احمد نقیبزاده در نشست نقد و بررسی کتاب «فقه و حکمرانی حزبی» گفت: کاری که دکتر فیرحی انجام داد خیلی ارزنده بود البته من انتقاداتی هم نسبت به کتاب دارم. مهمترین کاری که ایشان کردند این بود که رابطه فقه و حکمرانی حزبی را از نظر شرع برای ما روشن کردند که بالاخره چگونه میتوان در یک نظام مذهبی حزب …
Read More »Tag Archives: انتخاب سردبیر
تأملات فقهی در حوزه قانونگذاری
این کتاب دربرگیرنده نظریات، آرا و افکار بزرگان حوزه فقه و قانون است که در یک مقدمه و شش نشست نوشته شده و هر نشست از شناسنامهای برخوردار است که در آن، ارائه دهندگان، ناقدان، دبیر علمی و دبیر اجرایی معرفی شدهاند و در پایان هر نشست، گزارشی تفصیلی از آن ارائه شده و این گزارش شامل سؤال و جواب …
Read More »اگر حوزه، پژوهشگاه نظام است، پس باید بودجهاش را هم نظام تأمین کند/ وابستگی کامل حوزه به مردم، روحانیت را پوپولیست میکند!/ افزایش نقد به حوزه، به جهت عدم پاسخگوئی است
اینکه روحانیت به مردم وابسته باشد خوب است. مرحوم مطهری میفرمودند: خاصیت روحانیت شیعه این است که مردمی است. ولی این تیغ دو لب است چراکه وقتی مردمی شد حالت پوپولیستی ممکن است پیدا کند. به این معنا که آنچه مردم یا بانی دوست دارد را باید بگوید تا دعوت شود. بعد میبینیم طلبه سه نوبتکار میکند تا امورات خود …
Read More »فقه عفاف؛ حلقهای مفقود در تبویب فقه
استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم به سه جلد کتاب «فقه عفاف» اشاره کرد و گفت: کتاب فقه عفاف از دو جلد فقه فردی و اجتماعی تشکیل شده است و جلد سوم آن میتواند نتیجه مباحث فقهی در بخشهای قبل باشد و ذیل سیاستگذاری اجتماعی تعریف شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ادامه سلسله همایشهای ملی الگوی زندگی عفیفانه …
Read More »یک سفارش بزرگ از یک استاد بزرگ به یک شاگرد بزرگ
شهید صدر بهعنوان یک دِین به نظام اسلامی، بهترین شاگردشان را خرج میکنند؛ اما برخی که از لحاظ نظری یا موارد شخصی با این نظام مشکل دارند میخواهند از لحاظ نظری ارتباط پشتوانه نظام با شهید صدر را قطع کنند و بهترین راه را نیز این دیدند که بگویند این نعم الخلف یا بهترین جایگزین، امتداد استادش نیست؛ در حالی …
Read More »الگووارهای نوین در ساختارشناسی فقه
در این مقاله، ساختار شناسی علم فقه از نگاه نظام سازی اصطلاحات و تاثیر آن در ارائه ساختار منطقی علم فقه، به عنوان راهبردی اساسی، بررسی میشود. همچنین، با مروری بر دسته بندی رایج فقه برای تقسیم بندی آن الگویی پیشنهاد میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نود و چهارمین شماره فصلنامه علمی- پژوهشی «کاوشی نو در فقه» (تابستان ۱۳۹۷) به …
Read More »کارآمدی نظام اسلامی در گرو دولتسازی و برطرف کردن خلأهای قانونی است/ تجربه تولید بینش حوزوی و دانش دانشگاهی در نظام اسلامی کارآمد بوده است
حوزه باید علوم راهبردی و بینش تولید کند و دانشگاه وظیفه دارد تولید دانش داشته باشد و کارشناس تربیت کند که الان در حوزه تحولاتی معطوف به حکمت مدنی صورت میگیرد و قم در آینده پیشتاز حکمت سیاسی و اجتماعی خواهد بود؛ همچنین تجربه دانشگاههایی همچون دانشگاه باقرالعلوم(ع) براساس بینش حوزوی و دانش دانشگاهی بسیار کارآمد بوده است؛ تا جایی …
Read More »امکان ندارد کسی فقیه باشد اما ضد ولایتفقیه باشد/ اگر غیرمتخصصان در مورد ولایتفقیه صحبت نمیکردند، امروز اینقدر مشکل نداشتیم/ پیشینه تاریخی ولایتفقیه را مطالعه کنیم
برخی معتقدند امام(ره) ولایت مطلقه را قبل از انقلاب نگفته بود. خیلی بدفهمی داریم ما؛ یعنی در ولایتفقیه اگر کسانی که تخصص نداشتند صحبت نمیکردند، ما امروز اینقدر مشکل نداشتیم. کسانی بدون مطالعه و تحقیق و بررسی آمدهاند و صحبت کردهاند و الآن ما کلی باید وقت صرف کنیم و بگوییم که آنها درست نیست. یکی از بزرگان در یک …
Read More »تولید دانش و مهارت متناسب با جامعه، موجب کارآمدی حوزه علمیه است
شناسایی رشتههای آموزشی در نظام آموزشی حوزه علمیه بسیار اهمیت دارد، اینکه چه رشتههایی را نیاز داریم و به دنبال آن شاهد چه کاستیهایی هستیم که در این راستا میتوانیم از طریق مهندسی معکوس به نتیجه برسیم؛ یعنی نقاط تماس حوزه با محیط بیرون را شناسایی کرده و پاسخگویی داشته باشیم و متناسب با آن دانش و مهارت فراهم کنیم. …
Read More »از نوآوریهای اصولی محقق حلی تا دگرگونی در مفهوم اجتهاد
یکی از مسائل مهمی که محقق حلی در علم اصول مطرح نمود و بعد از ایشان تا زمان ما باقی مانده است، بحث تحول مفهومی اجتهاد است. اجتهاد در عصر روایات و در عصر قدما تا زمان محقق مفهومی مذموم و غیرقابل قبول داشت. مرحوم محقق در مفهوم اجتهاد یک تحولی ایجاد کرد که بر اساس آن تحول، مفهوم اجتهاد …
Read More »مسؤولیتهای اجرایی، باعث رشد علمی آیتالله شاهرودی شد/ محمدصادق صدر شهادت داد که شهید صدر او را بهترین شاگرد خود میدانست/ در انتخاب ابواب فقهی برای تدریس، سنتهای حوزه را رعایت میکرد
مرحوم شهید صدر، خوشبیان بودهاند ولی مطالبش هم در عرصه فقه و هم در عرصه اصول بسیار سنگین بود؛ یعنی شیوه بحث ایشان بسیار آکادمیک ولی مباحث سنگین است. خود درک این مباحث یک استعداد فوق العاده میطلبد. مرحوم آیتالله هاشمی شاهرودی توانست مبانی شهید صدر را خوب دریافت و تبیین کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسبت رحلت آیتالله سید …
Read More »امام موسی صدر از خاستگاه یک فقیه وارد اجتماع میشود نه یک مُصلح اجتماعی روشنفکر/ فقاهت، منطق پیغمبر فهمی است/ امام صدر از موضع دینداری اختلاف را به رسمیت میشناسد
برخی ناخواسته تصویری از امام صدر به عنوان یک مصلح اجتماعی، به عنوان یک روشنفکر ترسیم میکنند، یا اینکه او در عرصه اجتماع اهل تساهل و تسامح است، اما هیچکدام از اینها ممیزه آیتالله سید موسی صدر نیست، بلکه او از خاستگاه فقاهت وارد جامعه میشود و به عنوان یک فقیه برای مسائل چارهاندیشی میکند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همایش …
Read More »ضمان حادثه، حتی در صورت عدم تقصیر، متوجه بیتالمال نیست/ محسن بودنِ مسؤولین، باعث از بین رفتن ضمان نمیشود
اگر شخص مقصر باشد، خودش ضامن است؛ اما اگر مقصر نباشد و عمد نیز محسوب نشود، در مورد خطایی که در قضات اتفاق میافتد، اینگونه است که عهدهدار جبران آن مسئولیت مدنی، بیتالمال است: «مَا أَخْطَأَتِ الْقُضَاهُ فِی دَمٍ أَوْ قَطْعٍ فَعَلَى بَیْتِ مَالِ الْمُسْلِمِینَ». اگر گفتیم تفاوتی بین قاضی و غیر قاضی نیست و جزء مصالح عمومی، تصدی امور …
Read More »ابتدا فضا را مسموم میکنند بعد میگویند انتقاد است!/ منتقد حوزه است، دهها ساعت سخنرانی میکند اما حتی یک راهحل هم ارائه نمیدهد/ کسی که نیّتش خیر است، نقد را در عموم مطرح نمیکند
اینکه ما این مسائل را در بین مردم به نحو سخنرانی یکطرفه شایع کنیم بدون اینکه مردم از خیلی از این مسائل اطلاع داشته باشند این روش غلطی است. این مسموم کردن جامعه است مثل کسی جامعه را مسموم کند بعد بگوید این انتقاد است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سخنان اخیر و چندباره حسن رحیمپور ازغدی در نقد حوزههای علمیه، واکنشهای …
Read More »چیستی و بررسی رویکردهای فـقـه نظام
برای رسیدن به نظامات اجتماعی و آن ساختارهایی که مجموعه جامعه را اداره میکنند، ما نیاز به نظام اقتصادی، نظام تربیتی، نظام اقتصادی و نظام سیاسی داریم و آن نظام از همان فقه اکبر و مجموعه شریعت استفاده میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین نشست از سلسه نشستهای علمی مؤسسه احیای حیات طیبه با موضوع «فقه نظام» (چیستی و رویکردها) …
Read More »نقدِ نقد تقریب
برای ارائهی الگویی برای تقریب باید بدانیم که قرار است به چه چالشی پاسخ دهیم. به گمان من الگوی تقریب قرار نیست به یک چالش کلامی پاسخ دهد. تقریب، وحدت، اختلاف، و شکاف واقعیّتهایی اجتماعی هستند که باید جامعهشناختی بررسی شوند. آنچه از عالمانی چون ایشان انتظار میرود این است که با استفاده از متون دینی امکانی را فراهم آورند …
Read More »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه جمادی الاولی ۱۴۴۰ قمری
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشأت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …
Read More »آیتالله شاهرودی معتقد بود ملاحظات امنیتی نباید منجر به تضییع حقوق شهروندی شود/ نظریهپردازان فقهی نباید مسؤولیت اجرایی بپذیرند
در حقوق شهروندی یکوقتی من مطلبی از ایشان دیدم که یکی از مشکلات حقوق شهروندی در جمهوری اسلامی را این میدانست که این حقوق، هنوز در جامعه اسلامی ما نهادینه نشده است و لذا برخی برخوردهای قوای انتظامی و امنیتی با متخلفان، در حقیقت، نقض حقوق شهروندی ایشان است. اختصاصی شبکه اجتهاد: رحلت آیتالله سید محمود هاشمی شاهرودی، شوک بزرگی …
Read More »پرسیدم چرا فقه نظام را ادامه ندادید، گفتند: ضعُف الطالب و المطلوب!/ هر نیم ساعت درس شهید صدر، به اندازه چند ساعت درس دیگران بود
اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسبت رحلت آیتالله سیدمحمود هاشمی شاهرودی، با شاگرد وی حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم به گفتوگو نشستیم. رئیس پژوهشکده «الذرّیّۀالنبویّۀ»، خاطرات فراوانی از استاد هم در نجف و هم در قم داشت؛ خاطرات کمترگفته شدهای که در گفتگو با اجتهاد، برای اوّلین بار، مطرح میشدند. مشروح این گفتوگو بهقرار ذیل است: اجتهاد: حیات علمی مرحوم هاشمی …
Read More »تحلیل آرای نادر فقهی شیعه درباره حجاب زن مسلمان
نظر اکثر فقها، بر وجوب پوشش تمام بدن زن به استثنای وجه وکفین است؛ از این رو، هر دیدگاهی در مقابل آن، رأی نادر به شمار میآید. از آنجاکه نه شهرت دلیل صحت و اتقان و نه ندرت سبب ضعف و وهن حکم است، بررسی دلایل و مستندات آرای نادر فقهی ضروری به نظر میرسد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دوازدهمین …
Read More »نصیری: فقه نظام ساز با دو مانع شوره زار مدرنیته و غیبت معصوم مواجه است/ رهدار: فقه توانایی اداره جامعه در دوره غیبت و تصرف در مدرنیته را دارد
شبکه اجتهاد: چندی پیش بود که آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی از عدم وجود چیزی به نام فقه نظامات سخن گفت و اظهار داشت «امام اجتهاد موجود را کافی نمیدانست ولی فقه را کافی میداند منتهی فقهی که باید در آن فکر بشود، نوآوری بشود. در فقه نیاز به نوآوریهای فراوان داریم، افقهای زیادی در فقه باز میشود منتهی همین فقه …
Read More »انتشار نخستین شماره دوفصلنامه «مطالعات فقهی حقوقی زن و خانواده»
اولین شماره دوفصلنامه علمی- تخصصی «مطالعات فقهی حقوقی زن و خانواده» به صاحب امتیازی دانشگاه ادیان و مذاهب با هفت مقاله علمی از سوی پژوهشگران در ۱۹۲ صفحه چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین شماره دوفصلنامه «مطالعات فقهی حقوقی زن و خانواده» (بهار و تابستان ۹۷) به صاحب امتیازی دانشگاه ادیان و مذاهب، مدیر مسئولی حجتالاسلام والمسلمین …
Read More »«ناقصالعقل» بودنِ زنان، در مورد زنان جامعه امروز، صادق نیست/ مبنای «سفاهت زنان» هم مخالف فقه است و هم مخالف احادیث/ تفسیر نادرست روایات، اسلام را زنستیز معرفی کرده است
ناقصات العقول به معنای آن نقص عقلی که در ملاک تکلیف مطرحشده است نیست. این مثل تعبیر قرآن است که میفرماید: «اکثرهم لایعقلون» است. لایعقل به معنای لایدرک است. زنان به جهت نبودن در متن جامعه، درک و عقل تجربی را ندارند، نه اینکه عقل معتبر در ملاک تکلیف را دارا نباشند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد قائینی …
Read More »حوزه بعد از شهید صدر دوباره نابغهای را از دست داد/ سیاست مانع از مردمی شدن مرجعیت ایشان شد/ آیتالله جنّتی، بیست سال پیش، به مرجعیت ایشان شهادت داد
اختصاصی شبکه اجتهاد: درگذشت آیتالله هاشمی شاهرودی، تأسف شدیدی را در میان روحانیون و حوزههای علمیه به دنبال داشت. او علاوه بر شخصیت سیاسی، جایگاه علمی در حوزه علمیه قم و نجف داشت که هیچ کس را یارای تشکیک در آن نبود. در این رابطه با حجتالاسلام والمسلمین سید صمصامالدین قوامی، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفتگو کردیم. رئیس …
Read More »انتقاد از آخوند خراسانی در خلط میان حقیقت و اعتبار/ باید خط بطلان کشید که حجیت ذاتی قطع است!
اگر آخوند متوجه میشد که بین اعتبار و حقیقت فرق است و اگر فتوا نمیداد حجیت ذاتی قطع است، حوزه ما این درسها را میخواند، دیگر ما فلان کس نداشتیم که اینطور حوزه را به فتنه بکشانند! او هم یک طلبه بود. وقتی میفهمید که علم امام در بیان احکام حجت است، اما در قضایای شخصی مثل ما باید عمل …
Read More »مقصد اصولی شهید صدر را باید از «بُحوث فی علم الاصول» فهمید/ آیتالله شاهرودی در نظام اقتصادی و نظام حقوقی اسلام صاحبنظر بود/ میفرمود حوزه باید یاریدهنده و تقویتکننده نظام و رهبری باشد
شبکه اجتهاد: آیتالله سیدمحمود هاشمی شاهرودی، رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو مجلس خبرگان رهبری پس از عمری مجاهدت در عرصهی علمی و سیاسی، شامگاه دوشنبه ۱۳۹۷/۱۰/۳ دار فانی را وداع گفت. رهبر انقلاب اسلامی در پی ارتحال ایشان پیام تسلیتی صادر کردند که در بخشی از آن آمده است: «ایشان استادی بزرگ در حوزهی علمیهی قم و …
Read More »گفتوگوی منتشر نشده با آیتالله شاهرودی درباره «حوزه نجف»، امام خمینی و آیتالله خویی
هنوز هم ابعاد این فقه حکومتی را نمیدانیم و سعی نکردیم آنها را بیرون بکشیم. فقهی که نظامسازی کند و نظامهای مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، اداری، فرهنگی و… را در جامعه بسازد خیلی فرق میکند با این مسائل خرده و فروع فقهی که در هر مسالهای مطرح میشود… شبکه اجتهاد: آیتالله سیدمحمود هاشمی شاهرودی(ره) در نجف متولد شد و دروس حوزوی …
Read More »آیتالله شاهرودی نوآوریهای شهید صدر، نگاه عرفی آیتالله خوئی و رویکرد حکومتی امام خمینی را داشت/ مرجعیت را در رساله عملیّه نمیدید/ به ایشان میگفتند: ریاست قوه، مانع از فراگیرشدن مرجعیتتان میشود
مرحوم آیتالله هاشمی شاهرودی در حوزه علوم اسلامی، خصوصاً علم فقه، وارث سه نگاه علمی فقهی پژوهشی در حوزه علمیه نجف بوده است. وی وارث اندیشهها و نوآوریهای شهید صدر و اتقان و عرفیت فقهی مرحوم خویی و وجه بنیادین فقهی سیاسی حکومتی حضرت امام را داشتند. اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله سیدمحمود هاشمی شاهرودی را اگرچه بسیاری به ریاست قوه …
Read More »نقد و بررسی بودجه ۹۸ از منظر فقه منابع مالی دولت اسلامی/ معنای مالکیت انفال توسط حکومت، تصدیگری دولت نیست
استاد مطرح حوزه اقتصاد اسلامی تصریح دارد: مالکیت انفال توسط حکومت، معنایش این نیست که دولت تصدیگری کند بلکه دولت واگذاری و مدیریت کرده و درآمدهای ناشی از آنرا صرف مخارج عمومی کند، حال چرا فاز ۱۱ گاز پارس جنوبی تماما به شرکتهای چینی واگذار شد! اینها خلاف فقه ماست و فقه میگوید باید به مردم میدان داد. به گزارش …
Read More »آیتالله هاشمی شاهرودی واسطه فیض تفکرات اصولی شهید صدر در حوزه علیمه بود
استاد باسابقه خارج فقه و اصول با بیان اینکه حوزه علمیه مدیون آیتالله هاشمی شاهرودی است، گفت: این عالم ربانی زمینه نشر و واسطه فیض تفکرات اصولی شهید صدر در حوزه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیتالله محمدمهدی شبزندهدار، فقیه شواری نگهبان و استاد باسابقه حوزه علمیه قم در ابتدای درس خارج فقه خود بمناسبت ارتحال آیتالله هاشمی شاهرودی گفت: …
Read More »