Tag Archives: علم رجال

کتاب «رجال آسان» با هدف معرفی دانش رجال به زبان ساده در سیزده فصل تدوین یافته و به تمام زوایای این دانش مهم پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «رجال آسان» تألیف حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی غلامعلی (عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و حدیث) و دکتر ناصر حیدرزاده (دانش‌آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث) می‌باشد. کتاب «رجال آسان» یک اثر کاملا ساده و روان برای نوآموزان در قلمرو علوم حدیث است که با هدف معرفی دانش رجال به زبان ساده در سیزده فصل تدوین شده به تمام زوایای این دانش مهم پرداخته است. مخاطبان اثر با مطالعه آن با «تاریخچه …

شبکه اجتهاد: از بین کتابهای رایج که در بحث سند شناسی و رجال از آن استفاده می‌شود، برخی از جایگاه و اهمیت دو چندانی برخوردارند. این کتابها که میزان تاثیر گذاری بالا و از نظر تاریخی مقدم هستند به منابع اولیه رجال شناخته می‌شوند که عبارتند از: ۱. اختیار معرفه الرجال (رجال کشى)؛ ۲. الرجال (رجال شیخ طوسى)؛ ۳. الفهرست (فهرست شیخ طوسى)؛ ۴. رجال النجاشى (فهرست اسماء مصنّفى الشیعه)؛ ۵. طبقات الرجال (رجال برقى)؛ ۶. کتاب الضعفاء (رجال ابن غضائرى). البته به گفته‌‌‌ی اهل فن این کتب، نخستین کتابهاى این دانش نیستند، بلکه از نخستین متنهاى موجود در زمان …

به منظور از سرگیری احیای میراث خطی که پیوسته در مخازن و طبقات کتابخانه‌ها حبس شده و یا در معرض آسیب هستند، مرکز «تراث کربلاء» به زودی کتابی سه جلدی «رجال الشیخ الأنصاری» را منتشر خواهد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، این مرکز که وابسته به بخش امور معارف اسلامی و انسانی آستان قدس عباسی است، بزودی کتاب «رجال الشیخ الأنصاری» تألیف شیخ مرتضی بن محمد أمین ألانصاری (۱۲۱۴-۱۲۸۱ قمری) را با تحقیق دکتر شیخ حسین حلبیان منتشر خواهد کرد. این کتاب در سه جلد تهیه شده و مرکز «تراث کربلاء» آن را بررسی و ثبت کرده است. دکتر احسان …

آیت‌الله موسوی‌خلخالی به مهم‌ترین ادله بی‌نیازی به علم رجال در استنباط ادله شرعی اشاره کرده و از همین رهگذر به پاسخ‌های آیت‌الله خویی در این زمینه توجه می‌کند و ادله اقامه شده را ناکافی می‌داند و علم رجال را به عنوانِ یکی از علومِ مورد نیاز در سازوکارِ استنباط فقهی معرفی می‌نماید. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مقدماتی در دانش رجال الحدیث، نیازمندی و کارکرد آن در استنباط فقهی است. به برخی از بزرگان شیعه نسبت داده‌اند که تأثیر دانش علم رجال در استنباط را به کلی منکر بوده‌اند و ادله‌ای نیز برای این بی‌نیازی اقامه کرده‌اند. در مقابل …

نوشتار حاضر که حاصل جلسات درسی استاد سید مجتبی نورمفیدی است در پنج بخش مصادر روایی، مصادر رجالی، توثیقات، تحمل و نقل روایات و بررسی وثاقت برخی راویان مورد اختلاف به این مهم پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آنچه فقاهت و اجتهاد را بعضاً به چالش می‌کشد، تشخیص صحت و اعتبار روایات، است. اینجاست که علومی نظیر «رجال» و «درایه» که وظیفه اصلی آن‌ها کمک به ارزیابی روایات است، نقش و اهمیت خود در استنباط احکام و نیاز هر فقیه را به خود معلوم می‌سازند. دانش رجال هر چند از دیرباز مورد توجه مسلمانان بوده، لکن این علم در …

چاپ دوم کتاب «پژوهشی پیرامون علم رجال» اثر آیت‌الله میرزا ابوالحسن مشکینی اردبیلی با ترجمه و تحقیق سید مجتبی عزیزی و میثم مطیعی روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «وجیزهٌ فی علم الرجال» اثر میرزا ابوالحسن مشکینی اردبیلی از علمای برجسته نجف در قرن گذشته، با افزودن حدود ۳۰۰ پاورقی محققانه با عنوان «پژوهشی پیرامون علم رجال» برای اولین بار در سال ۹۳ توسط انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) به چاپ رسید. «مرحوم میرزا ابوالحسن مشکینی اردبیلی» به عنوان یکی از اساتید فقه و اصول، در روزهای تعطیل، درس‌های منظّمی درباره رجال ترتیب داده بودند که در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تاریخِ علوم، تاریخی است پُر از تطوّر و دگرگونی. علومِ برخاسته از اندیشه‌ی بشری، جز به این صورت، راهِ تکامل را طی نخواهد نمود. علومِ حدیث نیز با زیرمجموعه‌هایی مانند رجال الحدیث، درایه الحدیث و فقه الحدیث، همین مسیر را ناگزیر طی می‌کند. «اعتبارسنجیِ حدیث»، کاربستِ خوبی برای دربرگرفتن هر سه مفهوم یادشده است که مدتی است در ادبیاتِ دانشیانِ پارسی‌زبانِ حدیث، به جایگاهی رسیده است. در ادواری، شاهد برتری معیارهای سندمحور بر تارَک اعتبارسنجی‌های حدیثی بوده‌ایم؛ اما در بیشتر ادوار مانند دوره‌ی حال، چنین نبوده است. فراوان مفاهیم زیر را در فضای بررسیِ اعتبارِ روایات شنیده‌ایم: …

در تاریخ شیعه تا زمان علامه حلی و سید بن طاووس، چندان بهایی به علم رجال داده نمی‌شد. شیعه کتاب رجالی ندارد. کتاب‌هایی هم که از گذشتگان به ما رسیده هیچ رنگ و بوی رجالی در آن‌ها نیست؛ اما سنیان کتاب‌های رجالی بی‌شماری دارند مانند لسان المیزان و تهذیب التهذیب ابن‌حجر عسقلانی یا کتاب ذهبی، میزان الاعتدال و نمونه‌هایی مثل سیر الاعلام النبلاء ذهبی که بیش از سی جلد است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سالروز درگذشت ابن غضائری، رجالی معروف شیعه، فرصت مناسبی برای واکاوی میزان تأثیر علم رجال در دستگاه استنباطی فقه شیعی است. یکی از بهترین افراد برای قضاوت …

این کتابها، کتابهای رجالی اصطلاحی نبوده‌اند بلکه کتابهای تراجم یا به عبارت دیگر کتابهای فهرست کتابها بودند. یک نکته دیگر اینکه این کتابها توسط مستشرقین در کمپانی هند شرقی چاپ شد. آنها دنبال فهرست نگاری بودند تا شخص شناسی. همه اینها قرائنی هست که آن متقدمانی که در باب رجال کتاب نوشتند اصطلاح علم رجال یا رجال اصطلاحی بیشتر مورد نظر ایشان نبود. اختصاصی شبکه اجتهاد: سالهاست که برخی رویکردهای جدید در فقه به خصوص فقه‌های نوپدید، روند اعتبار سنجی احادیث را تغییر داده است. اصولیونی که تا چندی پیش، وثاقت راویان حاضر در سند روایت را دلیل بر صحت …

مدیر گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان، در نشست تخصصی این گروه به تبیین جایگاه علم رجال و نیاز به آن در اعتبارسنجی روایات پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سید محمدجواد سید شبیری، مدیر گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان، در نشست تخصصی این گروه ضمن تبیین جایگاه علم رجال و نیاز به آن در اعتبارسنجی روایات، به کتاب «مُعْجَمُ رجالِ الْحَدیث» از آیت‌الله خوئی(ره) اشاره کرد و گفت: در مقدمه این کتاب به برخی از مباحث کلیات علم رجال و موضوعاتی از جمله نیاز به علم رجال، عدم قطعی بودن کتب اربعه و ملاک …

عضو گروه رجال پژوهی حوزه علمیه خراسان به تبیین انگاره‌های گوناگون در کارآمدی دانش رجال پرداخت و گفت: دو دیدگاه کلی عموما در حوزه علم رجال مطرح‌ می‌شود که یکی از این دیدگاه‌ها برای مخالفان و دیگری موافقان علم رجال‌ می‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر سیدعلی دلبری، دکترای علوم قرآنی و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی در نشست علمی رجال پژوهی در حاشیه نمایشگاه دستاورد‌های تحولی حوزه علمیه خراسان با موضوع انگاره‌های گوناگون در کارآمدی دانش رجال با بیان این که سخن در دیدگاه‌های مختلف پیرامون نیازمندی به علم رجال است، گفت: دو دیدگاه کلی عموما در حوزه …

استاد دانشگاه علوم حدیث به تبیین جریان‌های معاصر علم رجال پرداخت و ضمن تقسیم مبانی علم عالمان شیعه به ۴ دسته قرائنی، سندی، فهرستی و شکاکان هر یک را به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی غلامعلی، در نشست رجال پژوهی با موضوع شناخت جریان‌های معاصر علم رجال که به همت گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان در محل مدرسه آیت‌الله خویی(ره) برگزار شد، با بیان این که گروه‌ها و جریانات متنوع و مختلفی در شیعه و سنی با سنت و حدیث مواجهه داشته‌اند، گفت: گروهی کاملا آن را رد …

اگر یک راوی ثقه‌ی جلیل القدر از یک راوی که هیچ توصیفی در کتب رجالی در موردش وارد نشده است، به فراوانی روایت کند. این روایت کردن فراوان کاشف از این است که شخص مکثِر، یعنی راوی ثقه جلیل القدر که اکثار از استاد خویش دارد، این اکثار کاشف از این است که آن شخص را ثقه می‌داند؛ هر چند توصیفی در مورد آن نیامده باشد و باور شاگرد به وثاقت استاد، کاشف از وثاقت نفس الامری استاد نیز خواهد بود. این اجمالِ صورت مبنای اکثار است. به گزارش شبکه اجتهاد، سی‌وچهارمین نشست علمی مدرسه فقهی امام محمدباقر(علیه‌السلام) با موضوع …

حضرت ‌‌‌آیت‌الله شبیری زنجانی با ابراز تأسف از بی‌توجهی به برخی از آثار بزرگان و علمای جهان اسلام اظهارداشت: وقتی به کتاب «الذریعه» مراجعه می‌کنیم می‌بینیم کتاب‌های زیادی وجود دارد که هنوز چاپ نشده است. این کتاب‌ها «حیف» است. نمی‌دانم چرا چاپ نمی‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت ‌‌‌آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی در دیدار با اعضای هیئت مدیره‌ی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی به انجام متن شناسی توسط برخی از دانشجویان و یا طلاب غیر متخصص انتقاد کرد و گفت: کسی که می‌خواهد متن‌شناسی کند باید به اخبار و احادیث احاطه و مبنای علمی داشته باشد. معظم له …

کتاب «سبک شناسی دانش رجال الحدیث» اثر عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تجدید چاپ شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «سبک شناسی دانش رجال الحدیث» اثر حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برای دومین بار چاپ شد. اساس علم رجال الحدیث بر سه هدف بیان طرق و سلسله تا قائل روایت، بیان طبقه راوی و توثیق و تعضعیف راویان شکل گرفته که هر سه این اهداف در جهت اعتبار حدیث مؤثر هستند. در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است: علم رجال …

دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه بیان کرد: آیت‌الله بروجردی در ابعاد مختلف تحول ایجاد کردند؛ کار رجالی ایشان از ابتدای تحصیل شروع شد و در این زمینه دغدغه خاصی داستند تا ثابت کنند فقه ما دارای یک چارچوب است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله رضا استادی در در نشست علمی رجال، پیش نشست کنگره نکوداشت آیت‌الله بروجردی با عنوان «شکوه مرجعیت» که در کتابخانه مسجداعظم برگزار شد گفت: پس از قرن ۶ و ۷ که ابن طاووس و مرحوم علامه، تقسیمات چهارگانه احادیث را مطرح کردند این مساله  از آن تاریخ در کتب، رواج پیدا کرد. او افزود: اگر مرحوم …

مرحوم وحید بهبهانی همان‌ گونه که شدیداً اخباری‌ها را به نقد می‌‌کشد، با اصولیین هم به همین اندازه برخورد می‌کند. ایشان با صاحب مدارک (سید محمد بن علی موسوی عاملی ۹۴۶-۱۰۰۹ق) و بحث عدالت فقهی راوی به شدت مقابله کرده و این بحث را نپذیرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن موسوی بروجردی، رئیس مؤسسه دارالتراث نجف اشرف و کتابخانه علامه مجلسی قم، ضمن بیان کاربرد حدیث در فقه به نوآوری‌های علمای شیعه از نقش حدیث در استنباط مسائل سخن گفت که در پی می‌آید. کاربرد صدور حدیث و مفهوم حدیث حدیث به عنوان دومین منبع از …

تنها نکته ضعفی که فضل‌بن شاذان در مورد سهل نقل می‌کند، کم خردی اوست و این خود نه تنها شاهد بر تضعیف نیست، بلکه می‌تواند شاهدی بر توثیق باشد؛ زیرا اگر فضل، وجه تضعیف دیگری در او می‌دید، آن را بیان می‌کرد نه این که به کم‌خرد بودن اکتفا کند. شبکه اجتهاد: با تورّق کتاب شریف کافی کمتر بابی را می‌توان مشاهده کرد که در اسناد آن،‌ نامی از سهل بن زیاد وجود نداشته باشد. سهل بن زیاد از روات پر روایت است. روایاتی که تنها از طریق او به ما رسیده، کم نیست. در کافی با احتساب سندهای تعلیقی، …

آیت‌الله بروجردی می‌فرمود: «علم اصول با جذب مباحثی از علوم دیگر و فرض فروع غیرلازم متورم شده و بسیاری از مباحث آن، برای استنباط احکام کاربرد عملی ندارد و جز تضییع عمر نتیجه‌ای نخواهد داشت». می‌فرمود: «استاد ما آخوند خراسانی با تألیف کفایه خواست علم اصول را خلاصه کند؛ ولی حاشیه‌نویسان به توسعه‌ی آن افزودند». به گزارش شبکه اجتهاد، سیزدهم شوال امسال (۹۵/۴/۲۸ش) برابر است با پنجاه و هفتمین سالگرد رحلت آیت‌الله‌ بروجردی. به همین مناسبت مباحثات بخش کوتاهی از کتاب «خاطرات آیت‌الله ابراهیم امینی» (منتشرشده توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی) را برای انتشار انتخاب کرده‌ است؛ آیت‌الله امینی در …

عضو هیأت مؤسس انجمن حدیث گفت: سرمایه اصلی ما در فقه روایات است. ما وقتی به روایات رجوع می‌کنیم خود اهل بیت (علیه‌السلام) مسأله فقه و فقاهت را با احادیث گره زده‌اند.