در این پژوهش سعی شده است قواعد فقهی لازم را جهت اثبات حقوق شهروندی و مصادیق آن در فقه شیعه جمع آوری و استخراج شود؛ و با ذکر تک تک مصادیق ارتباط آن با منابع و قواعد فقهی تبیین گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جلسه دفاعیه پایان نامه سطح ۳ حوزه علمیه خراسان با موضوع «بررسی جایگاه حقوق شهروندی در …
Read More »Tag Archives: انتخاب سردبیر
نیازمند تأمّلات نظری و آراء جدید در «فقه هنر» هستیم/ همایش «فقه هنر» به دنبال تکرار مباحث موجود نیست
دبیر علمی همایش ملی فقه هنر، نگاه به اقتضائات زمان و مکان، و بروز کارکردهای نوین هنر را در نیل به روشهای جدید استنباط در عرصه فقه هنر مؤثّر دانست.
Read More »محمد قائینی: اگر فقه جوابگوی اداره اجتماع نبود، باید احتیاط کرد
اختصاصی شبکه اجتهاد: اشکال مهمی که در باب فقه تمدن ساز، مطرح است، این است که آیا فقهی که تمام هموغم خود را بر تنجیز و تعذیر گذاشته است، میتواند جامعه مسلمانان را بهسوی تمدن و پیشرفت که از امور واقعی و غیرتعبدی هستند، برساند یا نه. آیۀالله محمد قائینی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، از مدافعان فقه سنتی است. به باور وی، همین فقه موجود با همین رویکرد تنجیزی، تمدن پیشین مسلمانان را ساخته و بعدازاین هم خواهد ساخت.
Read More »داعش، زاییده تفکر «جابری» است
اختصاصی شبکه اجتهاد: در میان متفکرینی که به بحث تمدّن اسلامی، بایستههای آن و چگونگی رسیدن به آن پرداختهاند، «محمدعابد جابری» جایگاه خاصی دارد. زاده ۱۹۳۶ مراکش، دکترای خود را در سال ۱۹۷۰ در رشته ادبیات از دانشگاه رباط دریافت کرد و ۴۰ سال پسازآن نیز دار فانی را وداع گفت. در این میان امّا تمام تلاش خود را بهنقد رویکرد جهان عرب و آنچه وی آن را «عقل عربی» مینامید صرف کرد
Read More »خریدوفروش بازیهای رایانهای آسیبزا، حرام است
اختصاصی شبکه اجتهاد: تصور عمومی بسیاری از اهالی فرهنگ، آسیبزا بودن تمام یا حداقل بخشی از بازیهای رایانهای برای کاربران است. درستی یا نادرستی این تصور، در خلال مطالب این مجله مورد بحث قرار میگیرد. موضوع مهم این است که برفرض ضرررسان بودن یک بازی رایانهای، آیا قاعده لا ضرر شامل آن شده و آثار ترتب آن، مانند بطلان خریدوفروش و ... واقع میشود یا خیر.
Read More »حسام قپانچی: در حقوق غربی، کودکان ۶ ساله هم مسؤولیت کیفری دارند
اشاره: دکتر حسام قپانچی، دارای دکترای حقوق و عضو هیئتعلمی دانشگاه فردوسی مشهد است. تلاشهای علمی و نوشتن چندین مقاله و سالها تدریس فقه و حقوق، او را به یکی از بهترین افرادی بدل کرده که میتواند در مورد تعزیر کودکان بالغ، از منظر فقه و حقوق سخن بگوید. او معتقد است قرار دادن ۱۸ سال بهعنوان سن مسؤولیت تام کیفری، نافی وجود مسؤولیت ناقص برای زیر ۱۸ سالهها نیست.
Read More »اصول فقه حکومتی باید در موضوعات دخالت کند
اختص.اصی شبکه اجتهاد: حجتالإسلام والمسلمین محمدعلی خادمی کوشا، مدیر گروه «دانشهای وابسته به فقه» در پژوهشکده فقه و حقوقِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است
Read More »تحوّل بدون اقناع مراجع، ممکن نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: بیست سال سابقه مدیریت بر حوزه علمیّه خراسان، حجتالاسلام والمسلمین اکبر فرجام را به یکی از آشناترین افراد با ساختار حوزههای علمیّه بدل کرده است.
Read More »ذات فقه، تمدن ساز نیست!
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین مهدی مهریزی، پژوهشگر حوزه علمیه قم و استادیار دانشکده علوم حدیث در این گفتگو از رابطه فقه و تمدن و نقشی که دانش فقه در پیریزی تمدن اسلامی دارد،
Read More »قوه قضائیه پرچمدار حمایت از حقوق عمومی و آزادیهای مشروع مردم شود
همزمان با ایام سالگرد شهادت آیتالله دکتر بهشتی و فرارسیدن هفتهی قوهی قضائیه، رئیس و مسئولان دستگاه قضائی، با حضرت آیتالله خامنهای رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند.
Read More »فقهای عصر پیشرفت، توهم «همهچیزدانی» نداشتند!
اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر عبدالرحیم گواهی عضو هیئت مؤسس مرکز پژوهشهای ادیان جهان و رئیس مرکز و رئیس شورای علمی این مرکز است. با او در مورد میزان تأثیرگذاری فقه در دوران پیشرفت مسلمانان گفتگو کردیم. او معتقد بود: فقه در دوران پیشرفت مسلمانان، تمامیتخواه نبود،
Read More »«فقه خانواده» باید جایگاه شایسته خود را بیابد/ موضوع درس آینده را به مباحث خانواده اختصاص میدهم
آیتالله مرتضوی شاهرودی گفت: همانگونه که پس از انقلاب مباحث فقهی مهمی همچون حدود و دیات احیا شده و مورد اهتمام حوزههای علمیه و جامعه قرار گرفت، موضوع «فقه خانواده» نیز میتواند جایگاه شایستهی خود را بیابد.
Read More »دفاع تمام قد شاهرودی از متنهای موجود در «اصول فقه»
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین محمد باقری شاهرودی استاد سرشناس و قدیمی سطوح عالی حوزه علمیه قم، عمر خود را صرف تدریس و تحقیق در کتب حوزوی نموده است. عضو سابق حلقه استفتاء مرحوم آیتالله تبریزی بهترین لذت خود را در زندگی، کنکاش و تحقیق در این عرصه میداند. به نظر وی، آسیبشناسی کتب حوزوی ملازم با تغییر آنها نیست. …
Read More »در مجازات، معیار، بلوغ جسمی و سن تکلیف نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید محمدعلی ایازی، اگرچه بیشتر بهعنوان قرآنپژوه شهره است، اما تحقیقات او در اصول و فقه، کمتر از پژوهشهای قرآنیاش نیست. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات، به جهت تألیفات فقهی و قرآنی متعدد و مباحث اجتماعی و همچنین رسالهای که در رابطه با «ارتداد» نگاشته است، او یکی از افراد شایستهای است که میتواند در رابطه با مجازات کودکان زیر ۱۸ سال، اظهار نظر کند.
Read More »معارفه سردبیر ارشد شبکه بینالمللی «اجتهاد»
شبکه اجتهاد: حمزه واقعی، مدیر مرکز ملی پاسخگویی خراسان رضوی و رئیس مرکز فرهنگی پژوهشی شهید هاشمی نژاد، ظهر امروز طی حکمی به سردبیری ارشد شبکه بینالمللی اجتهاد منصوب شد.
Read More »تمدن اسلامی، تنها تمدن شیعی نیست
اشاره: حجۀالاسلام مهدی مهریزی، پژوهشگر قدیمی و پرکار حوزه علمیه قم و متخصص عرصههای مختلف فقه و حدیث است. او همچنین نظرات خاصی در رابطه با تمدن اسلامی دارد که کمی متفاوت با قرائت رسمی است.
Read More »«شهید ثانی»، پژوهشی در زندگی، کارنامه علمی و روزگار او
مهاجرت عالمان عاملی را باید از زاویه انتقال سنتی فقهی با ویژگیهای خاص آن مورد توجه قرار داد که به سرعت در مراکز علمی ایران رواج یافت. شواهدی دلالت بر این دارد که آنان در مناقشههای کلامی و مذهبی صفویه با عثمانی از شاهان صفوی حمایت کرده و نقش مهمی در این خصوص ایفا کرده اند، اما به دلیل پراکنده بودن این نوع مدارک، چندان مورد توجه قرار نگرفته است.
Read More »درآمدی بر مبانی و آسیب شناسی رویکردها و روشهای اصول فقه
در این مقاله تلاش شده است از دریچه «فلسفه علم اصول» ضمن اشاره به مبانی روشها و رویکردهای موجود دانش اصول؛ آسیب شناسی اجمالی از رویکردها و روشهای این دانش نیز ارائه گردد تا زمینه برای بازخوانی در عرصههایی که نیازمند به تحول اند فراهم تر گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی جستارهای فقهی و اصولی …
Read More »جایگاه روش مقارن در متون درسی حوزه کجاست؟
اختصاصی شبکه اجتهاد: دفتر تدوین متون درسی حوزه علمیه، سالهاست که به غرض تدوین متونی جدید برای فصول درسی حوزههای علمیه تشکیل شده است. کتابهایی که این دفتر تاکنون موفّق به تدوین آن شده است البتّه کمتر در مجامع حوزوی مورد اقبال قرار گرفتهاند.
Read More »در تمام نصوص دینی یک روایت متقن در مذمت عقل نداریم
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با انتقاد از بیمهری به تأثیر عقل در استنباط احکام شرعی، گفت: در تمام نصوص دینی یک روایت متقن در مذمت عقل نداریم و کسانی که مدعی ناتوانی عقل در درک احکام هستند این ادعای خود را در نوشتههایشان نقض کردهاند.
Read More »مروری بر مقالات شماره ۸۳ فصلنامه «کاوشی نو در فقه»
در تازهترین شماره فصلنامه فقه، هفت مقاله علمی پژوهشی از اساتید، صاحبنظران و پژوهشگران حوزه فقه و اصول از سوی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، همراه با چکیده مقالات به زبان عربی به چاپ رسیده است
Read More »اصول فقه فعلی، نظام ساز نیست!
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، رئیس پژوهشکده «الذریه النبویه» در حوزه علمیه قم و پایهگذار گروه فقه تخصصی خانواده در جامعه المصطفی العالمیه است.
Read More »بررسی فقهی رؤیت هلال ماه در مذاهب اسلامی و روایات
شبکه اجتهاد: در نوشتار حاضر دیدگاه فقها درباره ثبوت رؤیت هلال ماه مورد بررسی قرار گرفته است. آیا رؤیت هلال در یک شهر، برای ثبوت ماه در شهرهای دیگر کافی است یا فقط برای ثبوت ماه در شهرهای هم افق کفایت میکند؟ فقها در این باره اختلاف نظر دارند. آیتالله خویی در تحریر محل نزاع در این مسئله مینویسد:
Read More »روش مقارن، احداث دلیل یا ترمیم ادلّه پیشین؟
اختصاصی شبکه اجتهاد: سؤال مهمی که در رابطه با روش مقارن در اصولفقه و فقه مطرح است، این است که آیا این روش، ادلّه جدید را برای فقه شیعی به ارمغان میآورد یا آنکه به ترمیم و تکمیل ادلّه آن میپردازد. این پرسش را با حجتالاسلام والسلمین احمد مبلغی، رئیس سابق دانشگاه ادیان و مذاهب و از پیشگامان تقریب مذاهب در حوزه علمیّه در میان گذاشتیم.
Read More »استنباط نظامات اجتماعی وظیفه حوزه و اجرای آن با دولت است/ فقه نظام برخواسته از مبنای ولایت است
حوزه باید نظام فرهنگ و نظام اقتصادی را در همه شاخهها استنباط کند و بعد از دولتها مطالبه که این نظام را پیاده کند. امیدواریم کنگره «فقیه فقه نظام» بستر مناسبی فراهم کند و یک موج گسترده فکری در حوزه به پرسشهای نظام بماهو نظام راه بیفتد.
Read More »فقه و ماهیت دولت اسلامی/ چالشهای پیش روی نظاموارگی چیست؟
ما ابتدا باید ابعاد نظام اجتماعی را کشف کنیم که آنها ابواب فقه اجتماعی ما خواهند بود، حال دولت مسئولیت اقامه این ابعاد را بر عهده دارد، اما این به معنای آن نیست که باید مباشرتا همه این ابعاد را خودش پیاده بکند. برخی را باید مباشرتاً و برخی را از طریق سیاستگذاری و برخی موارد را هدایت کند.
Read More »«سایۀ میرزا»، تأثیر فکر نائینی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی
خلاصه رأی عمده علمای نجف که در کتاب «تنبیه الأمه و تنزیه المله» انعکاس پیدا کرده است، تحدید و محدود کردن قدرت مطلقه سلاطین است. در آن زمان علما با سلطنت مطلقه قاجار مواجه بودند که به میل خود و تشخیص خود کشور را اداره میکردند و به هیچ قاعده و قانونی هم مقید نبودند.
Read More »گامی نو در روششناسی استنباط فقهی
اختصاصی شبکه اجتهاد: روشهایی که در این رساله بهصورت بستههای روشی، عرضه شده است، تلاشی برای دقیقسازی و شاخصسازی در فرآیندهای استنباط در سه محورِ «مسئله شناسی، دلیلیابی و قرینهیابی» است که در ۱۴ بستۀ روشی که حاوی ۱۲۰ دستورالعمل علمی برای رسیدن به استنباط روشمند میباشد، ارائه شده است.
Read More »منظور از نظام سازی، کشف قانون است نه قانونگذاری/ سهم ورود فقیه و غیر فقیه در مسائل مشخص شود
تمام عملیات استنباط، عملیات کشف است و فقیه هم در هر ساحتی قرار بگیرد، کاشف است و قانونگذار نیست./ برای حضور فعال در مطالعات میان رشتهای و مباحث نظام سازی باید سهم فقیه، از سهم دیگران معلوم بشود.
Read More »پیشنهادی در پیشبرد فقه مقارن/ انزوای وهابیت در خلیج فارس
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین سید محمود مدنی بجستانی، اگرچه اصالتاً مشهدی است، امّا سابقه دو دوره نمایندگی ولیفقیه در حوزه کشورهای خلیجفارس، وی را به یکی از کارشناسان خبره این عرصه بدل کرده است
Read More »