرد/ ضرورت بازشناسی جایگاه فقه در مجموعه معارف اسلامی
عضو مجلس خبرگان رهبری، گفت: یکی از ابعادی که حضرت امام خمینی (ره) به لحاظ فقهی مطرح و آن را زنده کردند، فقهی است که میتوان فقه عمومی نامگذاری کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری در سومین جشنواره علمی مدرسه عالی فقه و اصول امام حسین علیه السلام ضمن گرامیداشت دهه کرامت و سی …
Read More »در دیدگاه امام (ره) احکام وسیله اجرای حکومت و بسط عدالت است
حاج ابوالقاسم با تصریح به شئون گوناگون حکومت عنوان کرد: حکومت قانون میخواهد که احکام اسلام قوانین آن است؛ احکام در دیدگاه امام خمینی وسیلهای برای اجرای حکومت و بسط عدالت است و اگر این دیدگاه روشن شود تزاحم بین امر عالی و امر استقلالی معنا ندارد؛ بقیه شئون حکومت اجرا است و تحقق یک سری حقائق در عالم هم …
Read More »نقدی بر فهم عامیانه از نظریهی «الاسلام هو الحکومه»/ محمد قاسمی
اختصاصی شبکه اجتهاد: مطالبی در کمال شگفتی، از سوی برخی حوزویان و در نقد «نظریه الاسلام هو الحکومه» مطرح شده است! این نوع مواجهه با یک نظریه فقهی از سوی کسانی که داعیه فقاهت دارند، بیش از آنکه نقدی بر نظریه و صاحب نظریه باشد، وجاهت علمی ناقدین را مورد خدشه قرار میدهد. این وجیزه در پاسخ به منکرین حکومت …
Read More »امام خمینی(ره) و فرهنگ سیاسی انتظار/ داود مهدوی زادگان
شبکه اجتهاد: فرهنگ انتظار در سنت فکری امامیه به دلیل ورود در عصر غیبت امام زمان (عج) اهمیتی بس بالا و والایی دارد. بطوری که در روایات مأثوره بر فضیلت بی بدیل انتظار فرج تاکید زیادی شده است. در اینجا به ذکر دو حدیث ارزشمند بسنده میشود: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: أَفْضَلُ الْعِبَادَهِ انْتِظَارُ الْفَرَج؛ فضیلت …
Read More »مستندات قرآنی «الاسلام هو الحکومه» تبیین شود/ در ذهن امام این بوده «مناهج» جای «کفایه» قرار بگیرد
برای این جمله «اسلام هوالحکومه» باید سمینارها برگزار کرد تا به عمق این نگاه پی برد. بدون هیچ تعصّب علمی عرض میکنم که این کلام را در سخن و نگاه هیچ فقیهی ندیدم. امام خمینی میخواهد بگوید که دین برای تشکیل حکومت آمده است. مستندات قرآنی در این کلام امام خمینی وجود دارد؛ با وجود آیات متعدد در رابطه با …
Read More »استادی: حل مسائل مستحدثه، باید با فقه جواهری باشد؛ تحول درونی در حوزه را دنبال کنیم/ علیدوست: تکثیر شاخهها و تراشیدن عناوین انتزاعی در فقه، از آسیبهای بحث تحول است/ نباید دائماً بار اضافه بر دوش فقه بگذاریم
استاد رضا استادی گفت: امام خمینی فرمود ما حوزه را لازم داریم و اهمیت حوزه به فقه و مقدمات فقه است؛ فقه هم فقه جواهری است یعنی در قم اگر تحولات در این مسیر و برای ترویج فقه و ملاشدن باشد، خوب است؛ لذا کسانی که دنبال تحول هستند، در هر تحولی باید یادشان باشد که آیا به فقه جواهری …
Read More »ویژگیهای فقه امام خمینی و نظریات جدید در اجتهاد
یکی از نوآوریهای امام خمینی در عرصه فقاهت، گشودن افقهای جدید در زمینه استنباط، با طرح مسئله نقش زمان و مکان در اجتهاد است. بااینکه در آثار فقهای بزرگ شیعه در گذشته نیز اشارههایی به این مسئله شده است؛ اما طرح روشن و دقیق و عملیاتی کردن آن در صحنه اجتماع از ابتکارات امام خمینی بود. خوانش و کاوش تاریخ …
Read More »امام (ره) ماندگاری نظریه ولایت فقیه را تضمین کرد/ ایشان اشبه الناس به امام معصوم را شایسته حکمرانی میدانست
حجتالاسلام والمسلمین ایزدهی با اشاره به اینکه امام خمینی(ره) هم مطرح کننده نظریه ولایت فقیه بود و هم ماندگاری آن را تضمین نمود، گفت: حضرت امام فرمود آن کسی که برای ما شریعت آورده قطعاً برای آن متصدی اجرا نیز تعیین کرده است. امام خمینی (ره) اشبه الناس به امام معصوم را شایسته حکمرانی میدانست و نوع نگاه ایشان مبتنی …
Read More »نمیتوانیم بحث ولایت مطلقه را منهای بحث مصلحت عموم، مطرح کنیم/ فقیه باید تسلیم مصالح جامعه باشد!
تصور امام خمینی (ره) این بود که نیازهای جامعه بسیار بسیار گستردهتر و سیالتر از آن چیزی است که ما به شکل ثابت مجموعهای از احکام را از قبل مورد شناسایی قرار دادهایم و آنها را تبدیل به رسالههای عملیه کردهایم و برداشت ثابتی از شریعت به دست آوردهایم. ما نمیتوانیم در آن چارچوب به همه نیازهای مردم و جامعه …
Read More »جمع میان حکومت دینی و جمهوریت در اندیشه امام خمینی مبنایی است/ امام (ره) فقه را در مستوای اداره کلان جامعه میبیند
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، گفت: بسیاری از اسلامگرایان سیاسی در جهان اسلام روی خوشی به جمهوریت و مردم سالاری ندارند مثلا جریانات اسلامگرا در جهان اسلام مانند حزب التحریر به صراحت کتاب نوشتند و «دموکراسی» را نظام کفر قلمداد کردند و برخی مانند جریانات رادیکال اسلامگرا اساسا جمهوریت را مقابله با ربوبیت تشریعی الهی میدانند. ولی امام …
Read More »حواشی امام خمینی بر توضیح المسائل
حضرت امام پس از نوشتن حاشیه بر توضیح المسائل آیتالله بروجردی، آثار فتوایی دیگری هم نوشته که مهمترین آنهاتحریرالوسیله میباشد و در سالهای پس از آن بعضی از فتاوایشان تغییر و تبدیل یافته که خود گفتند در موارد اختلاف فتوی، آنچه در تحریرالوسیله نوشته شده، ملاک است. شبکه اجتهاد: امام خمینی(ره) گرچه بر دو اثر مهم فقه فتوائی: العروه الوثقی …
Read More »ابتکار امام در طرح «نقش عنصر زمان و مکان در اجتهاد و استنباط فقیه» تحول عمیقی در فقه ایجاد کرد/ زمان و مکان ممکن است ملاکات حکم را از اساس تغییر دهد/ برخی از عنصر زمان و مکان استفاده میکنند ولی بیمبنا حرف میزنند!
اساسا جمهوری اسلامی که حضرت امام اعلام کردند، بر اساس دخالت عنصر زمان و مکان در اجتهاد ایشان نسبت به موضوع دولت است. امروه موضوع دولت، حق شهروندان است و وقتی «شهروند» میگوییم، یعنی مسلمان و غیر مسلمان ندارد، قوم فارس، کرد، لر و بلوچ ندارد از این رو جکهوریت لازمه حکومت خواهد بود. امام هم بر همین اساس، حکومتی …
Read More »مفهوم اطلاق در نظریه ولایت مطلقه فقیه از دیدگاه امام خمینی(ره)
کتاب «مفهوم اطلاق در نظریه ولایت مطلقه فقیه از دیدگاه امام خمینی (ره) جدیدترین اثر حجتالاسلام والمسلمین سیدجواد ورعی، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، از سوی پژوهشگاه و با همکاری مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام (ره) منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد ورعی در این پژوهش مفهوم «اطلاق» در …
Read More »حکومت اسلامی، حکومتی «مکتبی-مردمی» است/ اینکه میگویند طالقانی به مجلس خبرگان قانون اساسی اعتراض داشت، دروغ است
آیتالله سبحانی گفت: حکومت اسلامی حکومتی «مکتبی-مردمی» است، چون اگر امضا و پذیرش مردم نباشد هیچ تزی هرچند که نسخهاش حق هم باشد پیش نمیرود. لذا گرایش و رأی مردم یکی از دو رکن اساسی حکومت را تشکیل میدهد ولی نمیتواند اصالت داشته باشد، چون حکومت تنها جنبه اجرایی نیست تا بگوییم رأی دادیم کافی است، عمده رکن دوم آن …
Read More »فقه امام خمینی و مسئله زنان
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم حدیث، گفت: مرحوم امام در دوران زندگی در مواجهه با زن دو فصل متفاوت داشتهاند. قبل از رهبری به همان مسلک مشهور مواجه با زن بوده اند؛ آراء و سلوکشان این را نشان میدهد. بعد از دوره رهبری، با توجه به مبانی که از ایشان به دست آوردهایم، زن هم می تواند به مرجعیت برسد؛ …
Read More »«تفاوت فتاوا» تازهترین اثر انتشارات انقلاب اسلامی
در این کتاب ۲۶۷ مورد اختلاف فتوای فقهی حضرت امام خمینی (ره) و حضرت آیتالله خامنهای مورد بررسی قرار گرفته و در ۴۹ مورد که از حضرت امام خمینی (ره) فتوایی یافت نشده، نظر آیتالله خامنهای تحت عنوان مسئلهی اختصاصی بیان شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، «تفاوت فتاوا» بر اساس فتاوای حضرت امام خمینی و حضرت آیتالله خامنهای، تازهترین …
Read More »برخی از تفاوتهای فتاوای امام خمینی(ره) و حضرت آیتالله خامنهای
شبکه اجتهاد: گزارش حاضر، برخی از تفاوتهای فتاوای بنیان گذار جمهوری اسلامی امام خمینی و رهبر معظم انقلاب اسلامی آیتالله خامنهای را در مسائل «عبادات، معاملات، مسائل پزشکی و متفرقه» نشان میدهد. فتاوای حضرت امام از کتابهای «تحریر الوسیله»، «العروه الوثقی»، «توضیح المسائل و استفتائات» است و فتاوای آیتالله خامنهای از کتاب «اجوبه الاستفتائات، «مناسک حج» و برخی استفتائات موجود …
Read More »روش امام خمینی در فهم اعتبار، شناخت تعامل شارع با اعتبار و تطبیق اعتبار
رئیس علمی شورای دین پژوهان گفت: امام خمینی (ره) در باب ردع و امضای اعتباریات اندیشهای دارد که از سوی برخی شخصیتهای اصولی نادیده انگاشته میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در سلسله نشستهای تبیین مکتب امام خمینی با عنوان «تبیین مکتب اصولی امام خمینی» که در موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی برگزار شد، …
Read More »بازشناسی احکام اولیه، ثانویه و حکومتی از منظر امام خمینی/ رشید داودی
شبکه اجتهاد: از نظر اندیشمندان فقیه شیعه، احکام شرعی در یک نگاه کلی به احکام اولیه و ثانویه تقسیم میشوند [کما اینکه از جهات دیگر تقسیم بندیهای گوناگونی برای حکم شرعی بیان شده است]؛ این نحو از تقسیم بندی میان احکام که کاربردهای فراوانی نیز به دنبال دارد، عمری به بلندای فقه شیعه دارد؛ و در این نوشتار به دنبال …
Read More »