مناظره «محاربه در فقه و قانون» با حضور دکتر محسن برهانی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و حجتالاسلام دکتر جلیل محبی عضو هیئت علمی مرکز پژوهشهای مجلس به همت بسیج دانشجویی دانشگاه، یکشنبه شب ۲۰ آذرماه در تالار آیتالله مهدوی کنی (ره) برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر برهانی در ابتدای این نشست گفت: دوست داشتم در فضای آرامی خدمت دانشجویان باشم اما اکنون درگیر التهاب و بحرانی اجتماعی هستیم. وی خاطر نشان کرد: «نباید موضوعات را بر اساس احساسات و گرایشات خاص فکری و سیاسی نگاه کرد ولو اینکه هزینه زیادی برای ما یا برای جایگاه اجتماعی داشته …
توضیحات بیشتر »پاسخ به برخی اشکال حقوقی، بهفرض وجود نیت تشجیع مردم در مرتکب و فقدان نیت اخافه و ارعاب
شبکه اجتهاد: عنصر معنوی جرائم عمدی از یک رکن اجباری و دو رکن اختیاری تشکیل شده است. تفاوت رکن اجباری با اختیاری آن است که قانونگذار نمیتواند در جرمی عمدی رکن اجباری را نادیده گرفته و شرط نکند لکن رکن اختیاری به دست شارع یا قانونگذار است و میتواند در جرمی از جرائم عمدی آن را قید کرده یا رها کند. رکن اجباری عنصر معنوی عبارت است از سوءنیت عام که از دو بخش قصد رفتار (فعل و ترک فعل) و علم به موضوع تشکیل میشود و اگر کسی متهم به ارتکاب جرم عمدی شود اما ثابت شود که سهواً …
توضیحات بیشتر »حکم محاربه و چالشهای آن/ جلیل محبی
شبکه اجتهاد: محاربه و افساد فیالارض مانند دیگر مباحث فقهی و حقوقی دارای چالشهای نظری است. متن قرآنکریم، روایات واردشده ذیل روایت، شأن نزول، برداشت فقها و دیگر عوامل موجب شده است مانند همه امور حقوقی بحث و قیل و قال درباره آن بسیار باشد. قرآنکریم در آیه ۳۳ سوره مبارکه مائده اینگونه حکم کرده است: «کیفر آنان که با خدا و پیامبرش میجنگند و در زمین به فساد و تباهی میکوشند، این است که کشته شوند یا به دارشان آویزند یا دست راست و پای چپشان بریده شود یا از وطن خود تبعیدشان کنند. این برای آنان رسوایی و …
توضیحات بیشتر »طلبه فقیه و خدمت به نظام اسلامی/ جلیل محبی
شبکه اجتهاد: درباره کارکرد و خدمترسانی طلاب علوم دینی حرفهای بسیاری زده شده و گفتگوها و مناظرات مفصلی تاکنون برگزار شده است. از حضور در میان مردم، حل مشکلات آنها، طرحهایی مثل امام محله تا فقه نظام ساز و تمدن ساز و ایجاد بستر فکری تمدن نوین اسلامی. همه این اهداف مقدس و لازماند و هر طلبهای فراخور علاقه و استعداد و انگیزهاش به دنبال یکی از این روشها میرود و باید برود. آنچه در این میان مغفول مانده است، کارکرد طلبه در خدمترسانی به جمهوری اسلامی است. امروز برخلاف دهه شصت که امتداد دوران مبارزه علیه طاغوت بود و …
توضیحات بیشتر »نکاتی پیرامون مجازات اعدام سه تن از محکومان وقایع آبان ۹۸/ جلیل محبی
شبکه اجتهاد: یک. مطابق قانون مجازات شخصی مرتکب قتل عمد شده قصاص (در صورت تقاضای ولی دم) و مجازات فردی که سلاح به دست گرفته و موجب وحشت مردم شده که اصطلاحاً به او محارب گفته میشود سلب حیات است. در احکام شرعی موارد دیگری از اعدام وجود دارد که موضوع این بحث نیست و آنچه اکنون اهمیت دارد آن است که در برخی مقررات قانون مجازات شخصی که بهقصد مقابله با نظام به تخریب اموال عمومی پرداخته (ماده ۶۸۷) یا با دول خارجی متخاصم همکاری داشته (ماده ۵۰۸) میتواند حبس تعیین گردد یا به مجازات محارب و مفسد فی …
توضیحات بیشتر »محدثی: اگر امر به معروف متولی حکومتی داشته باشد، منجر به تخریب قلمروی دینی میشود/ محبی: کسی در جمهوری اسلامی حق امر به معروف عملی ندارد به جز حاکمیت/ کار ستاد احیا ترویجی است
محدثی، استاد جامعه شناسی دین معتقد است آموزه امر به معروف و نهی از منکر نباید متولی حکومتی داشته باشد. محبی، دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر وظیفه این ستاد را فرهنگ سازی میداند. شبکه اجتهاد: امر به معروف و نهی از منکر از جمله فرایض دینی است که با ایجاد نوعی احساس مسئولیت در میان افراد جامعه، باعث نوعی خودکنترلی و نظارت همگانی در جامعه میشود. مسأله مهم درباب امر به معروف و نهی از منکر در سطح جامعه این است که اگر شناخت درستی نسبت به آن وجود نداشته باشد، میتواند به چالشها و …
توضیحات بیشتر »چالش ما با غرب در حوزه حقوق بشر بخاطر تعریف «بشر» است
رئیس سابق سازمان بسیج حقوقدانان گفت: در حوزه حقوق بشر و حقوق شهروندی چالش اصلی ما با دنیای لیبرال انسانی در حوزه تعریف بشر است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام دکتر جلیل محبی مدیرکل مرکز مطالعات حقوقی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی و رئیس سابق سازمان بسیج حقوقدانان در چهاردهمین نشست شنبههای انقلاب که با موضوع آزادی و حقوق بشر در خبرگزاری فارس برگزار شد، اظهار کرد: در حوزه حقوق بشر و حقوق شهروندی چالش اصلی ما با دنیای لیبرال انسانی در حوزه تعریف بشر است. وی افزود: آنچه در اعلامیه حقوق بشر از بشر تصویر شده است مبنای بسیاری …
توضیحات بیشتر »قانون اساسی و حرمت شرعی حریم خصوصی مردم/ جلیل محبی
شبکه اجتهاد: موضوع حریم خصوصی و تفکیک آن از فضای عمومی از مهمترین موضوعات حقوق ملت در هر نظام حقوقی است وهر سیستمی با توجه به مبانی شکل دهنده قوانین و مقررات چارچوبهای خاصی را برای این موضوع در نظر میگیرد. در نظام حقوقی ایران با توجه به اصل چهارم قانون اساسی که ابتنای هر قانون و مقررهای را بر اساس قوانین شرعی امری بنیادین دانسته است تکلیف مبنای حریم خصوصی روشن است و این قواعد فقهی است که شاکله اصلی قوانین را ترسیم میکند. در قران کریم حرمت تجسس مورد تاکید بوده و سوره مبارکه حجرات با عبارت لاتجسسوا …
توضیحات بیشتر »نمایش بی حجابی به روایت کتاب قانون
شبکه اجتهاد: تردد و حاضر شدن در معابر و انظار عمومی بدون حجاب شرعی تا دو ماه حبس دارد لکن تشویق مردم به نداشتن حجاب از طریق اعتراض به آن مشمول بند دوم ماده ۶۳۹ خواهد بود که یک تا ۱۰ سال حبس است. همچنین امر پلیس اصولاً تقابل فیزیکی و توقیف فرد است و شخصی که خود را با رفتن بالای یک سکو یا مانند آن از دسترس پلیس خارج میکند، تبعات نحوه مقابله پلیس را به علت قانون شکنی پذیرفته است. نیز راه تغییر قانون در هیچ جای دنیا نقض قانون نیست زیرا قانون در هر نظام حقوق …
توضیحات بیشتر »نکاتی فقهی، حقوقی و جرم شناختی درباره «دختران خیابان انقلاب»/ جلیل محبی
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر جلیل محبی مدیر دفتر حقوقی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، طی یادداشتی درباره دختران خیابان انقلاب به تبیین نکات فقهی، حقوقی و جرم شناختی در این باره پرداخته است. نکته اول: حقوقی تردد و حاضر شدن در معابر و انظار عمومی بدون حجاب شرعی مشمول تبصره ماده ۶۳۸ قانون تعزیرات است که تا دو ماه حبس داشته و قابل تبدیل به مجازات جایگزین حبس بوده و حبس اعمل نمیگردد. لکن تشویق مردم به نداشتن حجاب مشمول بند دوم ماده ۶۳۹ خواهد بود که یک تا ده سال حبس دارد و قابل تبدیل به مجازات جایگزین …
توضیحات بیشتر »پاسخگویی در نظامهای پارلمانی قویتر است
شبکه اجتهاد: «نشست نقد و بررسی نظام ریاستی و پارلمانی در ایران» به همت کانون اندیشه جوان و همکاری بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی، چندی پیش برگزار و بایدها و نبایدهای سیاسی و حقوقی نظامهای ریاستی و پارلمانی در ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفت. نظام پارلمانی اختلاف میان قوا را از بین میبرد در پنل اول این نشست، دکتر محمد سعید احدیان مدیر مسوول روزنامه خراسان و دکتر سعدالله زارعی کارشناس مسائل سیاسی، چالشها و فرصتهای دو نظام سیاسی و پارلمانی در ایران را مورد بررسی قرار دادند که احدیان، در ابتدا گفت: نظام پارلمانی، اختلاف میان قوا …
توضیحات بیشتر »تأملی دوباره در مفهوم یا مصداق سلاح در جرم محاربه/ جلیل محبی
شبکه اجتهاد: فقها به استناد روایاتی که در باب محاربه وارده شده است، یکی از شروط تحقق جرم محاربه را کشیدن سلاح میدانند و حقوقدانان نیز به پیروی از آنان در تعریف محاربه این عنصر را وارد کردهاند و قانون گذار جمهوری اسلامی ایران نیز آن را پذیرفته است. پرسش مهمی که در این خصوص قابل طرح است، موضوعیت یا طریقیت داشتن سلاح در محاربه و نوع سلاح است. پرواضح است که با پذیرش هر یک از دو رویکرد میبایست به آثار و تبعات آن پایند بود.
توضیحات بیشتر »در نامه شورای نگهبان هیچ استدلال فقهی دیده نمیشود/ قاعده نفی سبیل، اکثریت و اقلیت ندارد/ فتوای میت حجت نیست، ملاک نظر ولی فقیه حاضر است
در این نامه هیچ استدلال فقهی دیده نمیشود با اینکه شورای نگهبان در موارد دیگر سعی میکند استدلال خود را مطرح سازد و صرف استناد به برداشتی از نظر امام خمینی(ره)، نشان میدهد که استدلالی وجود نداشته است. آیا برداشت شورای نگهبان با نگاه امام به حقوق اقلیتها، نگاه امام به قانون اساسی و همچنین نگاه فقهی خاص امام در زمینه قاعده نفی سبیل سازگار است؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «بررسی فقهی، حقوقی لغو عضویت سپنتا نیکنام در شورای شهر یزد» با حضور و سخنرانی حججاسلام والمسلمین سید ضیاء مرتضوی، مدرس دروس خارج حوزه علمیه قم، جلیل محبی حقوقدان …
توضیحات بیشتر »کتاب «فقه و قانونگذاری» در بوته نقد قرار گرفت
شورای نگهبان طبق یک تفسیر مبنای عمل خود را «اجتهاد فقهای شورای نگهبان» دانسته است؛ لیکن در عمل مشاهده شده است که فتوای ولیفقیه نقش به مراتب پررنگتری داشته است که این امر بر ابهام موضوع میافزاید. به گزارش شبکه اجتهاد، به همّت مرکز پژوهشهای کتابخانه مجلس شورای اسلامی، جلسه نقد و بررسی کتاب «فقه و قانونگذاری، آسیبشناسی قانونگذاری در نظام جمهوری اسلامی» با حضور ابراهیم شفیعی سروستان مؤلف کتاب، آیتالله عباس کعبی، دکتر سیداحمدحبیبنژاد و حجتالاسلام دکتر جلیل محبّی برگزار شد. سخنان شفیعی سروستانی: پس از مدتهای طولانی، نظامی بر پایه احکام اسلام تشکیل شد و قرار بر این …
توضیحات بیشتر »در جمهوری اسلامی به دنبال فقه هستیم یا تفقه !
به طور کلی قانون اساسی ما در اصول اولیه «تفقه» را اصل قرار داده است ولی در اصول جزئیه «فقه» را جایگزین کرده است؛ پس ما در جمهوری اسلامی در قانون اساسی تعارض داریم که به دنبال فقه بودهایم یا تفقه. به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین نشست راهبردی فقه تمدن ساز با موضوع «حکم حکومتی و قانونگذاری در جمهوری اسلامی ایران» با حضور حجتالاسلام دکتر جلیل محبی، عضو مرکز مطالعات حقوقی مجلس و جمعی از نخبگان حوزه و دانشگاه برگزار شد. محبی در ابتدای این نشست با طرح این سؤال که ما در جمهوری اسلامی به دنبال فقه هستیم یا …
توضیحات بیشتر »