اولین نظریهای که در اندیشه سیاسی شیعه توسط شیخ مفید ارائه شد، با عنوان نظریه دولت در دولت معروف شد. در آن دوره که حاکمیت عباسیان در جامعه حاکم بود شیخ مفید فتوایی داد بر این اساس که تمام فقهای شیعه در این شرایط بحرانی که با آن مواجه هستیم ولایت دارند و حق دارند که در هر منصبی هر کاری که از دستشان برمیآید انجام دهند و هر پیشنهادی از طرف خلافت عباسی به آنها داده شد باید بپذیرند و مسئولیت را قبول کنند تا به این وسیله بتوانند کاری از پیش ببرند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «اندیشه …
توضیحات بیشتر »ابعاد علمی و شخصیتی شیخ مفید
حجتالاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، مدیر گروه فقه و مبانی اجتهاد مرکز تخصصی آخوند خراسانی و استاد سطوح عالی حوزه علمیه مشهد در نخستین جلسه از دوره تخصصی منهجشناسی فقهای امامیه به «منهجشناسی شیخ مفید» پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ربانی بیرجندی در ابتدای جلسه در بیان زندگانی ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان العکبری البغدادی، معروف به شیخ مفید، وی را از اکابر دانشمندان امامیه دانست و افزود: ابن معلم به سبب نبوغ و رشد علمیای که در خردسالی نشان داد خیلی زود در محضر دانشمندان بغداد حضور پیدا کرد و درخشید. شیخ مفید به عنوان عالم طراز …
توضیحات بیشتر »بسط مباحث عقلی در تفکر شیعه، میراث فقهی شیخ مفید است/ فقیهی که دوبار از بغداد اخراج شد
استاد تمام دانشگاه تهران گفت: شیخ مفید متهم نیست که قرآن و حدیث را زیرپا گذاشته ولی مفتخر به این است که عقلگرایی را بیش از مثلاً شیخ صدوق در استنباطهای فقهی، تاریخی و کلامی خودش لحاظ کرده است. شبکه اجتهاد: تاریخ شیعه سرشار از افتخارات بسیار و تحولات چشمگیر است؛ تحولاتی که به دست عالمان متعهد و فرزانگان اندیشمند پدید آمده است. شیخ مفید در شمار چنین اندیشمندانی قرار میگیرد. در عصری که شیخ مفید میزیست، یعنی سالهای ۳۶۶ قمری تا ۴۱۳، علیرغم آزادی در بیان آرای گوناگون علمی، وحدت اندیشه و اعتقاد از بین رفته بود. او با …
توضیحات بیشتر »پیریزیِ بنایی هزارساله برای علوم اسلامی
بنای رفیعی که فقهاء و متکلمین شیعه در طول ده قرن گذشته برافراشته و گنجینهی بینظیری که از آثار علمی خود پدید آوردهاند، همه بر روی قاعدهیی است که شیخ مفید با این سه بعد جهاد علمی خود پی افکنده است. به گزارش شبکه اجتهاد، شیخ مفید در سلسلهی علمای امامیه، فقط یک متکلم و فقیه سر آمد و برجسته نیست، بلکه فراتر از این، وی مؤسس و سرحلقهی جریان علمی رو به تکاملی است که در دو رشتهی کلام و فقه، تا امروز در حوزههای علمی شیعه امتداد یافته و با وجود برکنار نماندن از تأثرات تاریخی جغرافیایی و …
توضیحات بیشتر »جُستاری در باب مواضعِ شیخ مفید نسبت به محدثان/ مهدی قندی
شبکه اجتهاد: شیخ مفید در مواجهه با مخالفینِ مکتب اهل بیت علیهم السلام رویکرد خاصی را دنبال کرده است؛ او در پیِ به حداقل رساندن عقاید و تقلیل آن در حد متواترات و حتی خیلی کمتر از متواترات است تا مبادا تعابیرِ متشابه و مبهمِ موجود در برخی از روایات، اسبابِ طعنِ بر مذهب نشود؛ در حالیکه رویکرد محدّثانِ بزرگی چون شیخ کلینی و شیخ صدوق، با اجتناب از حذفِ گزینشیِ روایات و پرهیز از به حداقل رساندن آنها، به گسترهی وسیعی از خردمندان و حق جویان با درجات معرفتیِ متفاوت و در اعصار مختلف، اجازه میدهند که در بوستان …
توضیحات بیشتر »کتاب «شیخ مفید» بهنوعی تاریخ فقه و کلام شیعی است/ شیخ مفید سهم بزرگی در عقلانیتر کردن فقه شیعه دارد
این کتاب در پی آن است که، در حد امکان، نشان دهد که چه شد که کلام و فقه شیعه در رقابت با کلام و فقه سنی، و کلام و فقه عقلگرای شیعی در تقابل با کلام و فقه اخباری شیعی شکل گرفت؛ و نقش شیخ مفید در این شکلگیری چه بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «شیخ مفید» که بهتازگی در ذیل مجموعه «سازندگان جهان ایرانی ـ اسلامی» منتشر شده است، نگاهی روشمند و مبتنی بر رویکردهای نوین تاریخپژوهی به زندگی یکی از مهمترین فقهای تاریخ شیعه دارد. این کتاب که نوشته «تیمیه بیگم دائو» است، پویا هیبتاللهی …
توضیحات بیشتر »سیره تقریبی «شیخ مفید»
این فقیه مجاهد هیچگاه در صدد بر نیامد به واسطه وجود حکومتی شیعی به نام آل بویه و اقتدار آنان بر اهل سنت سخت بگیرد و آنان را تحت فشار قرار بدهد، بلکه بر آزاداندیشی تأکید داشت و حتی خود چندین بار طعم تلخ تبعید اجباری را چشید. شبکه اجتهاد: شیخ مفید برای علم آموزی، اختلاف مذهبی را بر نمیتافت و از این رو در محضر اساتید بسیاری اعم از شیعه و سنی زانوی تلمذ بر زمین نهاد و به هر طریق از چشمههای دانش بغداد سیراب شد، به گونهای که محضر بیش از هفتاد نفر از بزرگان بغداد را …
توضیحات بیشتر »شناخت مکاتب فقهی، با نگاهی به مکتب شیخ مفید و امام خمینی
استاد و مدرس دوره تقریر نویسی حوزه علمیه خراسان گفت: شناخت مکاتب فقهی کمک قابل ملاحظهای به فهم دقیق وتبیین مساله یابی در فقه میکند.
توضیحات بیشتر »ویژهنامه استاد ذوالفنون «شیخ مفید»
ویژه نامه «شیخ مفید» در ۸ بخش اصلی و بیش از ۴۰ مطلب در محورهای مختلف در فضای مجازی عرضه و در دسترس کاربران قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، همزمان با سالروز بزرگداشت شیخ مفید (ره)، ویژه نامه این فقیه بزرگ شیعه در پایگاه اینترنتی حوزه (www.hawzah.net) بهروز رسانی شد. این ویژه نامه در ۸ بخش اصلی شامل بیش از ۴۰ مطلب در محورهای زیر در دسترس کاربران قرار دارد: – زندگی نامه شیخ مفید (ره) – استاد ذوالفنون – آثار شیخ مفید (ره) – عنایت امام زمان عجل الله تعالی فرجه به شیخ مفید (ره) – بر بال …
توضیحات بیشتر »بررسی نظر موافقان و مخالفان در «زوائد علم اصول»
قدما در تدوین اولین کتابهای اصولی ناظر به فضای اهل تسنن قلم زدهاند که خود به خود سبب ورود برخی مباحث زائد به اصول شیعی شده است. چنانچه «العده فی اصول الفقه» نام مشترک کتاب شیخ طوسی و قاضی ابو یعلی از علمای اهل تسنن است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدتقی اکبرنژاد مدیر مؤسسهی فقاهت و تمدنسازی و از فعالان عرصه تحول در حوزههای علمیه، در نشست «بررسی زوائد علم اصول» که در حسینیه شهدا برگزار گردید، با اشاره به ضرورت علم اصول برای فهم دین و استنباط احکام بیان کرد: علم اصول به عنوان علمی برای فهم …
توضیحات بیشتر »بررسی تغییرات اندیشه اجتماعی فقهای امامیه
سید مرتضی علم الهدی و شیخ مفید، هر دو در عصر غیبت قائل به ولایت فقیه در امور دینی بوده و به تناسب آن، مجموعهای از دانشها را جهت استنباط احکام شرعی تدوین کردهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه رساله دکتری محمدرضا قائمینیک با موضوع «بررسی تغییراتاندیشه اجتماعی فقهای امامیه»، چندی پیش در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران تشکیل شد و با حضور دکتر محمدتقی کرمی، دکتر محمد صفر جبرائیلی و دکتر ابراهیم فیاض به عنوان اساتید داور مورد بحث و بررسی قرار گرفت. قائمی نیک: دانش فقهی، معطوف به عمل مسلمانان مکلف بوده و بنابراین در حوزه حکمت …
توضیحات بیشتر »تئوری حکومتی عصر غیبت بر اساس دیدگاه شیخ مفید
شیخ مفید از فقهای برجسته و متقدم شیعه است که درباره حاکمیت و حکومت در عصر غیبت، دارای تئوری حکومتی و نظراتی است که در قالب اندیشه و فقه سیاسی شیعه قابل بازشناسی و تدوین است. فصلنامه «حکومت اسلامی» در آخرین شماره خود طی مقالهای به بررسی «تئوری حکومتی عصر غیبت بر اساس دیدگاه شیخ مفید (ره)» پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره ۷۸ فصلنامه علمی- پژوهشی «حکومت اسلامی» وابسته به دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، با مدیر مسئولی آیتالله سیدمحمود هاشمی شاهرودی به همراه چکیده عربی و انگلیسی در ۱۹۰ صفحه منتشر شده است. بنابراین گزارش، این شماره از …
توضیحات بیشتر »نگهداری ۷۰۰ اثر از شیخ مفید در کتابخانه آستان قدس رضوی
بیش از ۷۰۰ نسخه ارزشمند از آثار شیخ مفید در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری میشود و در این میان، ۳۰۰ نسخه خطی و چاپ سنگی نفیس خودنمایی میکند که کتابت برخی به قرن نهم میرسد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از روابط عمومی و امور بینالملل سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، کارشناس مسئول ادارۀ مخطوطات این سازمان اعلام کرد: «بیش از ۷۰۰ نسخه از تألیفات شیخ مفید با موضوع فقه و اصول فقه و حدیث و کلام شامل کتب خطی، چاپ سنگی، کتب چاپی، نسخههای عکسی، میکروفیلم و پایاننامه در کتابخانۀ مرکزی آستان …
توضیحات بیشتر »