شبکه اجتهاد: برخی معتقدند علم رجال برای ثراث روایی تهدیدی ویرانگر است، چراکه براساس دادههای علم رجال جز تعداد کمی از روایات، روایاتی صحیح نخواهند بود. آیا چنین اعتقاد و نگرشی صحیح است؟ استاد شیخ محمد سند به این سؤال پاسخ میدهد. ۱. اشکال یادشده بهخاطر کاستی یا ناراستی علم رجال نیست، بلکه برخاسته از ناآگاهی از علم رجال و مکاتیب مختلف رجالی است. مشکل این است که چنین مستشکلینی از مبنای مشهور در علم رجال ناآگاه است در حالی که زعیم بزرگ، حضرت آیتالله خوئی (قدسسره)، در مقدمۀ کتاب «معجم الرجال» خاطرنشان کردهاست که در بیشتر مسائل رجالی با …
توضیحات بیشتر »معرفت روات با نظر به قدر مرویات/ حمیدرضا میررکنی
اختصاصی شبکه اجتهاد: مدتها پیش درباره داوری جالبتوجه امام خمینی(ره) در خصوص جناب محمد بن اسماعیل (از روات کثیرالروایه در کتاب شریف کافی) نوشته بودم. محمد بن اسماعیل(ره) کسی است که هیچ مدح و ذمی دربارهاش از سوی رجالیون و محدثین بهدست ما نرسیده است. در واقع در سنجش و داوری او – به اعتباری- دستمان خالی است؛ اما مرحوم امام(ره) در خصوص او رای و نظری قاطع ابراز میکنند. ایشان در کتاب الطهاره چنین آوردهاند: «ولیس فی طریقها من یتأمّل فیه إلاّ محمّد بن إسماعیل النیسابوری الذی لم یرد فیه توثیق، وإنّما هو راویه الفضل بن شاذان، لکن من …
توضیحات بیشتر »احیای مبنای وثوق صدوری، مرهون امام است
اختصاصی شبکه اجتهاد: مبانی فقهی و اصولی امام، همواره تحت مواضع سیاسی و حکومتی وی قرار گرفته است. در این میان، به مبانی غیر فقهی و اصولی، مانند مبانی رجالی امام، بسیار کم پرداخته شده است.
توضیحات بیشتر »بررسی نظریّۀ «اصالۀ الوثاقۀ» در احراز وثاقت راویان مهمل
نظریه «اصالۀالوثاقۀ» در پی اثبات این است که اصل بر راستگویی مؤمن است و دروغگوبودن آن نیاز به اثبات دارد البته اعتماد بر گفتۀ انسان راستگو پس از این است که عدم خطای او در گفتار هم ثابت گردد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حمید درایتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد در هفته دوم «گفتمان معرفت» مرکز تحقیقات اسلامی (وابسته به آیتالله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی)، در جمع اساتید، فضلا و طلاب حوزه علمیه، به تبیین نظریّۀ «اصالۀ الوثاقۀ» پرداخت. در ادامه گزارشی از ارائه استاد درایتی فرارویتان قرار میگیرد. تبیین مدّعا: متأخرین از فقهاء بر …
توضیحات بیشتر »نقد نظریه دلالت اکثار بر وثاقت، توسط استاد سید علیرضا حسینی
اگر یک راوی ثقهی جلیل القدر از یک راوی که هیچ توصیفی در کتب رجالی در موردش وارد نشده است، به فراوانی روایت کند. این روایت کردن فراوان کاشف از این است که شخص مکثِر، یعنی راوی ثقه جلیل القدر که اکثار از استاد خویش دارد، این اکثار کاشف از این است که آن شخص را ثقه میداند؛ هر چند توصیفی در مورد آن نیامده باشد و باور شاگرد به وثاقت استاد، کاشف از وثاقت نفس الامری استاد نیز خواهد بود. این اجمالِ صورت مبنای اکثار است. به گزارش شبکه اجتهاد، سیوچهارمین نشست علمی مدرسه فقهی امام محمدباقر(علیهالسلام) با موضوع …
توضیحات بیشتر »ظرفیت شناسی علوم حدیث برای تحول در علوم انسانی
ابتدا باید دانست که لزوماً نیاز به ارتباط مستقیم بین علم خاص و علم دینی نیست، بلکه صرفاً ارتباط با موضوع آن علم و یا حتی غایت علم نیز کفایت میکند. از طرفی دیگر لازم نیست علم دینی باکلیت علم خاص علوم انسانی در تماس باشد بلکه اگر راجع به یک شاخه نیز نظر دهد کافی است. در این نگاه منظور این است که حالت جزئی آن علم توسط گزاره حدیثی تصدیق شود و سپس تعمیم داده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسات آموزشی طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی، ۱۹ آذرماه در دفتر تبلیغات اسلامی، نمایندگی تهران، با حضور …
توضیحات بیشتر »نقلهای علّامه حلّی از علمای اهلسنت قابل اعتماد است
نقلهای علّامه از علمای اهلسنت قابل اعتماد میباشد، حتی از کتابهای «الفقه علی مذاهب الخمسه» هم قابل اعتمادتر خواهد بود؛ چون در نظرات عامه فراز و نشیب وجود داشته است و چهبسا اقوال آنها عوض شده باشد و لذا کتاب «الفقه علی مذاهب الاربعه» قول حال حاضر اهلسنت را نقل میکند در حالی که علامه قول اهلسنت را در قرن هشتم نقل میکند و هرچه زمان قول نزدیکتر به زمان ائمه (علیهمالسلام) باشد، برای به دست آوردن قول حق بهتر است؛ چون فتوای زمان روایت، برای تعیین تقیه راهگشاست. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «کتابشناسی منابع فقهی» با سخنرانی …
توضیحات بیشتر »کتابی درباره شیوه تعامل قدما با ضعف حدیث
نوشتار پیش رو میکوشد از راه بازخوانی تایخی و تحلیل شیوه عملی دانشوران متقدم شیعه – تا سده هفتم – که در میراث حدیثی فقهی آنان نمود یافته است پاسخی واقع نمایانه برای پرسشهای مهم یاد شده بیابد و از رهگذر آن رویکردی قابل دفاع در تعامل امروزین ما با روایات ضعیف فرا دید نهد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «حدیث ضعیف» اثر حجتالاسلام امین حسینپوری در گروه علمی حدیث، درایه و رجال که از سوی دفتر نشر دارالحدیث به چاپ رسیده، در هفدهمین همایش کتاب سال حوزه به عنوان اثر شایسته تقدیر انتخاب شد. این نوشتار، برای پاسخ به …
توضیحات بیشتر »